Wintertijd, Woorden en Welzijn: Ontdek de Kracht van ACT

WINTERTIJD. Een uurtje langer slapen. Voor even staat de tijd een uur stil.

Vanmorgen werd ik wakker met het gevoel van “Bah, weer die donkere, koude dagen. Gaat de gasprijs weer zo enorm hoog zijn? Moeten we weer op die temperatuur gaan letten?”.

Maar dat gevoel is eigenlijk geen gevoel, het zijn in de basis allemaal gedachten. Gedachten die sterk verbonden zijn met het woord “WINTERTIJD.”

Dit is binnen ACT cruciaal om je bewust van te zijn. De samensmelting van een woord met direct opkomende gedachten en gevoelens. Dat woord is als het ware versmolten met dat gevoel, als een flits.

Net zoals de meeste mensen kippenvel krijgen van de woorden “SCHOOLKRIJTBORD” en “NAGELS die krassen.” Een ander voorbeeld is “CITROEN.” Die dikke gele vrucht om in te bijten.

De kracht van woorden en taal is enorm. Vaak zijn we ons er niet meer van bewust hoe snel en krachtig dat kan gaan. Het is een integraal onderdeel van ons leven, iets wat we gewoon laten gebeuren zonder erbij stil te staan.

Hier ligt nu de sleutel om anders om te gaan met al die gedachten en de daaruit voortvloeiende gevoelens. Sta er nu wel even bij stil.

Want ik kan nu van alles verzinnen om de WINTERTIJD gezelliger te maken: kaarsjes, dikke sokken aantrekken, Kerst en Nieuwjaar vieren. En daar komen meteen de volgende gedachten in mijn hoofd – “We MOETEN nog een etentje organiseren met de hele familie op Tweede Kerstdag.” En het volgende gevoel en gedachten flitsen door mijn hoofd en lichaam, want ik voel meteen de stress van alles wat nog geregeld MOET worden.

Dus positief of anders denken lijkt niet te werken, het maakt het vaak alleen maar erger.

Hoe dan wel? DEFUSIE.

Laat dat woord “defusie” me nu sinds ik het binnen ACT ken heel blij maken. Het is één van de ACT-processen binnen de Acceptance and Commitment Therapy. Een slimme manier om woorden minder kracht te geven. Je hebt de keuze om te bepalen hoe belangrijk ze voor je zijn. Woorden gewoon als woorden te zien zonder meteen strenge gedachten of gevoelens eraan te koppelen.

Binnen dit proces zijn er tal van leuke oefeningen om losser te komen van die stroom van gedachten en het leven aangenamer te maken. Je minder laten lijden door de kracht van taal!

Ben je trouwens iemand die bij het woord “lijden” meteen dacht aan een taalfout en daarop gefocust was? Sterker nog, heeft die aandacht voor die taalfout je de kracht ontnomen om te ontdekken hoe groot het lijden door taal kan zijn? Zie je dus hoe krachtig taal kan zijn? Overigens was “lijden” in deze context correct geschreven, want lijden doe je vaak in die innerlijke strijd met woorden in je hoofd.

Bewust worden van dit fenomeen en nieuwe manieren ontdekken, dat is de kracht van ACT.

Wil je meer weten over ACT en ontdekken of zo’n training iets voor jou is? Vanwege de vele vragen had ik besloten om eenmalig een gratis informatieavond over ACT te organiseren in mijn nieuwe trainingsruimte.

Die avond afgelopen week was een groot succes, met enkel positieve feedback. Nieuwe deelnemers hebben zich aangemeld voor de ACT-trainingen die ik binnenkort ga starten.

Het is bijzonder mooi om te zien hoe alleen al met dat basisinzicht over wat lijden betekent voor ons als mensen, de mogelijkheid om dat lijden aan te pakken zo duidelijk werd. Het geeft vertrouwen om een nieuwe weg te bewandelen.

Aanvankelijk had ik enkele mensen op de wachtlijst staan, maar het zijn er nu zoveel dat ik een nieuwe groep kan vormen.

Voor mij is het delen van kennis over ACT zo waardevol dat ik heb besloten om een tweede avond (ter waarde van €100,- per persoon) nogmaals gratis aan te bieden.

Heb je interesse? Er zijn nog twee plekken beschikbaar. Stuur me daarom snel een bericht en je bent er bij.

Datum volgt nog.

Deze tranen schaam ik me niet voor

Kippenvel en tranen* in mijn ogen van geluk!

Een ex-patiënte die mijn galerie “Lindenlaan 2A” bezoekt. Jaren geleden heb ik haar op het tinnitusspreekuur mogen zien en nu blijkt dat dat gesprek voor haar een live-changing moment is geweest.

Een gesprek waar zij me altijd dankbaar voor is geweest. Mijn kunstenaarscarrière gevolgd heeft en me nu in de galerie persoonlijk wil komen bedanken. Maar vooral ook om terug te geven dat zij de hoop heeft dat ik mijn job bij Adelante niet mag opgeven om een succesvol kunstenaar te gaan zijn. Want zo geeft ze mij terug, “de kracht zit niet in het geven van alle kennis, maar vooral in het talent om te luisteren.” Hoe mooi is dat compliment!😊

Dat we bijzonder mooi werk verrichten vanuit ons tinnitusteam, dat is wel duidelijk, maar deze momenten waarop mij even weer die spiegel wordt voorgehouden om echt te zien wat enkel al “een gesprek” voor een mensenleven kan betekenen, dat maakt mijn dankbaarheid voor de kansen die ik gekregen heb enorm groot.

De mogelijkheid om te studeren, een opleidingsplek te vinden op de afdeling KNO MUMC en een team van zulke enthousiaste collega’s te mogen hebben die door elke storm die we gehad hebben, elke keer weer de weg vonden om door te gaan. Want we hebben wat pieken en ook dalen gekend.

Ons programma staat nu als een huis, het team is weer helemaal compleet en we hebben managers en directeurs die luisteren, die net als wij een empatisch vermogen hebben om niet enkel op cijfers te varen, maar ook op die intrinsieke waarde die dit vak zo mooi maakt!

Samen als team er te kunnen zijn voor mensen in nood…van de collega’s op het secretariaat, de mevrouw van de schoonmaak, die elke ochtend om 6 uur al paraat staat en mijn koffiemok zelfs afwast als ik het even in de snelheid vergeten ben, tot de collega’s in het team, elke schakel is van belang.

Dus de complimenten zijn niet enkel aan mij gericht, maar aan alles en iedereen die dit mogelijk heeft gemaakt. Daar mijn steentje aan bij te mogen dragen koester ik met heel mijn hart en deel ik graag met degene die dit ook past.

*Deze tranen schaam ik me niet voor, sterker nog, als die tranen er niet meer zouden zijn zou ik me als behandelaar zorgen maken. Net de empathie, het meeleven, maar nog meer de dankbaarheid dit voor een mens te mogen betekenen, is de kracht die al dit mogelijk maakt.

Die eerste stap is de allerbelangrijkste stap!

Gisteren weer zo’n mooie eerste sessie van mijn ACT-trainingen, waarin de deelnemers een van de belangrijkste stappen maken.

Die eerste stap is dé stap die de deelnemers moeten maken om überhaupt verder te kunnen gaan. De bereidheid te voelen, te ervaren, om het anders te willen gaan aanpakken, anders dan wat ze tot nog toe gewend zijn.

Hierin hebben we vooral ook aandacht voor het eerste ACT-proces: ACCEPTATIE.

Acceptatie is hierin meer dan zich er bij neer moeten leggen. Acceptatie is meer de bereidheid om de problemen en obstakels die op het levenspad komen, om die toe te laten. Soms is het er gewoon, verkeer van rechts zoals een van mijn collega’s binnen de audiologie het vaak noemt. Events die op onze weg gekomen zijn en waarvan iedereen weet dat die moeilijk zijn.

“Ben ik bereid om alles wat ik kennelijk niet kan controleren, actief toe te laten in mijn leven? En zo ja, kan ik elke dag iets doen op basis van dit idee?” 

En hoe leuk kun je het maken om die bereidheid te gaan ervaren met gewoon rare dingen doen!

Doel: outside the comfort box-handelen.

Bereidheid kun je trainen door angstige en deprimerende gedachten bewust toe te laten, of door situaties die je moeilijk vindt niet langer te vermijden. Bereidheid is een vaardigheid. Kun je dus oefenen.

“Übung macht den Meister!”😊

Enkele voorbeeld die wel leuk zijn om te oefenen en bereidheid vinden zelfs ontzettend veel lol geeft:

• Met je handen in een bakje yoghurt gaan wroeten

• Naar (voor jou) rare muziek luisteren

• In de regen lopen met een ongeopende paraplu

• Iets eten of drinken wat je normaal gesproken nooit zou bestellen

• Een keer twee verschillende sokken dragen

• Met een omweg naar je werk fietsen

• Het geluid van nagels op een krijtbord ervaren

• Een boom aaien

• Zout of citroen op je tong leggen

• ….

• Welke leuke oefening heb jij voor mij?! Laat het me alsjeblief weten. Übung macht den Meister!

Wil je nog meer weten over ACT:

Inleiding ACT

https://www.actinactie.nl/wat-is-act/

Tim Batink, een van de schrijvers van het boek Time to ACT! legt het in deze video heel goed uit:

Mocht je vragen of opmerkingen hebben, schroom niet mail me gerust.

🖥 www.dyonscheijen.nl

Mag je als professional in de zorg een traantje wegpinken?

Patiënt zit tegenover me en heeft zijn oren gespitst. Zoals bij vele anderen begint langzaam aan het hele verhaal duidelijker te worden. Van oorschelp, gehoorgang, trommelvlies, gehoorbeentjes, slakkenhuis naar auditieve cortex. Van auditieve filters, betekenis geven aan, naar het lymbisch systeem. De emoties, eigen gedachten en gevoelens.

En die laatste gaat verduidelijkt worden met “Het glas”.

“Het glas” is vrijwel steeds het moment in het gesprek waarop het allemaal voor patiënt zo helder wordt. Het bijna letterlijk voor ogen op tafel ligt.

Dit is het moment waar ik zie hoeveel pijn en verdriet, vechten en onbegrip dit alles soms wel al jaren gegeven heeft.

Ik ook zie dat het de mens die tegenover me zit nu eindelijk zo duidelijk wordt waar nu de pijn zit en waar wél nog aan gewerkt kan gaan worden.

Te vaak gezegd is “Er is niks aan te doen”. Dat ook zelfs een soort van mantra geworden is; er is niks aan te doen.

Er is nog zo veel te doen, maar niet hoe het tot nog toe geprobeerd werd. Er zijn andere knoppen om aan te gaan draaien.

Moeilijk, maar mogelijk.

Alle emoties komen net op dat moment bij elkaar, alles tot nog toe, maar ook de emoties die horen bij blijdschap, zicht op herstel, mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden. Weer zicht op de toekomst, weer kunnen zijn om te zijn.

Ogen zeggen dan meer dan woorden. Stilte spreekt dan boekdelen. De kracht zit in het even laten zijn. Toelaten. Het mag.

Dat moment waarop ik zie dat het kwartje valt, de opening wordt gezien naar beter. Dat vertrouwen te hebben dat het goed komt. De dankbaarheid die zelfs vaak letterlijk wordt uitgesproken met “Ben ik blij dat ik hiernaar toe ben gekomen”. En dan nog dikke tranen er bij, dan breek ik innerlijk vaak ook.

Vecht ik om niet ook in huilen uit te barsten. Want hoe mooi is het om enkel vanuit uitleg, een gesprek dat inzicht te kunnen geven. Te weten dat dit ook echt zo is. Het gunnen van geluk aan die ander ook daadwerkelijk kan. Alleen al zien dat de ander het ziet dat het mogelijk is. Dat geluk ik dan voel is met geen pen te beschrijven.

Al die emoties die er dan zijn, gevoeld worden diep binnen. Verhalen die me raken, als mens. Als professional ik alle mogelijke stappen die te gaan zijn zie.

Ik de stilte zelf ook even gebruik om zelf kracht te vinden om die vervolgstappen helder te maken en concreet te gaan plannen.

Soms, heel soms dan zal zeker die tranen te zien zijn. Schaam ik me diep dat ik die emotie niet de baas ben, maar weet ik ook dat dat weer mijn eigen gedachten zijn. Want begrip of herkenning zit niet enkel in woorden.

Daarom ben ik van mening dat het menselijke aspect van emoties in welke vorm ook professioneel getoond mag worden. Sterker nog, genoeg momenten waarop ik dat kenbaar maak dat het mij raakt in wat ik zie en wat ik hoor. Dat ik aangeef mijn tranen ook niet tegen te kunnen houden. In de meeste gevallen gaat de traan dan over in het samen delen van een lach.

Een lach met een traan. En die, die zijn het mooiste.

Muffins zijn super!

Komt een 14-jarige op m’n spreekuur binnen: “Ik ben de vader van Tjeu en dit is zijn zus” en wijst op z’n moeder.

Met een big smile gaat die zitten.

En ik lig meteen dubbel en denk “Dit gaat een leuk gesprek worden!”

Tjeu heeft een periode van een ernstige tinnitusklachten doorgemaakt en samen met z’n moeder doorloopt hij stap 1 van onze tinnitusbehandeling.

Uitleg geven, inzicht, hem meenemen in het hoe en waarom.

Het gesprek verloopt bijzonder fijn, Tjeu stelt ontzettend slimme vragen. Weet er al heel veel van. Alleen mist hij nog het gehele overzicht. In een gesprek ben ik hem dat aan het geven.

Tjeu, maakt twee bijzonder leuke grappen tussendoor:

“Meneer, weet u hoe je een verliefd stel noemt op een bank?”.

“Wat is de smerigste muziekband van de wereld?”

Te grappig de antwoorden. Denk er maar eens even over na. Ik geef ze aan het eind.

Maar wat dit alles nu zo bijzonder maakt is…dit gesprek!

Deze jonge gast, coole gast van 14 jaar! De wereld ligt voor z’n voeten. Superslim en geïnteresseerd.

Tjeu heeft beiderzijds een flink gehoorverlies, 30% spraakverstaan bij een normaal gesprek. Met zijn oortjes in hoort Tjeu 100%! Kan ook alles gewoon heel goed volgen.

Zijn kracht zit in de interactie, het doorvragen, het hebben van een boeiend gesprek.

Horen is meer dan enkel de oren!

Hij is zo vol van wat ik hem allemaal te vertellen heb dat hij er een spreekbeurt over gaat houden. Op school zijn vriendjes en klasgenoten vertellen over het gehoor en hoe boeiend dat is. Zijn ogen twinkelen van vreugde.

Aan het eind staat die op en kijkt naar z’n moeder en zegt:
“Jammer dat je alleen obers fooi mag geven”. En knikt naar mij. 😂

Ik zeg: “Tjeu, dat wij zo’n tof gesprek hebben gehad is mij al heel veel waard! Knoop dat in je oren!”.

Een volgende afspraak staat nog gepland met vader en zus er bij, want zoals gebruikelijk in de stap 1 volgt er nog een tinnitus info bijeenkomst, maar bij kinderen doen we dat met enkel de ouders. Zus mag uiteraard mee, de kat laat die toch maar thuis. Want die wilde ook eigenlijk mee.

“Dan neem ik u de volgende keer muffins mee als dank, of hebt u liever vlaai?!” roept Tjeu vanuit de deuropening m’n spreekkamer in.

“Muffins zijn super!” Geef ik terug.

Met een big smile op z’n gezicht loopt Tjeu, zo stoer als hij is, naar buiten.

Hoe mooi een gesprek kan zijn. De kracht van de audiologie is mij zo duidelijk. Wat zo vanzelfsprekend lijkt is dat voor velen niet. Maar er is vanuit de audiologische zorg gelukkig zo veel mogelijk.

De antwoorden:

  1. BANKSTEL!😂
  2. ABBAAAAHHH!😂

Omwille van privacy is de naam en leeftijd aangepast.

Horen is meer dan enkel de oren!

De mens is als een kunstwerk

Gisterenavond een bijzondere eerste ontmoeting met collega’s werkzaam als coach, therapeut, psycholoog of specialist in de zorg of vanuit een eigen praktijk.

Kwaliteitskring/intervisiegroep Limburg, een gemêleerd gezelschap wat deze groep sowieso al bijzonder boeiend maakt.

Bij iedere professional deze avond aanwezig staat hoog in het vaandel: De mens centraal.

De mens als een kunstwerk, uniek en bijzonder. Met groot respect voor de persoon tegenover je.

In de psychotherapie in welke vorm ook, wordt dat nog eens benadrukt op moment je de kunst van het gesprek verstaat.

Want wat maakt een mens beter met een goed gesprek? Een luisterend oor bieden. Gehoord worden. Vanuit de audiologie termen die ik regelmatig de revue laat passeren.

Maar de kennis en kunde te beheersen om die cognitieve gedragsverandering vanuit dat gesprek in gang te zetten is een kunst op zich.

En zo zie ik het gesprek als een kunstenaar die zijn instrumenten weet in te zetten op het moment deze een prachtig portret maakt.

Die instrumenten zijn de metaforen, de oefeningen, de verhalen, de ervaringen die als professional in te zetten zijn.

En net als de kunstenaar, hoe vaker je al die instrumenten gebruikt, hoe beter je ze onderhoudt, hoe meer de ervaring wordt gedaan wanneer welk instrument in te zetten is, des te beter je in dat vak wordt.

De mens zien als een groot marmeren steen, waar je met veel respect, geduld en voorzichtigheid aan gaat werken.

Laag voor laag vorm geeft. En elke keer weer met verschillende tools een stapje verder komt in het gehele proces van het samen creëren.

En net als in de masterclass waar je van de meester zelf veel kunt leren door te zien welk instrument waar in te zetten is, zo kun je van elkaar leren door het er over te hebben.

“Übung macht den Meister!”

De mens als kunstwerk.

De tijd zal het leren

Wintertijd. De klok een uur achteruit vannacht. Staat voor één uur stil. De tijd staat voor even stil.

Zo boven je vijftigste lijkt het alsof de tijd net steeds sneller gaat. 

Ik heb al veel dromen gehad en sommige daarvan waargemaakt. Nog steeds staan er velen op stapel. En als ik me nu bedenk dat ik daar nog maar zo’n twintig jaar voor heb, in de hoop dit überhaupt nog in goede gezondheid te mogen gaan beleven, realiseer ik me hoe weinig tijd er nog maar is.

Want twintig jaar is in wezen een oogwenk. Als ik kijk naar “mijn ik” twintig jaar geleden, dan is de tijd razendsnel gegaan. Toen net m’n opleiding tot KFA af. Mijn eerste huis gekocht. Jong nog van geest met (zoals ik toen dacht) een eeuwigheid voor me.

In die twintig jaar is zo veel gebeurd, maar alles lijkt nog alsof het de dag van gisteren was.

Zo mooi hoe in het boek “Momo en de tijdspaarders” dit geheim van tijd beschreven wordt. Een geheim waar iedereen elke dag mee te maken heeft, eigenlijk iedereen ook kent, maar er slechts enkelen zijn die er bij stilstaan en er de tijd voor nemen om gebruik te maken van dit geheim.

Zoals één minuut soms een eeuwigheid kan duren, is op een ander moment die twintig jaar dus zo voorbij. Dat geheim van tijd woont volgens Momo in ons hart. Hoe we hét moment beleven bepaalt hoe we dat tijdstip bewust ervaren en daarmee voor altijd de ervaring van dat ogenblik met ons mee kunnen dragen.

Dat geheim zit dus in de tijd zelf.

Laat daar nu binnen ACT* mooie tools voor bestaan om dat geheim te ontdekken en er vervolgens bewuster mee om te gaan.

Het leven in het hier en nu, wat soms zo zweverig klinkt, kan dus later wel eens goed van pas komen. 

Want wat we mee gaan nemen op reis, zijn niet al die dure spullen die we hebben gekocht, maar de momenten die we hebben BELEEFD.

De klok tikt door, die wijzers gaan we niet tegenhouden, althans niet voor eeuwig. Nu dan wellicht vandaag even één uurtje.

Bewuster dat kopje koffie genieten in de morgenzon op een zondagochtend of de stappen beleven die je zet op die wandeling in de vroege mistige ochtend. 

Bewuster zijn van wat je denkt, voelt, hoort, ruikt, proeft en ziet.

Dat alles maakt dat je met de tijd toch een beetje kunt gaan spelen. Spelen als een kind dat geen tijd kent en volledig zichzelf en de tijd verliest in het spelen in het zand aan het strand, heerlijk in de zon, met het geluid van de golven op de achtergrond. Op dat moment lijkt de tijd oneindig te bestaan.

Het verleden laten gaan, de toekomst laten zijn en het heden omarmen.

Wil jij leren hoe je bewuster een vitaler leven kunt lijden? Ja! Met lange “ij”! Want de sleutel van geluk ligt in hoe je een andere weg kunt gaan vinden om ondanks het lijden van het leven dat kompas in handen te hebben waar jij door storm en wind op kunt gaan varen.

Je de tijd gaat maken om vooral dat te kunnen doen waar jij tijd voor wílt maken.

Hoe? De tijd zal het leren. De tijd kan het jou leren!

Stap voor stap. Maar neem de tijd.

*ACT Acceptance Commitment Therapy

Kunst als anker in de storm

De wereld staat op haar kop. Nog nooit waren we zo dicht bij een oorlog als nu. Op nog geen dag reizen hier vandaan. Bijna iedereen voelt de kracht die deze ellende met zich meebrengt.

Net nu is het van belang om een rustpunt te vinden, een anker waarmee je even vastigheid voelt, de rots in de branding, even in het hier en nu tot adem te komen.

Gisteren een mooi gesprek met een mevrouw die wel heel lang voor een van m’n doeken ging staan. In detail naar het bladgoud en de kleuren keek, weer een stap terug deed en stil bleef staan kijken.

Ik liet haar even staan en keek met een gepaste afstand en niet al te opzichtig toe. Gaf haar de tijd en ruimte om met dat kunstwerk contact te maken.

Na een tijdje keek ze mij aan. “Heerlijk!” zei ze. “Wat een bijzonder fijn doek”.

De kleuren, de details, de vele lagen, maar vooral de stilte, de rust, de kracht die hierin voor haar te vinden waren gaf haar dat moment om even daar te genieten van die ervaring.

En zo zijn deze kunstwerken ook bedoeld. Om er bijna in te kruipen, er voor te gaan zitten of staan en genieten van die ervaring.

Een anker in huis, waar je letterlijk even de rust kunt vinden.

Het mooie is om in die details dichtbij steeds weer nieuwe beeldjes of figuren te ontdekken. De verwondering die elke keer weer kan ontstaan.

Mevrouw gaf mij het grootste compliment je als kunstenaar mag ontvangen, haar gevoel en emotie die het haar bracht terug te geven aan mij.

Deze kunstwerken zijn groot, maar ondanks dat ze bijna een wand zullen vullen, brengen ze harmonie, kracht en warmte. Staan ze niet te schreeuwen van de muur, maar brengen ze letterlijk en figuurlijk stilte in net deze tijd, waarin het van groot belang is om net thuis die basiselementen te vinden.

Het gesprek ik met mevrouw had liet mij nog meer inzien hoe belangrijk kunst net in deze tijd kan zijn.

Zorg voor de zorg

Het is zwaar weer in de (economische) wereld.

Tegenslag na tegenslag maakt dat het lijkt alsof geld weer steeds belangrijker wordt.

Zo ook in de sectoren waar geld eigenlijk geen rol zou mogen spelen.

De zorgsector.

De afgelopen jaren die achter ons liggen hebben zich een aantal ontwikkelingen voorgedaan die er keihard op hebben ingeslagen; Corona, watersnoodramp in Valkenburg, personeelstekorten en langdurig zieken.

Het is nog niet voorbij, nog steeds is het roeien met de riemen die we hebben.

Ik zie een Raad van Bestuur met het hele management en inzet van medewerkers zoeken naar mogelijkheden om het hoofd boven water te houden. Het lukt nog net, maar het kost zo veel energie en tijd.

Die tijd en energie zouden we ook kunnen inzetten in innovatie en het vergroten van het werkplezier voor iedereen.

De collega’s die met de voeten in de klei staan en enorm veel werk verrichten op de werkvloer doen dat vanuit passie en liefde voor de medemens. Maar net daar is het van groot belang om op de balans te letten en ook oog te hebben voor de medewerker als mens.

Maar de financiële tekorten roepen weer opnieuw om efficiënter te werken. Harder te werken. Kan dat nog?!

Geld zou daarom geen issue mogen zijn in de zorg.

Zoals de een moet vechten om het hoofd boven water te houden, zijn er schijnbaar ook mensen die zwemmen in het geld.

Die van gekkigheid soms niet meer weten wat ze met het geld moeten doen. Dan maar weer een extra auto of weet je wat nog een extra huisje er bij.

Misschien moeten we een nieuwe manier gaan vinden waarbij het doneren aan een grote zorginstelling als investering kan worden gezien? Een maatschappelijke bijdrage aan daar waar nu nood aan de man is, ook waardevol kan zijn.

Bij deze een oproep aan die mensen waar geld geen probleem is. Daar waar geen enkele twijfel bestaat dat komende maand het geld op zou zijn. Mensen die bij wijze van spreken alles kunnen kopen wat hun hartje begeert.

Echt gelukkig word je niet van die extra auto of dat zoveelste huis. Gelukkig word je op het moment je er echt toe doet op die plek waar hulp hard nodig is.

Momenteel in de zorgsector is er een schreeuw om hulp. Als er nu niet snel financiële hulp komt zal er weer op de ouderwetse manier bezuinigd moeten gaan worden, geknepen worden daar waar het (eigenlijk) niet meer kan.

Er komt wellicht een tijd dat zorg ook voor zij die geld in overvloed hebben nodig gaat zijn, want gezondheid is niet te koop!

Ziek worden we allemaal wel eens, als dan die zorghulp zeer gewenst is, is ook die straks niet meer te koop.

Zorg is namelijk steeds complexer geworden, opleidingen duren lang, investeringen op een lange termijn zijn keihard nodig. Vooruit denken. En vooral niet enkel aan jezelf denken. Investeren daar waar later hoe ook jezelf of zij die je lief zijn zorg kunnen krijgen die gewoon nodig is.

We zitten momenteel op een glijdend vlak, een vicieuze cirkel omlaag. Te veel verkeer van rechts, te veel tegenslagen die innovatie en extra inzet de komende tijd onmogelijk maken.

In de hoop dat er mensen zijn met een hart van goud en financieel wonderen kunnen verrichten daar waar het nu zo hard nodig is.

Gestoorde collega’s gezocht!

Gisteren de jaarlijkse Audiologendag 2022. Ochtendprogramma wordt dan altijd georganiseerd door het RIVM en gaat over de neonatale gehoorscreening Nederland. Voor het middagprogramma is de organisatie in handen van de KKAu, Kring Klinische Audiologie.

www.nvkf.nl/nascholingskring-klinische-audiologie

Klinische Audiologie, een vakgebied dat nog niet zo lang bestaat. Terwijl het een vakgebied is dat de basis vormt van ons menszijn.

Dat wij een gesprek kunnen hebben, komt omdat we elkaar kunnen horen.

Een luisterend oor kunnen bieden. Gehoord worden. Het gevoel hebben er bij te horen. Kennis in je oren knopen. Spreekwoordelijke gezegden die duidelijk maken dat onze oren, ons gehoorsysteem meer is dan enkel de oren.

In die middagvergadering vroeg één van de collega’s voor nieuwe ontwikkelingen binnen de audiologie naar collega’s die idolaat zijn van dit vakgebied. Hij zei letterlijk “We zijn op zoek naar gestoorde collega’s klinisch fysici – audiologen.” Collega’s dus die helemaal gek zijn op alles met oren en gehoor te maken heeft.

Ik voelde me meteen aangesproken! Aangesproken! 🙂

Maar gelukkig zijn er vele collega’s voorgegaan die baanbrekend werk hebben verricht. Pioniers die nog alles moesten gaan uitvinden. Afgelopen maand is één van die pioniers in de audiologie overleden.

https://www.ned-ver-audiologie.nl/in-memoriam-reinier-plomp/

Reinier Plomp, bekend collega van de Plomp-test. Maar zelf herinner ik deze zeer gewaardeerde collega nog meer van de dubbel-cd. Het licht blauwe hoesje met een uitgebreid boeiend college over de psychologie achter het horen van geluid. Hoe ons brein vanalles van geluiden kan maken.

Geluidsfragmenten waarmee Plomp de luisteraar betoverd met de ontdekkingen die de luisteraar doet op moment je met de hoodtelefoon op geluidsfragmenten luistert én beleefd hoe ingenieus ons hoorsysteem werkt.

Plomp heeft bij mij de liefde voor dit bijzonder mooie vakgebied gevoed. Dat vuurtje dat er al zat aangewakkerd tot wat het nu is. Idolaat over hoe belangrijk horen voor ons als mens is.

Zoals Plomp met zijn CD en zijn passie voor dit vak mij heeft geïnspireerd om een van de gehoorspecialisten te worden, zo hoop ik jonge enthousiaste professionals in de hoorzorg te gaan inspireren om te zien hoe leuk de combi van ACT en gehoor kan zijn in de breedste zin van het woord.

ACT, Acceptance Commitment Therapy is nog jonger dan de audiologie.

ACT is een bewezen nieuwe vorm van cognitieve gedragstherapie die ook beschreven wordt als een derde generatie gedragstherapie binnen de gedragswetenschappen. De allereerste publicatie hierover was in het boek “Mindfulness and Acceptance, expanding the cognitive-behavioral tradition” van Steven Hayes uit 2004. Hayes is de grondlegger van ACT in die jaren en nog steeds zeer actief in ACT.

ACT en gehoor is een geniale combinatie, omdat er vele gehoorklachten in onze huidige tijd niet even op te lossen zijn.

Gehoorverlies, de vrij ernstige, kunnen we met technische hulpmiddelen wel al verbeteren, maar een beperking zal meestal blijven bestaan. Genoeg momenten waarop met de beste technische aanpassing nog steeds een gesprek moeilijk te volgen zal zijn.

Maar ook klachten als tinnitus, hyperacusis, misofonie, LFG-hinder en evenwichtsklachten zijn stuk voor stuk gehoorklachten die we in de meeste gevallen niet even met een pilletje of operatie kunnen oplossen, laat staan met een apparaat.

Dit zijn klachten waarbij de patiënt te vaak nog te horen krijgt “Leer er maar mee leven.”

En daar kan de combi van ACT en de kennis van de audiologie zeer bruikbare handvatten bieden.

Inzichten en ervaringen om nieuwe wegen te ontdekken die ondanks de aanwezige klachten het toch mogelijk maken een waardevol en vitaal leven te leiden. Leiden met de korte ei, niet met die lange ij. Waarbij binnen ACT het net zelfs de bedoeling is om met die lange ij het leven te leiden.

Die kennis te mogen gaan delen en daarmee hopelijk die passie, dat vuurtje bij collega’s fel te laten gaan branden, is een waardevolle bijdrage die ik de komende tijd mag gaan leveren.

Zo ga ik in samenwerking met Practical ACT, Jan Steunenberg een bijzonder uniek webinar organiseren voor collega’s die binnen de gezondheidszorg al met ACT werkzaam zijn en ik ze mag gaan meenemen in de wondere wereld van het gehoor: “Geef GEHOOR aan ACT!”

https://www.practicalact.com/geef-gehoor-aan-act.html

En Tim Batink die mij gevraagd heeft een masterclass te gaan geven “ACT en gehoor”. Tim is één van de wetenschappers die in Maastricht samen met Gijs Jansen ACT wel heel sterk op de kaart hebben gezet met hun boek Time to ACT!

Beide nu hoofddocenten zijn in de boeiende opleidingen die zij voor ACT organiseren, gekoppeld ook aan diverse andere specialismen.

Dus ja, helemaal te gek die combi van ACT en de audiologie te mogen gaan delen.

Laat mij maar een van die gestoorde collega’s zijn! 😊

Zorg om de zorg

Afgelopen maandagavond 4 uur op de Spoedeisende hulp Heerlen. Gevallen met speedbike. Ski-duim te pakken. Gips.

Ik lag achter zo’n gordijn op zo’n behandelbed te wachten op het gips…en dan hoor je gesprekken.

Een drukte van jewelste om me heen. En om dan te horen met welke passie, liefde en geduld zorg aan vooral ook de oudere mensen geboden wordt…hartverwarmend.

Naast me een oudere dame, gevallen van kerktrap. Allerzielen, naar de kerk, bladeren, donker, gevallen en heup gebroken.

Helemaal bezorgd om haar hondje en vanwege stress en pijn aan het overgeven.

Een van de verpleegkundigen, volgens mij de enige in die hele zaal, die dan met zo veel geduld en lieve woorden mevrouw op haar gemak stelt. Meer dan wat zelfs nodig is, puurheid bedoel ik dan. Dat je in zijn woorden en intonatie merkt dat de zorg vanuit de diepste vezels komen.

Ik dus geduldig wacht, luister en de druk op die werkvloer zie. Want tegelijk lopen er andere patiënten binnen, wordt die assistent voor alles en nog wat gevraagd.

Mitch is zijn naam, komt bij me. “Zo, meneer, we zijn u niet vergeten, maar het is heel druk, excuses.”

Ik geef aan dat ik het volkomen begrijp en excuses echt niet nodig zijn. “Respect heb ik voor de manier waarop je jouw werk met passie doet!”

Hij: “U moest eens weten hoeveel mensen er in de wachtkamer aan het klagen zijn.”

Ik: “Ik hoop dat als ik later zo oud mag worden als die mevrouw, dat er dan ook zo iemand met passie en geduld aan mijn bed zal staan mocht ik hulp nodig hebben!”

Na het ingipsen van mijn hand kon Mitch naar huis. Ver over zijn diensttijd maar dat deerde hem niet. Met een glimlach ruimt hij op en wenst me een fijne avond en veilig thuis.

Dan blijkt maar weer hoe belangrijk het menselijke aspect in de zorg is.

In de hoop dat de zorgsector meer respect, geld en mogelijkheden gaat krijgen. Maar dan wel daar waar het nodig is! Op de werkvloer! De handen aan dat bed!

Werelddovendag

Vanmorgen zat ik op m’n fiets naar m’n werk. De vogels hoor ik fluiten. Geluiden van de natuur die wakker wordt. Een collega die van op de parkeerplaats een goeie morgen roept.

Afgelopen weekend was het zaterdag werelddovendag. Samen met Jan (82, kunstenaar en doof geboren) een zeer unieke expositie mogen geven van ons beide kunstwerken.

Nog meer realiseerde ik me vanmorgen zijn verhaal. Het verhaal dat we vele bezoekers dit weekend via zijn kunstwerken hebben mogen vertellen.

Boekdelen worden er verteld via kleur, figuren en composities op het doek.

Nog meer werd ik me pas vanmorgen bewust hoe het zou zijn om nooit geen geluid gehoord te hebben.

Hoe groot is dan het compliment dat ik van Jan mocht ontvangen. Hij zag nu pas in mijn levensgrote kunstwerken hoe geluid zou moeten klinken.

Open. Harmonie. Rust. Van diep beneden naar boven. Torenhoog. Zo beschreef hij het.

We hebben ontzettend mooie gesprekken gehad deze twee dagen, samen met zijn tolk was Jan nu mens.

Op een notitieboekje schrijft hij normaal in korte pakkende woorden wat hij je wil vertellen.

Gisteren later op de avond schreef hij mij: “Ik ben afgelopen dagen vergeten dat ik doof was”.

Dat laatste woord “was“, spreekt voor zich.

https://rtvmaastricht.nl/nieuws/artikel/tentoonstelling-stem-van-de-kunstenaar-geopend

Antwoorden op grote vragen

Stephan Hawking.

Wat een held. Wat een vooruitziende blik. Wat een creatieve geest om verder te kijken dan wat wij mensen voor ogen hebben.

Antwoorden op grote vragen. Nee, Dé antwoorden op dé grote vragen, is de titel van een boek dat verplichte literatuur zou moeten zijn op scholen. Want de kern van alle grote vragen ligt in dit boek verborgen.

Meerdere inzichten die mijn eigen brein prikkelde om met een ander perspectief naar de huidige wereldproblematiek te kijken.

Één hiervan is deze:

“Het is een heerlijke tijd om in te leven en onderzoek te doen in de theoretische natuurkunde.

Ons beeld van het heelal is de afgelopen vijftig jaar enorm veranderd en ik ben blij als ik daar een kleine bijdrage aan heb geleverd.

Een van de grote onthullingen van het ruimtetijdperk is het perspectief dat de mensheid op zichzelf heeft gekregen.

Als we de aarde vanuit de ruimte zien, zien we onszelf als een geheel. We zien de eenheid, niet de verschillen.”

We zien de eenheid, niet de verschillen.

Laat dat nu ook in het conflict Palestina en Israël gelden. Wie kan daar nog een antwoord op vinden? Op een conflict dat al jaren duurt en waar geen touw meer aan vast te knopen is.

Maar dat geweld geen oplossing kan en mag gaan zijn, dat moge uit de geschiedenis wel duidelijk zijn.

Een antwoord op dit conflict is er niet, maar dat de mensheid, ons toekomstig bestaan vooral voor onze kinderen en straks kleinkinderen wordt bedreigd door vele risico’s die op ons afkomen, ook dat is ons allemaal al bekend.

Klimaatverandering. Het opraken van levensbelangrijke grondstoffen. Politieke en geologische vluchtelingen. Oorlogen. Al dit zijn grote risico’s voor het voortbestaan van dit kleine planeetje Aarde.

Nog nooit heeft de mens zo veel kennis van zaken gehad, nog nooit heeft de mens zo dicht bij een Armageddon geleefd als nu in deze tijd.

We kunnen onze ogen blijven sluiten voor dat wat voor ons van levensbelang is en enkel aandacht houden voor entertainment en “gekkigheid” (lees idiote YouTube video’s en influencers die jongeren “inspireren”), maar de tijd dringt.

Grote wetenschappers die naam en faam hebben verdiend met keihard werken en met passie onderzoek hebben verricht in de wetenschap roepen al jaren voor aandacht voor net dat wat er in ons leven toe doet.

Stuk voor stuk schrijven deze grootheden pleidooien voor een verandering in ons denken en doen.

In de hoop dat zij geen roepende mogen gaan zijn in de woestijn. Deel ik dit pleidooi van Stephan Hawking. Maar zou ook de laatste roep van Wubbo Ockels, een van de Nederlandse astronauten hier aan toegevoegd kunnen worden. Op zijn sterfbed geeft hij met letterlijk zijn laatste adem een adembenemend pleidooi.

Het komt er bij beide in het kort hier op neer: Wetenschap en met name onze mogelijkheid om kennis te toetsen, te delen en om van te leren, is van essentieel belang voor het voortbestaan van de mensheid.

En als ik nu lees dat een raket die Israël vanuit de Iron Dome afvuurt een waarde heeft van $50000,- dan gaat er nu weer heel veel geld verloren aan iets dat zeker geen bijdrage levert aan een verbetering van de kansen voor ons voortbestaan.

De Doomsday Clock staat al op 100 seconde voor middernacht. En de secondes tikken weg.

https://thebulletin.org/doomsday-clock/current-time/

Hawking windt er geen doekjes om, met Trumpiaanse politiek, de strijd om macht waarin ieder voor zich en God voor ons allen hoog in het vaandel staan, met die spirit gaan we de mensheid niet redden.

Stephan Hawking is er niet meer. Maar zijn kennis en kunde leven voort in boeken, geschreven woorden.

Kennis. Hét DNA, zoals hij zelf in dit boek beschrijft, dat we kunnen doorgeven aan onze kinderen. Waarbij kinderen in deze niet per se onze eigen biologische kinderen zijn, maar meer ieder die ons lief is.

Dit verder denkend, zou de liefde die we voelen voor dat wat mens heet, ook de liefde kunnen zijn voor alles wat bestaat.

Even een gedachteoefening: stel dat Doomsday straks werkelijkheid wordt, ik bedoel, met alle kennis van nu is die kans heel erg groot. Zoals het er nu naar uitziet gaan we drie generaties niet meer redden. Dus de kleinkinderen van de huidige kinderen gaan het meemaken. Het einde van het bestaan. Aarde “game over”. Weg. Niets meer van al dit. Het heelal zal nog bestaan, maar niemand meer die een lied schrijft over een zonsondergang. Niemand die een gedicht schrijft over de liefde die die voelt voor een ander. Niemand meer die een prachtige foto maakt van wolken in de lucht. Niemand meer die kan navertellen hoe mooi het leven is.

Niets van dit alles kan nog worden doorgegeven of gedeeld.

Ik weet zeker dat ieder mens iets moois heeft om door te (willen) geven. Dat zit in ons natuur. Daar is ons hele bestaan op gebouwd. Dat is ook wat we kost wat kost willen vasthouden en niet willen verliezen.

Een Palestijns gezin dat uit huis wordt gezet, waar ik zie dat de jonge dame vooral voelt de geschiedenis die zij daar op die plek heeft beleefd. Haar vader die eigenhandig die plek groot heeft gemaakt. Haar stukje dat zo belangrijk is, wil zij kosten wat kost behouden en doorgeven aan haar kinderen.

Stephan Hawkings levenswerk om antwoord te vinden op de vragen over vooral die zwarte gaten in het heelal, alle kennis van de natuurkunde, ook die kennis wil hij kosten wat kost doorgeven aan zijn kinderen.

Niet voor niets dat het slotwoord in dit boek geschreven is door zijn eigen dochter. Zij heeft het gezien, zij heeft het meegekregen, dat wat zo belangrijk is in dit leven.

Respect voor dat wat ons mens maakt. De kansen die ons gegeven zijn. De kracht en mogelijkheden wij hebben zijn zo groot, enkel is het van groot belang dit alles zo in te zetten dat wij er allemaal iets aan kunnen hebben.

En dan sluit zij af met een heel belangrijk klein detail. Het boek is een verzameling van een aantal artikelen die haar vader in de laatste jaren van zijn leven nog heeft geschreven. De zin die ik net er uit heb gehaald bevat een belangrijk detail wat haar vader bijzonder groot heeft gemaakt.

“Ons beeld van het heelal is de afgelopen vijftig jaar enorm veranderd en ik ben blij als ik daar een kleine bijdrage aan heb geleverd.”

Stephan Hawking: “Ik ben blij als ik daar een kleine bijdrage aan heb geleverd.”

Hoe bescheiden iemand kan zijn die zo groot is.

Zijn grootste wens was om anderen te inspireren en vooral de wetenschap boeiend te maken voor volgende generaties.

Ik hoop vurig dat er genoeg jongeren zijn die de wetenschap zien als het belangrijkste goed om door te mogen geven.

In de hoop dat we het tij kunnen keren.

De vlinder

Als reactie op een bericht op LinkedIn hier een metafoor om met angst en pijn om te gaan.

Met de kennis vanuit ACT, maar bij toeval ook een coachingstraject ik zelf nu volg bij Joyce Scheijen.

Want angsten weerhouden ons vaak ook om net dat te doen waar we door zouden kunnen groeien.

Vanuit ACT weet ik nu dat die angsten meestal gevoed worden door strenge regels. Regels van vroeger. Regels die wellicht anderen hebben opgelegd. Regels vanuit de maatschappij, geloof of gewoon opvoeding.

Sommige regels zijn nodig, maar er zijn er ook die af en toe gebroken mogen worden. Net daar is een professional die je kan helpen hoe daar een beste weg in te vinden is.

En die weg is best moeilijk. Zeker als er al jaren strenge regels zijn. Maar vanuit ACT heb je mooie handvatten om daar op een respectvolle en waardevolle manier mee om te gaan. Alleen dat kost tijd, dat gaat niet zo maar.

Onlangs een prachtige metafoor van Joyce mogen ontvangen:

Een jonge dame vindt een dikke rups op straat. De rups zou overreden worden als ze hem niet van straat had geplukt. Ze neemt de rups mee naar huis en zet hem in haar tuin. Na een tijd wordt de rups een cocon en al snel ziet ze dat vanuit de cocon een grote vlinder ontstaat. Ze ziet al kleine scheurtjes en daardoorheen de prachtig mooie kleuren op de vleugels.

Het duurt al dagen dat die vlinder uit die cocon probeert te komen. Het lijkt wel een gevecht waar de vlinder niet van kan winnen.

Ze vindt het zielig en gaat de vlinder een handje helpen. Met een klein mes maakt ze de scheurtjes wat groter en zo lukt het de vlinder om er nu heel makkelijk uit te komen. Verlost van het gevecht.

Maar dan, dan ziet ze dat de vlinder de kracht in de vleugels mist en niet kan vliegen. Ze kan wel de kleuren op haar vleugels zien, maar vliegen kan ze niet.

Later blijkt dat dat gevecht om uit die cocon te komen vanuit de natuur nodig was om de spieren in de vleugels te trainen. Dat gevecht is zelfs nodig om kracht te vinden en daarna te vliegen, de wijde wereld in.

Net zoals in die natuur is ook bij de mens vaak een strijd nodig om kracht te vinden. Kracht die enkel te verkrijgen is door eerst het gevecht aan te gaan, hoe moeilijk dat gevecht ook lijkt. De makkelijkste weg is het om die pijn of angst weg te nemen. Uit de weg te gaan. Te vermijden. Maar soms is die die angst of pijn nodig om, cliché, steker van te worden.

Maar het is dus ook nodig dat er een professional is, iemand die kennis van zaken heeft en weet welk gevecht nodig is om die kracht te vinden. Iemand die wellicht steun kan geven, richting geeft aan of bescherming biedt. Zodat het gevecht kan plaatsvinden in een veilige omgeving.

Bij de vlinder was die plek op straat niet veilig. Die tuin wel. De rups meenemen naar de tuin was wel de goede hulp. Het opensnijden van de cocon niet.

Deze vlinder hier besproken is enkel een metafoor. Dus geen mogelijkheid om hier een andere wending aan het verhaal te geven. Of toch? Heb jij een idee hoe deze vlinder toch uiteindelijk nog kan gaan vliegen? Laat het me weten in de comments, ik ben benieuwd.

Telefoneren met hoortoestellen

Vandaag mijn regulier audiologisch spreekuur. Dat wil zeggen jong en oud, plotseling gehoorverlies of al langer bestaand gehoorverlies maar steeds meer problemen met het horen. Een gevarieerd spreekuur met zoveel verschillende vragen en verhalen.

De kern is steeds het minder kunnen horen, niet meer kunnen deelnemen aan gesprekken en beperkingen in de sociale contacten. Net nu waar mondkapjes, plexiglas en afstand nemen het allemaal nog moeilijker maken.

Een aspect ik vandaag al enkele keren op het spreekuur heb gehoord is het probleem van het telefoneren bij gebruik van hoortoestellen. Een aantal patiënten die aangeven het hoortoestel uit het oor te nemen op moment ze gaan telefoneren. Als ik dan vraag hoe ze de hoorn van de telefoon tegen het oor plaatsen, blijkt dat de de hoorn, zoals gewend, tegen de gehoorgang wordt aangedrukt. Zelfs met als het hoortoestel in het oor zit.

Daarmee druk je dus eigenlijk de gehoorgang dicht en gaat het geluid vanuit de telefoon minder goed binnenkomen.

Beter is het om het hoortoestel gewoon te gebruiken, ook bij telefoneren, maar dan de hoorn van de telefoon iets hoger te houden, net boven de oorschelp. Want de microfoon van het hoortoestel zit namelijk net boven de oorschelp. Op het moment het geluid vanuit de speaker van de telefoon direct in de microfoon van het hoortoestel komt zal de versterking optimaal zijn en het geluid veel beter binnenkomen.

Ik geef steeds het advies om dit te oefenen en hiervoor een familielid of goede kennis te bellen en deze te vragen een willekeurige tekst te gaan voorlezen, zodat u dan kunt oefenen hoe de hoorn van de telefoon het beste te houden is.

Ik schrijf er deze keer maar een blog over in de hoop dat dit gedeeld wordt met zij die allemaal een hoortoestel gebruiken. Te vaak, vandaag dus op m’n spreekuur weer opnieuw, merk ik dat mensen dit niet weten, zich er niet bewust van zijn en het zo veel beperking geeft, terwijl het met een kleine aanpassing heel veel verschil kan maken. En dat gun je toch iedereen.

Net nu is communicatie op afstand o zo belangrijk.

Daarom delen mag!

De eerste vliegles

“Papa Tango Charlie, ready for depature, clear for take off”. De gashandel vol open. Daar gaan we dan. In een tweezitter racen we van nul in een paar seconde naar topsnelheid om los te komen van de grond. Mijn hart bonst in m’n keel. Als een vuurpijl schieten we omhoog. En meteen voel je de turbulentie die vandaag extra voelbaar gaat zijn, want met 30 graden plus is er veel thermiek. De warme lucht boven het asfalt duwt beide vleugels meteen krachtig omhoog. Al gauw zie ik de Maas liggen in dat prachtig Limburgse landschap, de Maas waar we koers op zetten. Deze duidelijke lijn in het landschap gaan we volgen richting Born, “off to BRAVO”.

Daar boven het vlieggebied rondom Roermond hebben we het luchtruim zowat voor ons helemaal alleen. Vanaf het begin mag ik zelf “in controle” zijn, de stuurknuppel, de gashendel en met beide voeten bijsturen. Vanaf BRAVO gaan we helemaal los. Stijgen en dalen. Scherpe bocht links, scherpe bocht rechts, met prachtig uitzicht op de stad Roermond. Én op de metertjes letten. Snelheid. Toerental van de motor. Hoogte en stijgingssnelheid. Daar we op zicht vliegen is het van belang de afstand tussen horizon en bovenkant dashboard gelijk te houden. Het lijkt er op dat ik zowat zes parameters heb die ik onder controle moet krijgen om het toestel stabiel en in lijn te houden. Grappig is dat hierin precies een ACT-element in zit. Hoe meer ik probeer met kracht bij te sturen, hoe onstabieler het toestel wordt. Op het moment ik het wat losser laat en minder weerstand bied, bij wijze van spreken het toestel min of meer het zelf laat doen, maar toch lichtjes bijstuur, het veel beter gaat. Hoe mooi de parallel met het leven. Waarin we vaak op allerlei manieren bijna krampachtig controle proberen te krijgen op en over alles wat er in ons leven gebeurt.

Het vliegtuig is als het leven. Groots en log, maar wij kunnen er altijd nog zelf richting aan geven. Niet altijd precies zoals we willen. Als het niet gaat zoals het zou moeten gaan (volgens ons), moet het maar gaan zoals het gaat. Bij grote impacts niet meteen sterk reageren, maar rustig blijven en lichtjes bijsturen. Daar waar het wel kan geef je meer gas bij en met de neus omhoog, het doel in zicht, stijg je naar grotere hoogtes. Vliegen is net als (het) leven. 😊

Wat een bijzonder mooie ervaring was deze eerste proefles. Van het eerste moment tot de landing was het zo’n wow-moment. Dat is zo’n moment/ervaring waarin al je zintuigen gericht zijn op de ervaring die je op dat moment doet. Iedereen heeft wel zo’n moment in herinnering. Op zo’n wow-moment wil je niets verliezen, net daarom neem je als vanzelf alles heel sterk waar. Al je zintuigen vol open. Alles neem je intenser waar, kleur, geur, geluiden, gevoel. Zo’n wow-moment voor altijd in je geheugen gegrift.

Helemaal in het hier en nu zijn. Mindfulness is hierop gericht. Voor velen klinkt Mindfulness zweverig in de oren. (Leuke zin voor een audioloog die vliegles neemt😊.) Echter de essentie van mindfulness is bewuster te ervaren van datgene wat je beleeft. Het is een vaardigheid die je kunt trainen, net als fietsen, net als vliegen. Leren bewust je zintuigen open te stellen, waardoor je meer van het moment zelf kunt genieten en intenser je leven kunt ervaren. Die vaardigheid mindfulness, is een belangrijke pijler binnen het ACT-model. Daarover beslist in komende blogs nog meer.

De landing is ingezet. Vanuit het Noorden vliegen we naar de landingsbaan, net als we boven het warme asfalt komen, duwt de warme lucht ons plots nog even een aantal meters omhoog. Zo sterk had de instructeur de thermiek vandaag nog niet bedacht. Heel beheerst en rustig met kleine correcties “stuurt” hij bij. “Verkeer van rechts” noemt mijn collega maatschappelijk werker het steeds, onverwachte events die op ons (levens)pad komen. Hoe we daar vervolgens op reageren en op bijsturen is van groot belang in hoe we uiteindelijk de touchdown kunnen maken.

En zo staan we weer veilig aan de grond met een van mijn droom-activiteiten afgevinkt op de Bucket-list. Daarmee het verlangen om zelfstandig te kunnen vliegen nog sterker dan ooit te voren.

Mindful(ness) koffie drinken

In het kader van mijn opleiding tot ACT therapeut wil ik graag met jullie mijn eigen persoonlijke ervaringen delen die ik vanuit de training meekrijg en van die prachtige eye-openers zijn.

Eigen ervaringen die mij hebben laten inzien wat de essentie is van ACT en de zes peilers waar ACT op gebouwd is. Eerder gaf ik al mijn gedachten weer met betrekking tot de peilers Acceptatie en Defusie. Vandaag wil ik de pijler Mindfulness met jullie delen.

Mindful is een vaardigheid die je kunt trainen. Het is een manier van bewust ervaren. Het leven in het hier en nu. Voor degene die dit voor het eerst hoort klinkt dat erg zweverig, maar ik hoop dat ik je kan laten ervaren hoe mooi en handig deze vaardigheid kan zijn in het dagelijkse leven. Ooit in het verleden heb ik al eens een volledige Mindfulness cursus doorlopen. Daar had ik al de ervaring met het rozijntje. Maar zoals de titel van dit blog al aangeeft gaat het vandaag niet het rozijntje zijn, maar “gewoon” het kopje koffie.

Dit ga ik doen aan de hand van een zogenaamde geleide-oefening. Ik ga je meenemen in de stappen die je kunt doorlopen om mindful het kopje koffie te drinken.

Het beste is dat je iemand de tekst laat voorlezen en jij de instructies gaat opvolgen.

Of wat ook leuk is, met huidige middelen heel makkelijk, je neemt eerst de tekst al lezend op en speelt je eigen stem dan op hoofdtelefoon af. Doe dit vooral met respect voor jezelf. Jezelf terughoren is vreemd, dat is voor iedereen in het begin even wennen. Maar op het moment je dit enkel met jezelf deelt en naar je eigen stem kunt luisteren is dat zelfs een van de andere pijlers Defusie. Waarover al in mijn vorig bericht geschreven.

Belangrijk voor deze oefening is dat je er de tijd voor gaat nemen, een plek zoekt waar je gedurende deze ervaring niet onderbroken zal worden door een ander in jouw omgeving. Zoek een plek waar jij je fijn voelt. Waar je even een tijd kunt gaan zitten.

Met voor je een vers gemaakt kopje koffie of nog beter een cappuccino, je zult straks erachter komen waarom.

De voorbereidingen zijn essentieel om het succes te ervaren. Dus vooral de rust en plek vinden om hier echt tijd voor te gaan nemen.

Als je al die voorbereidingen hebt getroffen, komt nu de oefening.

Zit je?😊 Met voor je dat kopje koffie, cappuccino of thee. Mag ook een glas water zijn of frisdrank. Laat het gewoon even daar staan op de tafel voor je.

Ik zal de oefening hieronder vanuit een kopje cappuccino schrijven, maar je mag ook elk ander drankje nemen.

(Tekst vanaf hier laten voorlezen of afspelen)

Ok. Ga eerst nu even letten op hoe je zit. Zit je lekker? Ga goed recht zitten met beide benen naast elkaar, voeten naast elkaar op de grond. Armen even rustend op je schoot.

Je mag nu je ogen sluiten of een punt voor je zoeken waar je je aandacht op kunt richten. Met de rug misschien tegen de rugleuning van stoel of bank. Misschien zit je gewoon rechtop los van de rugleuning, ook dat is prima.

Twee voeten op de grond. Voel even hoe je voeten de aarde raken. Als je schoenen aan hebt, hoe je voet in elke schoen zit. Met blote voeten hoe je je voetzool op de vloer voelt. Misschien koud of warm. Het materiaal waar je voeten op rusten in je schoen of op de vloer.

Je benen naast elkaar. Let nu even op hoe je op je billen zit, hoe jouw lichaam op de stoel of bank rust.

Haal even diep adem halen. Volg de stroming van de lucht in je lichaam. Adem even diep in en weer uit. Voel de stroming van de lucht in je lichaam gaan. Beweeg even met je rug en neem een rechte positie die voor jou fijn voelt.

Neem even de tijd om je bewust te worden van de plek waar je bent. Luister naar de geluiden om je heen, ook al is er een geluid waarvan je denkt dat dat jou stoort, laat ook dat geluid voor nu even toe. Neem het waar en richt daarna je aandacht weer op je ademhaling. Hoe je buik en borst bewegen bij het in- en uitademen.

Pak nu het kopje, de beker of het glas. Als je je ogen dicht hebt, laat degene die de tekst leest jou het kopje geven of ga met je handen voorzichtig op zoek en neem het voorzichtig in je handen.

Pak het kopje met beide handen voorzichtig vast. Let op de warmte. Als het nog te heet is, zet het terug en wacht dan even totdat je het kunt oppakken. Of neem het zo in je handen dat het veilig voelt.

Als het dus mogelijk is houd dit even in je handen vast, voel het gewicht. Neem misschien ook de temperatuur waar van het drankje. Voel de vorm van het kopje of het glas je in je handen hebt. Zonder te kijken, beste is dit met gesloten ogen te doen. Voel vooral nu met je vingers. Beweeg ook met je vingers zodat je de hele vorm tot je kan nemen. Voel de oppervlakte, de randen, misschien zelfs een opdruk of een reliëf in de zijkant. De onderkant, de rand, misschien een oortje wat er aan zit. Neem al dat waar.

Breng nu voorzichtig het kopje naar je neus. Op een veilige afstand (indien nog heet) ruik je aan de koffie. Probeer vooral enkel je neus te gebruiken. Laat de lucht door je neus stromen met de reuk van de koffie. Misschien voel je zelfs de temperatuur van de vloeistof. Bij koffie kan het warm aanvoelen, de warme damp die nog van de hete koffie komt. Of bij frisdrank kan in de zomer het zelfs beetje koud voelen. Of dat je bij een koolzuurhoudend drankje de prikkels tegen je neus voelt van de belletjes die ploppen aan het oppervlak. Ook dat alles neem je waar.

Laat de lucht door je neus stromen en ervaar in die stroming de reuk van de koffie.

Zeker bij cappuccino of een koolzuurhoudend drankje kun je zelfs het drankje bij je oor houden. Luister naar de luchtbelletjes die ploppen. Ja! Cappuccino en frisdrank maken geluid. 😊

Luister naar de “muziek” die een kopje cappuccino kan maken. Het ritme van het drankje.

Pak nu het kopje goed vast en breng het voorzichtig naar je lippen. Nog niet drinken. Ook al is het qua temperatuur al goed drinkbaar. Laat het kopje even rusten op je onderlip. Is het nog te warm houd het dan op een veilige afstand. Voel dan vooral de temperatuur. Misschien ruik je ook nog steeds die lekkere koffie.

Als de temperatuur aangenaam genoeg is, maak je contact met de rand van het kopje. Laat het daar even rusten.

Nu ruik je nog sterker dan voorheen en voelt de warmte, misschien springen er nog kleine belletjes aan het oppervlak tegen je lippen of rondom je mond.

Neem dit alles bewust waar.

Je voelt nu de temperatuur en weet dat het veilig is om zo een slokje te gaan nemen. Maar nog even niet.

Laat het kopje even zo daar hangen op je lippen.

Adem nog een diep door je neus in en weer uit.

Je hebt er nog niet van gedronken. Je hebt alleen nog voor nu ervaren. Open nu je ogen. Kijk vooral nu eens even. Kijk naar de kleur. De vorm van het kopje. Maar vooral ook naar de vloeistof in dat kopje. Hoe het aan de rand het kopje raakt. De structuur die je ziet. Misschien zie je nu ook de belletjes aan het oppervlak springen. Als je een glas hebt kun je er ook in kijken, wat gebeurt daar allemaal? Kijk misschien zelfs eens even door de vloeistof heen.

En opnieuw even weer de aandacht naar je ademhaling. Je houdt het kopje weer zo dicht voor je, zodat je misschien zelfs de koffie weer sterk ruikt.

Neem nu een slokje, maar laat het heel even in je mond. Voel het op je tong liggen, de temperatuur is goed, proef de verschillende smaken die jouw tong nu activeren. Houd dat even vast. Speel er even mee. Nog eens in- en uitademen en pas dan slik je.

Neem nog een slok op deze manier. Neem de tijd. En geniet zoals je nog nooit van een kopje koffie genoten hebt. Intens het proeven van de smaak.

Wat heeft dit nu met jou gedaan? Hoe heb jij dit eerste mindful kopje koffie ervaren?

Maar los van dat je bewuster hebt kunnen genieten, was je gedurende dit alles in het hier en nu. Dat is net de essentie ook van deze oefening. Om in het huidige moment te zijn.

Dat werd me gedurende de training nog duidelijker met de vraag of ieder een moment in het leven kon beschrijven waarop je zo’n AHA-Erlebnis hebt ervaren. Alle cursisten hadden wel zo’n moment. Beschreven dit ook. En wat bleek dat al die moment één belangrijke gezamenlijke eigenschap hadden.

Dat je op dat moment volledig in het hier en nu bent. En dat net dan alle zintuigen vol open staan om dat moment intens te beleven. De meeste van die momenten zijn gebeurtenissen of ervaringen die je zeker niet elke dag kunt beleven. Maar je zou wel vaker bewuster in het hier en nu kunnen leven. Intenser van momenten kunnen genieten. De kern van een mindful leven leiden. Een van de pijlers van ACT.

Wordt vervolgd.

De banaan met ducttape

“Banaan met ducttape aan de muur is geen kunst. Het kunnen verkopen als kunst en er internationaal het nieuws mee halen, dat is (een) KUNST!”

Nadat ik deze tweet had geplaatst nam een journaliste van radio1 NPO met mij contact op, met de vraag om over dit onderwerp in het radio1-programma “Dit is de Dag” mee te willen praten.

Of ik dan “even” naar de studio kan komen in Hilversum. Meteen aangegeven dat ik in Valkenburg woon en de reistijd mij dan voor dit korte gesprek te veel moeite kost. Een alternatief is dat ik omwille van de geluidskwaliteit naar de studio van L1 kan gaan in Maastricht. Dat is voor mij uiteraard geen probleem.

Maar later die dag komt het bericht dat een ander item belangrijker was die dag. Belangrijker dus dan die banaan en ducttape. 🙂

Die uitnodiging om erover te komen spreken heeft mij wel aan het denken gezet. En het is uiteraard zeker van de gekke dat een banaan die met ducttape aan de muur bevestigd is wereldnieuws wordt.

Is dat dan nu Kunst?!

Kunst, een boeiend onderwerp en ik kan me de ophef heel goed voorstellen.

Het feit dat het deze kunstenaar gelukt is om überhaupt op deze internationale kunstbeurs een kunstwerk te mogen plaatsen heeft met de verdiensten te maken die deze kunstenaar al op zijn conto heeft. Het curriculum vitae dat Cattelan heeft opgebouwd is enorm. Daarmee heeft hij de mogelijkheid gecreëerd om als erkend kunstenaar daar op deze prestigieuze kunstbeurs op die muur min of meer de spot te drijven met kunstverzamelaars. Want enkel het certificaat dat het bewijs is dat specifiek deze kunstenaar dit “werk” heeft gemaakt, enkel dat papiertje maakt dat dit werk van hem in die zin nu als kunst wordt gezien.

Dat er dan kopers zijn die dit voor exorbitante bedragen kopen, is aan deze mensen en zij zijn degene die dit dan eigenlijk als kunst neerzetten. Dat wij het vervolgens dan ook nog uitgebreid gaan bespreken, maakt dit Kunst met een kapitale K.

Wat nu steekt is, dat heel veel kunstenaars die uit passie kunst maken, jaren knokken om gezien te worden, kunst die veel meer effort en tijd kost dan even een banaan met ducttape aan een muur te plakken. Kunstenaars die vanuit het empatisch vermogen of vanuit een hogere sensitiviteit ook geraakt worden door wat er in de maatschappij gebeurt. Net zij zouden dolgraag hun kunst voor dat soort extravagante bedragen willen verkopen om daarmee de wereld een beetje beter te maken.

Genoeg collega’s in de kunstwereld die er alles aan moeten doen om het hoofd überhaupt boven water te houden. Maar ook kunstenaars die pas geroemd worden na hun dood. Hoeveel kennen we er daar al niet van. Het verhaal van Vincent Van Gogh raakt mij hierin het meest.

Van Gogh zelf heeft maar een klein aantal kunstwerken gedurende zijn leven verkocht. Zijn kunst werd toen niet erkend als kunst. Van Gogh was zijn tijd ver vooruit, hij was net iets te vroeg met zijn nieuwe technieken en stijl.

En nu…ga een dag naar het Van Gogh museum in Amsterdam en zie al die duizenden mensen die met zo veel plezier naar zijn werk kijken. Maar zie ook de 3D-prints die nu voor heel veel geld worden verkocht.

Van Gogh had een grote droom, het gele huis in Frankrijk. Waar hij andere kunstenaars zou ontvangen, een plek om met elkaar te genieten en te leren van kunst.

Het is er nooit van gekomen, het geld was er niet.

Dus ja, het steekt om te zien dat sommige in de kunst met een banaan en tape zeer succesvol kunnen zijn en anderen die wellicht met nog een geheel andere passie kunst bedrijven, moeten knokken om überhaupt het materiaal te kopen waar ze de kunst mee kunnen maken.

De kunstenaar Cattelan is in deze geniaal, hij steekt de draak met dit idiote plaatje van een ordinaire banaan en een stukje ducttape, het is de koper die hier de plank volledig mist…of toch niet…want een echte definitie van kunst is er niet.

Immanuel Kant definieert in zijn Kritik der Urteilskraft (1790) een kunstwerk als “Een soort voorstelling die zichzelf tot doel heeft, maar niettemin de mentale beoefening van sociale communicatie bevordert.’

Dat doet dit kunstwerk wel, de mentale beoefening van sociale communicatie bevorderen, we hebben het er allemaal over, maar zo ook de kunstenaar die de drollen van zijn familie bewaard in glazen kistjes. Omdat hij de vorm zo mooi vindt en het als een kunstobject ziet. Ooit lang geleden bij De Wereld Draait Door dit interview gezien, staat forever op mijn netvlies, met een vieze bijsmaak. Giel Beelen was toen de tafelheer en draaide zich demonstratief met de rug naar dit gesprek. Ook hij vond dat hierin de kunst ver te zoeken was.

Het wordt tijd voor een revolutie in kunst. Dat de kopers slash bewonderaars van kunst zich gaan schamen op moment ze dit überhaupt serieus als kunst zien en er dit soort extravagante bedragen voor op tafel wordt gelegd en de essentie van kunst hiermee volledig missen.

De meeste echte kunstenaars hebben een groot hart voor alles wat er in de wereld gebeurt. Met de creativiteit die in hun zit proberen ze dat gevoel in iets vast te leggen, met een medium waar zij talent in hebben, om het in kleur of vorm uit te drukken. Op moment mensen die kunst gaan waarderen en dit “belonen” met een bedrag of een positieve referentie, dan groeit die kunstenaar in zijn zijn.

Triest om de overlevensdrang, de strijd te zien van heel veel pure kunstenaars, nu en in het verleden. De enorme lange weg die kunstenaars gaan om uiteindelijk vaak pas na hun dood de erkenning te vinden die zij verdienen.

Vincent Van Gogh, hij was nog maar 37 toen hij overleed. Maar enkele kunstwerken in zijn leven verkocht, voor de prijs van omgerekend maar een paar duizend euro’s. Miljoenen zijn nu één doek van hem waard.

De dromen die Van Gogh had, wat was hem gelukt als hij toen de waarde had gehad die zijn werk nu heeft?!

Dan was het gele huis daar in Frankrijk de plek geworden om jonge kunstenaars de kans te geven te groeien in hun persoonlijke ontwikkeling. Genoeg andere goede doelen zou hij hebben ondersteund om deze wereld een beetje beter te maken.

Heel veel kunstenaars gaat het aan het hart wat er allemaal vandaag de dag gebeurt. Hun vermogen om alles sterker waar te nemen brengt ook de pijn met zich mee van dat wat nu deze banaan en ducttape oproept. Het contrast van geld en echte kunst is zo groot dat het zelfs wereldnieuws wordt en daarmee de kunstenaar Cattelan die enkel vooral provocerend werk maakt nog meer het podium geeft en zijn werken hiermee meteen in waarde verdubbeld zijn. Met welk gevoel kopen mensen dan deze kunst?

Enkel omdat er dat verhaal achter zit. Het verhaal van de banaan en ducttape die meer dan honderd duizend euro’s kost. Dat verhaal achter dit kunstwerk maakt dit kunst.

Enkel wij mensen hebben deze mogelijkheid om iets dat eigenlijk geen echte waarde heeft, door het verhaal erachter meteen in waarde te laten stijgen.

Het mooiste voorbeeld is Anton Heiboer, zijn interview bij Ivo Niehe. Wat een reputatie had die man. Ooit in therapie geweest en de behandelend psycholoog die voor toen een werk van hem voor tienduizend guldens kocht, dat was de doorbraak voor Heiboer als kunstenaar. Dat hij daarna bij Ivo Niehe demonstratief een groot blad papier pakt, met twintig potloden tegelijk in zijn hand er wat strepen op zet. Daarna tegen Ivo zegt, tien gulden, dan pakt hij één zwarte stift, zet er “Anton Heiboer” onder en zegt tienduizend gulden. En dat is exact wat hier gebeurt met de banaan en de ducttape.

Het verhaal achter de kunst en kunstenaar, dat maakt de kunst.

Hearing well and being well

A huge compliment to the organizers of this conference! And all the speakers had such an Inspiring lecture! Thank you for that!

As I am now laying at my bed, almost midnight. Just had a glimpse out of the window. From the 37th floor an amazing view over Frankfurt. Seeing all these lights, this skyline, the world, all those people. Living together.

Communication is the most important element that makes all this work!

Hearing each other, listening to stories that have to be told, and the moment one really takes some time to sit down and have a real conversation.

Make it even possible to change this world. Even to make the impossible possible. Cause what I see, is that the knowledge is all there.

Miracles can be possible, if only…

At my ears now playing; KC LIGHTS, featuring Nicole Dash Jones, titel: Change the world.

Amazing listening to this music, all the instruments I can hear, I love to listen to this combinations of strings and voices, drums, hearing all this together and that one can choose in the brain to focus on one instrument, that already is such a miracle, but what to think of this device, here in my hand, my phone, these headphones with Bluetooth connection, Spotify, that gives me access to all the music I want to listen to, I can just with one click on the phone start music on my headphones…

Just imagine! All the people who have made this work! From the artist who composed this music to the dream once Steve Jobs had and made in possible…

How many meetings, discussions, chats with colleagues have there been before all this was real?

And still there is so much we still have to reveal.

Hearing well, being well.

Horen is meer dan enkel de oren!

Ter gelegenheid van de jaarlijkse Seniorendag Valkenburg werd ik door Guy Caelen, voorzitter Seniorenraad Valkenburg, uitgenodigd om een korte lezing te houden op die bijzondere plek daar boven op de Cauberg, Holland casino Valkenburg, met dat prachtige uitzicht over ons Geulstadje, Valkenburg.

Thema’s van de Seniorendagen zijn er steeds op gericht om de eenzaamheid onder ouderen aandacht te geven en daar waar mogelijk aan te pakken. Vierhonderd senioren die ik mocht toespreken.

Eenzaamheid. In het kader hiervan kan zeker het gehoor worden meegenomen. Te vaak dat ik, als klinisch fysicus – audioloog op mijn spreekuur verneem dat mensen met een licht gehoorverlies langzaamaan minder zijn gaan deelnemen aan sociale contacten. Familiebezoeken en feestjes worden niet meer bezocht, want tja ze krijgen toch niets meer mee, zitten maar in de hoek en niemand die gezellig even komt praten, dit alles omdat het spraakverstaan in rumoerige omgevingen steeds moeilijker geworden is. Langzaam geraken mensen in een sociaal isolement en zijn zich er niet van bewust dat het gehoor hierin een hele grote rol speelt. Waarbij vaak dan uit gedegen gehooronderzoek blijkt dat er nog heel veel mogelijk is.

Dat wij elkaar kunnen verstaan komt omdat we elkaar kunnen horen. Ons oorsysteem is geniaal. Op het moment u nu hier deze woorden leest hoort u waarschijnlijk uw eigen ademhaling, als u slikt gaat aan beide kanten de buis van Eustachius even open en weer dicht en maakt dus geluid. Schone lucht komt in uw middenoor terecht en drukverschil tussen buiten en binnen wordt weer opgeheven, handig als u nu in het vliegtuig zou zitten. Maar genoeg andere geluiden nu ook om u heen te horen. Geluiden die 5 minuten geleden nog niet opvielen, neemt u nu bewust waar. Die minuscuul kleine trillingen van geluidsgolven bereiken uw trommelvlies, deze brengt weer de kleinste botjes van het menselijk lichaam in beweging, hamer, aambeeld en stijgbeugel om vervolgens de vloeistof in het  slakkenhuis, de cochlea in in een golfbeweging te brengen. Staande golven ontstaan en haarcellen die overeenkomen met de eigenfrequentie van net die toon in het geluid gaan het sterkst bewegen en op die plek op het membraan van Reisner wordt de beweging omgezet in een elektrisch signaal dat de weg vervolgt langs allerlei knooppunten op het neurale pad richting de auditieve cortex in de hersenenen. In detail kunnen we dit vandaag de dag dus haarfijn beschrijven. Als natuurkundige kan ik het begrijpen, maar de verbazing  blijft, de enorme bewondering hoe al dit zo kan groeien en dat wij als mens het horen zo als vanzelfsprekend nemen, terwijl het net zo ingenieus en wonderbaarlijk is. Sterker nog, horen maakt dat we mens zijn. “Nicht sehen trennt die Mensen von Dingen. Nicht hören trennt die Menschen von Menschen.” Emanuel Kant zei dit heel lang geleden al. Wie wil er niet gehoord worden? Een luisterend oor kan zo veel steun geven in een moeilijke tijd. 

Maar om elkaar in een goed gesprek te verstaan is een goed gehoor nodig. Wat voor velen een zo vanzelfsprekendheid is, blijkt voor anderen niet zo vanzelfsprekend te zijn. Vanzelfsprekend het woord alleen al, geeft aan dat iets dat normaal is, van-zelf-sprekend is. Een licht gehoorverlies is al voldoende om een enorme beperking te ervaren in het spraakverstaan. En op het moment gesprekken moeilijker te volgen zijn, is het vermijden van sociale contacten een logisch gevolg. Feestjes, vergaderingen, recepties, familiebezoekjes zijn echt niet meer fijn om naar toe te gaan. Een sociaal isolement is het uiteindelijke gevolg.

Horen is meer dan enkel de oren. Een luisterend oor is niet enkel luisteren, het is actief luisteren. Rekening houden met elkaars beperkingen, strategische oplossingen, door een rustigere omgeving te zoeken om elkaar beter te kunnen verstaan. Duidelijker articuleren, langzamer praten. Het is niet nodig om tegen iemand die slechter hoort luider te gaan praten, langzamer is een vele betere aanpassing. Vragenstellen en doorvragen. Kleine aanpassingen en oplossingen kunnen zo veel betekenen in net hét gesprek om je als mens te voelen dat je erbij hoort. Grappig, ook hierin weer het werkwoord horen, zonder dat het met gehoor te maken heeft.

Horen is meer dan enkel de oren!