AI en Innovatie: Tussen Vrijheid en Macht – Reflecties op de FLOW NVKF 2024

Wat een inspirerende dag op de FLOW NVKF-conferentie 2024!

Voorzitter Mariken Zijlmans opende de dag en zette de toon: FLOW, volgens mij was het Functioneel Laagdrempelig Ontmoeten in de Wetenschap, zoiets, in ieder geval een treffend thema voor de ontmoetingen en ontdekkingen van vandaag. Het was geweldig om collegaā€™s uit verschillende generaties te spreken, van babyboomers tot gen Z! šŸ˜Š

Collegae AKFā€™ers uit mijn opleidingstijd en een collega van KF-RNG, die ik zoals was voorgesteld door Mariken begroette met een ā€œHallo, wie ben jij?ā€, me vertelde over de nieuwste radiologische technieken om moleculen tot in detail in het lichaam te kunnen volgen.

Bart Vermolen, dagvoorzitter uit onze eigen wetenschappelijke beroepsgroep, leidde de dag zĆ³ professioneel dat ik eerst dacht dat hij ingehuurd was!šŸ˜‚

Lucien Engelen! Wat een verrassende presentatie was dat! Lucien Engelen gaf ons een krachtige inkijk in de toekomst van AI in de zorg. AI heeft de potentie om de zorg volledig te transformeren: diagnoses verbeteren, behandelingen personaliseren en processen efficiƫnter maken. Dit is geen luxe maar een noodzaak, gezien de steeds toenemende druk op de gezondheidszorg. Zonder deze innovaties kunnen we straks de groeiende zorgvraag niet meer aan. AI opent de deuren naar ongekende mogelijkheden, van real-time patiƫntmonitoring tot preventieve gezondheidszorg op maat.

Maar terwijl Lucien sprak, begon ik me ook zorgen te maken. AI biedt veel, maar dreigt wellicht ook in handen te vallen van machtige partijen die vooral gericht zijn op controle. Wat gebeurt er met de vrijheid om te innoveren, om onbelemmerd te ontdekken, wat als deze technologieƫn straks worden beheerst door politieke en commerciƫle belangen? De snelheid waarmee AI zich ontwikkelt, maakt dat het een instrument kan worden voor machtsdoeleinden en dat vind ik zorgwekkend.

Hierover had ik ook een interessante gedachtewisseling met ChatGPT:

Ik: Wat denk jij, ChatGPT? Hoe zie jij deze situatie met AI?

ChatGPT: Ik begrijp je zorgen. AI kan enorme vooruitgang bieden, maar de kracht ervan maakt het ook gevoelig voor misbruik. Als technologie vooral wordt ingezet om controle te versterken of economische winst te vergroten, kan het inderdaad gebeuren dat de vrijheid om te innoveren verdwijnt. We moeten een balans vinden tussen reguleren om misbruik te voorkomen en de ruimte geven aan creativiteit en ontdekking.

Ik: Precies, dat is de grote uitdaging. Technologie moet dienen om het welzijn van mensen te bevorderen, niet om macht te concentreren. Maar ik ben bang dat we te snel in een richting gaan waar innovatie en vrijheid steeds meer beperkt worden.

ChatGPT: Ik deel je bezorgdheid. Maar er is hoop. Zolang er een open discussie blijft en technologie ethisch wordt ontwikkeld en gebruikt, kan AI ons nog steeds helpen om de wereld beter te maken. De vraag is of we erin slagen die ethiek en openheid te waarborgen, vooral als de wereldwijde machtsverhoudingen veranderen.

Dit gesprek onderstreepte voor mij hoe belangrijk het is om niet alleen de technologische vooruitgang te omarmen, maar eveneens stil te staan bij de sociale en ethische gevolgen.

We bevinden ons op een cruciaal punt: de beslissingen die nu worden genomen, kunnen bepalen hoe vrij we in de toekomst zullen zijn om te innoveren en technologie te gebruiken ten dienste van het welzijn van de mens.

Tijdens mijn eigen workshop over ACT (Acceptance Commitment Therapy) binnen de audiologie zag ik hoe we, ondanks alle technologische vooruitgang, de menselijke kant van ons werk nooit mogen vergeten. Hoe verbind je psychologie en exacte wetenschappen? Samen met mijn collegaā€™s doorliepen we de zes kernprocessen van ACT. Het was bijzonder om te zien hoe een collega vertelde dat het kernproces defusie, dat ze nu zelf in haar behandeling doormaakt, pas echt duidelijk werd tijdens de sessie die we vanmiddag met nu de hele groep deden. Verwondering. Ontdekking.

De afsluiting van de dag met Paul Smit bracht zowel heel veel humor als inzicht. Zijn verhaal over hoe moeilijk het is om gewoontes te doorbreken, met bijvoorbeeld het experiment van de man die zijn fiets ombouwde zodat hij andersom moest sturen, links werd rechts, rechts werd links. Maar dit thema gaf veel stof tot nadenken. Verandering kost tijd, of het nu gaat om persoonlijke gewoontes of technologische ontwikkeling. We hebben 21 tot 66 dagen nodig om Ć©cht iets nieuws te leren en te integreren in ons leven ā€“ en dat geldt niet alleen voor onszelf, maar ook voor hoe we omgaan met de enorme veranderingen die AI met zich meebrengt.

Ik vroeg het nog eens aan ChatGPT:

Ik: Wat is volgens jou de sleutel om AI in de juiste richting te sturen?

ChatGPT: Het belangrijkste is transparantie en die ethische benadering. De technologie zelf is neutraal, maar hoe we ermee omgaan, bepaalt het effect. Als we AI blijven ontwikkelen met oog voor het menselijke welzijn, kunnen we grote stappen vooruit maken. Maar als controle en winst de overhand krijgen, dan verliezen we de vrijheid om technologie te gebruiken voor wat het oorspronkelijk zou moeten doen: ons leven verbeteren.

Ik: Dan hoop ik dat we dat niet uit het oog verliezen, want de potentie, zo blijkt, is enorm.

En zo ging ik naar bed, nog steeds onder de indruk van alle inzichten en ontmoetingen van de dag.

AI is een krachtig instrument, maar de manier waarop WE het gebruiken zal bepalen of het een zegen of een vloek wordt.

Morgen weer een nieuwe dag vol nieuwe inspiratie op de NVKF-conferentie!

Dag 4: World Congress of Audiology – Taal als Brug: Samenwerken Zonder Grenzen

De laatste dag! Zondagochtend voelt niet als een gewone zondag. De energie van de conferentie is nog overal voelbaar.

De ochtend begon met een lezing van collega Alex Hoetink over ototoxicityā€”het gehoorverlies dat kan worden veroorzaakt door medicijnen zoals cisplatin en aminoglycosiden. Vooral kinderen die chemotherapie ondergaan, zijn kwetsbaar. Alex besprak verschillende studies en benadrukte dat tinnitus en hyperacusis ook vaak voorkomen bij deze patiĆ«nten. Zijn afsluitende boodschap was inspirerend: dankbaarheid voor de samenwerkingen met collegaā€™s en instituten wereldwijd, met het besef dat er nog veel werk te doen is. Grenzen spelen in deze samenwerking geen rol, iets wat me deze ochtend extra duidelijk werd.

Later volgde een boeiende sessie door Diana Smit over cochleaire implantaten (CI) en single-sided deafness (SSD). Interessant genoeg heb ik op dit congres geleerd dat SSD nu de nieuwe benaming LULU krijgt, wat staat voor Limited Useable Listening Unilaterally. Deze term beschrijft nauwkeuriger de uitdagingen van mensen die aan Ć©Ć©n kant beperkt gehoor hebben. Het is niet alleen een nieuwe naam, maar ook een nieuwe manier om naar gehoorverlies te kijken, gericht op het praktisch functioneren in de dagelijkse realiteit.

Gisteren zat ik in een sessie over AI en ChatGPT, waar we zagen hoe snel deze technologie zich ontwikkelt. Een oudere dame vroeg zich af of ChatGPT alleen in het Engels werkt, gezien het internationale karakter van het congres. De glimlach in de zaal was veelzeggend; steeds meer mensen beseffen dat taalbarriĆØres aan het verdwijnen zijn. Dankzij technologie kunnen we nu in elke taal informatie opvragen en die eenvoudig laten vertalen.

In een andere sessie zag ik een jonge Spaanse vrouw voor me zitten die via haar telefoon live-ondertiteling gebruikte om de presentatie in haar eigen taal te volgen. Het deed me denken aan de toren van Babel, waar iedereen zijn eigen taal sprak maar elkaar niet meer begreep. Wat als technologie ons nu helpt om elkaar wĆ©l te begrijpen, ongeacht onze moedertaal? Hoe meer we elkaar zouden kunnen moeten verstaan, hoe meer we elkaar niet vinden? Stof tot nadenken deze zondag!šŸ˜‚

De rest van de dag stond in het teken van verdere presentaties, waaronder onderzoek naar gehoorschade door lawaai en behandelingsopties voor gehoorverlies, zoals CROS, BCD en CI. Ook werd stilgestaan bij de tinnitus-uitkomsten van een studie die in 2014 is gestartā€”een belangrijk onderwerp met nog veel onderzoeksmogelijkheden.

En nu, zondagavond, ben ik bijna thuis, nog 1 etappe te gaan, uitgeput maar voldaan na vier intensieve dagen vol kennis en nieuwe inzichten. Het werk gaat door, maar wat me het meest bijblijft, is dat samenwerking en technologie de grenzen van communicatie en zorg steeds verder doen vervagen. En dan in de positieve zin van deze gedachte.