Vrijdag de dertiende

Vrijdag de 13de, zullen we maar zeggen.

Zit je twee uur in de trein naar Utrecht. Met m’n drukke agenda had ik mij voorgenomen die tijd nog te gebruiken om mijn presentatie te finetunen. Dat doe ik wel vaker. Het laatste moment nog even creatieve invallen of nog net de laatste actualiteiten toevoegen aan een lezing.

Zo ook deze keer, ik had plaatjes met aandacht voor Misofonie Nederland, ik had een dia met extra de punten van aandacht voor tinnitus bij kinderen, de niet interessante dia’s toch maar verwijderd. Alles bij elkaar zag ik dat ik te veel dia’s had, dus nog wat meer verwijderd, want liever in een rustig tempo iets vertellen dan dat ik als een sneltrein er doorheen moet gaan. Nog wat overgangen beter laten lopen. Dia’s in volgorde veranderd. Klaar.

Dacht ik.

Nog nooit problemen gehad met het aansluiten van mijn laptop op welke beamer of ander systeem dan ook. Maar nu, nu ging het dan een keer goed mis. De techniek liet mij helemaal in de steek, op geen enkele manier was er de koppeling te maken met de beamer. Aan uit, esc, control en F3, niets veranderde ook maar iets, het scherm bleef zwart.

Gelukkig, had ik vorige week die geniale ingeving gehad om de lezing die ik voorbereid had al op stick te zetten, want stel je voor dat…, dan heb ik in ieder geval een power point versie, zo dacht ik nog. Want ik werk met Apple, dus sowieso moet die Keynote versie dan nog eerst geëxporteerd worden naar een Power Point document om het bestand überhaupt te kunnen gebruiken.

Maar ja, in die oude versie, geen aanpassingen, geen nieuwe dia’s, geen aandacht voor tijd.

Improviseren maar! Kijken wat er komt en daar een passend verhaal bij vertellen en omwille van tijd de vaart er goed inhouden. En dat alles met toch ook nog de rode draad volgen en aandacht houden voor het thema; Kinderen en tinnitus.

Vrijdag de dertiende, zullen we maar zeggen.

Help, mijn dokter is ziek!

De griepgolf houdt langer aan dan verwacht. In de Zuyderland ziekenhuizen zijn er zelfs heel veel artsen ziek waardoor er diensten in het ziekenhuis moeten worden aangepast en operaties worden uitgesteld. Dus ja, mensen die in de gezondheidszorg werken kunnen ook ziek worden. Sterker nog, het risico om goed ziek te worden lijkt mij zelfs groter als je werkzaam bent in de zorgsector.

Sowieso, mensen die er voor kiezen om in de gezondheidszorg of in de dienstverlening te gaan, willen in de basis graag mensen helpen. Vanuit het diepste van hun hart er voor een ander kunnen zijn. Zeker binnen de verpleging, maar ook gewoon al binnen de zorg in het algemeen.

Een goede arts heeft een groot empathisch vermogen. De beste arts luistert actief naar zijn patiënt, enkele woorden zijn genoeg om een idee te krijgen van wat de hulpvraag is. Maar we kennen het allemaal, de arts die maar één minuutje naar je verhaal luistert en meteen zijn diagnose stelt, als het ware je de deur uitwerkt, zal weinig succes hebben. De patiënt voelt zich niet gehoord en gaat ontevreden naar huis, en terecht.

Het gesprek, de tijd er voor nemen om echt te luisteren, kan in mijn ogen nog veel meer betekenen dan het pilletje dat wordt voorgeschreven. Een luisterend oor hoeft niet direct de oplossing van de klacht te zijn, maar kan wel een mogelijkheid bieden om eens open en eerlijk, in een vertrouwde setting aan iemand met een professionele blik, het hart te kunnen luchten.

Vandaar dat artsen met een groot empatisch vermogen in de gezondheidszorg een hoge waardering krijgen. Beter beantwoorden aan de hulpvraag van patiënt en zelfs zonder ingrijpen of medicatie iemand “beter kunnen maken”.

Met zorgkaartnederland.nl krijg je daar nog meer zicht op. Artsen die ik goed ken, waarvan ik weet dat ze tijd nemen voor hun patiënten en heel sterk aanvoelen wat de patiënt te vertellen heeft en actief luisterend een gesprek hebben, zij scoren hoog. Patiënten zijn zelfs bereid om hun tevredenheid te delen met anderen en nemen de moeite om online een score en referentie te geven.

Maar, die mooie eigenschappen, het luisterend oor, tijd nemen voor patiënt, groot empathisch vermogen, al die kwaliteiten zijn net ook de valkuilen. Er voor iemand willen zijn, kan ook betekenen dat op het moment het heel druk is, toch graag die tijd voor de patiënt genomen wordt. Ondanks dat er nog een hele stapel aan administratie en telefonische consulten ligt, de zelfstandig professional die zijn eigen verantwoordelijkheid daarin kan nemen, dan toch maar de tijd neemt om nog even een patiënt of collega tussendoor te helpen. Misschien zelfs “gewoon” even in de pauze. Want dat empatisch vermogen zet je niet zo maar even uit. Er voor een ander echt willen zijn, zet je niet even opzij op het moment je het zelf enorm druk hebt.

En chronisch je grenzen overschrijden, niet luisteren naar je eigen lichaam, geeft op termijn lichamelijke klachten. Daarom denk ik dat mensen die in die zorgsector of dienstverlening werkzaam zijn, een groot risico lopen om zelf ziek te worden.

Grenzen bewaken, af en toe “nee” durven zeggen. Een goede balans houden tussen de energievreters en energiegevers. Ik weet het allemaal, ook ik moet er continu op letten. En genoeg collega’s die ik hiermee zie struggelen.

Ook ik heb er van moeten leren. Niet voor niets dat ik me zo goed kan vinden in mijn eigen patiënten. Zij hoeven eigenlijk maar één woord te zeggen en ik weet wat ze bedoelen. Alleen ieder heeft zijn eigen verhaal, zijn eigen life-events. Het is dan toch altijd weer belangrijk om van elk individuele patiënt het verhaal te horen om een passend advies te kunnen geven. Tijd te nemen om echt te luisteren naar wat er echt toe doet.

En als ik het dan heb over het glas, das Glas der Lebenzakzeptanz, dan zie ik zelf ook mijn eigen glas. Iedereen heeft zo zijn eigen glas, niemand heeft een leeg glas. Altijd zullen we iets in ons glas hebben zitten. Het is echter van groot belang om een balans te vinden. Het glas niet te laten overlopen. En als het overloopt, daar de ruimte voor nemen, het toe te laten en met kleine stappen weer rust creëeren, pas op de plaats te maken en even te focussen op vooral dat wat energie geeft, vreugde schept, je sterk maakt.

We weten het allemaal, maar het leven is continu leren en ervaren. En ook een arts kan af en toe ziek zijn of een luisterend oor nodig hebben.

Tenslotte zijn we allemaal gewoon maar een mens.

Tips die ik zelf probeer toe te passen:

Stel jezelf haalbare doelen. Het geeft veel meer voldoening als je iets gedaan krijgt wat ook kan. De lat niet te hoog leggen, in trapjes omhoog klimmen en af en toe even pas op de plaatst en om je heen kijken om te zien wat je al hebt, dankbaar te zijn met ook al ogenschijnlijk kleine dingen, bewust zijn van wat je hebt geeft een goed gevoel en energie om weer door te gaan.

Kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit. Bewust ervaren wat je voor elkaar krijgt, wie je bent, waar je bent, maakt gelukkiger. Geeft kracht.

Het oude loslaten en het nieuwe accepteren. Zij die zich het beste kunnen aanpassen aan nieuwe situaties zijn het sterkst. Darwin gaf dit ook al aan, niet de sterkste overwint, niet de slimste, maar degene die zich het gemakkelijkst aan een (nieuwe) omgeving aanpast.

Successen vieren, complimenten aanvaarden, het liefst zelfs die complimenten ergens bewaren, opschrijven. En niet een compliment wegwuiven met een opmerking als “Ach, dat valt wel mee” of “Dat is toch heel normaal”.

Vooral ook lief en aardig voor jezelf zijn!

De wereld verbeteren?

Ik weet niet hoe het jou vergaat, maar de laatste tijd zie ik enkel ellende om mij heen als ik de krant open sla, het nieuws kijk, 1Vandaag of De Wereld Draait Door.

Trump en Kim Jong Oen, ik ga die naam bewust nooit goed schrijven, die twee idioten, die over ruggen van de hele wereldbevolking hun ego’s proberen hoog te houden.

Een genocide in Myanmar die zich onder ogen van diezelfde wereldbevolking voltrekt en er schijnbaar niets mogelijk is om die arme mensen daar te helpen. Nu zelfs op grote schaal sporen vakkundig worden gewist om eventuele onafhankelijke partijen geen enkel bewijs te laten vinden van het schenden van mensenrechten op politiek niveau.

Israël en Palestina waar je op wereldniveau een strijd ziet die zo onmenselijk is en op momenten zo kinderachtig dat je je sterk afvraagt waar gaat dit in vredesnaam nog over. Mensen elektrische stroom ontnemen? Mensen gewoon treiteren alsof het een kleuterschool is om ze letterlijk en figuurlijk uit de tent te lokken.

Elke dag weer komt er wel zo’n bericht via media tot ons.

Terwijl dicht bij huis, familie en vrienden om je heen, iedereen met afschuw reageert op weer een schandaal rond Trump. Dat vrienden die vroeger regelmatig Palestina bezochten, geen enkele strijd zien tussen een Israëliër en een Palestijn. Sterker nog, beide groeperingen kunnen heel goed samenwerken. Als vrienden door het leven gaan en elkaar waar nodig is helpen.

Dicht bij huis is er wel vrede, dicht bij huis houden we ons wel aan alle regels en denken we aan anderen.

Deze week sprak ik met Kim Noach, een jonge journaliste bij De Limburger. Zij was gevraagd het draaiboek te organiseren voor een boekenpresentatie en tevens gastvrouw te zijn voor deze avond. Ook hier weer compassie, medeleven en er voor elkaar willen zijn in die wereld om ons heen. Het respect en interesse zij had in het verhaal van Saskia Boer was hartverwarmend. Saskia Boer, de schrijfster van het boek “Mam hoort weer!”. Het verhaal van een jonge moeder die langzaam doof wordt. De impact op het leven van de moeder, maar ook mensen om haar heen. Ik zag de compassie, het empatisch vermogen bij Kim om zich volledig te verplaatsen in het leven van Saskia. Zij gaf Saskia ook een mooi podium om haar verhaal te vertellen.

Tussen de bedrijven door sprak ik met Kim hierover, de negativiteit in het nieuws en de aandacht in de media voor enkel het slechte in de wereld.

Besmetten we elkaar net niet meer met het negatieve om ons heen, op het moment we blijven focussen op al dat negatieve? Gaan we niet dan ook Trumpiaans denken, omdat die houding, dat denken enkel een gewin lijkt te geven? “Teflon Trump” wordt die gek nu al genoemd. Geen enkele president zou namelijk nog aan de macht zijn, met ook maar een fractie aan schandalen waar Trump steeds mee weg komt. Tja, als de president zich al niet aan regels hoeft te houden, waarom ik dan?

Wat kunnen wij daar aan veranderen? Welke macht hebben wij om invloed te hebben op wat er in de wereld om ons heen gebeurt?Machteloos voel ik me als ik er naar kijk.

Ik vraag me dan toch steeds maar weer af, waar is er een mogelijkheid zodat ik toch hierin iets kan betekenen?

En toen zag ik het, deze week in het gesprek met Kim. De kracht zit hem namelijk enkel en alleen in het blijven focussen op het goede. Het goede voorbeeld blijven geven aan onze kinderen, de volgende generatie. Een inspiratiebron zijn voor anderen. Zelfs met de kleinst mogelijke gebaren.

Door er te zijn voor anderen, enkel met goede bedoelingen elkaar helpen, helpen zonder een tegenverwachting, het hoeft niet op die balans, het is ook fijn om er gewoon voor een ander te zijn, zonder iets terug te verwachten.

Maar het begint heel eenvoudig al met elkaar een goeie dag te wensen als je elkaar tegenkomt. Gewoon even een vriendelijke lach en een hallo, kan al heel veel betekenen.

Gelukkig zie ik dat ook in mijn eigen wereld, dichtbij om me heen steeds meer. Onvoorwaardelijke liefde voor de mensen om je heen. Gewoon vanuit een goed hart, goed doen.

Een inspiratiebron zijn voor iemand anders. Al is dat er maar één, één is er al meer dan géén.

Die goedheid gaat zo in kracht winnen en als voorbeeld zijn, zodat het gedrag van een Trump, een Kim Jong Oen, maar ook het gedrag van al die rotte appels bij een Oxfam Novib, Rode Kruis of welke instantie ook, dat zij die het verprutsen voor al die anderen, geen enkele kans krijgen om er ook maar even aan te denken om slecht te doen. Alles zal in het teken staan om wereldvrede te bereiken, want dat is voor iedereen het hoogste doel.

Enkel een handeling of besluit dat bruggen bouwt en verbindt wordt geaccepteerd. Al het andere dat ook maar iemand in een hokje stopt of een onderscheid maakt in ras, geloof, rang of stand wordt van tafel geveegd. Is not done! Kan gewoon niet meer anno 2018.

Als we laten zien dat samenwerken met verschillende nationaliteiten en religies wel kan, als we zij die hulp nodig hebben vanuit een respectvolle manier kunnen helpen. Er voor iemand kunnen zijn, die ons zelfs op voorhand al niets kan gaan teruggeven. Als we ons verdiepen in iemands andere kijk op het leven, zonder een oordeel te geven. Dan kan die wereld toch echt wel anders zijn.

En het mooie is, dit alles gebeurt elke dag al gewoon om ons heen! Ik zie het bijna voortdurend als ik er op let. Het zit ook al standaard in ons. Wij mensen willen helpen, willen er zijn voor elkaar. We zijn sociaal en willen net samen zijn met elkaar. Lol hebben. Gezellig samen zijn. Een vanzelfsprekendheid. Dat geeft net de jus in het leven en een heel fijn gevoel.

Voor de meeste van ons ook zo vanzelfsprekend dat we het bijna niet meer zien. En ik ben er van overtuigd dat als we met zijn allen weer meer zouden gaan focussen op het goede om ons heen. Dan kan de wereld enkel beter gaan zijn.

La Sagrada Familia en het Glaspaleis

Ter voorbereiding van een boekpresentatie was ik vandaag in het Glaspaleis in Heerlen. Een uitzonderlijk architectonisch gebouw. Om te laten zien hoe ingenieus de constructie is, staan er een aantal maquettes in de bibliotheek. In deze maquette (foto: maquette Jos Dreissen) kun je heel goed het geraamte zien, de basis waarop dit alles gebouwd is. Het gehele gebouw steunt namelijk enkel op de pilaren die in het midden te vinden zijn.

Dit is zo ingenieus bedacht, toen in 1933, door de Heerlense architect Frits Peutz. Normaal bouw je een huis of een gebouw op vier muren. Hier is enkel glas aan de buitenkant, geen muren. Vandaar ook de naam Glaspaleis. Sowieso, kijk eens naar die hoeveelheid aan glas. Dat is echt ongelofelijk.

En dan die pilaren, de vorm, een zo natuurlijke vorm. Ze laten mij meteen denken aan de pilaren in de La Sagrada Familia van Antonio Gaudí, Barcelona. Het meest indrukwekkende gebouw ik ooit heb mogen aanschouwen. Het verhaal erachter, het leven van de kunstenaar zelf, Antonio Gaudí, boeken zijn er over geschreven. En al die andere creaties die hij heeft ontworpen en gecreëerd stuk voor stuk kunstwerken.

Gaudí heeft zijn dromen tot leven kunnen maken. Zo veel ingenieuze ideeën en plannen die mensen kunnen hebben, maar je moet ze ook maar waar kunnen maken. Gaudí deed dat in een tijd waarin dat eigenlijk onmogelijk was, begin 19de eeuw.

Zou Peutz geïnspireerd zijn door het werk van Gaudí?

Gaudí overleed in 1929 bij een verkeersongeval met een tram, midden in de stad. La Sagrada Familia was het laatste grote werk waar hij op dat moment aan het werk was. Een levenswerk, anno 2018 wordt er nog elke dag aan gewerkt, de bouw is nog lang niet af. Oplevering is gepland in 2026.

Gaudí was in die tijd al wereldberoemd. Het zou zo maar kunnen dat in die jaren dertig Peutz al een bezoek had gebracht aan dit bijzonder architectonisch kunstwerk in Barcelona. En hij in die periode geïnspireerd is geraakt en zo het Glaspaleis ontwerpt?

Een prachtig ontwerp trouwens, Schunck*, het Glaspaleis, de eenvoud, maar toch zo magistraal, op de een of andere manier zag ik het gisteren pas. Wat een bijzondere plek dat is.

Nu ik het hier zo schrijf bedenk ik dat het mij pas zichtbaar werd doordat Saskia Boer mij een rondleiding gaf. Zij is de schrijfster van het boek “Mam hoort weer!”. Haar debuut. Woensdag gaat ze dit boek aan het grote publiek presenteren. Zij zelf werkt in het Glaspaleis, in de bibliotheek en in het museum. Trots liet zij mij dit alles zien, zij vertelde mij ook van het glas en het verhaal van de pilaren. Pas toen zij mij dit alles vertelde zag ik het.

Saskia is ernstig slechthorend tot zelfs audiometrisch doof. Daarover schrijft ze ook in haar eerste boek. Een aangrijpend verhaal over een ernstig slechthorende moeder en haar goedhorende dochter. Zo helder en fijn geschreven dat het een mooi verhaal is om te lezen. Drempelverlagend, zij laat de lezer zien hoe complex het is om in deze horende wereld slechthorend of zelfs doof te zijn. Het onbegrip, het onzichtbare, de impact op het leven.

Saskia heeft een cochleair implantaat, een bionisch oor. Zonder dit hulpmiddel hoort ze dus helemaal NIETS. Met het cochleair implantaat, het CI, hoort ze wel, maar dan nog steeds als slechthorende. Vandaar ook dat zij meer visueel ingesteld is. Tijdens de rondleiding die Saskia mij gaf, lag er een papieren propje op de trap, zij zag het en raapte het op, om het later in de prullenbak te gooien. Zij zag het, ik niet.

Zo liet zij ook mij door haar ogen zien, hoe mooi die plek daar is, het Glaspaleis, hartje Heerlen. Ik ga er binnenkort een hele dag naar toe, het museum, de bibliotheek, je kunt er zo een dagje doorbrengen. Heb er nu zelfs twee mensen werken die ik ken, Saskia Boer en mijn eigen grote neef Hub Pieters. Ook hij is een bijzonder mooi mens, belezen en een groot dichter, schrijver van al enkele boeken én muziekliefhebber. Dank zij hem is mijn liefde voor muziek ontstaan. In de jaren tachtig werd ik regelmatig samen met mijn twee broertjes naar ome Giel en tante Mien gebracht. In de vakantieperiode, op het moment mijn ma in het ziekenhuis ging werken werden wij naar Heerlen gebracht. Daar verheugden wij ons dan op, op de grotere neven die zo’n tien jaar ouder zijn. Zij hadden platenspelers en grote posters aan de muur. Muziek was hun passie. Yes, Marillion en The Alan Parsons Project. En laat net nu die laatste groep een prachtig muziekproject gemaakt hebben rondom Antonio Gaudí. Een muzikale ode aan een groot kunstenaar.

Mooi is, dat dit muzikale project pas later is uitgekomen, in de tijd dat de compact disc door Philips was ontwikkeld en werd geïntroduceerd. De CD was toen nog zo nieuw. Er was zelfs een radioprogramma waarin elke week de laatste CD’s werden gedraaid die dan in die maand waren uitgekomen. Brothers in Arms van de Dire Straights is denk ik toen zo bekend geworden, omdat net die CD ook de eigenschap had om absolute stilte te laten ervaren in de muziek. En de bastonen zo diep te laten klinken.

In die periode kwam Brothers in Arms op nummer 1, maar ook Gaudí van The Alan Parsons Project. Ik was verkocht.

Gaudí, is de allereerste CD die ik van mijn spaarcenten kocht.

Mijn eerste CD, ik had zelfs nog geen CD-speler. Niet veel later wel en toen heb ik die CD helemaal grijs gedraaid. Grappig, met een CD kon dat dus eigenlijk helemaal niet meer! Grijsdraaien. Maar toch, grijsgedraaid dus.

Gaudí, The Alan Parsons Project. Het zijn stuk voor stuk bijzonder mooie muzikale verhalen, maar het meest indrukwekkende is toch de intro. Ook die stem die dan kort vertelt over Antonio Gaudí en de geschiedenis van La Sagrada Familia. Dat eerste nummer op de CD heet dan ook La Sagrada Familia.

Ik was al verliefd op het gebouw voordat ik er geweest was. En nu komt nog iets heel bijzonders dat de cirkel helemaal rond maakt. Op de voorkant van het boekje dat bij de CD zat, zie je een foto van een van die trappenhuizen in La Sagrada Familia die Antonio Gaudí ontworpen had. Gaudí is gek op de natuur, vormen uit de natuur. En als je van bovenaf in zo’n trappenhuis naar beneden kijkt, dan zie je een slakkenhuis, de cochlea. De cochlea, waar dit verhaal over gaat, dit boek. De cochlea, het binnenoor. Want zonder dat binnenoor, is er geen muziek. En dan zijn we terug waar het deze keer om gaat, bewust worden van de impact die het op iemands leven heeft om niets meer te horen. Doof te zijn. Er begrip voor te hebben, rekening te houden met de beperking die een sterk verminderd gehoor geeft. Daar gaat het boek over. Een aangrijpend verhaal over iets dat de meesten zo maar als vanzelfsprekend aannemen, een goed gehoor.

La Sagrada Familia, The Alan Parsons Project

Boekpresentatie Saskia Boer

Laaggeletterdheid anno 2018

Laaggeletterdheid. Het niet kunnen lezen en schrijven. 13% van de Nederlandse bevolking, 17% hier in Zuid Limburg. Zeventien procent!

Bij toeval had ik een aantal weken geleden een echtpaar op mijn spreekuur. Beide net de tachtig gepasseerd. Ik heb er even goed over moeten nadenken hoe ik dit gesprek hier publiek kon gaan beschrijven met alle respect voor deze bijzonder lieve mensen. Rekening houdend met hun privacy.

Een heel fijn gesprek dat ik hier graag wil delen, omdat ik er weer zo veel van geleerd heb.

Mevrouw komt op mijn spreekuur met ernstige tinnitusklachten (oorsuizen). Vooraf aan dit gesprek heeft de echtgenoot al een hele nette brief geschreven, waarin hij aangeeft dat zijn vrouw analfabeet is en het daar heel moeilijk mee heeft en of we in het gesprek het hier dan ook niet over willen hebben. Vanuit de brief spreekt al zo veel liefde voor zijn vrouw. Tussen de regels door lees ik ook hoeveel moeite de laaggeletterdheid al jaren heeft gekost.

Met respect voor dit verzoek ben ik dan ook in het gesprek in eerste instantie hier niet op in gegaan. Maar gedurende mijn uitleg over tinnitus komt er één belangrijk aspect aan de orde en dat is het limbisch systeem. Hét deel van ons zenuwsysteem waarin emoties, angsten, bezorgdheden en irritaties naar voren komen. Om dit complexe systeem inzichtelijk en begrijpbaar te maken in een Jip en Janneke taal, teken ik altijd een glas. Gewoon een eenvoudig glas. Ooit geleerd in een Duitse tinnituskliniek, vandaar das Glas der Lebensakzeptanz.

Ik teken dit glas elke week zo’n 6 tot 8 keer, zo’n 45 weken per jaar, en dat al ongeveer 16 jaar lang, dus in totaal al meer dan 4000 keer. Het glas op de foto. Dat verhaal zit er dus standaard in.

Elke keer is dit glas hét moment waarop voor veel mensen één belangrijk deel van het verhaal duidelijk wordt; dat tinnitus een symptoom is, een gevolg is en niet de bron. Dat er dus iets onder ligt.

Ik gebruik steeds dezelfde voorbeelden die het glas vullen:

Het lichaam. Iemand kan pijn hebben in het lichaam, ziek zijn, bezorgt zijn over de gezondheid van het lichaam, moe zijn, lichamelijk of geestelijk.

Het werk. Een hele leuke baan kan een hele uitdaging zijn en fijn, maar kan toch veel energie vragen. Zelfs het hebben van géén baan kan veel stress geven. Het met-pensioen-zijn en oppasoma of oppasopa zijn, om de kinderen te helpen, kan ook veel energie kosten en kopzorgen geven.

Zo ook de thuissituatie, de familie, ik geef allemaal voorbeelden en het glas loopt langzaam vol. Het loopt te vol, het loopt over en dat is het moment waarop alles te veel wordt. Dan komt de tinnitus ook nog om de hoek kijken, dé druppel die het glas helemaal laat overlopen. Herkenbaar voor zo veel mensen.

De trigger, het moment mensen vaak nog heel goed kunnen herinneren. “Toen die avond, dat was net te veel, toen ontstond mijn tinnituslast”.

Dit verhaal is ook zo herkenbaar voor deze twee lieve mensen tegenover mij. De man pakt zijn vrouw bij haar hand vast, zij al met tranen in haar ogen. En hij bevestigend knikkend naar haar en toen naar mij. En zei, dat het nu wel duidelijk was waar echt het probleem ligt: Het niet kunnen lezen en schrijven.

Het was oké om het er even over te gaan hebben.

Jaren hadden ze al van alles geprobeerd om het te leren, maar het lukte steeds niet. Te veel stress. Bang vooral dat mensen om haar heen heel boos zouden worden, omdat ze er nooit over gesproken heeft.

Terwijl het probleem voor haar net zó belangrijk is en zij er nooit over heeft durven te spreken. Ook bang dat dorpsgenoten het te weten komen en haar voor dom gaan uitmaken. Bang dat ze buitengesloten wordt. In een sociaal isolement raakt. En deze angst wordt gevoed door negatieve ervaringen die er in het verleden zijn geweest. Zelfs een keer in de gezondheidszorg dat iemand vanuit de verpleging verbaasd reageert met geen enkele emotie van begrip; “Kunt u niet lezen en schrijven?!”.

Ze barste in tranen uit. Ze werd liefkozend getroost door haar man. Zo mooi om die liefde te zien. Boven de tachtig en dan zo fijn om te zien hoe ze met elkaar omgaan. Zo veel begrip, respect en geduld naar elkaar toe. Zo bijzonder om hier getuige van te mogen zijn.

Mijn hart brak en ook ik kan m’n tranen amper nog bedwingen, omdat het mij diep raakt. Tot dan was laaggeletterdheid voor mij altijd een onbekend probleem geweest, maar nu pas besefte ik de impact die laaggeletterdheid op iemands leven kan hebben.

Een nog zo onbekend probleem, waarbij ik er van overtuigd ben dat een hele generatie met deze angst anno 2018 nog steeds rondloopt. Mensen zelfs die we kennen, we vaker zien, maar waar we het niet van weten.

Vooral de generatie geboren in of net zo na de oorlog, 1940 en later, waarin wel school was, maar de kinderen die toen eigenlijk extra aandacht in de klas nodig hadden die niet kregen. Kinderen die toen zelf zo druk waren en snel afgeleid en daarom achteraan in de klas werden gezet. Hoogbegaafdheid bestond toen nog niet, dyslexie was een woord waar niemand ooit van had gehoord. Al met al een tijd waarin met enige slimheid ook het onderwijssysteem gepasseerd kon worden om maar niet te hoeven leren lezen en schrijven. Voor dat moment natuurlijk even heel fijn, want het probleem werd zo ontlopen. Na schooltijd een leefwereld om niet te hoeven lezen of schrijven, een job waarin vooral hard werken succes brengt en lezen en schrijven niet nodig zijn of met kleine trucjes te verbloemen. Later een partner die alle lees en schrijfaktiviteten kon overnemen om zo samen oud te worden.

Maar er dan nu kleinkinderen komen met mobieltjes en die met opa of oma willen whatsappen. Allerlei smoesjes worden bedacht om er steeds onderuit te komen, maar de angst en schaamte elk jaar net groter wordt. Want stel de echtgenoot die steeds tot steun is geweest valt weg en alle administratie komt op die ene persoon terecht?

En zo zijn er heel veel in onze omgeving die elke dag proberen om dit taboe te vermijden. Het uit de weg gaan, het slim kunnen verbergen. Bang voor wat er allemaal gebeuren kan. En niet alleen ouderen ook jongeren die heel slim zijn om het te verbloemen en de angst het er over te hebben steeds groter wordt.

Ik weet nog niet hoe, maar we zouden een ding duidelijk moeten kunnen maken, schaamte of angst is niet nodig. Laten zien dat het vooral anders kan gaan, dan wat zij in gedachte hebben, dat laaggeletterdheid niet iets is wat op hun persoonlijke kennis en kunde is terug te voeren, maar een gevolg is van kansen die zij waarschijnlijk niet hebben of hebben gehad. Dat het net een groot respect verdiend om in deze tijd, waarin communicatie een van zo’n vanzelfsprekendheid is, om dan dit op zo’n onzichtbare manier geheim te kunnen houden. Dat we het volkomen begrijpen dat het zo moeilijk is om er voor uit te durven komen, maar het bespreekbaar maken met vooral de mensen die hun lief zijn, zo veel opluchting kan geven en rust. Dat leren lezen niet meer een doel hoeft te zijn en andere oplossingen in deze moderne tijd mogelijk zijn.

Ik geef ze terug dat op het moment dat hun kleinkinderen weten dat opa of oma niet kan lezen en schrijven, de kinderen zich ten eerste zelf bewust worden hoe zoiets vanzelfsprekend als kunnen lezen en schrijven, niet zo vanzelfsprekend is. Maar nog belangrijker dat net die kleinkinderen vaak zo vindingrijk zijn dat opa of oma steun en respect krijgen die met geen woorden te beschrijven zal zijn.

Dat woorden woorden zijn, maar er voor elkaar kunnen zijn een van veel grotere waarde is, dan al die jaren vol angst en schaamte die er helemaal niet hoeft te zijn.

Sterker nog die angst laat enkel zien hoe belangrijk dit voor ze is. Hoe groter vaak de angst is des te meer waarde datgene waar men bang voor is is.

Ik ga dit echtpaar nog zien, ik hoop vurig dat ik hun mee mag gaan nemen in de kans die wij ze kunnen bieden vanuit ons centrum. Collega’s van taal, welke jaren onderzoeken en begeleiding hebben gegeven aan kinderen met taal- en spraakproblemen, dyslexie, lees- en schrijfmoeilijkheden kwamen erachter dat ook bij veel ouders herkenning werd uitgesproken en vragen ontstonden of er voor volwassenen ook hulp mogelijk was.

Sinds twee jaar kan nu ook bij onze collega’s van taal gespecialiseerde diagnostiek voor volwassenen plaatsvinden. Ik hoop dat daarmee een start gemaakt kan worden om in ieder geval dit probleem bespreekbaar te maken en er samen met geliefden en familie een oplossing gevonden kan worden.

Meer informatie hierover?

(Nu ik dit teruglees 2022 is dit hele product bij de collega’s taal niet meer. Geld. Zucht. Maar wie weet, nieuwe mensen nieuwe kansen, dus mocht er toch interesse zijn, stuur me een bericht en ik kijk of ik collega’s van toen nog kan bereiken.)

Via een persoonlijk bericht kan ik dat uiteraard toesturen.

En dit bijzondere koppel ik mocht ontmoeten, de heer drukte mijn hand stevig vast en bedankte mij van harte. En mevrouw vroeg of ze mij een dikke knuffel mocht geven. Zo dankbaar voor dit bijzonder mooie gesprek.

Ik dankte beide voor alles wat zij mij gegeven hadden. Het inzicht wat er echt toe doet in dit leven, er voor iemand kunnen zijn. En de vanzelfsprekendheid die wij hebben bij het lezen en schrijven, die voor velen niet zo vanzelfsprekend is.

De dankbaarheid die zij mij kenbaar maakte, de ferme handdruk, die stevige knuffel, met geen pen te beschrijven. Waar geen woorden voor nodig zijn!

Info over dyslexie programma voor volwassenen

NOS bericht over rapport CBS

Vandaag (18 december 2017) akkoord gekregen om dit bericht te mogen publiceren. Beiden waren blij verrast dat ik überhaupt de moeite genomen heb om dit verhaal op te schrijven en te willen delen in de hoop anderen te helpen.

Succes vermenigvuldigt zich door het te delen

Even een tijdje weggeweest, weg van social media, maar zeker niet stilgestaan.

Op het gebied van mijn kunstenaarschap en ondernemerschap grote stappen gemaakt. Het advies welk ik ooit heb mogen ontvangen van de gebroeders Marx, Frank en John, van galerie Marx&Marx heb ik mij ter harte genomen.

Drie belangrijke tips die zij mij gaven om succesvol te zijn in de wereld van de kunst:

1. Doorzettingsvermogen, een lange adem hebben. Ondanks tegenslagen toch doorgaan, niet opgeven en blijven geloven in je eigen talent.

2. Kwaliteit leveren, de klant is koning. Werken met de beste materialen, ook al kost dat wat geld. Goeie mensen om je heen verzamelen die ook kwaliteit leveren. Niet enkel om het product waardevoller te maken, maar ook om qua gevoel de intrinsieke waarde van een product te verhogen.

3. Zichtbaar zijn. En net deze laatste heb ik vooral de afgelopen periode eens zeer serieus genomen. Goed gaan nadenken hoe ik met mijn grote kunstwerken zichtbaarder zou kunnen zijn.

Exposities gaan houden? Deelnemen aan kunstbeurzen? Plekken zoeken om mijn kunstwerken aan een groter publiek te laten zien? Al dat ben ik al jaren mee bezig geweest, zichtbaar was ik wel, maar het kostte ook zo veel tijd, moeite en geld. Busje huren om die grote doeken te vervoeren en op de expositieplek te krijgen. Genoeg grote werken maken om überhaupt te kunnen laten zien. Tientallen heb ik er nu gemaakt. Maar de kunst van het ondernemen is ook om een verdienmodel te bedenken. Kosten en baten goed af te wegen. Er zal zeker in het begin van het ondernemen bewust nagedacht moeten worden over geld. Hét middel om vooruit te komen. Zonder geld kan tip 1, 2 en 3 niet gebeuren. Geen kwaliteit zonder er voor te betalen. Voor niks gaat de zon op.

Dus ik moest gaan nadenken over hoe kan ik zichtbaarder worden zonder er nu eerst weer heel veel tijd, moeite en geld in te steken?

Advertenties? Reclame?

Waarom betalen voor een advertentie als ik een goed verhaal te vertellen heb?

En het verhaal om te vertellen, dat is er wel: Twee beroepen die tot nog toe ver van elkaar af stonden vinden elkaar. De kunstenaar en de audioloog.

Afgelopen zomervakantie, komkommertijd, zelf de tijd om een pas op de plaats te maken en ik dacht, laat ik gewoon eens een aantal redacties dit verhaal gaan toesturen en kijken of er interesse is.

Een opzetje gemaakt voor een persbericht, de stoute schoenen aangetrokken, een aantal media uitgezocht waarvan ik dacht, daar zit een publiek waar mijn verhaal bij past en “send”!

Binnen één dag had ik bericht op alle toegezonden berichten, De Limburger, de stichting Hoormij, Earline, ze wilden er allemaal meer van weten. Afspraken gemaakt, interviews gegeven, foto’s gemaakt. Het ging snel.

Nu, de maand waar alles online komt en gepubliceerd wordt. Als een olievlek gaat zich dit langzaam uitkristalliseren. Vragen stromen binnen. Potentiële opdrachtgevers melden zich. Het balletje begint langzaam te rollen. Lang, heel lang duw ik dat balletje al een helling omhoog. Trouwens, niet één balletje, meerdere. Er zijn ook vele balletjes die weer naar beneden zijn gerold. Die balletjes ziet niemand. De vele pogingen om verder te komen. En die dan toch mislukken. Maar is het echt mislukken? Nu achteraf denk ik, die stappen zijn nodig geweest om te groeien. Net als met leren lopen. Net het vallen is om te leren hoe het niet moet. Is het niet zo dat van een proefwerk je net het meeste leert van wat je fout hebt gedaan?

En dat wat goed gaat moet je vieren.

Clichés, maar O zo waar!

Vandaar dat ik dacht, ik schrijf er een blog over. Want succes vermenigvuldigt zich door het te delen.

Delen wil ik dit graag met de mensen die deze successen mogelijk hebben gemaakt:

De journalist van De Limburger, Adri Gorissen. In de week dat ik de mail naar de redactie schreef, hadden wij contact en meteen al een gesprek gepland. Bij mij thuis. Onder genot van een kopje koffie een interview gehad. Oprechte interesse in het probleem van de akoestiek in de huidige moderne architectuur. Herkenbaarheid van waaruit het zo makkelijk was een heel leuk gesprek te hebben.

Loraine Bodewes, de fotografe die bij Adelante de mooie foto’s maakte, al zittend voor mijn kunstwerk. Loraine had oog voor compositie en details. De foto die nu al in de krant, in het tijdschrift, in het jaarverslag, overal is gebruikt. Ook hier weer een oprechte passie voor het vak, het leveren van kwaliteit.

Kwaliteit en oog voor detail had ook Serge Technau. Al lang geleden met hem foto’s gemaakt voor een advertentie in Chapeau magazine. Maar die foto’s mag ik ook gebruiken voor andere doeleinden. Zo nu ook in deze interviews. Uiteraard met bronvermelding.

Hoormij magazine, Isabel Timmers, freelance tekstschrijver. Samen met haar op een zonnige dag een lunchafspraak gehad. Vooraf eerst gaan kijken naar mijn expositie die toevallig liep bij Victor4art in Heerlen. Rob en Mariëtte Wijnands die mij daar de mogelijkheid toe geboden hadden. En om Isabel Timmers mijn werk te laten zien, was dit de ultieme gelegenheid een privé rondleiding te geven in mijn eerste grote solo-expositie. Aansluitend gaan lunchen bij Brasserie Mijn Streek. On top of the roof van het Glaspaleis hartje Heerlen. Als je een keer lux wil lunchen, betaalbaar en op een leuke plek. Dan moet je daar gaan lunchen. De view die je hebt, geeft een gevoel alsof je in centrum Amsterdam zit. Het uitzicht is fantastisch. Wat kan Heerlen dan mooi zijn. En het eten bij Mijn Streek is top!

De zon scheen die dag en het was er rustig. Bij toeval zat er ook een gezelschap te eten, waarvan de vrouw een tinnituspatiente is die bij mijn tinnitusteam lange tijd onder behandeling is geweest. En die heel tevreden was, en mij en het team daarvoor nog bedankte. Hoe mooi kan het zijn.

Anneke Pastoor, adjunct hoofdredacteur/eindredacteur bij Earline, met haar had ik een ontzettend fijn gesprek aan de telefoon. Kort en krachtig. Wat genoeg was om een eerste artikel vorm te geven voor in de Earline van komende maand. De deadline om er hier nog in te komen hebben we gehaald. Zij de tekst, ik de foto’s. 15 minuten denk ik, hebben we nodig gehad. Enthousiast gesprek, met vooruitzicht op meer. Want voor Earline zou het leuk zijn om het hele project van mijn kunst en de akoestische panelen te gaan volgen.

In oktober staat er namelijk een afspraak met docenten en studenten van de hogeschool VIVES Brugge. Met grote waarschijnlijkheid mag ik voor de faculteit audiologie/logopedie een groot kunstwerk gaan maken, waarmee we en een wand met kunst gaan “versieren”, maar nog leuker, een afstudeerproject voor een van de studenten gaan creëren om te meten wat er nu met de akoestiek gebeurd als we deze akoestische Kunst toepassen. Art meets Science.

Wordt vervolgd!

Abonneer je op dit blog als je op de hoogte wilt blijven. Hier neem ik je mee op mijn reis als kunstenaar, audioloog en ondernemer.

Die Kunst der kleine Schritten.

Waarbij het de laatste weken wel hele grote stappen zijn!

Artikel in De Limburger

Artikel in EarLine (pagina 24-25-26)

Artikel in Hoormij magazine

The man who could set a painting on fire

Mijn allernieuwste werk, DS17007. Geïnspireerd op mijn bezoeken in de Tate Modern Londen, de kunstwerken van William Turner, the man who could set a painting on fire.

Bij dit werk, de DS17007, heb ik een keer het Acryl gebruikt van het merk Golden. Dit merk heb ik voor het eerst gebruikt toen ik in San Diego was, dat was daar het enige merk wat ik krijgen kon, hier in Nederland is Golden moeilijk te verkrijgen. Bij mijn vaste leverancier deze keer in een mooie aanbieding een aantal potten gekocht en ik ben er verknocht aan.

Het is ongelofelijk hoe sterk het pigment in deze acryl is, bijna vergelijkbaar met olieverf. Maar gelukkig met de eigenschappen van Acryl, sneldrogend en plakkend, net wat ik in mijn techniek nodig heb om mijn werk te krijgen.

Met de donkere partijen op de achtergrond wordt het contrast nog groter. Het resultaat is verbluffend, net alsof het doek licht geeft. Er echt vuur uit komt.

Maar los daarvan zie ik ontzettend veel in dit werk. Er zitten zo veel verhalen in. Als je er langer naar kijkt ontstaan de verhalen als vanzelf. Alsof je een boek leest, maar dan zonder woorden.

Dit werk is 150 cm bij 180 cm! Als je er voor staat en er naar kijkt zie je enkel het kunstwerk. Dat maakt dat het kunstwerk echt een andere wereld is. Het is niet een object, het is niet enkel een kunstwerk aan de muur, het is groter dan dat, je kunt er bijna inkruipen. Daarom vind ik die grote doeken zo fijn om mee te werken. Alsof je in het kunstwerk kunt gaan staan. Dat maakt dit kunst vanuit een volledig nieuw perspectief.

Even weg in een andere wereld, een moment van rust, harmonie, warmte.

Binnenkort zijn twee nieuwe werken te bekijken in toprestaurant Infini Wahlwiller.

Welk verhaal zie jij?

Fff appen met…

Een speciale editie van de digitale nieuwsbrief van Stichting Hoormij afdeling Maastricht e.o.Gepubliceerd in “De Oetbeller” nr. 58

Fff appen met….Dyon Scheijen

Oetbeller: Hoi Dyon! Onlangs heb je op twee bijeenkomsten van ons een bijdrage geleverd. Op onze jaarvergadering van 14 maart zagen we je voor het eerst en was je inspiratie je werk als kunstschilder. Een andere keer praatte je vanuit je professie als audioloog, bij de voorlichting over Ménière in het MUMC+ op 24 maart. Hoe vond je het eigenlijk om deze lezingen te geven?

Dyon: Ik vond het erg leuk om aan deze bijeenkomsten mee te werken, vooral 14 maart was een heel bijzondere avond voor mij.

O: Wat maakte deze avond zo bijzonder behalve de leuke mensen van onze afdeling? 😉

D: Sowieso ken ik Sjef al langer omdat hij audicien is en ik audioloog. Hoe leuk is het om vanuit die vakgebieden met zintuigen bezig te kunnen zijn?! Bijzonder was ook dat deze lezing precies in de week van de TEFAF viel en ik hem in hartje Maastricht kon houden. Maar het meest speciale was toch wel het feit dat het de eerste keer was dat ik deze lezing “Art meets Science” gaf. In deze lezing komen mijn beroepen (kunstenaar en audioloog red.) én zintuigen samen. De lezing “Art meets Science” gaat over mijn ontwikkeling als professioneel kunstenaar en over hoe mijn beide beroepen “elkaar ontmoeten.” Tot nu toe kenden mensen mij óf als klinisch fysicus / audioloog van Adelante of als de kunstenaar achter Dyon Scheijen Art. In de lezing van 14 maart bracht ik voor het eerst deze twee entiteiten van mij samen voor een groter publiek. “Art meets Science” is een lezing over de bijzondere reis die ik gemaakt heb. Het gaat om mijn persoonlijke reis, namelijk mijn ontwikkeling tot kunstenaar. Maar ook de reis naar San Diego in de Verenigde Staten die voor mij heel veel betekend heeft, komt aan bod. Art meeting Science loopt als een rode draad door mijn verhaal. Zo werk ik op het moment aan een kunstwerk waarin ik akoestische elementen gebruik als doek voor dit kunstwerk. Het was erg bijzonder om hierover zulke positieve reacties te krijgen uit jullie publiek. Jullie herkenden je in mijn anekdote over mijn patiënten die wonen in grote, moderne appartementen. Zonder gordijnen, zonder vloerbedekking. Ruimtes met een slechte akoestiek dus, met veel echo. Er zijn best wat mensen die in dat soort omgevingen behoorlijk last hebben van een verminderd spraakverstaan. Hoe mooi was het dat een meneer in de zaal het nu pas volledig kon verklaren dat hij bij de ene zoon, die een moderne inrichting heeft, de familie minder goed kon verstaan dan bij de andere zoon die een oud Engelse inrichting heeft. Dat onderstreept mijn hypothese dat ik met mijn grote kunstwerken, van 2 bij soms wel 3 meter breed als akoestisch element in een woonkamer, de akoestiek kan verbeteren. Ik hoop dit binnenkort te onderzoeken met een meting. Ik heb ook al nieuwe verzoeken gehad om deze lezing nog eens te geven. Hoe leuk is dat!

O: Mooi verhaal Dyon! Nog een laatste vraag voor je. De afdeling zal later dit jaar een bezoek brengen aan jouw atelier. Wat kunnen we daarvan verwachten?

D: Ik zal dan mijn techniek van schilderen laten zien en verder een groot aantal van mijn werken. Je kunt dit bezoek zien als een logische vervolgstap op de lezing van 14 maart. Eerst hebben jullie mij horen vertellen over mijn werk, nu kunnen jullie het zelf zien en ervaren.

O: Dank voor dit App-interview Dyon! Als je meer wilt zien over Dyon zijn werk, kijk dan eens naar dit You Tube-filmpje: https://youtu.be/DVtSMPiwkVk, je kunt in YouTube ook gewoon Dyon Scheijen in de zoekbalk tikken en dan zie je al zijn filmpjes op een rij staan. Kijk ook op de website van Dyon: www.dyonscheijen.nl.

De bestuursleden van Stichting Hoormij Maastricht e.o. zijn:
Sjef Streukens, voorzitter en schrijver / samensteller van ‘de Oetbeller’
Koos Vaes, secretaris
Marinka Tomić, penningmeester en samensteller digitale nieuwsbrief
Hans Ader, bestuurslid en sociale media van afd. Maastricht e.o.
Harm Blondeau, bestuurslid

Interesse in een hardcopy van deze speciale editie van “De Oetbeller” mail dan naar: maastricht@stichtinghoormij.nl

Interesse in de lezing of heb jij een tip waar ik de lezing Art meets Science kan geven, laat van je horen!;)

Met enorm veel plezier wil ik het verhaal met een groter publiek delen.