De Ring Rond Antwerpen, de Stille Kracht van Geluid: Een Verhaal van Perceptie en Betekenis

Afgelopen vrijdag studiedag “Geef Gehoor aan ACT!” mogen geven aan collegae uit het vakgebied; de audiologie. Dit in samenwerking met Laure Jacquemin en Nancy Van Looveren, universiteit Antwerpen en Hoorcentrum Hoorzorg Van Looveren.

Omwille van relaxt in de ochtend aanrijden had ik er voor gekozen om de nacht ervoor al te overnachten in Hotel van der Valk Antwerpen. Net buiten de stad en op 15 minuten rijden van waar de studiedag plaats zou vinden.

De donderdagavond en nacht werd door KNMI code oranje afgegeven vanwege storm Louis. En die Louis liet echt wel van zich horen! 😊

Op zeven hoog in het hotel gierde de wind om het gebouw heen. Heerlijk geluid om daarmee in slaap te vallen.

Samen met m’n vrouw een lang weekendje er van gemaakt dus van vrijdag op zaterdag weer zeven hoog maar nu zonder storm Louis.

In de ochtend ben ik, zoals altijd, vroeg wakker en mijn vrouw naast me nog in diepe slaap, ik lig in bed en hoor het geluid van het verkeer op de ring rond Antwerpen.

Ongelofelijk dat zelfs nu om 5 uur al zoveel verkeer gaande is. Maar dit geluid, een diep laag frequent geluid is bijna even sterk als die storm Louis gisterenavond, sterker nog, de frequentiekarakteristiek zal vrijwel hetzelfde zijn.

Een laag frequente brom. Een stad die nooit slaapt. Altijd dit geluid op de achtergrond. Duidelijk hoorbaar, maar de betekenis die we er aan geven bepaald hoe we op het geluid reageren.

Dit is een cruciaal mechanisme in ons brein, welk zelfs bijna onbewust plaatsheeft.

Daarmee kan informatie over een geluid eveneens bepalen hoe een reactie op dat geluid zal zijn.

Op m’n spreekkamer heb ik een tafel staan die piept en kraakt op moment ik er ook maar even op leun. Voor mij is dit een fantastisch bruikbaar voorbeeld in m’n verhaal ik aan de patiënten vertel, dus dit tafelgeluid heeft zelfs een groot voordeel dat het er is. Dat maakt dat dit specifieke geluid oké is om er gewoon te zijn. Het hoort er gewoon bij. Dus zit ik gedurende de dag te werken, dan valt mij dat geluid helemaal niet op. Net als de oude antieke klok in de woonkamer of het verkeer dus daar buiten op de buitenring Antwerpen.

Maar stel dat de tafel die achter mij staat in de spreekkamer gedurende het gesprek met de patiënt exact hetzelfde krakend en piepend geluid zou gaan geven. Dan zou mijn brein in milliseconden weten dat ik er te ver van af zit om op die tafel te kunnen drukken en dat krakend geluid nu daar achter mij vreemd is. Ik zou me meteen omdraaien om te achterhalen waar het geluid dan wel vandaan komt. En stel dat ik me omdraai en zie dat er die dag een collega meekijkt dat deze net op de tafel drukt en dat dat de reden is van het krakend geluid. Dan is alles weer normaal en het nieuwe geluid mag er gewoon weer zijn.

De label die we koppelen aan het geluid bepaald dus de reactie.

Wordt die label door media sterk negatief gebracht, dan heeft dat dus grote gevolgen. Bijvoorbeeld dat tinnitus duidt op gehoorschade. Of dat laag frequent geluid slecht voor je gezondheid is. Beide overigens overwegend niet waar, maar dat behoeft meer uitleg! Wellicht een volgende keer.

Maar dat dit negatieve label door media en zelfs af en toe nog door collega’s wordt gevoed, daarmee wordt het geluid vanzelfsprekend als een bedreiging gezien die weg moet.

Het is echter niet het geluid maar net die betekenis die dit alles vooral tot een probleem maakt.

Met nog heel veel andere factoren die meespelen in het wel of niet ook nog gevoelig zijn om die prikkels te analyseren en daarmee bewust waar te nemen. Beroepsmuzikanten, geluidstechnici, zullen allen nog meer met geluid bezig zijn en daarmee nog eerder alert zijn op alles wat met geluid te maken heeft.

Nog zo veel onderzoek, maar nog meer ontwikkeling naar hulp bij geluidsklachten is zeker nodig. Van belang is hierin wel om het holistisch te bekijken.

De metafoor van “Het glas” biedt op mijn spreekuur ook altijd wel een nieuw perspectief op de gehoorproblematiek of dat nu tinnitus, hyperacusis, overgevoeligheid voor geluid of Laag Frequent Geluid hinder is.

Meer hierover in het blog:

http://blog.dyonscheijen.nl/2021/03/13/het-glas/

ACT: De Sleutel tot Verandering in de Audiologische Zorg?

Wat een bewonderenswaardige studiedag was dat! “Geef Gehoor aan ACT!” was een hele dag vol inspiratie en inzichten.

Ik had er zelfs twee dagen van kunnen maken.

Het was geweldig om met enthousiaste collega’s te praten over dit boeiende vakgebied, audiologie, maar dan met de focus op ACT.

Ik hoop van harte dat ik genoeg collega’s heb kunnen inspireren om de kennis die ik heb gedeeld toe te passen in hun werk als audioloog, psycholoog of maatschappelijk werker. Ik heb zelfs het vermoeden dat ik binnenkort die kennis in een boek mag teruglezen. Dat is geen probleem, want hoe meer we deze informatie delen, hoe bekender de audiologie wordt bij een breder publiek.

Er is nog zoveel werk te verzetten om verandering in de maatschappij te brengen.

ACT biedt verschillende tools om stigma’s te doorbreken, drempels te verlagen en mensen die audiologische hulp nodig hebben te motiveren om hulp te zoeken.

Het is vaak een uitdagend pad, vooral als er gehoorklachten zijn waar geen operatie of technische oplossing nu mogelijk is biedt ACT mooie nieuwe mogelijkheden, moeilijk dat zeker, maar wel mogelijk.

Ik heb zelf ook veel geleerd, want professor Herman was vanochtend vroeg al bij mijn bed. Hij gaf me een hele lijst met punten waarop ik me de volgende keer kan verbeteren. Dank je wel, Herman, ik neem het allemaal ter harte. Een van jouw tips was om aan het einde van de bijeenkomst de deelnemers te vragen wat ze hebben geleerd en om suggesties te vragen voor verbetering voor de volgende keer.

En wat nog leuker is, ik heb zelf een ervaring gehad die wellicht nog meer duidelijkheid geeft over wat er in ons brein gebeurt met geluid. Het geven van betekenis speelt een cruciale rol bij het ervaren van geluid als hinderlijk.

Mijn verblijf in Hotel van der Valk Antwerpen en de storm Louis van afgelopen donderdagavond spelen daarbij een rol. Een nieuw blog is in de maak.

Persbericht

Tentoonstelling “Eenzaamheid door gehoorverlies: ‘Horen, zien en voelen’ in Museum Valkenburg”

Zondag 28 januari t/m zondag 14 april

Museum Valkenburg

Voor onmiddellijke publicatie

Contactpersoon: Dyon Scheijen

E-mail: info@dyonscheijen.nl

Adres: Lindenlaan 2A, 6301 HB Valkenburg

Telefoon: 0618485735

“Eenzaamheid door gehoorverlies: ‘Horen, zien en voelen’ in Museum Valkenburg”

[Valkenburg, 15 januari 2024] – Dyon Scheijen, klinisch fysicus-audioloog en gepassioneerd beeldend kunstenaar, onthult een aangrijpend thema in zijn nieuwste tentoonstelling: “Horen, zien en voelen.” Geïnspireerd door het verlangen naar verbinding en begrip, werpt Scheijen een licht op de eenzaamheid die gehoorverlies kan veroorzaken.

Achtergrond:

In onze omgeving kennen we allemaal wel iemand waarbij gehoorverlies een diepgaande invloed heeft op het dagelijks leven. Scheijen, met zijn 25 jaar ervaring als audioloog, heeft deze uitdagingen van dichtbij ervaren en brengt dit nu op indrukwekkende wijze tot uiting in zijn kunst.

Verlangen naar Erkenning:

Net als elke mens verlangt ook degene met gehoorverlies naar erkenning, het gevoel van gehoord worden en het kunnen deelnemen aan gesprekken. Scheijen gebruikt zijn kunst als een krachtig middel om dit verlangen tastbaar te maken.

“Horen, zien en voelen”:

De tentoonstelling in Museum Valkenburg is meer dan een verzameling kunstwerken; het is een emotionele reis door het verlangen naar verbondenheid. Elk kunstwerk spreekt niet alleen visueel, maar roept ook op tot het voelen van de impact van gehoorverlies op een individu.

Museum Valkenburg:

Deze aangrijpende tentoonstelling vindt plaats in het sfeervolle Museum Valkenburg, waar bezoekers de kans krijgen om de diepere lagen van eenzaamheid door gehoorverlies te verkennen en te begrijpen.

De naam achter de kunst, Dyon Scheijen, combineert zijn expertise als klinisch fysicus-audioloog met zijn passie voor beeldende kunst om een unieke brug te slaan tussen wetenschap en creativiteit.

Bezoek de Tentoonstelling:

Het publiek is van harte uitgenodigd om deze bijzondere tentoonstelling te ervaren in Museum Valkenburg. “Horen, zien en voelen” opent de deur naar een dieper begrip van de impact van gehoorverlies op menselijke verbinding.

Akoestisch absorberende kunstwerken zullen de bezoekers een unieke zintuiglijke ervaring bieden. Door gebruik te maken van speciale materialen en structuren in de doeken, kan het geluid geabsorbeerd worden, waardoor bezoekers een bijzonder stilte-effect ervaren wanneer ze tegen de doeken praten. Dit kan de interactie met de kunst versterken en een boeiende artistieke beleving creëren.

www.dyonscheijen.nl

Wintertijd, Woorden en Welzijn: Ontdek de Kracht van ACT

WINTERTIJD. Een uurtje langer slapen. Voor even staat de tijd een uur stil.

Vanmorgen werd ik wakker met het gevoel van “Bah, weer die donkere, koude dagen. Gaat de gasprijs weer zo enorm hoog zijn? Moeten we weer op die temperatuur gaan letten?”.

Maar dat gevoel is eigenlijk geen gevoel, het zijn in de basis allemaal gedachten. Gedachten die sterk verbonden zijn met het woord “WINTERTIJD.”

Dit is binnen ACT cruciaal om je bewust van te zijn. De samensmelting van een woord met direct opkomende gedachten en gevoelens. Dat woord is als het ware versmolten met dat gevoel, als een flits.

Net zoals de meeste mensen kippenvel krijgen van de woorden “SCHOOLKRIJTBORD” en “NAGELS die krassen.” Een ander voorbeeld is “CITROEN.” Die dikke gele vrucht om in te bijten.

De kracht van woorden en taal is enorm. Vaak zijn we ons er niet meer van bewust hoe snel en krachtig dat kan gaan. Het is een integraal onderdeel van ons leven, iets wat we gewoon laten gebeuren zonder erbij stil te staan.

Hier ligt nu de sleutel om anders om te gaan met al die gedachten en de daaruit voortvloeiende gevoelens. Sta er nu wel even bij stil.

Want ik kan nu van alles verzinnen om de WINTERTIJD gezelliger te maken: kaarsjes, dikke sokken aantrekken, Kerst en Nieuwjaar vieren. En daar komen meteen de volgende gedachten in mijn hoofd – “We MOETEN nog een etentje organiseren met de hele familie op Tweede Kerstdag.” En het volgende gevoel en gedachten flitsen door mijn hoofd en lichaam, want ik voel meteen de stress van alles wat nog geregeld MOET worden.

Dus positief of anders denken lijkt niet te werken, het maakt het vaak alleen maar erger.

Hoe dan wel? DEFUSIE.

Laat dat woord “defusie” me nu sinds ik het binnen ACT ken heel blij maken. Het is één van de ACT-processen binnen de Acceptance and Commitment Therapy. Een slimme manier om woorden minder kracht te geven. Je hebt de keuze om te bepalen hoe belangrijk ze voor je zijn. Woorden gewoon als woorden te zien zonder meteen strenge gedachten of gevoelens eraan te koppelen.

Binnen dit proces zijn er tal van leuke oefeningen om losser te komen van die stroom van gedachten en het leven aangenamer te maken. Je minder laten lijden door de kracht van taal!

Ben je trouwens iemand die bij het woord “lijden” meteen dacht aan een taalfout en daarop gefocust was? Sterker nog, heeft die aandacht voor die taalfout je de kracht ontnomen om te ontdekken hoe groot het lijden door taal kan zijn? Zie je dus hoe krachtig taal kan zijn? Overigens was “lijden” in deze context correct geschreven, want lijden doe je vaak in die innerlijke strijd met woorden in je hoofd.

Bewust worden van dit fenomeen en nieuwe manieren ontdekken, dat is de kracht van ACT.

Wil je meer weten over ACT en ontdekken of zo’n training iets voor jou is? Vanwege de vele vragen had ik besloten om eenmalig een gratis informatieavond over ACT te organiseren in mijn nieuwe trainingsruimte.

Die avond afgelopen week was een groot succes, met enkel positieve feedback. Nieuwe deelnemers hebben zich aangemeld voor de ACT-trainingen die ik binnenkort ga starten.

Het is bijzonder mooi om te zien hoe alleen al met dat basisinzicht over wat lijden betekent voor ons als mensen, de mogelijkheid om dat lijden aan te pakken zo duidelijk werd. Het geeft vertrouwen om een nieuwe weg te bewandelen.

Aanvankelijk had ik enkele mensen op de wachtlijst staan, maar het zijn er nu zoveel dat ik een nieuwe groep kan vormen.

Voor mij is het delen van kennis over ACT zo waardevol dat ik heb besloten om een tweede avond (ter waarde van €100,- per persoon) nogmaals gratis aan te bieden.

Heb je interesse? Er zijn nog twee plekken beschikbaar. Stuur me daarom snel een bericht en je bent er bij.

Datum volgt nog.

Deze tranen schaam ik me niet voor

Kippenvel en tranen* in mijn ogen van geluk!

Een ex-patiënte die mijn galerie “Lindenlaan 2A” bezoekt. Jaren geleden heb ik haar op het tinnitusspreekuur mogen zien en nu blijkt dat dat gesprek voor haar een live-changing moment is geweest.

Een gesprek waar zij me altijd dankbaar voor is geweest. Mijn kunstenaarscarrière gevolgd heeft en me nu in de galerie persoonlijk wil komen bedanken. Maar vooral ook om terug te geven dat zij de hoop heeft dat ik mijn job bij Adelante niet mag opgeven om een succesvol kunstenaar te gaan zijn. Want zo geeft ze mij terug, “de kracht zit niet in het geven van alle kennis, maar vooral in het talent om te luisteren.” Hoe mooi is dat compliment!😊

Dat we bijzonder mooi werk verrichten vanuit ons tinnitusteam, dat is wel duidelijk, maar deze momenten waarop mij even weer die spiegel wordt voorgehouden om echt te zien wat enkel al “een gesprek” voor een mensenleven kan betekenen, dat maakt mijn dankbaarheid voor de kansen die ik gekregen heb enorm groot.

De mogelijkheid om te studeren, een opleidingsplek te vinden op de afdeling KNO MUMC en een team van zulke enthousiaste collega’s te mogen hebben die door elke storm die we gehad hebben, elke keer weer de weg vonden om door te gaan. Want we hebben wat pieken en ook dalen gekend.

Ons programma staat nu als een huis, het team is weer helemaal compleet en we hebben managers en directeurs die luisteren, die net als wij een empatisch vermogen hebben om niet enkel op cijfers te varen, maar ook op die intrinsieke waarde die dit vak zo mooi maakt!

Samen als team er te kunnen zijn voor mensen in nood…van de collega’s op het secretariaat, de mevrouw van de schoonmaak, die elke ochtend om 6 uur al paraat staat en mijn koffiemok zelfs afwast als ik het even in de snelheid vergeten ben, tot de collega’s in het team, elke schakel is van belang.

Dus de complimenten zijn niet enkel aan mij gericht, maar aan alles en iedereen die dit mogelijk heeft gemaakt. Daar mijn steentje aan bij te mogen dragen koester ik met heel mijn hart en deel ik graag met degene die dit ook past.

*Deze tranen schaam ik me niet voor, sterker nog, als die tranen er niet meer zouden zijn zou ik me als behandelaar zorgen maken. Net de empathie, het meeleven, maar nog meer de dankbaarheid dit voor een mens te mogen betekenen, is de kracht die al dit mogelijk maakt.

Mag je als professional in de zorg een traantje wegpinken?

Patiënt zit tegenover me en heeft zijn oren gespitst. Zoals bij vele anderen begint langzaamaan het hele verhaal duidelijker te worden. Van oorschelp, gehoorgang, trommelvlies, gehoorbeentjes, slakkenhuis naar auditieve cortex. Van auditieve filters, betekenis geven aan, naar het lymbisch systeem. De emoties, eigen gedachten en gevoelens.

En die laatste gaat verduidelijkt worden met “Het glas”.

“Het glas” is vrijwel steeds het moment in het gesprek waarop het allemaal voor patiënt zo helder wordt. Het bijna letterlijk voor ogen op tafel ligt.

Dit is het moment waar ik zie hoeveel pijn en verdriet, vechten en onbegrip dit alles soms wel al jaren gegeven heeft.

Ik op dat moment zie dat het allemaal nu eindelijk zo duidelijk wordt waar de pijn zit en waar wél nog aan gewerkt kan gaan worden.

Te vaak gezegd is “Er is niks aan te doen”. Dat zelfs een soort van mantra geworden is: Er is niks aan te doen.

Er is nog zo veel te doen, maar niet hoe het tot nog toe geprobeerd werd. Er zijn andere knoppen om aan te gaan draaien.

Moeilijk, maar mogelijk.

Alle emoties komen op dat moment bij elkaar, alles tot nog toe, maar eveneens de emoties die horen bij blijdschap, zicht op herstel, mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden. Weer zicht op de toekomst, weer kunnen zijn om te mogen zijn.

Ogen zeggen meer dan woorden. De stilte die valt spreekt boekdelen. De kracht zit in het even laten zijn. Toelaten. Het mag.

Dat moment waarop ik zie dat het kwartje valt, de opening wordt gezien naar beter. Dat vertrouwen te hebben dat alles goed komt. De dankbaarheid die zelfs vaak letterlijk wordt uitgesproken met “Ben ik blij dat ik hiernaar toe ben gekomen”. En dan nog dikke tranen erbij, dan breek ook ik vaak innerlijk.

Vecht ik om niet in tranen uit te barsten. Want hoe mooi is het om enkel vanuit uitleg, een gesprek dat inzicht te kunnen geven. Te weten dat dit echt zo is. Het gunnen van geluk aan die ander daadwerkelijk kan. Alleen al zien dat de ander het ziet dat het mogelijk is. Dat geluk ik dan voel is met geen pen te beschrijven.

Al die emoties die er dan zijn, gevoeld worden diep binnen. Verhalen die me raken, als mens. Als professional ik alle mogelijke stappen die we kunnen inzetten voor me zie.

Ik de stilte even gebruik om zelf kracht te vinden om die vervolgstappen helder te maken en concreet te gaan plannen.

Soms, heel soms zullen zeker die tranen zichtbaar zijn. Schaam ik me diep dat ik die emotie niet de baas ben, maar weet ik ook dat dat weer mijn eigen gedachten zijn. Want begrip of herkenning zit niet enkel in woorden.

Daarom ben ik van mening dat het menselijke aspect van emoties in welke vorm ook professioneel getoond mag worden. Sterker nog, genoeg momenten waarop ik dat kenbaar maak dat het mij raakt in wat ik zie en wat ik hoor. Dat ik aangeef mijn tranen ook niet tegen te kunnen houden. In de meeste gevallen gaat de traan dan over in het samen delen van een lach.

Een lach met een traan. En die, die, die zijn het mooiste.

Ook met de feestdagen is het gehoor een groot goed

Bewustwording van de impact die een gehoorverlies kan hebben in enkel al de dagelijkse contacten kan voor slechthorenden zo veel betekenen.

Vooral nu de feestdagen er weer aankomen en die ontmoetingen en gesprekken de reden zijn elkaar te gaan zien, net dan is gehoor een groot goed.

Met elkaar zoeken naar hoe we makkelijker een gesprek kunnen hebben.

Bijvoorbeeld een rustigere plek zoeken als omgevingsgeluiden hinderen in het elkaar verstaan.

Niet luider spreken, maar gewoon langzamer, ga je als vanzelf duidelijker articuleren.

Geduld hebben en naar elkaar luisteren.

Een gesprek is in twee richtingen. En er zijn altijd tips en adviezen voor zowel degene die minder hoort, als de ander die (denkt dat die) goed hoort.

Want je hoort niet wat je niet hoort. Als er drie mensen zijn in je directe omgeving die zeggen dat je eens voor je oren moet gaan, dan is het een keer tijd om die gehoortest toch maar eens te ondergaan. Doet geen pijn!😊

Soms kan een goed gesprek al zoveel makkelijker zijn met net dat juiste advies.

Wellicht een goed voornemen voor straks in het nieuwe jaar!

Een voornemen waar je jezelf een groot cadeau mee kunt doen. Werk maken van je gehoor. Om er dan weer eens bij te horen als het gezellig is. 😉

Vanuit de keuken naar de kamer iets roepen zit er echt niet meer in. Ook harder roepen heeft dan zeker geen zin!

Dus ook als partner is het goed om te weten wat te doen. Rekening houden met, kost echt geen enkele poen.

Elkaar beter verstaan door letterlijk in mekaars ogen te kijken. Geeft zoveel meer plezier en zal het gesprek enkel gaan verrijken.

Begint dit advies nu als vanzelf te rijmen? Ai, die Sint kent dus ook in de audiologie zo zijn geheimen.

Willen we elkaar de komende feestdagen beter gaan horen. Is er qua tijd nog niks verloren.

Want de audiens zijn tot eind van het jaar gewoon open. Kunt u voor goed advies op afspraak eens naar binnen lopen.

De meeste collega’s ken ik in deze regio best goed. Heb alle vertrouwen, dat geeft u hopenijk moed.

Die hoge drempel om voor die oren te gaan. Willen wij met z’n allen verlagen, dat is waar wij voor staan.

Laten we vanuit de audiologie het komend jaar nog meer van ons horen. Horen is zo veel meer dan enkel die oren!

Alvast hele fijne feestdagen! Heb vooral leuke gesprekken met elkaar!🥳

Of zoals Hanneke Cobelens van Thuishoren zo mooi als een reactie op dit blog beschrijft:

“Communicatie is tweerichtingsverkeer, net als een tango, die dans je ook niet alleen. Laten we dansen met de feestdagen in communiceren.”

Kunst als anker in de storm

De wereld staat op haar kop. Nog nooit waren we zo dicht bij een oorlog als nu. Op nog geen dag reizen hier vandaan. Bijna iedereen voelt de kracht die deze ellende met zich meebrengt.

Net nu is het van belang om een rustpunt te vinden, een anker waarmee je even vastigheid voelt, de rots in de branding, even in het hier en nu tot adem te komen.

Gisteren een mooi gesprek met een mevrouw die wel heel lang voor een van m’n doeken ging staan. In detail naar het bladgoud en de kleuren keek, weer een stap terug deed en stil bleef staan kijken.

Ik liet haar even staan en keek met een gepaste afstand en niet al te opzichtig toe. Gaf haar de tijd en ruimte om met dat kunstwerk contact te maken.

Na een tijdje keek ze mij aan. “Heerlijk!” zei ze. “Wat een bijzonder fijn doek”.

De kleuren, de details, de vele lagen, maar vooral de stilte, de rust, de kracht die hierin voor haar te vinden waren gaf haar dat moment om even daar te genieten van die ervaring.

En zo zijn deze kunstwerken ook bedoeld. Om er bijna in te kruipen, er voor te gaan zitten of staan en genieten van die ervaring.

Een anker in huis, waar je letterlijk even de rust kunt vinden.

Het mooie is om in die details dichtbij steeds weer nieuwe beeldjes of figuren te ontdekken. De verwondering die elke keer weer kan ontstaan.

Mevrouw gaf mij het grootste compliment je als kunstenaar mag ontvangen, haar gevoel en emotie die het haar bracht terug te geven aan mij.

Deze kunstwerken zijn groot, maar ondanks dat ze bijna een wand zullen vullen, brengen ze harmonie, kracht en warmte. Staan ze niet te schreeuwen van de muur, maar brengen ze letterlijk en figuurlijk stilte in net deze tijd, waarin het van groot belang is om net thuis die basiselementen te vinden.

Het gesprek ik met mevrouw had liet mij nog meer inzien hoe belangrijk kunst net in deze tijd kan zijn.

Festivals en concerten

Morgen een interview L1 over gehoorklachten na festival of concertbezoek.

Per toeval deze week twee bezorgde ouders die mij persoonlijk om advies hebben gevraagd.

Allebei ouder van tieners die nu net beginnen met “uitgaan”.

De ene moeder een tienerdochter die van een “schoolfeestje” terugkomt en klachten heeft van tinnitus. Mij een video wordt gestuurd van het feest in een grote discotheek waarin pakweg een honderd jongeren op de beats van een DJ volledig uit hun dak gaan. Je ziet bijna elke jongere een video maken van dat moment. Het kan niet luider. Want dat moment wil je beleven, voelen. Schreeuwende menigte met de handen in de lucht.

De microfoon van de telefoon vervormt, zo luid is het geluid. Meerdere aanwezigen hebben ook een melding op de smartphone of smartwatch dat het aantal dB’en de 95 dB overschrijdt.

Slim hoef je niet te zijn om te weten dat dit niet goed is voor die jonge oortjes. Ik hoef geen audioloog te zijn om te weten dat te luid niet ok is. Maar als audioloog kan ik jullie vertellen dat er vanuit vele professionele hoeken er alles aan gedaan wordt om een groot maatschappelijk probleem straks te voorkomen.

Saskia Kloet van Veiligheid.nl pleit zelfs voor een jaarlijkse controle gehoor, net als voor de tandarts. Want een gaatje in je frequenties herstelt zich niet meer. Irreversibel proces, stuk is stuk.

Safelistening, project vanuit de WHO geeft in een rapport aan dat 1 op de 2 jongeren tussen de 12 en 35 jaar zich regelmatig in luistersituaties begeven die schadelijk kunnen zijn voor de oren.

Duizenden jongeren per jaar die zich melden met gehoorklachten tgv luid geluid in uitgaansleven.

Dit moet echt stoppen. Deze generatie gaat straks als ze 40+ zijn al heel veel problemen kunnen hebben in het spraakverstaan. Met alle gevolgen van dien. Want uit onderzoek blijkt dat mensen sowieso vijf tot zeven jaar uitstellen om iets aan hun gehoor te laten doen en dan zie je vaak dat andere klachten, burn-out, overspannenheid, slaapproblemen, deze allemaal ten gevolge van dat niet herkende gehoorprobleem, uitval in werk, verlies van baan, stress, spanningen die niet meer te overzien zijn tot gevolg hebben.

Wat hieraan te doen? Dat volume van die muziek krijgen we schijnbaar niet omlaag.

Mijn advies ligt in het advies ik gaf aan de vader die zich melde bij mij.

Tienerdochter, vanaf jonge leeftijd slechthorend en gebruikt daarom hoortoestellen. Gaat nu voor het eerst uit op de Vierdaagse in Nijmegen. Groot familiefeest, met heel veel muziek en gezelligheid. Helemaal goed ook, de vraag is echter of zij met de hoortoestellen in extra moet opletten? Vader heeft haar oordoppen meegegeven, maar ze geeft terug dat ze graag met haar vrienden wil kletsen en er bij wil horen.

Of haar hoortoestellen niet nog meer het geluid luider maken en het dus allemaal nog luider binnenkomt?

En zijn haar oorstukjes misschien ook soort van gehoorbescherming als ze de toestellen uit zet?

Mijn advies:

“Ik kan me jouw bezorgdheid goed voorstellen.

Sowieso klippen hoortoestellen op moment geluid te luid is. Dus dat is al goed. En haar oorstukjes zullen wel wat dempen, maar zijn uiteraard geen gehoorbescherming.

Geef haar mee dat, omdat iedereen sowieso schreeuwt en het ook voor iemand die geen gehoorverlies heeft het in die luide omgevingen ook moeilijk is om alles mee te krijgen, het gebruik van doppen voor iedereen eigenlijk belangrijk is.

Ik weet zeker dat zij als de beste spraak kan aflezen, en het allerbelangrijkste ik altijd mee wil geven; met die doppen in gaat net die spraak ruis verhouding beter zijn, waardoor je spraak net beter kunt verstaan.

Maar aan die doppen moet ze wel eerst even aan wennen, het gevoel om je oren af te sluiten is uiteraard vreemd. Daarbij zal ze haar eigen stem uiteraard luider horen, maar na een kwartier went dat!

Dus laat dit verhaal vooral gaan over het verbeteren van dat spraakverstaan en niet over de bescherming.

Haar motivatie ligt in het sociale, snap je? En niet in wat er later misschien is.

Voor haar is het van belang om die sociale contacten te kunnen onderhouden. Deel te nemen aan de gesprekken.

Dat is echt heel belangrijk dat jij niet vanuit je bezorgdheid “hammert” op de bescherming, maar meer met haar meedenkt en het vanuit positiviteit benadert.

Haar vermogen om met minder gehoor heel goed te functioneren kan zij inzetten! Net in dat soort situaties.

Het beste is dus dat ook zij oordoppen indoet in beide oren. Maar meer om het rustiger en aangenamer te maken dan er enkel die bescherming aan te hangen.”

Beide ouders herkennen zich wellicht in dit verhaal, beide gaan akkoord dat ik het deel.

Ik hoop morgen de gelegenheid te krijgen dit verhaal te delen. Het is zo belangrijk om zuinig te zijn op je oren. Daarom dat we jongeren op de een of andere manier zo ver krijgen wel die doppen in te doen. Dat het ok is om je te beschermen. Net zoals het nu zo normaal is elke dag je tanden te poetsen.

Wat zo vanzelfsprekend is, is dat zeker niet.

Wil je je oren screenen en kijken of er verder onderzoek nodig is, dan kan dat makkelijk: www.hoortest.nl

https://www.veiligheid.nl/kennisaanbod/gehoorschade-bij-jongeren

https://www.who.int/publications/m/item/media-brief-on-safelistening

Zorg voor de zorg

Het is zwaar weer in de (economische) wereld.

Tegenslag na tegenslag maakt dat het lijkt alsof geld weer steeds belangrijker wordt.

Zo ook in de sectoren waar geld eigenlijk geen rol zou mogen spelen.

De zorgsector.

De afgelopen jaren die achter ons liggen hebben zich een aantal ontwikkelingen voorgedaan die er keihard op hebben ingeslagen; Corona, watersnoodramp in Valkenburg, personeelstekorten en langdurig zieken.

Het is nog niet voorbij, nog steeds is het roeien met de riemen die we hebben.

Ik zie een Raad van Bestuur met het hele management en inzet van medewerkers zoeken naar mogelijkheden om het hoofd boven water te houden. Het lukt nog net, maar het kost zo veel energie en tijd.

Die tijd en energie zouden we ook kunnen inzetten in innovatie en het vergroten van het werkplezier voor iedereen.

De collega’s die met de voeten in de klei staan en enorm veel werk verrichten op de werkvloer doen dat vanuit passie en liefde voor de medemens. Maar net daar is het van groot belang om op de balans te letten en ook oog te hebben voor de medewerker als mens.

Maar de financiële tekorten roepen weer opnieuw om efficiënter te werken. Harder te werken. Kan dat nog?!

Geld zou daarom geen issue mogen zijn in de zorg.

Zoals de een moet vechten om het hoofd boven water te houden, zijn er schijnbaar ook mensen die zwemmen in het geld.

Die van gekkigheid soms niet meer weten wat ze met het geld moeten doen. Dan maar weer een extra auto of weet je wat nog een extra huisje er bij.

Misschien moeten we een nieuwe manier gaan vinden waarbij het doneren aan een grote zorginstelling als investering kan worden gezien? Een maatschappelijke bijdrage aan daar waar nu nood aan de man is, ook waardevol kan zijn.

Bij deze een oproep aan die mensen waar geld geen probleem is. Daar waar geen enkele twijfel bestaat dat komende maand het geld op zou zijn. Mensen die bij wijze van spreken alles kunnen kopen wat hun hartje begeert.

Echt gelukkig word je niet van die extra auto of dat zoveelste huis. Gelukkig word je op het moment je er echt toe doet op die plek waar hulp hard nodig is.

Momenteel in de zorgsector is er een schreeuw om hulp. Als er nu niet snel financiële hulp komt zal er weer op de ouderwetse manier bezuinigd moeten gaan worden, geknepen worden daar waar het (eigenlijk) niet meer kan.

Er komt wellicht een tijd dat zorg ook voor zij die geld in overvloed hebben nodig gaat zijn, want gezondheid is niet te koop!

Ziek worden we allemaal wel eens, als dan die zorghulp zeer gewenst is, is ook die straks niet meer te koop.

Zorg is namelijk steeds complexer geworden, opleidingen duren lang, investeringen op een lange termijn zijn keihard nodig. Vooruit denken. En vooral niet enkel aan jezelf denken. Investeren daar waar later hoe ook jezelf of zij die je lief zijn zorg kunnen krijgen die gewoon nodig is.

We zitten momenteel op een glijdend vlak, een vicieuze cirkel omlaag. Te veel verkeer van rechts, te veel tegenslagen die innovatie en extra inzet de komende tijd onmogelijk maken.

In de hoop dat er mensen zijn met een hart van goud en financieel wonderen kunnen verrichten daar waar het nu zo hard nodig is.

Horen is meer dan enkel de oren!

De laatste patiënte op mijn spreekuur die ik bij toeval zag op de Dag van het Gehoor 2022 breekt mijn audiologenhart.

Een jonge dame (anders dan op de foto uiteraard) die midden in het leven zou moeten staan zit met tranen in haar ogen het verhaal te vertellen dat haar afgelopen jaren overkomen is.

Haar audiogram is voor mij al genoeg om te weten hoe groot de impact moet zijn op haar leven.

Een burghoektumor die verwijderd moest worden heeft haar gehoor en haar evenwicht links geheel uitgeschakeld. Eenorigheid noemen wij dat en dan weet elke professional in de audiologische zorg wat dit enorme verlies voor een mens betekent.

Niet meer richting kunnen horen. Geluiden vanuit een alledaags tafereel wordt een soepbrei aan geluid die niet te filteren is. Vermoeiheid, concentratieproblemen, zorgen over de toekomst, onbegrip van omgeving zijn al een aantal aspecten die vrij normaal zijn bij dit gebeuren. Laat staan het sociaal isolement waarin een mens terecht komt.

Wat mij nu zo steekt is dat haar proces al sinds 2016 lopende is. Bij puur toeval de zorg die nodig is net niet goed is ingezet en zij belangrijke audiologische revalidatie gemist heeft waardoor klachten en beperkingen die dit alles gegeven heeft enkel erger geworden zijn.

Een aantal van die aspecten waar het mis is gelopen wil ik graag met jullie delen:

1. De drempel is enorm hoog voor twintigers tot vijftigers om überhaupt voor een goeie gehoortest te gaan. Een gehoorsceening op een braderie of gezondheidsbeurs wordt dan al snel als een officieel gehooronderzoek gezien. En als na een aantal minuten kort wordt aangegeven dat er een licht gehoorverlies zit en ze toch beter even langs KNO-arts of audioloog kunnen gaan, wordt er gedacht “het valt allemaal mee“ ik hoef er nu nog niks aan te laten doen. Daarmee is zo‘n gehoortest op een braderie of gezondheidsbeurs meestal ook nog in een rumoerige omgeving, verloopt de test wat moeilijk en is ook al snel de indruk dat die test niet goed was en het gehoor wel beter zal zijn. Daarmee blijft de drempel bestaan om een uitgebreid gehooronderzoek te doorlopen. Zo ook bij deze mevrouw. Het heeft meer dan 5 jaar geduurd voordat ze per toeval bij de KNO-arts kwam en er een groot verschil in het gehoorverlies tussen links en rechts werd ontdekt. Asymmetrie, brughoekproces, operatie, doof aan 1 oor.

2. Een plots gehoorverlies, ook aan 1 oor, is een enorme impact op iemands leven. Daarmee bepleit ik als audioloog om net als bij een volledige plostdoofheid aan beide oren ook bij een eenorigheid met spoed binnen twee weken een intake te plannen bij een maatschappelijk werker op een audiologisch centrum. Van groot belang om handvatten aan te reiken om met dit grote (gehoor)verlies beter te kunnen omgaan. Maar ook hoe met de omgeving te communiceren is, niet enkel qua gehoor, maar ook in assertiviteit en nieuwe omgangsvormen.

3. De complexiteit die het verlies van het gehoorverlies heeft op sociale contacten, werk, maar ook enkel al in de thuissituatie is enorm, een interdisciplinaire behandeling vanuit een team dat samen werkt is essentieel om weer op een fijne manier in het dagelijkse leven te kunnen functioneren. Huisarts, KNO-arts, bedrijfsarts, verzekeringsarts, audioloog, psycholoog, audicien, audiologie-assistent, zelfs de collega van het secretariaat moet weten hoe te handelen.

De herkenning en het zien van de enorme impact op iemands leven en dat hulp hard nodig is, is een goed begin.

Horen is meer dan enkel de oren!

Gehoord worden en het gevoel straks weer te hebben er bij te kunnen horen zijn de kernwaarden voor een mens.

Zo veel stappen die we met haar nog kunnen gaan maken, komt helemaal goed.

Gestoorde collega’s gezocht!

Gisteren de jaarlijkse Audiologendag 2022. Ochtendprogramma wordt dan altijd georganiseerd door het RIVM en gaat over de neonatale gehoorscreening Nederland. Voor het middagprogramma is de organisatie in handen van de KKAu, Kring Klinische Audiologie.

www.nvkf.nl/nascholingskring-klinische-audiologie

Klinische Audiologie, een vakgebied dat nog niet zo lang bestaat. Terwijl het een vakgebied is dat de basis vormt van ons menszijn.

Dat wij een gesprek kunnen hebben, komt omdat we elkaar kunnen horen.

Een luisterend oor kunnen bieden. Gehoord worden. Het gevoel hebben er bij te horen. Kennis in je oren knopen. Spreekwoordelijke gezegden die duidelijk maken dat onze oren, ons gehoorsysteem meer is dan enkel de oren.

In die middagvergadering vroeg één van de collega’s voor nieuwe ontwikkelingen binnen de audiologie naar collega’s die idolaat zijn van dit vakgebied. Hij zei letterlijk “We zijn op zoek naar gestoorde collega’s klinisch fysici – audiologen.” Collega’s dus die helemaal gek zijn op alles met oren en gehoor te maken heeft.

Ik voelde me meteen aangesproken! Aangesproken! 🙂

Maar gelukkig zijn er vele collega’s voorgegaan die baanbrekend werk hebben verricht. Pioniers die nog alles moesten gaan uitvinden. Afgelopen maand is één van die pioniers in de audiologie overleden.

https://www.ned-ver-audiologie.nl/in-memoriam-reinier-plomp/

Reinier Plomp, bekend collega van de Plomp-test. Maar zelf herinner ik deze zeer gewaardeerde collega nog meer van de dubbel-cd. Het licht blauwe hoesje met een uitgebreid boeiend college over de psychologie achter het horen van geluid. Hoe ons brein vanalles van geluiden kan maken.

Geluidsfragmenten waarmee Plomp de luisteraar betoverd met de ontdekkingen die de luisteraar doet op moment je met de hoodtelefoon op geluidsfragmenten luistert én beleefd hoe ingenieus ons hoorsysteem werkt.

Plomp heeft bij mij de liefde voor dit bijzonder mooie vakgebied gevoed. Dat vuurtje dat er al zat aangewakkerd tot wat het nu is. Idolaat over hoe belangrijk horen voor ons als mens is.

Zoals Plomp met zijn CD en zijn passie voor dit vak mij heeft geïnspireerd om een van de gehoorspecialisten te worden, zo hoop ik jonge enthousiaste professionals in de hoorzorg te gaan inspireren om te zien hoe leuk de combi van ACT en gehoor kan zijn in de breedste zin van het woord.

ACT, Acceptance Commitment Therapy is nog jonger dan de audiologie.

ACT is een bewezen nieuwe vorm van cognitieve gedragstherapie die ook beschreven wordt als een derde generatie gedragstherapie binnen de gedragswetenschappen. De allereerste publicatie hierover was in het boek “Mindfulness and Acceptance, expanding the cognitive-behavioral tradition” van Steven Hayes uit 2004. Hayes is de grondlegger van ACT in die jaren en nog steeds zeer actief in ACT.

ACT en gehoor is een geniale combinatie, omdat er vele gehoorklachten in onze huidige tijd niet even op te lossen zijn.

Gehoorverlies, de vrij ernstige, kunnen we met technische hulpmiddelen wel al verbeteren, maar een beperking zal meestal blijven bestaan. Genoeg momenten waarop met de beste technische aanpassing nog steeds een gesprek moeilijk te volgen zal zijn.

Maar ook klachten als tinnitus, hyperacusis, misofonie, LFG-hinder en evenwichtsklachten zijn stuk voor stuk gehoorklachten die we in de meeste gevallen niet even met een pilletje of operatie kunnen oplossen, laat staan met een apparaat.

Dit zijn klachten waarbij de patiënt te vaak nog te horen krijgt “Leer er maar mee leven.”

En daar kan de combi van ACT en de kennis van de audiologie zeer bruikbare handvatten bieden.

Inzichten en ervaringen om nieuwe wegen te ontdekken die ondanks de aanwezige klachten het toch mogelijk maken een waardevol en vitaal leven te leiden. Leiden met de korte ei, niet met die lange ij. Waarbij binnen ACT het net zelfs de bedoeling is om met die lange ij het leven te leiden.

Die kennis te mogen gaan delen en daarmee hopelijk die passie, dat vuurtje bij collega’s fel te laten gaan branden, is een waardevolle bijdrage die ik de komende tijd mag gaan leveren.

Zo ga ik in samenwerking met Practical ACT, Jan Steunenberg een bijzonder uniek webinar organiseren voor collega’s die binnen de gezondheidszorg al met ACT werkzaam zijn en ik ze mag gaan meenemen in de wondere wereld van het gehoor: “Geef GEHOOR aan ACT!”

https://www.practicalact.com/geef-gehoor-aan-act.html

En Tim Batink die mij gevraagd heeft een masterclass te gaan geven “ACT en gehoor”. Tim is één van de wetenschappers die in Maastricht samen met Gijs Jansen ACT wel heel sterk op de kaart hebben gezet met hun boek Time to ACT!

Beide nu hoofddocenten zijn in de boeiende opleidingen die zij voor ACT organiseren, gekoppeld ook aan diverse andere specialismen.

Dus ja, helemaal te gek die combi van ACT en de audiologie te mogen gaan delen.

Laat mij maar een van die gestoorde collega’s zijn! 😊

Vertrouwen

Het probleem van deze tijd; het gemis aan vertrouwen.

Ooit vroeg iemand mij: Welk specialisme of passie heb jij? En hoeveel onzin is daarvan dan op internet te vinden?

Dat was voor mij een Eye-opener. Doe die oefening een keer voor jezelf.

Dus aan jou diezelfde vraag: Waar weet jij heel veel vanaf en hoeveel informatie op internet over dit onderwerp is niet waar?

Is het overigens niet zo dat als Nederland een Europese voetbalwedstrijd speelt en bijna alle straten oranje gekleurd zijn we dan 17 miljoen voetbalexperts in Nederland hebben?

Hebben we nu dan 17 miljoen virologen en politici in Nederland rondlopen met allemaal een eigen mening?

Ik werk als klinisch fysicus – audioloog in een multidisciplinair team. Daarin moet ik vertrouwen hebben in de kennis van mijn collega’s. En heel soms zitten we niet op één lijn, dan zegt mijn intuïtie iets compleet anders dan wat de gespecialiseerde collega mij aangeeft. Op het moment we het dan bijvoorbeeld over een psychologische aangelegenheid hebben, moet ik mijn intuïtie laten varen en vertrouwen hebben op de expertise van mijn collegae psychologen.

Dus de kern van dit alles VERTROUWEN.

En soms gaat de keuze die experts maken niet goed, maar in de meeste gevallen wel!

Ook daar gebeurt iets wat we ons niet realiseren. Zo gauw iets goed gaat nemen we dat als een gegeven gewoon aan, zo gauw iets fout gaat krijgt dat vol de aandacht. Dus mocht die expert zijn kennis en kunde toepassen dan spreken we die schijnbaar enkel aan op alles wat niet goed gaat.

En als laatste terug naar die eerste vraag: welke onzin is er allemaal op internet te vinden?

De algoritmen achter zoekmachines werken daar nog eens extra hard aan mee om enkel dat te lezen wat jij wilt lezen. Het schijnt dat op moment we info gaan opzoeken vooral die info tot ons komt die past in ons straatje.

Sowieso als je een nieuwe auto gaat kopen zie je de weken ervoor alleen maar die auto overal rijden. Als een koppel een kindje verwacht, lijkt het alsof er een babyboom gaat komen.

Maar ook als je info wilt lezen op internet, zoekt jouw “filter” naar enkel die info die bij jouw gedachte past.

De basis voor een rabbit hole waar je bijna niet meer uitkomt.

Die krachten zijn enorm groot. Want om die cirkel waar je in zit te doorbreken moet je eerst weer open staan voor compleet andere visies. Dat kost tijd en meestal moet iemand jou die andere visie geven. Iemand die JIJ vertrouwt en in jouw systeem toelaat.

Opnieuw VERTROUWEN.

Daarom is het nu tijd om open te blijven staan voor elkaars mening. In gesprek te blijven met velen, ook al past dat niet geheel in jouw straatje. Maar wie weet komen we er net daardoor samen straks beter uit.

Zorg om de zorg

Afgelopen maandagavond 4 uur op de Spoedeisende hulp Heerlen. Gevallen met speedbike. Ski-duim te pakken. Gips.

Ik lag achter zo’n gordijn op zo’n behandelbed te wachten op het gips…en dan hoor je gesprekken.

Een drukte van jewelste om me heen. En om dan te horen met welke passie, liefde en geduld zorg aan vooral ook de oudere mensen geboden wordt…hartverwarmend.

Naast me een oudere dame, gevallen van kerktrap. Allerzielen, naar de kerk, bladeren, donker, gevallen en heup gebroken.

Helemaal bezorgd om haar hondje en vanwege stress en pijn aan het overgeven.

Een van de verpleegkundigen, volgens mij de enige in die hele zaal, die dan met zo veel geduld en lieve woorden mevrouw op haar gemak stelt. Meer dan wat zelfs nodig is, puurheid bedoel ik dan. Dat je in zijn woorden en intonatie merkt dat de zorg vanuit de diepste vezels komen.

Ik dus geduldig wacht, luister en de druk op die werkvloer zie. Want tegelijk lopen er andere patiënten binnen, wordt die assistent voor alles en nog wat gevraagd.

Mitch is zijn naam, komt bij me. “Zo, meneer, we zijn u niet vergeten, maar het is heel druk, excuses.”

Ik geef aan dat ik het volkomen begrijp en excuses echt niet nodig zijn. “Respect heb ik voor de manier waarop je jouw werk met passie doet!”

Hij: “U moest eens weten hoeveel mensen er in de wachtkamer aan het klagen zijn.”

Ik: “Ik hoop dat als ik later zo oud mag worden als die mevrouw, dat er dan ook zo iemand met passie en geduld aan mijn bed zal staan mocht ik hulp nodig hebben!”

Na het ingipsen van mijn hand kon Mitch naar huis. Ver over zijn diensttijd maar dat deerde hem niet. Met een glimlach ruimt hij op en wenst me een fijne avond en veilig thuis.

Dan blijkt maar weer hoe belangrijk het menselijke aspect in de zorg is.

In de hoop dat de zorgsector meer respect, geld en mogelijkheden gaat krijgen. Maar dan wel daar waar het nodig is! Op de werkvloer! De handen aan dat bed!

Werelddovendag

Vanmorgen zat ik op m’n fiets naar m’n werk. De vogels hoor ik fluiten. Geluiden van de natuur die wakker wordt. Een collega die van op de parkeerplaats een goeie morgen roept.

Afgelopen weekend was het zaterdag werelddovendag. Samen met Jan (82, kunstenaar en doof geboren) een zeer unieke expositie mogen geven van ons beide kunstwerken.

Nog meer realiseerde ik me vanmorgen zijn verhaal. Het verhaal dat we vele bezoekers dit weekend via zijn kunstwerken hebben mogen vertellen.

Boekdelen worden er verteld via kleur, figuren en composities op het doek.

Nog meer werd ik me pas vanmorgen bewust hoe het zou zijn om nooit geen geluid gehoord te hebben.

Hoe groot is dan het compliment dat ik van Jan mocht ontvangen. Hij zag nu pas in mijn levensgrote kunstwerken hoe geluid zou moeten klinken.

Open. Harmonie. Rust. Van diep beneden naar boven. Torenhoog. Zo beschreef hij het.

We hebben ontzettend mooie gesprekken gehad deze twee dagen, samen met zijn tolk was Jan nu mens.

Op een notitieboekje schrijft hij normaal in korte pakkende woorden wat hij je wil vertellen.

Gisteren later op de avond schreef hij mij: “Ik ben afgelopen dagen vergeten dat ik doof was”.

Dat laatste woord “was“, spreekt voor zich.

https://rtvmaastricht.nl/nieuws/artikel/tentoonstelling-stem-van-de-kunstenaar-geopend

Mindful(ness) koffie drinken

In het kader van mijn opleiding tot ACT therapeut wil ik graag met jullie mijn eigen persoonlijke ervaringen delen die ik vanuit de training meekrijg en van die prachtige eye-openers zijn.

Eigen ervaringen die mij hebben laten inzien wat de essentie is van ACT en de zes peilers waar ACT op gebouwd is. Eerder gaf ik al mijn gedachten weer met betrekking tot de peilers Acceptatie en Defusie. Vandaag wil ik de pijler Mindfulness met jullie delen.

Mindful is een vaardigheid die je kunt trainen. Het is een manier van bewust ervaren. Het leven in het hier en nu. Voor degene die dit voor het eerst hoort klinkt dat erg zweverig, maar ik hoop dat ik je kan laten ervaren hoe mooi en handig deze vaardigheid kan zijn in het dagelijkse leven. Ooit in het verleden heb ik al eens een volledige Mindfulness cursus doorlopen. Daar had ik al de ervaring met het rozijntje. Maar zoals de titel van dit blog al aangeeft gaat het vandaag niet het rozijntje zijn, maar “gewoon” het kopje koffie.

Dit ga ik doen aan de hand van een zogenaamde geleide-oefening. Ik ga je meenemen in de stappen die je kunt doorlopen om mindful het kopje koffie te drinken.

Het beste is dat je iemand de tekst laat voorlezen en jij de instructies gaat opvolgen.

Of wat ook leuk is, met huidige middelen heel makkelijk, je neemt eerst de tekst al lezend op en speelt je eigen stem dan op hoofdtelefoon af. Doe dit vooral met respect voor jezelf. Jezelf terughoren is vreemd, dat is voor iedereen in het begin even wennen. Maar op het moment je dit enkel met jezelf deelt en naar je eigen stem kunt luisteren is dat zelfs een van de andere pijlers Defusie. Waarover al in mijn vorig bericht geschreven.

Belangrijk voor deze oefening is dat je er de tijd voor gaat nemen, een plek zoekt waar je gedurende deze ervaring niet onderbroken zal worden door een ander in jouw omgeving. Zoek een plek waar jij je fijn voelt. Waar je even een tijd kunt gaan zitten.

Met voor je een vers gemaakt kopje koffie of nog beter een cappuccino, je zult straks erachter komen waarom.

De voorbereidingen zijn essentieel om het succes te ervaren. Dus vooral de rust en plek vinden om hier echt tijd voor te gaan nemen.

Als je al die voorbereidingen hebt getroffen, komt nu de oefening.

Zit je?😊 Met voor je dat kopje koffie, cappuccino of thee. Mag ook een glas water zijn of frisdrank. Laat het gewoon even daar staan op de tafel voor je.

Ik zal de oefening hieronder vanuit een kopje cappuccino schrijven, maar je mag ook elk ander drankje nemen.

(Tekst vanaf hier laten voorlezen of afspelen)

Ok. Ga eerst nu even letten op hoe je zit. Zit je lekker? Ga goed recht zitten met beide benen naast elkaar, voeten naast elkaar op de grond. Armen even rustend op je schoot.

Je mag nu je ogen sluiten of een punt voor je zoeken waar je je aandacht op kunt richten. Met de rug misschien tegen de rugleuning van stoel of bank. Misschien zit je gewoon rechtop los van de rugleuning, ook dat is prima.

Twee voeten op de grond. Voel even hoe je voeten de aarde raken. Als je schoenen aan hebt, hoe je voet in elke schoen zit. Met blote voeten hoe je je voetzool op de vloer voelt. Misschien koud of warm. Het materiaal waar je voeten op rusten in je schoen of op de vloer.

Je benen naast elkaar. Let nu even op hoe je op je billen zit, hoe jouw lichaam op de stoel of bank rust.

Haal even diep adem halen. Volg de stroming van de lucht in je lichaam. Adem even diep in en weer uit. Voel de stroming van de lucht in je lichaam gaan. Beweeg even met je rug en neem een rechte positie die voor jou fijn voelt.

Neem even de tijd om je bewust te worden van de plek waar je bent. Luister naar de geluiden om je heen, ook al is er een geluid waarvan je denkt dat dat jou stoort, laat ook dat geluid voor nu even toe. Neem het waar en richt daarna je aandacht weer op je ademhaling. Hoe je buik en borst bewegen bij het in- en uitademen.

Pak nu het kopje, de beker of het glas. Als je je ogen dicht hebt, laat degene die de tekst leest jou het kopje geven of ga met je handen voorzichtig op zoek en neem het voorzichtig in je handen.

Pak het kopje met beide handen voorzichtig vast. Let op de warmte. Als het nog te heet is, zet het terug en wacht dan even totdat je het kunt oppakken. Of neem het zo in je handen dat het veilig voelt.

Als het dus mogelijk is houd dit even in je handen vast, voel het gewicht. Neem misschien ook de temperatuur waar van het drankje. Voel de vorm van het kopje of het glas je in je handen hebt. Zonder te kijken, beste is dit met gesloten ogen te doen. Voel vooral nu met je vingers. Beweeg ook met je vingers zodat je de hele vorm tot je kan nemen. Voel de oppervlakte, de randen, misschien zelfs een opdruk of een reliëf in de zijkant. De onderkant, de rand, misschien een oortje wat er aan zit. Neem al dat waar.

Breng nu voorzichtig het kopje naar je neus. Op een veilige afstand (indien nog heet) ruik je aan de koffie. Probeer vooral enkel je neus te gebruiken. Laat de lucht door je neus stromen met de reuk van de koffie. Misschien voel je zelfs de temperatuur van de vloeistof. Bij koffie kan het warm aanvoelen, de warme damp die nog van de hete koffie komt. Of bij frisdrank kan in de zomer het zelfs beetje koud voelen. Of dat je bij een koolzuurhoudend drankje de prikkels tegen je neus voelt van de belletjes die ploppen aan het oppervlak. Ook dat alles neem je waar.

Laat de lucht door je neus stromen en ervaar in die stroming de reuk van de koffie.

Zeker bij cappuccino of een koolzuurhoudend drankje kun je zelfs het drankje bij je oor houden. Luister naar de luchtbelletjes die ploppen. Ja! Cappuccino en frisdrank maken geluid. 😊

Luister naar de “muziek” die een kopje cappuccino kan maken. Het ritme van het drankje.

Pak nu het kopje goed vast en breng het voorzichtig naar je lippen. Nog niet drinken. Ook al is het qua temperatuur al goed drinkbaar. Laat het kopje even rusten op je onderlip. Is het nog te warm houd het dan op een veilige afstand. Voel dan vooral de temperatuur. Misschien ruik je ook nog steeds die lekkere koffie.

Als de temperatuur aangenaam genoeg is, maak je contact met de rand van het kopje. Laat het daar even rusten.

Nu ruik je nog sterker dan voorheen en voelt de warmte, misschien springen er nog kleine belletjes aan het oppervlak tegen je lippen of rondom je mond.

Neem dit alles bewust waar.

Je voelt nu de temperatuur en weet dat het veilig is om zo een slokje te gaan nemen. Maar nog even niet.

Laat het kopje even zo daar hangen op je lippen.

Adem nog een diep door je neus in en weer uit.

Je hebt er nog niet van gedronken. Je hebt alleen nog voor nu ervaren. Open nu je ogen. Kijk vooral nu eens even. Kijk naar de kleur. De vorm van het kopje. Maar vooral ook naar de vloeistof in dat kopje. Hoe het aan de rand het kopje raakt. De structuur die je ziet. Misschien zie je nu ook de belletjes aan het oppervlak springen. Als je een glas hebt kun je er ook in kijken, wat gebeurt daar allemaal? Kijk misschien zelfs eens even door de vloeistof heen.

En opnieuw even weer de aandacht naar je ademhaling. Je houdt het kopje weer zo dicht voor je, zodat je misschien zelfs de koffie weer sterk ruikt.

Neem nu een slokje, maar laat het heel even in je mond. Voel het op je tong liggen, de temperatuur is goed, proef de verschillende smaken die jouw tong nu activeren. Houd dat even vast. Speel er even mee. Nog eens in- en uitademen en pas dan slik je.

Neem nog een slok op deze manier. Neem de tijd. En geniet zoals je nog nooit van een kopje koffie genoten hebt. Intens het proeven van de smaak.

Wat heeft dit nu met jou gedaan? Hoe heb jij dit eerste mindful kopje koffie ervaren?

Maar los van dat je bewuster hebt kunnen genieten, was je gedurende dit alles in het hier en nu. Dat is net de essentie ook van deze oefening. Om in het huidige moment te zijn.

Dat werd me gedurende de training nog duidelijker met de vraag of ieder een moment in het leven kon beschrijven waarop je zo’n AHA-Erlebnis hebt ervaren. Alle cursisten hadden wel zo’n moment. Beschreven dit ook. En wat bleek dat al die moment één belangrijke gezamenlijke eigenschap hadden.

Dat je op dat moment volledig in het hier en nu bent. En dat net dan alle zintuigen vol open staan om dat moment intens te beleven. De meeste van die momenten zijn gebeurtenissen of ervaringen die je zeker niet elke dag kunt beleven. Maar je zou wel vaker bewuster in het hier en nu kunnen leven. Intenser van momenten kunnen genieten. De kern van een mindful leven leiden. Een van de pijlers van ACT.

Wordt vervolgd.

Time to ACT!

Bezorgd zijn we nu denk ik wel al allemaal. De komende tijd gaat hoe ook spannend zijn.

Zelf ben ik heel bezorgd, om bijna iedereen om me heen, m’n gezin, m’n ouders, broers, vrienden en collega’s. Zelfs om heel Nederland en de wereld. Erg hè?! 😊

Waar gaan we met z’n alle heen? Hoe ziet de toekomst er uit?

Die bezorgdheid kan mij verlammen, kan mij bijna enkel zicht geven op al die beren op de weg.

Bij toeval ben ik net aan een cursus ACT voor professionals begonnen. Aline Kruit is mijn trainer. Eerste bijeenkomst hebben we nog net, met in achtneming van de strenge regels, afgelopen vrijdag (13 maart) gehad, volgende sessies gaat voor de hele groep online zijn.

ACT staat voor Acceptance and Commitment Therapy. Een strategie of een manier die je kunt inzetten om anders en hopelijk beter met problemen om te gaan.

ACT gaat niet proberen de inhoud van je probleem te veranderen, zoals bij CGT cognitieve gedragstherapie het geval is, maar ACT gaat er min of meer van uit dat waar je problemen mee hebt dat je dat niet kunt veranderen, maar wel de manier waarop je dan met dat probleem omgaat. Angst, bezorgdheid, speelt hierbij een grote rol.

Nu denk ik dat we de komende tijd genoeg thuis gaan zijn, genoeg tijd dus om in detail hier mee bezig te gaan zijn. Nieuwe inzichten leren kennen.

Vanuit die eerste bijeenkomst en literatuur die ik al gelezen had is me één ding duidelijk geworden. ACT kan ik heel goed gebruiken in de periode die nu komen gaat. Waarom zou ik de informatie vanuit de cursus, die mij een compleet nieuwe visie en kracht geeft het Coronavirus mentaal beter aan te kunnen, niet met jullie delen?

Daarom ga ik het gewoon hier met jullie delen, zij die het leuk en interssant vinden gaan het lezen. Heb je zoiets van waar heeft die Scheijen het over? Heb ik helemaal niks aan. Hoop ik dat je niet toch blijft lezen en je enkel irriteert aan de wijze waarop ik dit ga schrijven. Namelijk open en eerlijk. Hoe ik het zelf beleef. Stappen die ik in gedachte ga maken, zelf leren om anders er mee om te gaan.

Dat is namelijk de basis van deze cursus, titel “ACT voor professionals”, ook al is die dus bedoeld voor trainers, therapeuten en coachers, je zult ook als professional zelf eerst ACT helemaal moeten doorlopen en ervaren. Met de billen bloot gaan dus! Laat ik dat proces samen met jullie gaan delen, in de hoop dat je er ook iets aan hebt. En ben jij al ACT getraind en heb je op of aanmerkingen, hoop ik dat ook jij die hier durft te delen, zodat we er allemaal van kunnen leren.

En wie weet, is het mogelijk om hiermee de moeilijke tijd die komen gaat samen te doorlopen.

ACT is een open source training, dat wil zeggen dat heel veel info vrij toegankelijk is. Het wordt zelfs aangespoord om die info te delen. Om meer en meer mensen deze nieuwe technieken eigen te laten maken. Het is een andere wijze om met problemen om te gaan.

De allereerste oefening die werd gegeven was dan ook bedoeld om dit inzichtelijk te maken. Aline riep uit de groep drie personen naar voren en deze werden in één lijn achter elkaar gezet. De ene persoon was ons, de mens, wij. De middelste persoon stond symbool voor alle problemen die we zo tegenkomen in ons leven, zaken waar we ons zorgen over maken. En de laatste persoon in de lijn stond als zijnde alle waarden die wij belangrijk vinden in ons leven. Waar staan we voor, wat vinden wij belangrijk? Welke doelen stellen we onszelf?

En als deze drie mensen zo in een lijn staan dan kun je als mens bijna die waarden niet zien, je bent bijna altijd gefocust op de problemen die voor je staan. Die probeer je dan weg te duwen, of van weg te lopen. Je probeert over die problemen controle te krijgen. Weg te nemen het liefst. Maar al dat lukt steeds niet, dus moet je gaan kijken of het anders kan.

En daar was voor mij die eerste eye opener. Die problemen kun je meestal niet wegnemen, die bezorgdheid en angst is er, kan ook heel normaal zijn. Ik bedoel, CORONA, er komt ook echt iets op ons af. Dus dat we bezorgd zijn is nu heel normaal.

De truc is om te zien dat je ook naast die problemen, naast die angst, kunt gaan staan, waardoor je vol zicht krijgt op jouw eigen waarden. De problemen en angsten zijn er nog steeds, die kun je zien, maar ze belemmeren niet het zicht op jouw waarden en doelen in je leven. Hoe mooi is dat? Die mogelijkheid is er dus. Alleen, dat is niet zo even gedaan. Daar is dus die training voor.

Maar zoals hier nu. Coronavirus, is er, de veranderingen die dit geeft ook, kunnen we niet gaan wegnemen, hebben we mee te dealen. Hoe we daar mee omgaan is aan onszelf. Ik ga er naast proberen te staan en oog te hebben voor mijn eigen waarden, wie ik ben. Doelen die ik mezelf stel probeer ik ondanks alles wat er nu speelt nog steeds voor ogen te houden. Grappig dat in dit gezegde, “het voor ogen houden” dit eigenlijk ook al zegt.

Ik ga dit proces met jullie delen. Tussendoor ga ik zeker ook weer schilderen en dat alles gewoon hier met jullie delen. In de hoop jou als lezer te inspireren en jouw eigen talenten net nu in te zetten. Jouw eigen waarden en doelen te gaan zien en naar toe te werken. Wie weet kunnen we dan na Coronatijd samen zeggen, het was een moeilijke tijd, maar ik had hem eigenlijk niet willen missen, want ik heb er enorm veel van geleerd en aan gehad.

Time to ACT! 😊

Corona!

Het Corona virus houdt ons allen nu wel al een tijdje bezig. Hoe snel is dat niet gegaan?

Hulde aan zowel ons huidige regering, als ook de zorginstellingen, die het nu zo moeilijk hebben.

Politiek die met de sociale druk en gestuurd vanuit informatie waarvan we echt nog niet weten wat het beste is, belangrijke besluiten moet nemen. De zorginstellingen die zich voorbereiden op een bulk aan zieken die hoe ook de komende weken nog komen gaan. Cijfers hebben laten zien dat we de lijn van Italië nog volgen. Maar er is een strategie, een plan!

De gouden tussenweg. De scherpe lijn waarop een Max Verstappen een bocht neemt in de Formule 1. Hoe mooi om dit te zien. De kennis die we als mensheid hebben om keuzes te maken en daarmee winnen. Topsport op alle gebieden. Ik heb vertrouwen dat we in Nederland nu de beste mensen aan het roer hebben staan.

Geniaal is het plan dat er nu gesmeed is, we hebben geleerd van wat gebeurd is. Vanuit een menselijke groepsimmuniteit langzaam een cordon op te bouwen voor zij die een verhoogd risico hebben om te overlijden. Strenge regels zijn daarom nu voorgeschreven om dit proces gecontroleerd te laten gebeuren. Het is nu ook aan ons! Wij zijn zelf onderdeel van dit geheel.

Handen wassen, hoesten en niezen in je elleboog, voel je je ziek, zwak of misselijk, BLIJF THUIS! En allen die in de risicogroep zitten en bij het oplopen van het virus te weinig weerstand hebben, krijgen nu het advies zo min mogelijk, beter zelfs geen contact te hebben. Zestig plus. Ook dan, blijf thuis! Gelukkig hebben we nu social media en andere technieken om zonder lijfelijk aanwezig te zijn elkaar te spreken en te zien. Evenementen en plekken waar meer dan honderd mensen samen zijn mogen nu niet plaatsvinden. Dit alleen al heeft drastische gevolgen in onze maatschappij. Dit is de meest ingrijpende keuze die er nu gemaakt is. Met al deze strenge regels hopen ze de komende weken de verspreiding van het virus in te dammen. Aantal zieken zal verder gaan groeien, dat hebben de cijfers laten zien, dat is ook goed en nodig in de strategie die gekozen is, daarom is het noodzaak om vanaf nu de strenge regels te gaan volgen!

Ons hoofd koel houden, in de hoop dat we die drie weken doorstaan en met de aangegeven regels de storm overleven. We gaan goed ziek zijn, dat is zelfs nodig, de meesten zullen dat thuis moeten uitzieken en enkel zij die levensbedreigend ziek zijn, zullen in ziekenhuizen worden opgenomen. Een verdeling van zorg is al gemaakt. Ziekenhuizen maken zich hier al voor klaar.

Maar de schoorsteen zal moeten blijven roken. De economie kan niet stilvallen. Dus ook daarin keuzes maken op het scherpst van de sneden. Want straks, op de lange termijn hebben we het geld hard nodig om zij die nu verlies lijden te kunnen helpen. En zonder geld geen zorg. Zonder geld geen brood op de plank. De complexiteit van ons hele stelsel, de maatschappij.

Daarom probeer ik er nuchter, van een afstand, als dat nog kan, naar te kijken. Zo snel het virus zich als een micromechanisme kan verspreiden, zo snel gaat nu ook de informatie en nog sterker de emoties hierover op social media. Waarbij we ons nog niet bewust zijn van de kracht die ook dit platform kan hebben. Met daarbij nog een belangrijk ander element dat eveneens al een lange tijd in onze maatschappij heerst, de politieke krachten die er spelen om ultra rechts steeds meer power te geven.

Een cocktail van elementen die ik nog zorgelijker vind dan enkel het Coronavirus zelf.

Project X ligt me nog scherp op het vizier. Een grap op social media die snel bijval kreeg van de normale informatiebronnen, krant en tv. Ik zag het gebeuren bij De Wereld Draaid Door die er als eerste meer aandacht aan gaf, social media pakte dat weer op en zo was dit item al snel op het nationale nieuws te zien. In nog geen maand tijd was het uitgegroeid tot een landelijk event waar we de gevolgen allemaal van hebben gezien. Zelfs wereldnieuws werd het. Hierbij ging het nog enkel om een grap en een klein dorpje ergens in Nederland. Bij Corona gaat het in ons hoofd over leven en dood, is het dichter bij huis.

Laten we van onze geschiedenis leren. De Spaanse (mag die naam nog wel?) griep, SARS en nog vers in mijn eigen geheugen de ontwikkelingen en ontdekking van het HIV-virus, Aids. In het begin was daar toen ook de onwetendheid, de paniek, zeker toen bekend werd dat de overdracht vooral bij seksueel contact plaats heeft, met alle gevolgen en misverstanden van dien.

En toen was er nog niet eens social media en een politiek ultra rechts georiënteerde beweging.

Want ook zij hebben alweer gretig van zich horen, onze blonde rakker en zijn narcistisch vriendje, die bij dit soort gelegenheden precies weer de gemoederen weten aan te spreken, als een onemanshow treden beide heren op met een voortreffelijke performance met exact gekozen woorden. Deze optredens vervolgens breed op social media worden gedeeld om daarmee weer zieltjes te winnen voor de komende verkiezingen. Een hele opsomming van al het sentiment dat er nu toch al in onze samenleving leeft de revue in beider pleidooien passeert. Ook dat hebben we al eerder gehoord. “Minder-minder” is een begrip dat voor altijd aan één persoon gekoppeld zal blijven.

Een cocktail van elementen die de gemoederen raken en waarmee leiders, managers, ministers en directeuren, beslissingen moeten gaan nemen wat nu het beste is, om deze samenleving bij elkaar en gezond te houden.

Gisteren ben ik zelf begonnen aan een ACT-training voor professionals. Ja, voor alsnog (vrijdag 13 maart) draait de wereld nog gewoon even door. De komende weken gaat dat zeker nog anders zijn. In die training van ACT zit één belangrijke peiler, dat is defusie. De kracht van taal, de kracht van woorden zelfs. De oefening die mijn ogen heeft doen openen hoe sterk dit is, is de volgende: neem het woord Corona. Waar dachten we daar een jaar geleden aan? Welke woorden kwamen er toen in je naar boven gekoppeld aan Corona?

Toen was Corona nog enkel dat biertje, dat specifieke flesje zie je zelfs voor je. Corona. Schijnt ook een liedje van te zijn. Of de Corona bij de verdediging van een proefschrift. De hoogleraren in die halve cirkel om de promovendi heen zitten en lastige vragen moeten stellen. Corona het Latijnse woord voor kroon. Dat waren de woorden en gedachten die we toen hadden bij het woord Corona.

En nu?! Wat wordt er nu aan gekoppeld? Ziekte, dood, ellende, besmetting, uitval, handen wassen, hoesten en niezen. Corona, het woord alleen al is nu heel sterk. Het gevoel ook. Die koppeling gaat net als “minder minder” niet meer uit ons geheugen weg.

De kracht van taal. Die ons ook heel veel geeft. Dat jij hier deze tekens in woorden hebt kunnen omzetten, je mijn gedachte in deze hebt kunnen volgen, maakt dat we kennis kunnen delen, wetenschappelijk onderzoek kunnen uitvoeren om op hoog niveau topsport te bedrijven. Om met al die kennis de perfecte bocht te nemen in een Grand Prix. Met woorden kunnen we nadenken over wat voor nu in deze crisis het beste besluit is. Op korte en op lange termijn. Onwetend in wat precies de feiten zijn. Dat maakt het ook zo moeilijk.

Ik zie het als bij de complexiteit van tinnituszorg, een interdisciplinaire aanpak is noodzakelijk om een succesvolle oplossing te bieden. Op al die gebieden is specialisme nodig die alle kennis van zaken heeft om het beste besluit te nemen. Geschiedenis, politiek, biologie, virologie, communicatie, psychologie, rechten, zorg en onderwijs, noem maar op, een cocktail van vakgebieden die elkaar in deze tijd hard nodig gaan hebben.

Een serieuze zaak waarbij de aangegeven regels we allemaal ter harte moeten nemen om het virus én de maatschappelijke gevolgen zo veel als mogelijk in te dammen en te beperken. Met daarbij de hoop dat we voor een volgende periode een vaccin hebben ontwikkeld. Want Corona zal vanaf nu voor altijd in ons systeem zijn.

Opdat we straks weer het beste jongetje van de klas mogen zijn en elkaar weer gauw mogen zien en elkaar de hand kunnen schudden.

We weer een normaal leven mogen gaan leiden en ons kunnen drukmaken dat een gezegde “het beste jongetje van de klas zijn” ter discussie gaat staan, want anno 2020 is die niet meer genderproof.

Blijf gezond!

Hearing well and being well

A huge compliment to the organizers of this conference! And all the speakers had such an Inspiring lecture! Thank you for that!

As I am now laying at my bed, almost midnight. Just had a glimpse out of the window. From the 37th floor an amazing view over Frankfurt. Seeing all these lights, this skyline, the world, all those people. Living together.

Communication is the most important element that makes all this work!

Hearing each other, listening to stories that have to be told, and the moment one really takes some time to sit down and have a real conversation.

Make it even possible to change this world. Even to make the impossible possible. Cause what I see, is that the knowledge is all there.

Miracles can be possible, if only…

At my ears now playing; KC LIGHTS, featuring Nicole Dash Jones, titel: Change the world.

Amazing listening to this music, all the instruments I can hear, I love to listen to this combinations of strings and voices, drums, hearing all this together and that one can choose in the brain to focus on one instrument, that already is such a miracle, but what to think of this device, here in my hand, my phone, these headphones with Bluetooth connection, Spotify, that gives me access to all the music I want to listen to, I can just with one click on the phone start music on my headphones…

Just imagine! All the people who have made this work! From the artist who composed this music to the dream once Steve Jobs had and made in possible…

How many meetings, discussions, chats with colleagues have there been before all this was real?

And still there is so much we still have to reveal.

Hearing well, being well.

Horen is meer dan enkel de oren!

Ter gelegenheid van de jaarlijkse Seniorendag Valkenburg werd ik door Guy Caelen, voorzitter Seniorenraad Valkenburg, uitgenodigd om een korte lezing te houden op die bijzondere plek daar boven op de Cauberg, Holland casino Valkenburg, met dat prachtige uitzicht over ons Geulstadje, Valkenburg.

Thema’s van de Seniorendagen zijn er steeds op gericht om de eenzaamheid onder ouderen aandacht te geven en daar waar mogelijk aan te pakken. Vierhonderd senioren die ik mocht toespreken.

Eenzaamheid. In het kader hiervan kan zeker het gehoor worden meegenomen. Te vaak dat ik, als klinisch fysicus – audioloog op mijn spreekuur verneem dat mensen met een licht gehoorverlies langzaamaan minder zijn gaan deelnemen aan sociale contacten. Familiebezoeken en feestjes worden niet meer bezocht, want tja ze krijgen toch niets meer mee, zitten maar in de hoek en niemand die gezellig even komt praten, dit alles omdat het spraakverstaan in rumoerige omgevingen steeds moeilijker geworden is. Langzaam geraken mensen in een sociaal isolement en zijn zich er niet van bewust dat het gehoor hierin een hele grote rol speelt. Waarbij vaak dan uit gedegen gehooronderzoek blijkt dat er nog heel veel mogelijk is.

Dat wij elkaar kunnen verstaan komt omdat we elkaar kunnen horen. Ons oorsysteem is geniaal. Op het moment u nu hier deze woorden leest hoort u waarschijnlijk uw eigen ademhaling, als u slikt gaat aan beide kanten de buis van Eustachius even open en weer dicht en maakt dus geluid. Schone lucht komt in uw middenoor terecht en drukverschil tussen buiten en binnen wordt weer opgeheven, handig als u nu in het vliegtuig zou zitten. Maar genoeg andere geluiden nu ook om u heen te horen. Geluiden die 5 minuten geleden nog niet opvielen, neemt u nu bewust waar. Die minuscuul kleine trillingen van geluidsgolven bereiken uw trommelvlies, deze brengt weer de kleinste botjes van het menselijk lichaam in beweging, hamer, aambeeld en stijgbeugel om vervolgens de vloeistof in het  slakkenhuis, de cochlea in in een golfbeweging te brengen. Staande golven ontstaan en haarcellen die overeenkomen met de eigenfrequentie van net die toon in het geluid gaan het sterkst bewegen en op die plek op het membraan van Reisner wordt de beweging omgezet in een elektrisch signaal dat de weg vervolgt langs allerlei knooppunten op het neurale pad richting de auditieve cortex in de hersenenen. In detail kunnen we dit vandaag de dag dus haarfijn beschrijven. Als natuurkundige kan ik het begrijpen, maar de verbazing  blijft, de enorme bewondering hoe al dit zo kan groeien en dat wij als mens het horen zo als vanzelfsprekend nemen, terwijl het net zo ingenieus en wonderbaarlijk is. Sterker nog, horen maakt dat we mens zijn. “Nicht sehen trennt die Mensen von Dingen. Nicht hören trennt die Menschen von Menschen.” Emanuel Kant zei dit heel lang geleden al. Wie wil er niet gehoord worden? Een luisterend oor kan zo veel steun geven in een moeilijke tijd. 

Maar om elkaar in een goed gesprek te verstaan is een goed gehoor nodig. Wat voor velen een zo vanzelfsprekendheid is, blijkt voor anderen niet zo vanzelfsprekend te zijn. Vanzelfsprekend het woord alleen al, geeft aan dat iets dat normaal is, van-zelf-sprekend is. Een licht gehoorverlies is al voldoende om een enorme beperking te ervaren in het spraakverstaan. En op het moment gesprekken moeilijker te volgen zijn, is het vermijden van sociale contacten een logisch gevolg. Feestjes, vergaderingen, recepties, familiebezoekjes zijn echt niet meer fijn om naar toe te gaan. Een sociaal isolement is het uiteindelijke gevolg.

Horen is meer dan enkel de oren. Een luisterend oor is niet enkel luisteren, het is actief luisteren. Rekening houden met elkaars beperkingen, strategische oplossingen, door een rustigere omgeving te zoeken om elkaar beter te kunnen verstaan. Duidelijker articuleren, langzamer praten. Het is niet nodig om tegen iemand die slechter hoort luider te gaan praten, langzamer is een vele betere aanpassing. Vragenstellen en doorvragen. Kleine aanpassingen en oplossingen kunnen zo veel betekenen in net hét gesprek om je als mens te voelen dat je erbij hoort. Grappig, ook hierin weer het werkwoord horen, zonder dat het met gehoor te maken heeft.

Horen is meer dan enkel de oren!