Gisteren was zo’n dag die blijft hangen. Ik bezocht een fantastisch symposium, waar het ging over de bewezen behandelingen bij chronische pijn: exposure en Acceptance and Commitment Therapy (ACT).
Niet alleen als professional vond ik het inspirerend en leerzaam, maar ook persoonlijk, als mens raakte het me diep. Het liet me opnieuw nadenken over hoe we omgaan met pijn en tegenslagen, zowel fysiek als emotioneel.
Binnen ACT wordt benadrukt dat pijn – of die nu fysiek is of emotioneel – een onvermijdelijk deel van het leven is. Het idee dat we pijn zouden kunnen vermijden, is een illusie. We kunnen echter wel kiezen hoe we ermee omgaan. We kunnen ons ertegen verzetten, wat vaak leidt tot meer lijden, of we kunnen de pijn leren accepteren als een onderdeel van het leven.
En ik? Nou, ik ben inmiddels 50+ en merk dat het lichaam steeds vaker pijntjes vertoont. Verlies, zorgen over de toekomst, grote veranderingen – die worden steeds tastbaarder naarmate de jaren vorderen. Ook dat hoort erbij…
Wat tijdens het symposium nogmaals duidelijk werd, is dat bewegen en tijd nemen voor jezelf cruciaal zijn. Het draait om fysieke en mentale flexibiliteit, om jezelf letterlijk en figuurlijk in beweging te houden. En daar komt de praktijk om de hoek kijken. Begrijp me niet verkeerd: ik heb een hekel aan hardlopen. Na twintig meter protesteert mijn lichaam al en al snel wandel ik verder. Het doet pijn, het voelt niet natuurlijk. Maar met de inzichten van het symposium nog vers in mijn gedachten en met een vriendelijke maar vastberaden schop onder mijn kont van mijn lieve vrouw, besloot ik vanmorgen toch mijn hardloopschoenen weer aan te trekken. Tijd om in actie te komen! To ACT, letterlijk en figuurlijk.
En dan gebeurt er iets bijzonders. Daar ren ik, of beter gezegd, loop ik, door mijn eigen “achtertuin”. Het landschap om me heen, de rust, de ruimte, de schoonheid – het is alsof ik op vakantie ben in een Frankrijk. Ik passeer een villa, een prachtige woning die zo in Zuid-Frankrijk zou kunnen staan. De zon schijnt fel, de blauwe lucht, de kleuren van het landschap zijn adembenemend, vogels fluiten vrolijk en naast me hoor ik een beekje zachtjes stromen. En dan denk ik aan de ACT-oefening: mijn gedachten, mijn zorgen, ze drijven voorbij als blaadjes op het water. Ik hoef ze niet tegen te houden, ze mogen er gewoon zijn, zonder dat ze mij volledig opslokken.
Maar terwijl ik geniet van dat moment, ben ik me er ook heel bewust van dat dit voor veel mensen niet vanzelfsprekend is. Een collega maatschappelijk werker zei ooit iets treffends: pijn kan soms voelen als “verkeer van rechts.” Je ziet het niet aankomen en als het toeslaat, kan het je volledig overvallen. Voor velen is de pijn die ze dagelijks moeten dragen bijna onbeschrijfelijk, een last die niet zomaar te negeren is, en waarbij zelfs de gedachte van accepteren bijna ondraaglijk lijkt. Voor hen is het leven geen wandeling door een zonovergoten landschap, maar eerder een voortdurende strijd. Ik wil die realiteit niet vergeten, en diep respect hebben voor zij die zo’n zware last te dragen hebben.
Wat ik geleerd heb, is dat je die pijn niet in je eentje hoeft te dragen, ook al moet je er zelf mee omgaan. Soms is hulp nodig, een hand die je ondersteunt, een luisterend oor dat er voor je is. Want hoewel de weg moeilijk kan zijn, betekent dat niet dat je hem alleen hoeft te bewandelen. Het is oké om om hulp te vragen, om steun te zoeken en om je kwetsbaar op te stellen.
Op dat moment besef ik dat het oké is om het moeilijk te hebben. Dat de pijn die ik voel, net zoals de gedachten die door mijn hoofd gaan, er mogen zijn. Maar het is ook oké om door te blijven gaan, om te blijven bewegen – in welke vorm dan ook. En ondanks mijn afkeer van hardlopen, ben ik toch blij dat ik gegaan ben. Want het gaf me iets terug wat ik even vergeten was: het simpele genot van buiten zijn, van leven, van het ervaren van het moment.
En zo voelt het nu – alsof ik leef zoals God in Frankrijk. Misschien is dat wel de essentie van wat ik gisteren leerde: niet het streven naar een pijnloos leven, maar het vinden van rust en vreugde te midden van alles wat het leven ons brengt. De pijn mag er zijn, de zorgen mogen er zijn, maar ook de schoonheid, het genieten, het simpelweg zijn.
Dus, volgende keer als ik twijfel of ik die schoenen weer moet aantrekken, weet ik het antwoord al: Just ACT, gewoon doen. En met een diep respect in mijn hart voor hen die het nog zoveel zwaarder hebben, blijf ik doorgaan.
