ACT: De Sleutel tot Verandering in de Audiologische Zorg?

Wat een bewonderenswaardige studiedag was dat! “Geef Gehoor aan ACT!” was een hele dag vol inspiratie en inzichten.

Ik had er zelfs twee dagen van kunnen maken.

Het was geweldig om met enthousiaste collega’s te praten over dit boeiende vakgebied, audiologie, maar dan met de focus op ACT.

Ik hoop van harte dat ik genoeg collega’s heb kunnen inspireren om de kennis die ik heb gedeeld toe te passen in hun werk als audioloog, psycholoog of maatschappelijk werker. Ik heb zelfs het vermoeden dat ik binnenkort die kennis in een boek mag teruglezen. Dat is geen probleem, want hoe meer we deze informatie delen, hoe bekender de audiologie wordt bij een breder publiek.

Er is nog zoveel werk te verzetten om verandering in de maatschappij te brengen.

ACT biedt verschillende tools om stigma’s te doorbreken, drempels te verlagen en mensen die audiologische hulp nodig hebben te motiveren om hulp te zoeken.

Het is vaak een uitdagend pad, vooral als er gehoorklachten zijn waar geen operatie of technische oplossing nu mogelijk is biedt ACT mooie nieuwe mogelijkheden, moeilijk dat zeker, maar wel mogelijk.

Ik heb zelf ook veel geleerd, want professor Herman was vanochtend vroeg al bij mijn bed. Hij gaf me een hele lijst met punten waarop ik me de volgende keer kan verbeteren. Dank je wel, Herman, ik neem het allemaal ter harte. Een van jouw tips was om aan het einde van de bijeenkomst de deelnemers te vragen wat ze hebben geleerd en om suggesties te vragen voor verbetering voor de volgende keer.

En wat nog leuker is, ik heb zelf een ervaring gehad die wellicht nog meer duidelijkheid geeft over wat er in ons brein gebeurt met geluid. Het geven van betekenis speelt een cruciale rol bij het ervaren van geluid als hinderlijk.

Mijn verblijf in Hotel van der Valk Antwerpen en de storm Louis van afgelopen donderdagavond spelen daarbij een rol. Een nieuw blog is in de maak.

De Kracht zit in de Mens zelf; tinnitus een oplosbaar probleem

Met een brok in mijn keel en tranen die ik ternauwernood kan bedwingen, zit ik gekluisterd aan het ontroerende verhaal dat één van de tinnituspatiënten tijdens het tinnitusspreekuur met me deelt.

Elk woord raakt me diep, omdat ik precies weet hoe het zit. De impact op het leven van de langzame achteruitgang in het gehoor, de spiraal van verkeerde verkregen informatie op internet die nu enkel angst en valse hoop heeft gezaaid en het emotionele glas dat overloopt van pijn en verdriet. Maar te midden van al deze duisternis, grijp ik naar het sprankje hoop dat er nog rest.

Stap voor stap tast ik in het duister, op zoek naar de juiste knoppen om die eindeloze vicieuze cirkels van ellende te doorbreken.

De dankbaarheid die in mij opwelt, maakt me bijna sprakeloos. Het besef dat het inzicht bij patiënt langzaam is gekomen dat er mogelijkheden zijn voor verandering, vervult me met een warm gevoel van binnen. Het vertrouwen dat patiënt in ons stelt, voelt als een kostbaar geschenk dat ik koester en zorgvuldig bewaak.

Vanaf het moment dat de patiënt de drempel van het audiologisch centrum overstapte, voelde patiënt zich welkom geheten, zo geeft patient mij dit terug. De warme glimlach aan de balie voelt meteen vertrouwd, de geruststellende hand van de audiologie-assistent, en het verhelderende gesprek dat volgde, vormen samen een baken van hoop in een zee van wanhoop.

Hier getuige van mogen zijn, om een verschil te maken in het leven van deze patiënten die vaak op de rand van de afgrond balanceren, vervult me met een diepe voldoening. Het is een voorrecht om een lichtpuntje te mogen zijn in iemands donkerste dagen.

Ik kan het geluid (de tinnitus) niet zomaar laten verdwijnen, maar ik kan wel een kompas zijn in deze ingewikkelde reis die er te maken is. Met mijn eenvoudige woorden en heldere voorbeelden probeer ik inzicht te verschaffen in de complexiteit van ons gehoor en ons brein.

Hoeveel kracht er zit in de verandering die dat gesprek al geeft. Cognitieve gedragstherapie die als een rode draad door ons programma loopt. De kracht zit in de mens zelf!

Wat een wonderlijk vak toch is de audiologie. Het is een roeping, een passie, een missie om anderen te helpen en bij te staan op hun weg naar herstel en welzijn.

Horen is meer dan enkel de oren! Gelukkig maar!

De mens is als een kunstwerk

Gisterenavond een bijzondere eerste ontmoeting met collega’s werkzaam als coach, therapeut, psycholoog of specialist in de zorg of vanuit een eigen praktijk.

Kwaliteitskring/intervisiegroep Limburg, een gemêleerd gezelschap wat deze groep sowieso al bijzonder boeiend maakt.

Bij iedere professional deze avond aanwezig staat hoog in het vaandel: De mens centraal.

De mens als een kunstwerk, uniek en bijzonder. Met groot respect voor de persoon tegenover je.

In de psychotherapie in welke vorm ook, wordt dat nog eens benadrukt op moment je de kunst van het gesprek verstaat.

Want wat maakt een mens beter met een goed gesprek? Een luisterend oor bieden. Gehoord worden. Vanuit de audiologie termen die ik regelmatig de revue laat passeren.

Maar de kennis en kunde te beheersen om die cognitieve gedragsverandering vanuit dat gesprek in gang te zetten is een kunst op zich.

En zo zie ik het gesprek als een kunstenaar die zijn instrumenten weet in te zetten op het moment deze een prachtig portret maakt.

Die instrumenten zijn de metaforen, de oefeningen, de verhalen, de ervaringen die als professional in te zetten zijn.

En net als de kunstenaar, hoe vaker je al die instrumenten gebruikt, hoe beter je ze onderhoudt, hoe meer de ervaring wordt gedaan wanneer welk instrument in te zetten is, des te beter je in dat vak wordt.

De mens zien als een groot marmeren steen, waar je met veel respect, geduld en voorzichtigheid aan gaat werken.

Laag voor laag vorm geeft. En elke keer weer met verschillende tools een stapje verder komt in het gehele proces van het samen creëren.

En net als in de masterclass waar je van de meester zelf veel kunt leren door te zien welk instrument waar in te zetten is, zo kun je van elkaar leren door het er over te hebben.

“Übung macht den Meister!”

De mens als kunstwerk.

Gestoorde collega’s gezocht!

Gisteren de jaarlijkse Audiologendag 2022. Ochtendprogramma wordt dan altijd georganiseerd door het RIVM en gaat over de neonatale gehoorscreening Nederland. Voor het middagprogramma is de organisatie in handen van de KKAu, Kring Klinische Audiologie.

www.nvkf.nl/nascholingskring-klinische-audiologie

Klinische Audiologie, een vakgebied dat nog niet zo lang bestaat. Terwijl het een vakgebied is dat de basis vormt van ons menszijn.

Dat wij een gesprek kunnen hebben, komt omdat we elkaar kunnen horen.

Een luisterend oor kunnen bieden. Gehoord worden. Het gevoel hebben er bij te horen. Kennis in je oren knopen. Spreekwoordelijke gezegden die duidelijk maken dat onze oren, ons gehoorsysteem meer is dan enkel de oren.

In die middagvergadering vroeg één van de collega’s voor nieuwe ontwikkelingen binnen de audiologie naar collega’s die idolaat zijn van dit vakgebied. Hij zei letterlijk “We zijn op zoek naar gestoorde collega’s klinisch fysici – audiologen.” Collega’s dus die helemaal gek zijn op alles met oren en gehoor te maken heeft.

Ik voelde me meteen aangesproken! Aangesproken! 🙂

Maar gelukkig zijn er vele collega’s voorgegaan die baanbrekend werk hebben verricht. Pioniers die nog alles moesten gaan uitvinden. Afgelopen maand is één van die pioniers in de audiologie overleden.

https://www.ned-ver-audiologie.nl/in-memoriam-reinier-plomp/

Reinier Plomp, bekend collega van de Plomp-test. Maar zelf herinner ik deze zeer gewaardeerde collega nog meer van de dubbel-cd. Het licht blauwe hoesje met een uitgebreid boeiend college over de psychologie achter het horen van geluid. Hoe ons brein vanalles van geluiden kan maken.

Geluidsfragmenten waarmee Plomp de luisteraar betoverd met de ontdekkingen die de luisteraar doet op moment je met de hoodtelefoon op geluidsfragmenten luistert én beleefd hoe ingenieus ons hoorsysteem werkt.

Plomp heeft bij mij de liefde voor dit bijzonder mooie vakgebied gevoed. Dat vuurtje dat er al zat aangewakkerd tot wat het nu is. Idolaat over hoe belangrijk horen voor ons als mens is.

Zoals Plomp met zijn CD en zijn passie voor dit vak mij heeft geïnspireerd om een van de gehoorspecialisten te worden, zo hoop ik jonge enthousiaste professionals in de hoorzorg te gaan inspireren om te zien hoe leuk de combi van ACT en gehoor kan zijn in de breedste zin van het woord.

ACT, Acceptance Commitment Therapy is nog jonger dan de audiologie.

ACT is een bewezen nieuwe vorm van cognitieve gedragstherapie die ook beschreven wordt als een derde generatie gedragstherapie binnen de gedragswetenschappen. De allereerste publicatie hierover was in het boek “Mindfulness and Acceptance, expanding the cognitive-behavioral tradition” van Steven Hayes uit 2004. Hayes is de grondlegger van ACT in die jaren en nog steeds zeer actief in ACT.

ACT en gehoor is een geniale combinatie, omdat er vele gehoorklachten in onze huidige tijd niet even op te lossen zijn.

Gehoorverlies, de vrij ernstige, kunnen we met technische hulpmiddelen wel al verbeteren, maar een beperking zal meestal blijven bestaan. Genoeg momenten waarop met de beste technische aanpassing nog steeds een gesprek moeilijk te volgen zal zijn.

Maar ook klachten als tinnitus, hyperacusis, misofonie, LFG-hinder en evenwichtsklachten zijn stuk voor stuk gehoorklachten die we in de meeste gevallen niet even met een pilletje of operatie kunnen oplossen, laat staan met een apparaat.

Dit zijn klachten waarbij de patiënt te vaak nog te horen krijgt “Leer er maar mee leven.”

En daar kan de combi van ACT en de kennis van de audiologie zeer bruikbare handvatten bieden.

Inzichten en ervaringen om nieuwe wegen te ontdekken die ondanks de aanwezige klachten het toch mogelijk maken een waardevol en vitaal leven te leiden. Leiden met de korte ei, niet met die lange ij. Waarbij binnen ACT het net zelfs de bedoeling is om met die lange ij het leven te leiden.

Die kennis te mogen gaan delen en daarmee hopelijk die passie, dat vuurtje bij collega’s fel te laten gaan branden, is een waardevolle bijdrage die ik de komende tijd mag gaan leveren.

Zo ga ik in samenwerking met Practical ACT, Jan Steunenberg een bijzonder uniek webinar organiseren voor collega’s die binnen de gezondheidszorg al met ACT werkzaam zijn en ik ze mag gaan meenemen in de wondere wereld van het gehoor: “Geef GEHOOR aan ACT!”

https://www.practicalact.com/geef-gehoor-aan-act.html

En Tim Batink die mij gevraagd heeft een masterclass te gaan geven “ACT en gehoor”. Tim is één van de wetenschappers die in Maastricht samen met Gijs Jansen ACT wel heel sterk op de kaart hebben gezet met hun boek Time to ACT!

Beide nu hoofddocenten zijn in de boeiende opleidingen die zij voor ACT organiseren, gekoppeld ook aan diverse andere specialismen.

Dus ja, helemaal te gek die combi van ACT en de audiologie te mogen gaan delen.

Laat mij maar een van die gestoorde collega’s zijn! 😊

Het regent, yeah!

Als je als zorgverlener goed luistert, leer je ook veel van je patiënten. 😊

Als een spiegel die wordt voorgehouden.

Een prachtige metafoor van één van de tinnituspatiënten:

Voor zijn werk moet hij door weer en wind. Zelfs als het regent, is zijn werk buiten.

Zijn hoop is dat net als met de regen de tinnitus in zijn systeem wordt toegelaten. Net als bij regen, regenpak aan en ondanks de regen gewoon er doorheen te gaan.

“Als je naar buiten kijkt dan denk je “vandaag liever niet”. Maar als je eenmaal buiten bent, al na een paar minuten is het gewoon zo en doet de regen er helemaal niet meer toe. Sterker nog, het is heerlijk. Dat geklater op je hoofd. De frisse lucht die de regen geeft.”

Acceptatie. Toelaten. Omarmen. Gewenning.

Kernelementen waar aan gewerkt kan worden, op moment dat het niet als vanzelf gaat en er hulp nodig is.

Mooi om te zien hoe met de gegeven kennis een persoonlijk inzicht ontstaat dat past in dat wat de precies bedoeling is.

Ik deel dit verhaal hier in mijn blog, omdat dit verhaal niet enkel voor tinnitus geldt, maar voor zo veel meer in ons leven.

Binnen ACT de metafoor van het grote monster waar we maar tegen aan blijven vechten, op allerlei manieren dat monster stil willen krijgen of het allerliefst helemaal weg. En dat na al die pogingen een oplossing te vinden, de sleutel van die oplossing ligt in de mogelijkheid om het monster er “gewoon” te laten zijn.

Laat dat monster maar schreeuwen en in het begin zal die beslist nog meer van zich laten horen. Maar langzaam bedaart het monster en zal rust gaan vinden.

Makkelijker gezegd dan gedaan?

Genoeg collega’s die ik nu ken die precies weten met oefeningen en inzichten deze strategieën te leren. Nog beter, om het te ervaren dat dat kan.

En ja, dat is soms niet makkelijk, zelfs mensen die dit anderen leren, zullen zelf ook moeten blijven oefenen, me😊. Maar dat het kan en mogelijk is, als je mensen hiermee helpt, je hét ziet gebeuren, geeft kracht te blijven oefenen.

En mooi als dan verhalen/ervaringen gedeeld worden. Net als de postbode die met zijn eigen ervaring ziet dat dit alles kan. Vertrouwen heeft dat het goed komt.

Wat is jouw verhaal/metafoor?

Werelddovendag

Vanmorgen zat ik op m’n fiets naar m’n werk. De vogels hoor ik fluiten. Geluiden van de natuur die wakker wordt. Een collega die van op de parkeerplaats een goeie morgen roept.

Afgelopen weekend was het zaterdag werelddovendag. Samen met Jan (82, kunstenaar en doof geboren) een zeer unieke expositie mogen geven van ons beide kunstwerken.

Nog meer realiseerde ik me vanmorgen zijn verhaal. Het verhaal dat we vele bezoekers dit weekend via zijn kunstwerken hebben mogen vertellen.

Boekdelen worden er verteld via kleur, figuren en composities op het doek.

Nog meer werd ik me pas vanmorgen bewust hoe het zou zijn om nooit geen geluid gehoord te hebben.

Hoe groot is dan het compliment dat ik van Jan mocht ontvangen. Hij zag nu pas in mijn levensgrote kunstwerken hoe geluid zou moeten klinken.

Open. Harmonie. Rust. Van diep beneden naar boven. Torenhoog. Zo beschreef hij het.

We hebben ontzettend mooie gesprekken gehad deze twee dagen, samen met zijn tolk was Jan nu mens.

Op een notitieboekje schrijft hij normaal in korte pakkende woorden wat hij je wil vertellen.

Gisteren later op de avond schreef hij mij: “Ik ben afgelopen dagen vergeten dat ik doof was”.

Dat laatste woord “was“, spreekt voor zich.

https://rtvmaastricht.nl/nieuws/artikel/tentoonstelling-stem-van-de-kunstenaar-geopend

De eerste vliegles

“Papa Tango Charlie, ready for depature, clear for take off”. De gashandel vol open. Daar gaan we dan. In een tweezitter racen we van nul in een paar seconde naar topsnelheid om los te komen van de grond. Mijn hart bonst in m’n keel. Als een vuurpijl schieten we omhoog. En meteen voel je de turbulentie die vandaag extra voelbaar gaat zijn, want met 30 graden plus is er veel thermiek. De warme lucht boven het asfalt duwt beide vleugels meteen krachtig omhoog. Al gauw zie ik de Maas liggen in dat prachtig Limburgse landschap, de Maas waar we koers op zetten. Deze duidelijke lijn in het landschap gaan we volgen richting Born, “off to BRAVO”.

Daar boven het vlieggebied rondom Roermond hebben we het luchtruim zowat voor ons helemaal alleen. Vanaf het begin mag ik zelf “in controle” zijn, de stuurknuppel, de gashendel en met beide voeten bijsturen. Vanaf BRAVO gaan we helemaal los. Stijgen en dalen. Scherpe bocht links, scherpe bocht rechts, met prachtig uitzicht op de stad Roermond. Én op de metertjes letten. Snelheid. Toerental van de motor. Hoogte en stijgingssnelheid. Daar we op zicht vliegen is het van belang de afstand tussen horizon en bovenkant dashboard gelijk te houden. Het lijkt er op dat ik zowat zes parameters heb die ik onder controle moet krijgen om het toestel stabiel en in lijn te houden. Grappig is dat hierin precies een ACT-element in zit. Hoe meer ik probeer met kracht bij te sturen, hoe onstabieler het toestel wordt. Op het moment ik het wat losser laat en minder weerstand bied, bij wijze van spreken het toestel min of meer het zelf laat doen, maar toch lichtjes bijstuur, het veel beter gaat. Hoe mooi de parallel met het leven. Waarin we vaak op allerlei manieren bijna krampachtig controle proberen te krijgen op en over alles wat er in ons leven gebeurt.

Het vliegtuig is als het leven. Groots en log, maar wij kunnen er altijd nog zelf richting aan geven. Niet altijd precies zoals we willen. Als het niet gaat zoals het zou moeten gaan (volgens ons), moet het maar gaan zoals het gaat. Bij grote impacts niet meteen sterk reageren, maar rustig blijven en lichtjes bijsturen. Daar waar het wel kan geef je meer gas bij en met de neus omhoog, het doel in zicht, stijg je naar grotere hoogtes. Vliegen is net als (het) leven. 😊

Wat een bijzonder mooie ervaring was deze eerste proefles. Van het eerste moment tot de landing was het zo’n wow-moment. Dat is zo’n moment/ervaring waarin al je zintuigen gericht zijn op de ervaring die je op dat moment doet. Iedereen heeft wel zo’n moment in herinnering. Op zo’n wow-moment wil je niets verliezen, net daarom neem je als vanzelf alles heel sterk waar. Al je zintuigen vol open. Alles neem je intenser waar, kleur, geur, geluiden, gevoel. Zo’n wow-moment voor altijd in je geheugen gegrift.

Helemaal in het hier en nu zijn. Mindfulness is hierop gericht. Voor velen klinkt Mindfulness zweverig in de oren. (Leuke zin voor een audioloog die vliegles neemt😊.) Echter de essentie van mindfulness is bewuster te ervaren van datgene wat je beleeft. Het is een vaardigheid die je kunt trainen, net als fietsen, net als vliegen. Leren bewust je zintuigen open te stellen, waardoor je meer van het moment zelf kunt genieten en intenser je leven kunt ervaren. Die vaardigheid mindfulness, is een belangrijke pijler binnen het ACT-model. Daarover beslist in komende blogs nog meer.

De landing is ingezet. Vanuit het Noorden vliegen we naar de landingsbaan, net als we boven het warme asfalt komen, duwt de warme lucht ons plots nog even een aantal meters omhoog. Zo sterk had de instructeur de thermiek vandaag nog niet bedacht. Heel beheerst en rustig met kleine correcties “stuurt” hij bij. “Verkeer van rechts” noemt mijn collega maatschappelijk werker het steeds, onverwachte events die op ons (levens)pad komen. Hoe we daar vervolgens op reageren en op bijsturen is van groot belang in hoe we uiteindelijk de touchdown kunnen maken.

En zo staan we weer veilig aan de grond met een van mijn droom-activiteiten afgevinkt op de Bucket-list. Daarmee het verlangen om zelfstandig te kunnen vliegen nog sterker dan ooit te voren.

Mindful(ness) koffie drinken

In het kader van mijn opleiding tot ACT therapeut wil ik graag met jullie mijn eigen persoonlijke ervaringen delen die ik vanuit de training meekrijg en van die prachtige eye-openers zijn.

Eigen ervaringen die mij hebben laten inzien wat de essentie is van ACT en de zes peilers waar ACT op gebouwd is. Eerder gaf ik al mijn gedachten weer met betrekking tot de peilers Acceptatie en Defusie. Vandaag wil ik de pijler Mindfulness met jullie delen.

Mindful is een vaardigheid die je kunt trainen. Het is een manier van bewust ervaren. Het leven in het hier en nu. Voor degene die dit voor het eerst hoort klinkt dat erg zweverig, maar ik hoop dat ik je kan laten ervaren hoe mooi en handig deze vaardigheid kan zijn in het dagelijkse leven. Ooit in het verleden heb ik al eens een volledige Mindfulness cursus doorlopen. Daar had ik al de ervaring met het rozijntje. Maar zoals de titel van dit blog al aangeeft gaat het vandaag niet het rozijntje zijn, maar “gewoon” het kopje koffie.

Dit ga ik doen aan de hand van een zogenaamde geleide-oefening. Ik ga je meenemen in de stappen die je kunt doorlopen om mindful het kopje koffie te drinken.

Het beste is dat je iemand de tekst laat voorlezen en jij de instructies gaat opvolgen.

Of wat ook leuk is, met huidige middelen heel makkelijk, je neemt eerst de tekst al lezend op en speelt je eigen stem dan op hoofdtelefoon af. Doe dit vooral met respect voor jezelf. Jezelf terughoren is vreemd, dat is voor iedereen in het begin even wennen. Maar op het moment je dit enkel met jezelf deelt en naar je eigen stem kunt luisteren is dat zelfs een van de andere pijlers Defusie. Waarover al in mijn vorig bericht geschreven.

Belangrijk voor deze oefening is dat je er de tijd voor gaat nemen, een plek zoekt waar je gedurende deze ervaring niet onderbroken zal worden door een ander in jouw omgeving. Zoek een plek waar jij je fijn voelt. Waar je even een tijd kunt gaan zitten.

Met voor je een vers gemaakt kopje koffie of nog beter een cappuccino, je zult straks erachter komen waarom.

De voorbereidingen zijn essentieel om het succes te ervaren. Dus vooral de rust en plek vinden om hier echt tijd voor te gaan nemen.

Als je al die voorbereidingen hebt getroffen, komt nu de oefening.

Zit je?😊 Met voor je dat kopje koffie, cappuccino of thee. Mag ook een glas water zijn of frisdrank. Laat het gewoon even daar staan op de tafel voor je.

Ik zal de oefening hieronder vanuit een kopje cappuccino schrijven, maar je mag ook elk ander drankje nemen.

(Tekst vanaf hier laten voorlezen of afspelen)

Ok. Ga eerst nu even letten op hoe je zit. Zit je lekker? Ga goed recht zitten met beide benen naast elkaar, voeten naast elkaar op de grond. Armen even rustend op je schoot.

Je mag nu je ogen sluiten of een punt voor je zoeken waar je je aandacht op kunt richten. Met de rug misschien tegen de rugleuning van stoel of bank. Misschien zit je gewoon rechtop los van de rugleuning, ook dat is prima.

Twee voeten op de grond. Voel even hoe je voeten de aarde raken. Als je schoenen aan hebt, hoe je voet in elke schoen zit. Met blote voeten hoe je je voetzool op de vloer voelt. Misschien koud of warm. Het materiaal waar je voeten op rusten in je schoen of op de vloer.

Je benen naast elkaar. Let nu even op hoe je op je billen zit, hoe jouw lichaam op de stoel of bank rust.

Haal even diep adem halen. Volg de stroming van de lucht in je lichaam. Adem even diep in en weer uit. Voel de stroming van de lucht in je lichaam gaan. Beweeg even met je rug en neem een rechte positie die voor jou fijn voelt.

Neem even de tijd om je bewust te worden van de plek waar je bent. Luister naar de geluiden om je heen, ook al is er een geluid waarvan je denkt dat dat jou stoort, laat ook dat geluid voor nu even toe. Neem het waar en richt daarna je aandacht weer op je ademhaling. Hoe je buik en borst bewegen bij het in- en uitademen.

Pak nu het kopje, de beker of het glas. Als je je ogen dicht hebt, laat degene die de tekst leest jou het kopje geven of ga met je handen voorzichtig op zoek en neem het voorzichtig in je handen.

Pak het kopje met beide handen voorzichtig vast. Let op de warmte. Als het nog te heet is, zet het terug en wacht dan even totdat je het kunt oppakken. Of neem het zo in je handen dat het veilig voelt.

Als het dus mogelijk is houd dit even in je handen vast, voel het gewicht. Neem misschien ook de temperatuur waar van het drankje. Voel de vorm van het kopje of het glas je in je handen hebt. Zonder te kijken, beste is dit met gesloten ogen te doen. Voel vooral nu met je vingers. Beweeg ook met je vingers zodat je de hele vorm tot je kan nemen. Voel de oppervlakte, de randen, misschien zelfs een opdruk of een reliëf in de zijkant. De onderkant, de rand, misschien een oortje wat er aan zit. Neem al dat waar.

Breng nu voorzichtig het kopje naar je neus. Op een veilige afstand (indien nog heet) ruik je aan de koffie. Probeer vooral enkel je neus te gebruiken. Laat de lucht door je neus stromen met de reuk van de koffie. Misschien voel je zelfs de temperatuur van de vloeistof. Bij koffie kan het warm aanvoelen, de warme damp die nog van de hete koffie komt. Of bij frisdrank kan in de zomer het zelfs beetje koud voelen. Of dat je bij een koolzuurhoudend drankje de prikkels tegen je neus voelt van de belletjes die ploppen aan het oppervlak. Ook dat alles neem je waar.

Laat de lucht door je neus stromen en ervaar in die stroming de reuk van de koffie.

Zeker bij cappuccino of een koolzuurhoudend drankje kun je zelfs het drankje bij je oor houden. Luister naar de luchtbelletjes die ploppen. Ja! Cappuccino en frisdrank maken geluid. 😊

Luister naar de “muziek” die een kopje cappuccino kan maken. Het ritme van het drankje.

Pak nu het kopje goed vast en breng het voorzichtig naar je lippen. Nog niet drinken. Ook al is het qua temperatuur al goed drinkbaar. Laat het kopje even rusten op je onderlip. Is het nog te warm houd het dan op een veilige afstand. Voel dan vooral de temperatuur. Misschien ruik je ook nog steeds die lekkere koffie.

Als de temperatuur aangenaam genoeg is, maak je contact met de rand van het kopje. Laat het daar even rusten.

Nu ruik je nog sterker dan voorheen en voelt de warmte, misschien springen er nog kleine belletjes aan het oppervlak tegen je lippen of rondom je mond.

Neem dit alles bewust waar.

Je voelt nu de temperatuur en weet dat het veilig is om zo een slokje te gaan nemen. Maar nog even niet.

Laat het kopje even zo daar hangen op je lippen.

Adem nog een diep door je neus in en weer uit.

Je hebt er nog niet van gedronken. Je hebt alleen nog voor nu ervaren. Open nu je ogen. Kijk vooral nu eens even. Kijk naar de kleur. De vorm van het kopje. Maar vooral ook naar de vloeistof in dat kopje. Hoe het aan de rand het kopje raakt. De structuur die je ziet. Misschien zie je nu ook de belletjes aan het oppervlak springen. Als je een glas hebt kun je er ook in kijken, wat gebeurt daar allemaal? Kijk misschien zelfs eens even door de vloeistof heen.

En opnieuw even weer de aandacht naar je ademhaling. Je houdt het kopje weer zo dicht voor je, zodat je misschien zelfs de koffie weer sterk ruikt.

Neem nu een slokje, maar laat het heel even in je mond. Voel het op je tong liggen, de temperatuur is goed, proef de verschillende smaken die jouw tong nu activeren. Houd dat even vast. Speel er even mee. Nog eens in- en uitademen en pas dan slik je.

Neem nog een slok op deze manier. Neem de tijd. En geniet zoals je nog nooit van een kopje koffie genoten hebt. Intens het proeven van de smaak.

Wat heeft dit nu met jou gedaan? Hoe heb jij dit eerste mindful kopje koffie ervaren?

Maar los van dat je bewuster hebt kunnen genieten, was je gedurende dit alles in het hier en nu. Dat is net de essentie ook van deze oefening. Om in het huidige moment te zijn.

Dat werd me gedurende de training nog duidelijker met de vraag of ieder een moment in het leven kon beschrijven waarop je zo’n AHA-Erlebnis hebt ervaren. Alle cursisten hadden wel zo’n moment. Beschreven dit ook. En wat bleek dat al die moment één belangrijke gezamenlijke eigenschap hadden.

Dat je op dat moment volledig in het hier en nu bent. En dat net dan alle zintuigen vol open staan om dat moment intens te beleven. De meeste van die momenten zijn gebeurtenissen of ervaringen die je zeker niet elke dag kunt beleven. Maar je zou wel vaker bewuster in het hier en nu kunnen leven. Intenser van momenten kunnen genieten. De kern van een mindful leven leiden. Een van de pijlers van ACT.

Wordt vervolgd.

Time to ACT!

Bezorgd zijn we nu denk ik wel al allemaal. De komende tijd gaat hoe ook spannend zijn.

Zelf ben ik heel bezorgd, om bijna iedereen om me heen, m’n gezin, m’n ouders, broers, vrienden en collega’s. Zelfs om heel Nederland en de wereld. Erg hè?! 😊

Waar gaan we met z’n alle heen? Hoe ziet de toekomst er uit?

Die bezorgdheid kan mij verlammen, kan mij bijna enkel zicht geven op al die beren op de weg.

Bij toeval ben ik net aan een cursus ACT voor professionals begonnen. Aline Kruit is mijn trainer. Eerste bijeenkomst hebben we nog net, met in achtneming van de strenge regels, afgelopen vrijdag (13 maart) gehad, volgende sessies gaat voor de hele groep online zijn.

ACT staat voor Acceptance and Commitment Therapy. Een strategie of een manier die je kunt inzetten om anders en hopelijk beter met problemen om te gaan.

ACT gaat niet proberen de inhoud van je probleem te veranderen, zoals bij CGT cognitieve gedragstherapie het geval is, maar ACT gaat er min of meer van uit dat waar je problemen mee hebt dat je dat niet kunt veranderen, maar wel de manier waarop je dan met dat probleem omgaat. Angst, bezorgdheid, speelt hierbij een grote rol.

Nu denk ik dat we de komende tijd genoeg thuis gaan zijn, genoeg tijd dus om in detail hier mee bezig te gaan zijn. Nieuwe inzichten leren kennen.

Vanuit die eerste bijeenkomst en literatuur die ik al gelezen had is me één ding duidelijk geworden. ACT kan ik heel goed gebruiken in de periode die nu komen gaat. Waarom zou ik de informatie vanuit de cursus, die mij een compleet nieuwe visie en kracht geeft het Coronavirus mentaal beter aan te kunnen, niet met jullie delen?

Daarom ga ik het gewoon hier met jullie delen, zij die het leuk en interssant vinden gaan het lezen. Heb je zoiets van waar heeft die Scheijen het over? Heb ik helemaal niks aan. Hoop ik dat je niet toch blijft lezen en je enkel irriteert aan de wijze waarop ik dit ga schrijven. Namelijk open en eerlijk. Hoe ik het zelf beleef. Stappen die ik in gedachte ga maken, zelf leren om anders er mee om te gaan.

Dat is namelijk de basis van deze cursus, titel “ACT voor professionals”, ook al is die dus bedoeld voor trainers, therapeuten en coachers, je zult ook als professional zelf eerst ACT helemaal moeten doorlopen en ervaren. Met de billen bloot gaan dus! Laat ik dat proces samen met jullie gaan delen, in de hoop dat je er ook iets aan hebt. En ben jij al ACT getraind en heb je op of aanmerkingen, hoop ik dat ook jij die hier durft te delen, zodat we er allemaal van kunnen leren.

En wie weet, is het mogelijk om hiermee de moeilijke tijd die komen gaat samen te doorlopen.

ACT is een open source training, dat wil zeggen dat heel veel info vrij toegankelijk is. Het wordt zelfs aangespoord om die info te delen. Om meer en meer mensen deze nieuwe technieken eigen te laten maken. Het is een andere wijze om met problemen om te gaan.

De allereerste oefening die werd gegeven was dan ook bedoeld om dit inzichtelijk te maken. Aline riep uit de groep drie personen naar voren en deze werden in één lijn achter elkaar gezet. De ene persoon was ons, de mens, wij. De middelste persoon stond symbool voor alle problemen die we zo tegenkomen in ons leven, zaken waar we ons zorgen over maken. En de laatste persoon in de lijn stond als zijnde alle waarden die wij belangrijk vinden in ons leven. Waar staan we voor, wat vinden wij belangrijk? Welke doelen stellen we onszelf?

En als deze drie mensen zo in een lijn staan dan kun je als mens bijna die waarden niet zien, je bent bijna altijd gefocust op de problemen die voor je staan. Die probeer je dan weg te duwen, of van weg te lopen. Je probeert over die problemen controle te krijgen. Weg te nemen het liefst. Maar al dat lukt steeds niet, dus moet je gaan kijken of het anders kan.

En daar was voor mij die eerste eye opener. Die problemen kun je meestal niet wegnemen, die bezorgdheid en angst is er, kan ook heel normaal zijn. Ik bedoel, CORONA, er komt ook echt iets op ons af. Dus dat we bezorgd zijn is nu heel normaal.

De truc is om te zien dat je ook naast die problemen, naast die angst, kunt gaan staan, waardoor je vol zicht krijgt op jouw eigen waarden. De problemen en angsten zijn er nog steeds, die kun je zien, maar ze belemmeren niet het zicht op jouw waarden en doelen in je leven. Hoe mooi is dat? Die mogelijkheid is er dus. Alleen, dat is niet zo even gedaan. Daar is dus die training voor.

Maar zoals hier nu. Coronavirus, is er, de veranderingen die dit geeft ook, kunnen we niet gaan wegnemen, hebben we mee te dealen. Hoe we daar mee omgaan is aan onszelf. Ik ga er naast proberen te staan en oog te hebben voor mijn eigen waarden, wie ik ben. Doelen die ik mezelf stel probeer ik ondanks alles wat er nu speelt nog steeds voor ogen te houden. Grappig dat in dit gezegde, “het voor ogen houden” dit eigenlijk ook al zegt.

Ik ga dit proces met jullie delen. Tussendoor ga ik zeker ook weer schilderen en dat alles gewoon hier met jullie delen. In de hoop jou als lezer te inspireren en jouw eigen talenten net nu in te zetten. Jouw eigen waarden en doelen te gaan zien en naar toe te werken. Wie weet kunnen we dan na Coronatijd samen zeggen, het was een moeilijke tijd, maar ik had hem eigenlijk niet willen missen, want ik heb er enorm veel van geleerd en aan gehad.

Time to ACT! 😊

Corona!

Het Corona virus houdt ons allen nu wel al een tijdje bezig. Hoe snel is dat niet gegaan?

Hulde aan zowel ons huidige regering, als ook de zorginstellingen, die het nu zo moeilijk hebben.

Politiek die met de sociale druk en gestuurd vanuit informatie waarvan we echt nog niet weten wat het beste is, belangrijke besluiten moet nemen. De zorginstellingen die zich voorbereiden op een bulk aan zieken die hoe ook de komende weken nog komen gaan. Cijfers hebben laten zien dat we de lijn van Italië nog volgen. Maar er is een strategie, een plan!

De gouden tussenweg. De scherpe lijn waarop een Max Verstappen een bocht neemt in de Formule 1. Hoe mooi om dit te zien. De kennis die we als mensheid hebben om keuzes te maken en daarmee winnen. Topsport op alle gebieden. Ik heb vertrouwen dat we in Nederland nu de beste mensen aan het roer hebben staan.

Geniaal is het plan dat er nu gesmeed is, we hebben geleerd van wat gebeurd is. Vanuit een menselijke groepsimmuniteit langzaam een cordon op te bouwen voor zij die een verhoogd risico hebben om te overlijden. Strenge regels zijn daarom nu voorgeschreven om dit proces gecontroleerd te laten gebeuren. Het is nu ook aan ons! Wij zijn zelf onderdeel van dit geheel.

Handen wassen, hoesten en niezen in je elleboog, voel je je ziek, zwak of misselijk, BLIJF THUIS! En allen die in de risicogroep zitten en bij het oplopen van het virus te weinig weerstand hebben, krijgen nu het advies zo min mogelijk, beter zelfs geen contact te hebben. Zestig plus. Ook dan, blijf thuis! Gelukkig hebben we nu social media en andere technieken om zonder lijfelijk aanwezig te zijn elkaar te spreken en te zien. Evenementen en plekken waar meer dan honderd mensen samen zijn mogen nu niet plaatsvinden. Dit alleen al heeft drastische gevolgen in onze maatschappij. Dit is de meest ingrijpende keuze die er nu gemaakt is. Met al deze strenge regels hopen ze de komende weken de verspreiding van het virus in te dammen. Aantal zieken zal verder gaan groeien, dat hebben de cijfers laten zien, dat is ook goed en nodig in de strategie die gekozen is, daarom is het noodzaak om vanaf nu de strenge regels te gaan volgen!

Ons hoofd koel houden, in de hoop dat we die drie weken doorstaan en met de aangegeven regels de storm overleven. We gaan goed ziek zijn, dat is zelfs nodig, de meesten zullen dat thuis moeten uitzieken en enkel zij die levensbedreigend ziek zijn, zullen in ziekenhuizen worden opgenomen. Een verdeling van zorg is al gemaakt. Ziekenhuizen maken zich hier al voor klaar.

Maar de schoorsteen zal moeten blijven roken. De economie kan niet stilvallen. Dus ook daarin keuzes maken op het scherpst van de sneden. Want straks, op de lange termijn hebben we het geld hard nodig om zij die nu verlies lijden te kunnen helpen. En zonder geld geen zorg. Zonder geld geen brood op de plank. De complexiteit van ons hele stelsel, de maatschappij.

Daarom probeer ik er nuchter, van een afstand, als dat nog kan, naar te kijken. Zo snel het virus zich als een micromechanisme kan verspreiden, zo snel gaat nu ook de informatie en nog sterker de emoties hierover op social media. Waarbij we ons nog niet bewust zijn van de kracht die ook dit platform kan hebben. Met daarbij nog een belangrijk ander element dat eveneens al een lange tijd in onze maatschappij heerst, de politieke krachten die er spelen om ultra rechts steeds meer power te geven.

Een cocktail van elementen die ik nog zorgelijker vind dan enkel het Coronavirus zelf.

Project X ligt me nog scherp op het vizier. Een grap op social media die snel bijval kreeg van de normale informatiebronnen, krant en tv. Ik zag het gebeuren bij De Wereld Draaid Door die er als eerste meer aandacht aan gaf, social media pakte dat weer op en zo was dit item al snel op het nationale nieuws te zien. In nog geen maand tijd was het uitgegroeid tot een landelijk event waar we de gevolgen allemaal van hebben gezien. Zelfs wereldnieuws werd het. Hierbij ging het nog enkel om een grap en een klein dorpje ergens in Nederland. Bij Corona gaat het in ons hoofd over leven en dood, is het dichter bij huis.

Laten we van onze geschiedenis leren. De Spaanse (mag die naam nog wel?) griep, SARS en nog vers in mijn eigen geheugen de ontwikkelingen en ontdekking van het HIV-virus, Aids. In het begin was daar toen ook de onwetendheid, de paniek, zeker toen bekend werd dat de overdracht vooral bij seksueel contact plaats heeft, met alle gevolgen en misverstanden van dien.

En toen was er nog niet eens social media en een politiek ultra rechts georiënteerde beweging.

Want ook zij hebben alweer gretig van zich horen, onze blonde rakker en zijn narcistisch vriendje, die bij dit soort gelegenheden precies weer de gemoederen weten aan te spreken, als een onemanshow treden beide heren op met een voortreffelijke performance met exact gekozen woorden. Deze optredens vervolgens breed op social media worden gedeeld om daarmee weer zieltjes te winnen voor de komende verkiezingen. Een hele opsomming van al het sentiment dat er nu toch al in onze samenleving leeft de revue in beider pleidooien passeert. Ook dat hebben we al eerder gehoord. “Minder-minder” is een begrip dat voor altijd aan één persoon gekoppeld zal blijven.

Een cocktail van elementen die de gemoederen raken en waarmee leiders, managers, ministers en directeuren, beslissingen moeten gaan nemen wat nu het beste is, om deze samenleving bij elkaar en gezond te houden.

Gisteren ben ik zelf begonnen aan een ACT-training voor professionals. Ja, voor alsnog (vrijdag 13 maart) draait de wereld nog gewoon even door. De komende weken gaat dat zeker nog anders zijn. In die training van ACT zit één belangrijke peiler, dat is defusie. De kracht van taal, de kracht van woorden zelfs. De oefening die mijn ogen heeft doen openen hoe sterk dit is, is de volgende: neem het woord Corona. Waar dachten we daar een jaar geleden aan? Welke woorden kwamen er toen in je naar boven gekoppeld aan Corona?

Toen was Corona nog enkel dat biertje, dat specifieke flesje zie je zelfs voor je. Corona. Schijnt ook een liedje van te zijn. Of de Corona bij de verdediging van een proefschrift. De hoogleraren in die halve cirkel om de promovendi heen zitten en lastige vragen moeten stellen. Corona het Latijnse woord voor kroon. Dat waren de woorden en gedachten die we toen hadden bij het woord Corona.

En nu?! Wat wordt er nu aan gekoppeld? Ziekte, dood, ellende, besmetting, uitval, handen wassen, hoesten en niezen. Corona, het woord alleen al is nu heel sterk. Het gevoel ook. Die koppeling gaat net als “minder minder” niet meer uit ons geheugen weg.

De kracht van taal. Die ons ook heel veel geeft. Dat jij hier deze tekens in woorden hebt kunnen omzetten, je mijn gedachte in deze hebt kunnen volgen, maakt dat we kennis kunnen delen, wetenschappelijk onderzoek kunnen uitvoeren om op hoog niveau topsport te bedrijven. Om met al die kennis de perfecte bocht te nemen in een Grand Prix. Met woorden kunnen we nadenken over wat voor nu in deze crisis het beste besluit is. Op korte en op lange termijn. Onwetend in wat precies de feiten zijn. Dat maakt het ook zo moeilijk.

Ik zie het als bij de complexiteit van tinnituszorg, een interdisciplinaire aanpak is noodzakelijk om een succesvolle oplossing te bieden. Op al die gebieden is specialisme nodig die alle kennis van zaken heeft om het beste besluit te nemen. Geschiedenis, politiek, biologie, virologie, communicatie, psychologie, rechten, zorg en onderwijs, noem maar op, een cocktail van vakgebieden die elkaar in deze tijd hard nodig gaan hebben.

Een serieuze zaak waarbij de aangegeven regels we allemaal ter harte moeten nemen om het virus én de maatschappelijke gevolgen zo veel als mogelijk in te dammen en te beperken. Met daarbij de hoop dat we voor een volgende periode een vaccin hebben ontwikkeld. Want Corona zal vanaf nu voor altijd in ons systeem zijn.

Opdat we straks weer het beste jongetje van de klas mogen zijn en elkaar weer gauw mogen zien en elkaar de hand kunnen schudden.

We weer een normaal leven mogen gaan leiden en ons kunnen drukmaken dat een gezegde “het beste jongetje van de klas zijn” ter discussie gaat staan, want anno 2020 is die niet meer genderproof.

Blijf gezond!

De regen klettert voort

Het regent buiten, we hebben het raam een beetje openstaan, de regen tikt op het raam en op de plastic die nu in de wintermaanden buiten op de tuintafel ligt. Het regent hard, want ik hoor ook dat het water op het terras blijft staan en in de plas water die nu daar ligt klinkt het gespetter van de regen nog luider.

Al deze geluiden geven nu rust. Windgeruis hoor ik en de lamellen bewegen zelfs een beetje en tikken tegen het raam. De wind in de boom buiten, de plastic van de tafel beweegt een beetje. De kerkklok die in de verte slaat, half twaalf.

Al deze geluiden kan ik plaatsen, kan ik in woorden beschrijven, zelfs jij die dit leest zal al deze geluiden herkennen, wellicht dat je ze zelfs hoort, ook al hoor je ze niet echt. Maar deze geluiden kun je je zeker sterk herinneren van ooit die ene keer. Misschien zelfs een mooi moment van regengekletter ergens op vakantie. In een caravan of tent.

Ik ga hier zo bij in slaap vallen, wordt er heerlijk moe van, maar een jaar geleden lukte me dat niet. Toen was de dakgoot nog niet in orde, een lekkage die nog niet gedicht was en zo kon het elk moment inregenen en meer schade geven. De onrust toen hield me uit mijn slaap. Bang dat het helemaal mis zou gaan daar buiten. Als het nog harder zou gaan regenen zou het wel eens een heel groot probleem kunnen gaan geven. Een compleet andere betekenis die aan hetzelfde geluid gegeven werd. Niet makkelijk om toen aan die vakantie te denken, het als een romantisch geluid weg te zetten. Maar ik moest het wel maar gewoon toelaten, kon er het ‘s nachts toch niks aan doen. Wat was het ergste dat zou kunnen gebeuren? Het lek zat enkel boven de garage, binnen in huis zou het toch niet komen. Alles is goed gekomen.

Nu lig ik wakker, omdat dit alles zo duidelijk weergeeft hoe complex ons horen is en ik dit alles hier nu even wil delen. Dit maakt dat complexe meteen zo duidelijk. Dat we onze oren gebruiken om vrijwel continu onze omgeving te checken. Zelfs met onze ogen dicht kunnen we horen wat er allemaal gebeurt. De kleinste bewegingen in de lucht kunnen we waarnemen. Die kerkklok die daar slaat op wel een kilometer afstand kan ik horen. Een trilling die zelfs door de beweging van die geluidstrilling van de regendruppels en windgeruis heen gaat. Zelfs tegelijkertijd een activiteit in de auditieve cortex geeft en mij kan laten horen wat het geluid van de klok is en wat van de vallende regendruppel daar op de plastic die op de tafel ligt. BeWONDERenswaardig toch? Voor zo veel mensen een vanzelfsprekendheid. Heel normaal. Maar wat als je slechthorend bent? De hoortoestellen die ’s nachts uit moeten?

De klok slaat weer, één keer nu, kwart voor twaalf. Ik ga slapen. Morgen weer vroeg op. Gedachten door mijn hoofd. De regen klettert voort…heerlijk.

Hearing well and being well

A huge compliment to the organizers of this conference! And all the speakers had such an Inspiring lecture! Thank you for that!

As I am now laying at my bed, almost midnight. Just had a glimpse out of the window. From the 37th floor an amazing view over Frankfurt. Seeing all these lights, this skyline, the world, all those people. Living together.

Communication is the most important element that makes all this work!

Hearing each other, listening to stories that have to be told, and the moment one really takes some time to sit down and have a real conversation.

Make it even possible to change this world. Even to make the impossible possible. Cause what I see, is that the knowledge is all there.

Miracles can be possible, if only…

At my ears now playing; KC LIGHTS, featuring Nicole Dash Jones, titel: Change the world.

Amazing listening to this music, all the instruments I can hear, I love to listen to this combinations of strings and voices, drums, hearing all this together and that one can choose in the brain to focus on one instrument, that already is such a miracle, but what to think of this device, here in my hand, my phone, these headphones with Bluetooth connection, Spotify, that gives me access to all the music I want to listen to, I can just with one click on the phone start music on my headphones…

Just imagine! All the people who have made this work! From the artist who composed this music to the dream once Steve Jobs had and made in possible…

How many meetings, discussions, chats with colleagues have there been before all this was real?

And still there is so much we still have to reveal.

Hearing well, being well.

Horen is meer dan enkel de oren!

Ter gelegenheid van de jaarlijkse Seniorendag Valkenburg werd ik door Guy Caelen, voorzitter Seniorenraad Valkenburg, uitgenodigd om een korte lezing te houden op die bijzondere plek daar boven op de Cauberg, Holland casino Valkenburg, met dat prachtige uitzicht over ons Geulstadje, Valkenburg.

Thema’s van de Seniorendagen zijn er steeds op gericht om de eenzaamheid onder ouderen aandacht te geven en daar waar mogelijk aan te pakken. Vierhonderd senioren die ik mocht toespreken.

Eenzaamheid. In het kader hiervan kan zeker het gehoor worden meegenomen. Te vaak dat ik, als klinisch fysicus – audioloog op mijn spreekuur verneem dat mensen met een licht gehoorverlies langzaamaan minder zijn gaan deelnemen aan sociale contacten. Familiebezoeken en feestjes worden niet meer bezocht, want tja ze krijgen toch niets meer mee, zitten maar in de hoek en niemand die gezellig even komt praten, dit alles omdat het spraakverstaan in rumoerige omgevingen steeds moeilijker geworden is. Langzaam geraken mensen in een sociaal isolement en zijn zich er niet van bewust dat het gehoor hierin een hele grote rol speelt. Waarbij vaak dan uit gedegen gehooronderzoek blijkt dat er nog heel veel mogelijk is.

Dat wij elkaar kunnen verstaan komt omdat we elkaar kunnen horen. Ons oorsysteem is geniaal. Op het moment u nu hier deze woorden leest hoort u waarschijnlijk uw eigen ademhaling, als u slikt gaat aan beide kanten de buis van Eustachius even open en weer dicht en maakt dus geluid. Schone lucht komt in uw middenoor terecht en drukverschil tussen buiten en binnen wordt weer opgeheven, handig als u nu in het vliegtuig zou zitten. Maar genoeg andere geluiden nu ook om u heen te horen. Geluiden die 5 minuten geleden nog niet opvielen, neemt u nu bewust waar. Die minuscuul kleine trillingen van geluidsgolven bereiken uw trommelvlies, deze brengt weer de kleinste botjes van het menselijk lichaam in beweging, hamer, aambeeld en stijgbeugel om vervolgens de vloeistof in het  slakkenhuis, de cochlea in in een golfbeweging te brengen. Staande golven ontstaan en haarcellen die overeenkomen met de eigenfrequentie van net die toon in het geluid gaan het sterkst bewegen en op die plek op het membraan van Reisner wordt de beweging omgezet in een elektrisch signaal dat de weg vervolgt langs allerlei knooppunten op het neurale pad richting de auditieve cortex in de hersenenen. In detail kunnen we dit vandaag de dag dus haarfijn beschrijven. Als natuurkundige kan ik het begrijpen, maar de verbazing  blijft, de enorme bewondering hoe al dit zo kan groeien en dat wij als mens het horen zo als vanzelfsprekend nemen, terwijl het net zo ingenieus en wonderbaarlijk is. Sterker nog, horen maakt dat we mens zijn. “Nicht sehen trennt die Mensen von Dingen. Nicht hören trennt die Menschen von Menschen.” Emanuel Kant zei dit heel lang geleden al. Wie wil er niet gehoord worden? Een luisterend oor kan zo veel steun geven in een moeilijke tijd. 

Maar om elkaar in een goed gesprek te verstaan is een goed gehoor nodig. Wat voor velen een zo vanzelfsprekendheid is, blijkt voor anderen niet zo vanzelfsprekend te zijn. Vanzelfsprekend het woord alleen al, geeft aan dat iets dat normaal is, van-zelf-sprekend is. Een licht gehoorverlies is al voldoende om een enorme beperking te ervaren in het spraakverstaan. En op het moment gesprekken moeilijker te volgen zijn, is het vermijden van sociale contacten een logisch gevolg. Feestjes, vergaderingen, recepties, familiebezoekjes zijn echt niet meer fijn om naar toe te gaan. Een sociaal isolement is het uiteindelijke gevolg.

Horen is meer dan enkel de oren. Een luisterend oor is niet enkel luisteren, het is actief luisteren. Rekening houden met elkaars beperkingen, strategische oplossingen, door een rustigere omgeving te zoeken om elkaar beter te kunnen verstaan. Duidelijker articuleren, langzamer praten. Het is niet nodig om tegen iemand die slechter hoort luider te gaan praten, langzamer is een vele betere aanpassing. Vragenstellen en doorvragen. Kleine aanpassingen en oplossingen kunnen zo veel betekenen in net hét gesprek om je als mens te voelen dat je erbij hoort. Grappig, ook hierin weer het werkwoord horen, zonder dat het met gehoor te maken heeft.

Horen is meer dan enkel de oren!

Dokters van morgen

Gisteren de hele filmcrew van “Dokters van morgen” op bezoek gehad. Samen met mijn collega psycholoog en onderzoeker dr. Rilana Cima mag ik vertellen over onze gespecialiseerde tinnitusbehandeling.

Wat een leuke ervaring was dat. En mooie verhalen.

Antoinette Hertsenberg die met haar filmploeg in het restaurant van Adelante haar lunch gaat eten en door een jonge dame herkend wordt. Deze jonge dame revalideert in het centrum en is zo blij om Antoinette live te zien, ze had Antoinette sowieso een brief willen schrijven om haar te bedanken. Door een van de uitzendingen van Dokters van morgen over hersenletsels heeft zij nu beter zicht gehad om haar eigen revalidatietraject te vinden. Tranen in haar ogen, verrast om Antoinette daar in het restaurant te zien en haar persoonlijk te kunnen bedanken. Dit verhaal vertelde Antoinette mij weer even tussen de opnames door, met een enorme smile op haar gezicht van geluk. Dat is precies wat dit zo mooi maakt, aandacht in en voor de zorg. Dokters van morgen.

Wat een bijzonder fijn team, onze tinnituspatiente die gevolgd wordt in deze opname werd helemaal gerustgesteld. Gesprekken verlopen daardoor ook vrij snel als “gewoon normaal”. De camera is er figuurlijk niet meer bij, ook al staat de cameraman met die lens boven op mijn neus. Oprechte interesse en ontzettend leuke terugkoppelingen van de hele crew maken het een gewoon interessant gesprek.

Ik geef uitleg over tinnitus, leg aan de hand van “Das Glas der Lebensakzeptanz” uit hoe een en ander gekoppeld is. Dat de tinnitusproblematiek heel complex is, maar we wel mogelijkheden hebben mensen te helpen.

Antoinette die het helemaal begrepen heeft en op de punt van haar stoel zit, komt zelfs met een metafoor die zo passend en grappig is dat ik hem met jullie wil delen:

“Is het dan als bij pijn?” Vraagt ze. “Ik kook nogal graag, maar kan er eigenlijk helemaal niks van, snij me dus ook regelmatig in mijn vingers”. Ze laat een snede zien die vrij vers is. “Pas als ik kijk en het bloed zie, voel ik de pijn”. Zegt ze. “Dus de gedachte dat het pijn moet doen. Laat me dit ook voelen?”.

Hoe mooi is het als iemand zelf met zo’n voorbeeld komt. Dan heb je de essentie al helemaal begrepen.

“Mag ik vanaf nu deze anekdote van jou gebruiken en jouw naam er bij noemen?”, vraag ik. Antoinette lachend: “Graag! En vertel er maar bij hoe onhandig ik met koken ben!”.

https://www.npostart.nl/dokters-van-morgen/AT_2084608

#doktersvanmorgen #gehoor #audiologie #tinnitus

Vrijheid van meningsuiting 2.0

Vandaag de eerste congresdag NVKF. Nederlandse Vereniging Klinisch Fysici. Heel veel geleerd over techniek en de audiologie. Het thema “Daar zit muziek in” is ons natuurlijk als klinisch fysicus – audioloog op het lijf geschreven.

In de plenaire sessies ging het óók over cybersecurity en de blockchain-technologie.

Hoe apart dan als de dag wordt afgesloten met avondspreker humorspecialist, Michiel Peerenboom, die enkel met data van klinisch fysici gevonden op internet, bijna de gehele avond vult met de ene goeie grap na de andere. Voorzitter Lieke Poot steelt hierbij met haar tweets op een positieve manier de show.

Peerenboom maakt fake news zo fake dat het bijna echt is. Of was het toch echt?! Authentieke digitale informatie over ons, de fysici, de persoon, over ons vak klinische fysica op het web. Ik zie ook tweets en foto’s van collega’s én van mezelf voorbijkomen. Tweets die ik zelf niet meer wist dat ik ze ooit geschreven had.

“Gesproken woorden vergaan, geschreven woorden blijven bestaan”. Een spreuk van mijn pa die lang geleden een drukkerij had, nu krijgt die spreuk wel een geheel andere betekenis. Ze blijven inderdaad bestaan, die woorden die niet vergaan en erger nog, je kunt er dus altijd weer op aangesproken worden ook al is dat moment, die context waarin je het schreef allang voorbij.

Met al dit vandaag gezien, gehoord, besproken is mij één ding duidelijk geworden. De woorden van Minister Kaag op 30 september jongstleden in Amsterdam bij de Abel Herzberglezing 2018: “Wees niet stil, wij zijn met velen”, haar roep om een tegengeluid te durven geven, begrijp ik nu nog beter.

We gaan een tijd tegemoet waar je als persoon, als mens, heel kwetsbaar gaat zijn. Elk woord, foto of like op het digitale web staat er voor eeuwig op. En ooit, dan ben jij het vergeten, maar dan is er een cabaretier die er even van uitgaat dat wat er openbaar staat op het world wide web, ook zonder probleem gebruikt kan en mag worden om er grappen mee uit te halen.

Nu nog grappig, maar waar hier nog gelachen wordt kan het geschrevene straks anders worden geïnterpreteerd.

Daarbij komt dat het schijnt dat hackers je makkelijker weten te vinden. Wat je doet, waar je bent. Even een paar klikken en genoeg informatie online te vinden. Onze avatar, de digitale persoon die mijn naam draagt en ik zelf ook nog wel ben, maar in het echt toch heel anders is, krijgt een eigen bestaan.

Wat mij vanavond opvalt bij ook maar één tweet die ik in mijn onschuld toch nóg schreef over die blockchain en de bitcoin en net gepost heb, dat er meteen mensen op reageren zonder een echt profiel. Mensen die een bijnaam hebben die zeker geen normale naam kan zijn. Nee, het is volledig anoniem, zonder een link naar een naam of persoon die te traceren is. Veilig. Makkelijker ook om zo een mening “openbaar” te delen. Te schrijven wat je maar denkt. Niemand die je vindt.

Vrijheid van meningsuiting 2.0? Je mag je mening wel uiten op het moment je vrij bent van je eigen naam?

Welkom in de nieuwe wereld. Of is het de oude wereld? Terug in de tijd. De tijd vóór Napoleon, waar mensen nog geen namen hadden, geen adres. Anoniem. Alles kon, alles mocht. Geen grenzen. Wie deed je wat? Chaos.

“Wees niet stil, wij zijn met velen.”

De stilte doorbreken? Je stem laten horen? Welke stem?

Is die stem nog wel van mij?

Ik ga slapen, morgen vroeg op en mag ik een lezing geven over kunst en tinnitus. Twee werelden waar ik mij zo graag wel in wil verliezen. Waarom?

Het antwoord gaf vandaag een oud-collega, klinisch fysicus, Peter Kraft.

Omdat wij klinisch fysici zijn, natuurkundigen die van van nature van mensen houden. Wellicht heeft hij daar een punt. Want oprecht: Ik houd van mensen, met of zonder een echte naam.

Morgen weer een nieuwe dag.

Bedankt!

Via LinkedIn vanmorgen deze aanbeveling hieronder mogen ontvangen. Deze wil ik graag met jullie delen.

Dankbaar en vereerd ben ik bij deze bijzondere woorden. Bedankt Sjoerd voor de uitnodiging en de kans die je mij gegeven hebt om deze info met een groter publiek te mogen delen.

Sjoerd Salet

Klinisch psycholoog – Plaatsvervangend P-opleider – bestuurslid MSB at Zuyderland Medisch Centrum

Op 15 juni 2018 een prachtige Studiedag Tinnitus georganiseerd vanuit de Sectie Somatiek van de VGCt.

Ik ken Dyon persoonlijk en heb vanuit mijn werk als klinisch psycholoog binnen Zuyderland MC ook geregeld professioneel met hem te maken. Ik heb hem gevraagd vanuit zijn kennis en expertise op het gebied van tinnitus en zijn kunstenaarschap een inspirerende bijdrage te leveren ter afsluiting van deze dag. Wat heeft hij dat ongelofelijk mooi waargemaakt, met niets dan lovende reacties over zijn enthousiaste en uiterst boeiende presentatie. Als dagvoorzitter had ik de eer hem te introduceren. De woorden die ik daarvoor heb gebruikt, bleken allen een schot in de roos:

“Ik ben zeer verheugd om de spreker te introduceren die een zeer inspirerende lezing in de categorie “Art meets Science” zal geven die als sluitstuk van deze dag mag klinken.

Hij heeft twee grote passies, Tinnitus en Kunst, en zal deze twee op eigenzinnige wijze en vanuit historisch perspectief verbinden.

Heeft u niet altijd al willen weten of Van Gogh ten onrechte als dronkenman werd uitgemaakt en waarom en hoe hij nu eigenlijk echt zijn oor heeft afgesneden? Wat was het gevolg dat Goya werd getergd door complete doofheid en tinnitus? En hoe Beethoven ons heeft willen laten horen hoe tinnitus werkelijk klinkt?

Psychologie en audiologie waren wetenschappen die tegen het einde van de 18e eeuw nog niet eens bestonden. Vandaar dat er in de kunstwerken en muzikale composities eigen interpretaties van de makers zijn terug te vinden, die vanuit de kennis die we nu hebben een ander licht schijnen op tinnitus en gerelateerde klachten. Klachten als onwetendheid, onzekerheid, sociaal isolement, onbegrip vanuit de omgeving en angst voor het onbekende, die een inspiratiebron vormden voor het creëren van meesterwerken.

Hij is ingenieur, klinisch fysicus en audioloog, werkzaam bij Adelante zorggroep en co-auteur van het artikel in The Lancet. Daarnaast is hij een fantastisch professioneel kunstenaar en ook in die hoedanigheid actief op het gebied van de “psychoakoestiek”.

Mag ik een hartelijk applaus voor Dyon Scheijen!”

Niet meer dan terecht kreeg hij vooraf, maar zeker ook na afronding van zijn lezing, een daverend applaus!