Innovatieve Aanpak voor Laagfrequente Geluidhinder: Lessen uit de Tinnituszorg

Geluidhinder, met name veroorzaakt door laagfrequent geluid (LFG), vormt een groeiend maatschappelijk probleem waarvan de impact vaak onderschat wordt. In tegenstelling tot hoogfrequente tinnitus, die relatief bekend is, blijft geluidhinder door laag frequent geluid vaak onderbelicht. Deze vorm van geluidhinder kan eveneens als bij tinnitus diepgaande gevolgen hebben voor de gezondheid en het welzijn van individuen, wat vraagt om een geïntegreerde benadering voor diagnose, behandeling en preventie.

Dit artikel is geschreven naar aanleiding van een interview ik onlangs gaf aan het RIVM en bespreekt een innovatieve aanpak geïnspireerd op succesvolle methoden uit de tinnituszorg, gericht op het begrijpen en behandelen van laagfrequente geluidhinder in samenwerking met lokale partners.

Historische Ontwikkeling van de Tinnituszorg

De Nederlandse tinnituszorg heeft significante vooruitgang geboekt met een gestructureerd behandelingsprotocol dat zijn effectiviteit bewees in wetenschappelijke studies, waaronder een baanbrekende publicatie in The Lancet in 2012. Dit onderzoek, uitgevoerd in samenwerking met het Tinnitus Expertise Centrum Adelante en Maastricht University, markeerde een keerpunt door de kosteneffectiviteit van de zorg aan te tonen. Sindsdien heeft deze aanpak geleid tot brede implementatie en opname in het basispakket van de audiologische zorg in Nederland, wat de weg heeft vrijgemaakt voor verdere innovaties binnen het vakgebied.

De Complexiteit van Laagfrequente Geluidhinder

Laagfrequente geluidhinder presenteert unieke uitdagingen vanwege de moeilijkheden bij het lokaliseren en identificeren van de bron. Dit geluid kan zowel intern als extern worden waargenomen, wat de perceptie ervan bemoeilijkt en bijdraagt aan de psychologische impact op de getroffenen. Vaak wordt de geluidshinder pas erkend nadat deze aanzienlijke invloed heeft gehad op de kwaliteit van leven, met symptomen variërend van slaapstoornissen tot stress en depressie. In een stad als New York bijvoorbeeld, bekend als ‘the city that never sleeps’, is geluid altijd aanwezig. Dit maakt het des te belangrijker om de complexiteit van geluidshinder te begrijpen en aan te pakken.

Een Geïntegreerde Aanpak voor Geluidhinder

Als klinisch fysicus-audioloog bij Adelante Zorggroep en het Tinnitus Expertise Centrum Limburg en lid van de werkgroep LFG Limburg, ben ik actief betrokken bij het ontwikkelen van een geïntegreerde benadering voor de behandeling van geluidhinder. Deze aanpak begint met een grondige medische en audiologische evaluatie, waarbij geavanceerde diagnostische methoden worden ingezet om zowel de kenmerken van het geluid als de individuele perceptie ervan in kaart te brengen. Dit helpt om het verschil te begrijpen tussen interne en externe geluidsbronnen, wat essentieel is voor het opstellen van een effectief behandelplan.

Educatie en counseling spelen een sleutelrol bij het informeren van patiënten over de aard van laagfrequent geluidhinder en de mogelijke oorzaken ervan. Door begrip te kweken over de rol van het brein bij de perceptie van geluid, wordt de basis gelegd voor acceptatie en actieve deelname aan de behandeling. Gehoorrevalidatie en rehabilitatie zijn essentiële componenten van onze aanpak, vergelijkbaar met succesvolle methoden toegepast in de tinnituszorg. Technieken bekend vanuit pijnrevalidatie en net de blootstelling aan hinderlijke geluiden kunnen helpen bij het verminderen van de gevoeligheid voor geluid en het verbeteren van de acceptatie ervan. De plasticiteit van ons brein is geniaal, alleen zijn daar wat stappen bij nodig.

Multidisciplinaire samenwerking staat centraal in onze benadering, waarbij audiologen, KNO-artsen, psychologen en andere specialisten in de regio samenwerken om een holistische zorg te bieden. Deze samenwerking bevordert een uitgebreide aanpak die rekening houdt met alle aspecten van geluidshinder, van diagnostiek tot therapeutische interventies en langetermijnmanagement.

Netwerkzorg en Samenwerking met Lokale Partners

Naast de genoemde benaderingen benadrukken we ook het belang van netwerkzorg en samenwerking met lokale instanties zoals de GGD en Omgevingsdienst Zuid Limburg. Deze partnerschappen zijn cruciaal voor het begrijpen van de omgevingsfactoren die bijdragen aan geluidshinder door laagfrequente geluiden. Door gezamenlijk onderzoek en gegevensuitwisseling van kennis en kunde kunnen we de bronnen van LFG beter identificeren en aanpakken, wat op zijn beurt bijdraagt aan preventie en het verbeteren van de leefomgeving.

Conclusie

Door voort te bouwen op de successen van de tinnituszorg en onze geïntegreerde aanpak te versterken met netwerkzorg en samenwerking met lokale partners, bieden we een veelbelovend model voor de behandeling van geluidshinder veroorzaakt door laagfrequente geluiden. Door te investeren in geavanceerde diagnostiek, educatie, therapie, multidisciplinaire samenwerking en netwerkzorg kunnen we de impact van geluidshinder verminderen en de kwaliteit van leven van individuen aanzienlijk verbeteren.

Ik nodig je uit om deel te worden van ons netwerk binnen de audiologische zorg. Samen kunnen we verhalen delen, ervaringen uitwisselen, kennis en kunde vergroten en van elkaar leren. Door elkaar te vinden en samen te werken in de regio, kunnen we de zorg voor mensen met geluidshinder verbeteren. Bezoek “Art of Hearing” vandaag nog en ontdek hoe de kracht van luisteren je leven kan verrijken.

Laten we samen vanuit de audiologie meer van ons horen!

Een nieuwe werkweek laat van zich horen

Mijn deur van de spreekkamer staat open en op de gang hoor ik collega’s gezellig bijkletsen over het afgelopen weekend. Het spreekuur gaat zo beginnen. Mijn PC start op en het geruis van de harde schijf is nog net te horen.

Op de gang hoor ik de pomp van de watertap; een collega vult zijn waterflesje voor deze dag. Boven bij taal loopt een collega op hakken door de gang. De schoolkinderen van de Mgr. Hanssenschool spelen buiten voordat de lessen beginnen. Ze schreeuwen van plezier.

De vogels fluiten want de zomer laat ook langzaam steeds meer van zich horen. De auto’s rijden in de verte op een maandagochtend. Al die geluiden komen mijn oor binnen, brengen mijn trommelvlies in beweging en worden in mijn brein omgezet in hoorbare geluiden. Ik kan ze allemaal waarnemen, herkennen en lokaliseren. Zelfs op kilometers afstand hoor ik al een klein vliegtuig dat deze vroege maandagochtend gaat overvliegen. Want het Doppler-effect laat mij horen dat het vliegtuig naar mij toekomt.

Dat ik deze geluiden herken en tot in detail kan beschrijven, dat ik de collega’s woordelijk kan verstaan, maar me ook kan focussen op de spelende kinderen buiten en dat specifieke geluid van die schreeuwende kinderen zelfs een heerlijk gevoel geeft omdat ik het koppel aan vrijheid en blijheid, is wonderbaarlijk.

Als natuurkundige vind ik het ongelofelijk hoe dit alles zo kan werken. Maar vooral hoe alles precies zo kan groeien. Dat trommelvlies, die gehoorbeentjes – de kleinste botjes van het menselijk lichaam – en dan dat slakkenhuis, de cochlea, met binnenin het orgaan van Corti en duizenden trilhaartjes, buitenste en binnenste, kleine spiertjes die als vanzelf gaan dansen op muziek, het is geniaal.

Laat staan wat er verderop in het brein gebeurt. Al die geluidstrillingen worden als neurale activiteit via de zenuwbanen verder geleid en we halen veel informatie uit al die prikkels. Wat we met ons gehoor kunnen waarnemen, maakt dat we kunnen deelnemen aan gesprekken, sociale contacten leggen, een luisterend oor bieden, en gehoord worden. Het gevoel er bij te horen maakt dat we mens zijn.

Iemand zijn gehoor teruggeven of technische ondersteuning bieden om dat gehoor te verbeteren, raakt aan de kern van het mens zijn. Wat als je niet meer goed kunt horen? Geluiden niet meer waarneemt? Geen gesprek meer kunt volgen?

Gehoorverlies komt niet enkel bij ouderen voor; ook op jonge leeftijd kan het gehoor al minder zijn. Dan is het van belang om te onderzoeken wat beter kan, waar oplossingen mogelijk zijn. Medisch met medicatie of een operatie, technisch met moderne apparatuur en psycho-sociaal, hoe ga je met gehoorverlies om op werk, thuis, of in opleiding.

Van KNO-arts tot ambulant begeleider, van audiologie-assistent tot psycholoog en van audioloog tot praktijkondersteuner huisarts, ieder kan een bijdrage leveren aan dit proces.

Daarom is de audiologie zo’n bijzonder mooi vak. Ons hoorsysteem is iets geniaals: zo complex, met zoveel elementen die meespelen en dat biedt kansen en mogelijkheden om aan te werken. Oplossingen te vinden voor wat niet meer goed werkt.

Van trommelvlies tot auditieve verwerking, van de scores op het spraakverstaan in ruis tot operatieve mogelijkheden aan hamer, aambeeld en stijgbeugel. Stap voor stap bekijken wat er scheelt om persoonlijk advies te geven en daarmee de levenskwaliteit te verhogen, is het mooie van dit vak: de audiologie.

In de reeks van “Horen is meer dan enkel de oren!”

Echo’s van Betekenis: Kunst, Gehoor en Verhalen

Kunstliefhebbers van over de hele wereld die de komende weken Limburg bezoeken omwille van kunst en om elkaar te ontmoeten.

In deze periode waar ook nog de tentoonstelling “Horen, zien en voelen!” in het Museum Valkenburg lopende is, groeit de kans om door het grote publiek “ontdekt” te worden nog meer dan ooit tevoren, vooral met evenementen zoals TEFAF en KiV2024 welke beide de volgende week van start gaan. TEFAF de prestigieuze internationale kunstbeurs in Maastricht en Kunst in Valkenburg de prachtige sfeervolle kunstbeurs op Chateau Sint Gerlach.

Mijn hoop is om met kunst én kennis van de audiologie een krachtig statement te kunnen maken, vooral binnen zo’n moment waarop gerenommeerde kunstevenementen in de regio plaats hebben.

Het is mijn doel om bewustwording te creëren rondom het belang van gehoor, een boodschap die nog krachtiger wordt wanneer dit gedeeld kan worden op zo’n wereldwijd platform kunst waar net het gehoor zo essentieel is.

Het vermogen om te horen is van onschatbare waarde voor ons als mens en daar zijn zich maar weinig mensen bewust van.

Het gaat niet alleen om het fysieke aspect van horen, maar ook om emotionele verbondenheid en inclusie.

Het bieden van een luisterend oor en het gevoel van erbij te horen zijn essentiële menselijke kernwaarden.

Ik wil dat mijn kunstprojecten mensen laat “horen, zien en voelen” hoe belangrijk gehoor is, vooral in de context van zo’n kunstevenementen zoals de TEFAF en KiV waar dat menselijke aspect in meerdere vormen centraal staat.

Het gaat om meer dan alleen onze oren; het gaat om een diepgaande ervaring van verbinding en begrip. Verwonderingen en ervaringen kunnen delen.

Bovendien geloof ik sterk dat kunst net nog meer waarde krijgt wanneer het verhaal erachter wordt verteld.

Het is de kracht van het delen van verhalen die kunst tot leven brengt en betekenis geeft.

En hier speelt het vermogen om elkaar te horen een belangrijke rol, want alleen door naar elkaar te luisteren kunnen we de verhalen achter de kunst ontdekken en waarderen.

“Horen is meer dan enkel de oren!”

Heel veel kijk- én luisterplezier mocht u een bezoek brengen aan één van de beurzen.

De Ring Rond Antwerpen, de Stille Kracht van Geluid: Een Verhaal van Perceptie en Betekenis

Afgelopen vrijdag studiedag “Geef Gehoor aan ACT!” mogen geven aan collegae uit het vakgebied; de audiologie. Dit in samenwerking met Laure Jacquemin en Nancy Van Looveren, universiteit Antwerpen en Hoorcentrum Hoorzorg Van Looveren.

Omwille van relaxt in de ochtend aanrijden had ik er voor gekozen om de nacht ervoor al te overnachten in Hotel van der Valk Antwerpen. Net buiten de stad en op 15 minuten rijden van waar de studiedag plaats zou vinden.

De donderdagavond en nacht werd door KNMI code oranje afgegeven vanwege storm Louis. En die Louis liet echt wel van zich horen! 😊

Op zeven hoog in het hotel gierde de wind om het gebouw heen. Heerlijk geluid om daarmee in slaap te vallen.

Samen met m’n vrouw een lang weekendje er van gemaakt dus van vrijdag op zaterdag weer zeven hoog maar nu zonder storm Louis.

In de ochtend ben ik, zoals altijd, vroeg wakker en mijn vrouw naast me nog in diepe slaap, ik lig in bed en hoor het geluid van het verkeer op de ring rond Antwerpen.

Ongelofelijk dat zelfs nu om 5 uur al zoveel verkeer gaande is. Maar dit geluid, een diep laag frequent geluid is bijna even sterk als die storm Louis gisterenavond, sterker nog, de frequentiekarakteristiek zal vrijwel hetzelfde zijn.

Een laag frequente brom. Een stad die nooit slaapt. Altijd dit geluid op de achtergrond. Duidelijk hoorbaar, maar de betekenis die we er aan geven bepaald hoe we op het geluid reageren.

Dit is een cruciaal mechanisme in ons brein, welk zelfs bijna onbewust plaatsheeft.

Daarmee kan informatie over een geluid eveneens bepalen hoe een reactie op dat geluid zal zijn.

Op m’n spreekkamer heb ik een tafel staan die piept en kraakt op moment ik er ook maar even op leun. Voor mij is dit een fantastisch bruikbaar voorbeeld in m’n verhaal ik aan de patiënten vertel, dus dit tafelgeluid heeft zelfs een groot voordeel dat het er is. Dat maakt dat dit specifieke geluid oké is om er gewoon te zijn. Het hoort er gewoon bij. Dus zit ik gedurende de dag te werken, dan valt mij dat geluid helemaal niet op. Net als de oude antieke klok in de woonkamer of het verkeer dus daar buiten op de buitenring Antwerpen.

Maar stel dat de tafel die achter mij staat in de spreekkamer gedurende het gesprek met de patiënt exact hetzelfde krakend en piepend geluid zou gaan geven. Dan zou mijn brein in milliseconden weten dat ik er te ver van af zit om op die tafel te kunnen drukken en dat krakend geluid nu daar achter mij vreemd is. Ik zou me meteen omdraaien om te achterhalen waar het geluid dan wel vandaan komt. En stel dat ik me omdraai en zie dat er die dag een collega meekijkt dat deze net op de tafel drukt en dat dat de reden is van het krakend geluid. Dan is alles weer normaal en het nieuwe geluid mag er gewoon weer zijn.

De label die we koppelen aan het geluid bepaald dus de reactie.

Wordt die label door media sterk negatief gebracht, dan heeft dat dus grote gevolgen. Bijvoorbeeld dat tinnitus duidt op gehoorschade. Of dat laag frequent geluid slecht voor je gezondheid is. Beide overigens overwegend niet waar, maar dat behoeft meer uitleg! Wellicht een volgende keer.

Maar dat dit negatieve label door media en zelfs af en toe nog door collega’s wordt gevoed, daarmee wordt het geluid vanzelfsprekend als een bedreiging gezien die weg moet.

Het is echter niet het geluid maar net die betekenis die dit alles vooral tot een probleem maakt.

Met nog heel veel andere factoren die meespelen in het wel of niet ook nog gevoelig zijn om die prikkels te analyseren en daarmee bewust waar te nemen. Beroepsmuzikanten, geluidstechnici, zullen allen nog meer met geluid bezig zijn en daarmee nog eerder alert zijn op alles wat met geluid te maken heeft.

Nog zo veel onderzoek, maar nog meer ontwikkeling naar hulp bij geluidsklachten is zeker nodig. Van belang is hierin wel om het holistisch te bekijken.

De metafoor van “Het glas” biedt op mijn spreekuur ook altijd wel een nieuw perspectief op de gehoorproblematiek of dat nu tinnitus, hyperacusis, overgevoeligheid voor geluid of Laag Frequent Geluid hinder is.

Meer hierover in het blog:

http://blog.dyonscheijen.nl/2021/03/13/het-glas/

ACT: De Sleutel tot Verandering in de Audiologische Zorg?

Wat een bewonderenswaardige studiedag was dat! “Geef Gehoor aan ACT!” was een hele dag vol inspiratie en inzichten.

Ik had er zelfs twee dagen van kunnen maken.

Het was geweldig om met enthousiaste collega’s te praten over dit boeiende vakgebied, audiologie, maar dan met de focus op ACT.

Ik hoop van harte dat ik genoeg collega’s heb kunnen inspireren om de kennis die ik heb gedeeld toe te passen in hun werk als audioloog, psycholoog of maatschappelijk werker. Ik heb zelfs het vermoeden dat ik binnenkort die kennis in een boek mag teruglezen. Dat is geen probleem, want hoe meer we deze informatie delen, hoe bekender de audiologie wordt bij een breder publiek.

Er is nog zoveel werk te verzetten om verandering in de maatschappij te brengen.

ACT biedt verschillende tools om stigma’s te doorbreken, drempels te verlagen en mensen die audiologische hulp nodig hebben te motiveren om hulp te zoeken.

Het is vaak een uitdagend pad, vooral als er gehoorklachten zijn waar geen operatie of technische oplossing nu mogelijk is biedt ACT mooie nieuwe mogelijkheden, moeilijk dat zeker, maar wel mogelijk.

Ik heb zelf ook veel geleerd, want professor Herman was vanochtend vroeg al bij mijn bed. Hij gaf me een hele lijst met punten waarop ik me de volgende keer kan verbeteren. Dank je wel, Herman, ik neem het allemaal ter harte. Een van jouw tips was om aan het einde van de bijeenkomst de deelnemers te vragen wat ze hebben geleerd en om suggesties te vragen voor verbetering voor de volgende keer.

En wat nog leuker is, ik heb zelf een ervaring gehad die wellicht nog meer duidelijkheid geeft over wat er in ons brein gebeurt met geluid. Het geven van betekenis speelt een cruciale rol bij het ervaren van geluid als hinderlijk.

Mijn verblijf in Hotel van der Valk Antwerpen en de storm Louis van afgelopen donderdagavond spelen daarbij een rol. Een nieuw blog is in de maak.

De Kracht zit in de Mens zelf; tinnitus een oplosbaar probleem

Met een brok in mijn keel en tranen die ik ternauwernood kan bedwingen, zit ik gekluisterd aan het ontroerende verhaal dat één van de tinnituspatiënten tijdens het tinnitusspreekuur met me deelt.

Elk woord raakt me diep, omdat ik precies weet hoe het zit. De impact op het leven van de langzame achteruitgang in het gehoor, de spiraal van verkeerde verkregen informatie op internet die nu enkel angst en valse hoop heeft gezaaid en het emotionele glas dat overloopt van pijn en verdriet. Maar te midden van al deze duisternis, grijp ik naar het sprankje hoop dat er nog rest.

Stap voor stap tast ik in het duister, op zoek naar de juiste knoppen om die eindeloze vicieuze cirkels van ellende te doorbreken.

De dankbaarheid die in mij opwelt, maakt me bijna sprakeloos. Het besef dat het inzicht bij patiënt langzaam is gekomen dat er mogelijkheden zijn voor verandering, vervult me met een warm gevoel van binnen. Het vertrouwen dat patiënt in ons stelt, voelt als een kostbaar geschenk dat ik koester en zorgvuldig bewaak.

Vanaf het moment dat de patiënt de drempel van het audiologisch centrum overstapte, voelde patiënt zich welkom geheten, zo geeft patient mij dit terug. De warme glimlach aan de balie voelt meteen vertrouwd, de geruststellende hand van de audiologie-assistent, en het verhelderende gesprek dat volgde, vormen samen een baken van hoop in een zee van wanhoop.

Hier getuige van mogen zijn, om een verschil te maken in het leven van deze patiënten die vaak op de rand van de afgrond balanceren, vervult me met een diepe voldoening. Het is een voorrecht om een lichtpuntje te mogen zijn in iemands donkerste dagen.

Ik kan het geluid (de tinnitus) niet zomaar laten verdwijnen, maar ik kan wel een kompas zijn in deze ingewikkelde reis die er te maken is. Met mijn eenvoudige woorden en heldere voorbeelden probeer ik inzicht te verschaffen in de complexiteit van ons gehoor en ons brein.

Hoeveel kracht er zit in de verandering die dat gesprek al geeft. Cognitieve gedragstherapie die als een rode draad door ons programma loopt. De kracht zit in de mens zelf!

Wat een wonderlijk vak toch is de audiologie. Het is een roeping, een passie, een missie om anderen te helpen en bij te staan op hun weg naar herstel en welzijn.

Horen is meer dan enkel de oren! Gelukkig maar!

Persbericht

Tentoonstelling “Eenzaamheid door gehoorverlies: ‘Horen, zien en voelen’ in Museum Valkenburg”

Zondag 28 januari t/m zondag 14 april

Museum Valkenburg

Voor onmiddellijke publicatie

Contactpersoon: Dyon Scheijen

E-mail: info@dyonscheijen.nl

Adres: Lindenlaan 2A, 6301 HB Valkenburg

Telefoon: 0618485735

“Eenzaamheid door gehoorverlies: ‘Horen, zien en voelen’ in Museum Valkenburg”

[Valkenburg, 15 januari 2024] – Dyon Scheijen, klinisch fysicus-audioloog en gepassioneerd beeldend kunstenaar, onthult een aangrijpend thema in zijn nieuwste tentoonstelling: “Horen, zien en voelen.” Geïnspireerd door het verlangen naar verbinding en begrip, werpt Scheijen een licht op de eenzaamheid die gehoorverlies kan veroorzaken.

Achtergrond:

In onze omgeving kennen we allemaal wel iemand waarbij gehoorverlies een diepgaande invloed heeft op het dagelijks leven. Scheijen, met zijn 25 jaar ervaring als audioloog, heeft deze uitdagingen van dichtbij ervaren en brengt dit nu op indrukwekkende wijze tot uiting in zijn kunst.

Verlangen naar Erkenning:

Net als elke mens verlangt ook degene met gehoorverlies naar erkenning, het gevoel van gehoord worden en het kunnen deelnemen aan gesprekken. Scheijen gebruikt zijn kunst als een krachtig middel om dit verlangen tastbaar te maken.

“Horen, zien en voelen”:

De tentoonstelling in Museum Valkenburg is meer dan een verzameling kunstwerken; het is een emotionele reis door het verlangen naar verbondenheid. Elk kunstwerk spreekt niet alleen visueel, maar roept ook op tot het voelen van de impact van gehoorverlies op een individu.

Museum Valkenburg:

Deze aangrijpende tentoonstelling vindt plaats in het sfeervolle Museum Valkenburg, waar bezoekers de kans krijgen om de diepere lagen van eenzaamheid door gehoorverlies te verkennen en te begrijpen.

De naam achter de kunst, Dyon Scheijen, combineert zijn expertise als klinisch fysicus-audioloog met zijn passie voor beeldende kunst om een unieke brug te slaan tussen wetenschap en creativiteit.

Bezoek de Tentoonstelling:

Het publiek is van harte uitgenodigd om deze bijzondere tentoonstelling te ervaren in Museum Valkenburg. “Horen, zien en voelen” opent de deur naar een dieper begrip van de impact van gehoorverlies op menselijke verbinding.

Akoestisch absorberende kunstwerken zullen de bezoekers een unieke zintuiglijke ervaring bieden. Door gebruik te maken van speciale materialen en structuren in de doeken, kan het geluid geabsorbeerd worden, waardoor bezoekers een bijzonder stilte-effect ervaren wanneer ze tegen de doeken praten. Dit kan de interactie met de kunst versterken en een boeiende artistieke beleving creëren.

www.dyonscheijen.nl

Gestoorde collega’s gezocht!

Gisteren de jaarlijkse Audiologendag 2022.

Het ochtendprogramma wordt dan altijd georganiseerd door het RIVM en gaat over de neonatale gehoorscreening Nederland. Voor het middagprogramma is de organisatie in handen van de KKAu, Kring Klinische Audiologie.

www.nvkf.nl/nascholingskring-klinische-audiologie

Klinische Audiologie, een vakgebied dat nog niet zo lang bestaat, terwijl het een vakgebied is dat de basis vormt van ons menszijn.

Dat wij een gesprek kunnen hebben, komt omdat we elkaar kunnen horen.

Een luisterend oor kunnen bieden. Gehoord worden. Het gevoel hebben er bij te horen. Kennis in je oren knopen. Spreekwoordelijke gezegden die duidelijk maken dat onze oren, ons gehoorsysteem meer is dan enkel de oren.

In die middagvergadering vroeg één van de collega’s voor nieuwe ontwikkelingen binnen de audiologie naar collega’s die idolaat zijn van dit vakgebied. Hij zei letterlijk “We zijn op zoek naar gestoorde collega’s klinisch fysici – audiologen.” Collega’s dus die helemaal gek zijn op alles met oren en gehoor te maken heeft.

Ik voelde me meteen aangesproken! Aangesproken! 🙂

Maar gelukkig zijn er vele collega’s voorgegaan die baanbrekend werk hebben verricht. Pioniers die nog alles moesten gaan uitvinden. Afgelopen maand is één van die pioniers in de audiologie overleden.

https://www.ned-ver-audiologie.nl/in-memoriam-reinier-plomp/

Reinier Plomp, bekend collega van de Plomp-test. Maar zelf herinner ik deze zeer gewaardeerde collega nog meer van de dubbel-cd. Het lichtblauwe hoesje met een uitgebreid boeiend college over de psychologie achter het horen van geluid. Hoe ons brein vanalles van geluiden kan maken.

Geluidsfragmenten waarmee Plomp de luisteraar betoverde met de ontdekkingen die de luisteraar doet op moment je met de hoodtelefoon op geluidsfragmenten luistert én beleeft hoe ingenieus ons hoorsysteem werkt.

Plomp heeft bij mij de liefde voor dit bijzonder mooie vakgebied gevoed. Dat vuurtje dat er al zat aangewakkerd tot wat het nu is. Idolaat over hoe belangrijk horen voor ons als mens is.

Zoals Plomp met zijn CD en zijn passie voor dit vak mij heeft geïnspireerd om een van de gehoorspecialisten te worden, zo hoop ik jonge enthousiaste professionals in de hoorzorg te gaan inspireren om te zien hoe leuk de combi van ACT en gehoor kan zijn in de breedste zin van het woord.

ACT, Acceptance Commitment Therapy is nog jonger dan de audiologie.

ACT is een bewezen nieuwe vorm van cognitieve gedragstherapie die ook beschreven wordt als een derde generatie gedragstherapie binnen de gedragswetenschappen. De allereerste publicatie hierover was in het boek “Mindfulness and Acceptance, expanding the cognitive-behavioral tradition” van Steven Hayes uit 2004. Hayes is de grondlegger van ACT in die jaren en nog steeds zeer actief in ACT.

ACT en gehoor is een geniale combinatie, omdat er vele gehoorklachten in onze huidige tijd niet even op te lossen zijn.

Gehoorverlies, de vrij ernstige, kunnen we met technische hulpmiddelen wel al verbeteren, maar een beperking zal meestal blijven bestaan. Genoeg momenten waarop met de beste technische aanpassing nog steeds een gesprek moeilijk te volgen zal zijn.

Maar ook klachten als tinnitus, hyperacusis, misofonie, LFG-hinder en evenwichtsklachten zijn stuk voor stuk gehoorklachten die we in de meeste gevallen niet even met een pilletje of operatie kunnen oplossen, laat staan met een apparaat.

Dit zijn klachten waarbij de patiënt te vaak nog te horen krijgt “Leer er maar mee leven.”

En daar kan de combi van ACT en de kennis van de audiologie zeer bruikbare handvatten bieden.

Inzichten en ervaringen om nieuwe wegen te ontdekken die ondanks de aanwezige klachten het toch mogelijk maken een waardevol en vitaal leven te leiden. Leiden met de korte ei, niet met die lange ij. Waarbij binnen ACT het net zelfs de bedoeling is om met die lange ij het leven te leiden.

Die kennis te mogen gaan delen en daarmee hopelijk die passie, dat vuurtje bij collega’s fel te laten gaan branden, is een waardevolle bijdrage die ik de komende tijd mag gaan leveren.

Zo ga ik in samenwerking met Practical ACT, Jan Steunenberg een bijzonder uniek webinar organiseren voor collega’s die binnen de gezondheidszorg al met ACT werkzaam zijn en ik ze mag gaan meenemen in de wondere wereld van het gehoor: “Geef GEHOOR aan ACT!”

https://www.practicalact.com/geef-gehoor-aan-act.html

En Tim Batink die mij gevraagd heeft een masterclass te gaan geven “ACT en gehoor”. Tim is één van de wetenschappers die in Maastricht samen met Gijs Jansen ACT wel heel sterk op de kaart hebben gezet met hun boek Time to ACT!

Beide nu hoofddocenten zijn in de boeiende opleidingen die zij voor ACT organiseren, gekoppelt ook aan diverse andere specialismen.

Dus ja, helemaal te gek die combi van ACT en de audiologie te mogen gaan delen.

Laat mij maar een van die gestoorde collega’s zijn! 😊

Antwoorden op grote vragen

Stephan Hawking.

Wat een held. Wat een vooruitziende blik. Wat een creatieve geest om verder te kijken dan wat wij mensen voor ogen hebben.

Antwoorden op grote vragen. Nee, Dé antwoorden op dé grote vragen, is de titel van een boek dat verplichte literatuur zou moeten zijn op scholen. Want de kern van alle grote vragen ligt in dit boek verborgen.

Meerdere inzichten die mijn eigen brein prikkelde om met een ander perspectief naar de huidige wereldproblematiek te kijken.

Één hiervan is deze:

“Het is een heerlijke tijd om in te leven en onderzoek te doen in de theoretische natuurkunde.

Ons beeld van het heelal is de afgelopen vijftig jaar enorm veranderd en ik ben blij als ik daar een kleine bijdrage aan heb geleverd.

Een van de grote onthullingen van het ruimtetijdperk is het perspectief dat de mensheid op zichzelf heeft gekregen.

Als we de aarde vanuit de ruimte zien, zien we onszelf als een geheel. We zien de eenheid, niet de verschillen.”

We zien de eenheid, niet de verschillen.

Laat dat nu ook in het conflict Palestina en Israël gelden. Wie kan daar nog een antwoord op vinden? Op een conflict dat al jaren duurt en waar geen touw meer aan vast te knopen is.

Maar dat geweld geen oplossing kan en mag gaan zijn, dat moge uit de geschiedenis wel duidelijk zijn.

Een antwoord op dit conflict is er niet, maar dat de mensheid, ons toekomstig bestaan vooral voor onze kinderen en straks kleinkinderen wordt bedreigd door vele risico’s die op ons afkomen, ook dat is ons allemaal al bekend.

Klimaatverandering. Het opraken van levensbelangrijke grondstoffen. Politieke en geologische vluchtelingen. Oorlogen. Al dit zijn grote risico’s voor het voortbestaan van dit kleine planeetje Aarde.

Nog nooit heeft de mens zo veel kennis van zaken gehad, nog nooit heeft de mens zo dicht bij een Armageddon geleefd als nu in deze tijd.

We kunnen onze ogen blijven sluiten voor dat wat voor ons van levensbelang is en enkel aandacht houden voor entertainment en “gekkigheid” (lees idiote YouTube video’s en influencers die jongeren “inspireren”), maar de tijd dringt.

Grote wetenschappers die naam en faam hebben verdiend met keihard werken en met passie onderzoek hebben verricht in de wetenschap roepen al jaren voor aandacht voor net dat wat er in ons leven toe doet.

Stuk voor stuk schrijven deze grootheden pleidooien voor een verandering in ons denken en doen.

In de hoop dat zij geen roepende mogen gaan zijn in de woestijn. Deel ik dit pleidooi van Stephan Hawking. Maar zou ook de laatste roep van Wubbo Ockels, een van de Nederlandse astronauten hier aan toegevoegd kunnen worden. Op zijn sterfbed geeft hij met letterlijk zijn laatste adem een adembenemend pleidooi.

Het komt er bij beide in het kort hier op neer: Wetenschap en met name onze mogelijkheid om kennis te toetsen, te delen en om van te leren, is van essentieel belang voor het voortbestaan van de mensheid.

En als ik nu lees dat een raket die Israël vanuit de Iron Dome afvuurt een waarde heeft van $50000,- dan gaat er nu weer heel veel geld verloren aan iets dat zeker geen bijdrage levert aan een verbetering van de kansen voor ons voortbestaan.

De Doomsday Clock staat al op 100 seconde voor middernacht. En de secondes tikken weg.

https://thebulletin.org/doomsday-clock/current-time/

Hawking windt er geen doekjes om, met Trumpiaanse politiek, de strijd om macht waarin ieder voor zich en God voor ons allen hoog in het vaandel staan, met die spirit gaan we de mensheid niet redden.

Stephan Hawking is er niet meer. Maar zijn kennis en kunde leven voort in boeken, geschreven woorden.

Kennis. Hét DNA, zoals hij zelf in dit boek beschrijft, dat we kunnen doorgeven aan onze kinderen. Waarbij kinderen in deze niet per se onze eigen biologische kinderen zijn, maar meer ieder die ons lief is.

Dit verder denkend, zou de liefde die we voelen voor dat wat mens heet, ook de liefde kunnen zijn voor alles wat bestaat.

Even een gedachteoefening: stel dat Doomsday straks werkelijkheid wordt, ik bedoel, met alle kennis van nu is die kans heel erg groot. Zoals het er nu naar uitziet gaan we drie generaties niet meer redden. Dus de kleinkinderen van de huidige kinderen gaan het meemaken. Het einde van het bestaan. Aarde “game over”. Weg. Niets meer van al dit. Het heelal zal nog bestaan, maar niemand meer die een lied schrijft over een zonsondergang. Niemand die een gedicht schrijft over de liefde die die voelt voor een ander. Niemand meer die een prachtige foto maakt van wolken in de lucht. Niemand meer die kan navertellen hoe mooi het leven is.

Niets van dit alles kan nog worden doorgegeven of gedeeld.

Ik weet zeker dat ieder mens iets moois heeft om door te (willen) geven. Dat zit in ons natuur. Daar is ons hele bestaan op gebouwd. Dat is ook wat we kost wat kost willen vasthouden en niet willen verliezen.

Een Palestijns gezin dat uit huis wordt gezet, waar ik zie dat de jonge dame vooral voelt de geschiedenis die zij daar op die plek heeft beleefd. Haar vader die eigenhandig die plek groot heeft gemaakt. Haar stukje dat zo belangrijk is, wil zij kosten wat kost behouden en doorgeven aan haar kinderen.

Stephan Hawkings levenswerk om antwoord te vinden op de vragen over vooral die zwarte gaten in het heelal, alle kennis van de natuurkunde, ook die kennis wil hij kosten wat kost doorgeven aan zijn kinderen.

Niet voor niets dat het slotwoord in dit boek geschreven is door zijn eigen dochter. Zij heeft het gezien, zij heeft het meegekregen, dat wat zo belangrijk is in dit leven.

Respect voor dat wat ons mens maakt. De kansen die ons gegeven zijn. De kracht en mogelijkheden wij hebben zijn zo groot, enkel is het van groot belang dit alles zo in te zetten dat wij er allemaal iets aan kunnen hebben.

En dan sluit zij af met een heel belangrijk klein detail. Het boek is een verzameling van een aantal artikelen die haar vader in de laatste jaren van zijn leven nog heeft geschreven. De zin die ik net er uit heb gehaald bevat een belangrijk detail wat haar vader bijzonder groot heeft gemaakt.

“Ons beeld van het heelal is de afgelopen vijftig jaar enorm veranderd en ik ben blij als ik daar een kleine bijdrage aan heb geleverd.”

Stephan Hawking: “Ik ben blij als ik daar een kleine bijdrage aan heb geleverd.”

Hoe bescheiden iemand kan zijn die zo groot is.

Zijn grootste wens was om anderen te inspireren en vooral de wetenschap boeiend te maken voor volgende generaties.

Ik hoop vurig dat er genoeg jongeren zijn die de wetenschap zien als het belangrijkste goed om door te mogen geven.

In de hoop dat we het tij kunnen keren.

De eerste vliegles

“Papa Tango Charlie, ready for depature, clear for take off”. De gashandel vol open. Daar gaan we dan. In een tweezitter racen we van nul in een paar seconde naar topsnelheid om los te komen van de grond. Mijn hart bonst in m’n keel. Als een vuurpijl schieten we omhoog. En meteen voel je de turbulentie die vandaag extra voelbaar gaat zijn, want met 30 graden plus is er veel thermiek. De warme lucht boven het asfalt duwt beide vleugels meteen krachtig omhoog. Al gauw zie ik de Maas liggen in dat prachtig Limburgse landschap, de Maas waar we koers op zetten. Deze duidelijke lijn in het landschap gaan we volgen richting Born, “off to BRAVO”.

Daar boven het vlieggebied rondom Roermond hebben we het luchtruim zowat voor ons helemaal alleen. Vanaf het begin mag ik zelf “in controle” zijn, de stuurknuppel, de gashendel en met beide voeten bijsturen. Vanaf BRAVO gaan we helemaal los. Stijgen en dalen. Scherpe bocht links, scherpe bocht rechts, met prachtig uitzicht op de stad Roermond. Én op de metertjes letten. Snelheid. Toerental van de motor. Hoogte en stijgingssnelheid. Daar we op zicht vliegen is het van belang de afstand tussen horizon en bovenkant dashboard gelijk te houden. Het lijkt er op dat ik zowat zes parameters heb die ik onder controle moet krijgen om het toestel stabiel en in lijn te houden. Grappig is dat hierin precies een ACT-element in zit. Hoe meer ik probeer met kracht bij te sturen, hoe onstabieler het toestel wordt. Op het moment ik het wat losser laat en minder weerstand bied, bij wijze van spreken het toestel min of meer het zelf laat doen, maar toch lichtjes bijstuur, het veel beter gaat. Hoe mooi de parallel met het leven. Waarin we vaak op allerlei manieren bijna krampachtig controle proberen te krijgen op en over alles wat er in ons leven gebeurt.

Het vliegtuig is als het leven. Groots en log, maar wij kunnen er altijd nog zelf richting aan geven. Niet altijd precies zoals we willen. Als het niet gaat zoals het zou moeten gaan (volgens ons), moet het maar gaan zoals het gaat. Bij grote impacts niet meteen sterk reageren, maar rustig blijven en lichtjes bijsturen. Daar waar het wel kan geef je meer gas bij en met de neus omhoog, het doel in zicht, stijg je naar grotere hoogtes. Vliegen is net als (het) leven. 😊

Wat een bijzonder mooie ervaring was deze eerste proefles. Van het eerste moment tot de landing was het zo’n wow-moment. Dat is zo’n moment/ervaring waarin al je zintuigen gericht zijn op de ervaring die je op dat moment doet. Iedereen heeft wel zo’n moment in herinnering. Op zo’n wow-moment wil je niets verliezen, net daarom neem je als vanzelf alles heel sterk waar. Al je zintuigen vol open. Alles neem je intenser waar, kleur, geur, geluiden, gevoel. Zo’n wow-moment voor altijd in je geheugen gegrift.

Helemaal in het hier en nu zijn. Mindfulness is hierop gericht. Voor velen klinkt Mindfulness zweverig in de oren. (Leuke zin voor een audioloog die vliegles neemt😊.) Echter de essentie van mindfulness is bewuster te ervaren van datgene wat je beleeft. Het is een vaardigheid die je kunt trainen, net als fietsen, net als vliegen. Leren bewust je zintuigen open te stellen, waardoor je meer van het moment zelf kunt genieten en intenser je leven kunt ervaren. Die vaardigheid mindfulness, is een belangrijke pijler binnen het ACT-model. Daarover beslist in komende blogs nog meer.

De landing is ingezet. Vanuit het Noorden vliegen we naar de landingsbaan, net als we boven het warme asfalt komen, duwt de warme lucht ons plots nog even een aantal meters omhoog. Zo sterk had de instructeur de thermiek vandaag nog niet bedacht. Heel beheerst en rustig met kleine correcties “stuurt” hij bij. “Verkeer van rechts” noemt mijn collega maatschappelijk werker het steeds, onverwachte events die op ons (levens)pad komen. Hoe we daar vervolgens op reageren en op bijsturen is van groot belang in hoe we uiteindelijk de touchdown kunnen maken.

En zo staan we weer veilig aan de grond met een van mijn droom-activiteiten afgevinkt op de Bucket-list. Daarmee het verlangen om zelfstandig te kunnen vliegen nog sterker dan ooit te voren.

Time to ACT!

Bezorgd zijn we nu denk ik wel al allemaal. De komende tijd gaat hoe ook spannend zijn.

Zelf ben ik heel bezorgd, om bijna iedereen om me heen, m’n gezin, m’n ouders, broers, vrienden en collega’s. Zelfs om heel Nederland en de wereld. Erg hè?! 😊

Waar gaan we met z’n alle heen? Hoe ziet de toekomst er uit?

Die bezorgdheid kan mij verlammen, kan mij bijna enkel zicht geven op al die beren op de weg.

Bij toeval ben ik net aan een cursus ACT voor professionals begonnen. Aline Kruit is mijn trainer. Eerste bijeenkomst hebben we nog net, met in achtneming van de strenge regels, afgelopen vrijdag (13 maart) gehad, volgende sessies gaat voor de hele groep online zijn.

ACT staat voor Acceptance and Commitment Therapy. Een strategie of een manier die je kunt inzetten om anders en hopelijk beter met problemen om te gaan.

ACT gaat niet proberen de inhoud van je probleem te veranderen, zoals bij CGT cognitieve gedragstherapie het geval is, maar ACT gaat er min of meer van uit dat waar je problemen mee hebt dat je dat niet kunt veranderen, maar wel de manier waarop je dan met dat probleem omgaat. Angst, bezorgdheid, speelt hierbij een grote rol.

Nu denk ik dat we de komende tijd genoeg thuis gaan zijn, genoeg tijd dus om in detail hier mee bezig te gaan zijn. Nieuwe inzichten leren kennen.

Vanuit die eerste bijeenkomst en literatuur die ik al gelezen had is me één ding duidelijk geworden. ACT kan ik heel goed gebruiken in de periode die nu komen gaat. Waarom zou ik de informatie vanuit de cursus, die mij een compleet nieuwe visie en kracht geeft het Coronavirus mentaal beter aan te kunnen, niet met jullie delen?

Daarom ga ik het gewoon hier met jullie delen, zij die het leuk en interssant vinden gaan het lezen. Heb je zoiets van waar heeft die Scheijen het over? Heb ik helemaal niks aan. Hoop ik dat je niet toch blijft lezen en je enkel irriteert aan de wijze waarop ik dit ga schrijven. Namelijk open en eerlijk. Hoe ik het zelf beleef. Stappen die ik in gedachte ga maken, zelf leren om anders er mee om te gaan.

Dat is namelijk de basis van deze cursus, titel “ACT voor professionals”, ook al is die dus bedoeld voor trainers, therapeuten en coachers, je zult ook als professional zelf eerst ACT helemaal moeten doorlopen en ervaren. Met de billen bloot gaan dus! Laat ik dat proces samen met jullie gaan delen, in de hoop dat je er ook iets aan hebt. En ben jij al ACT getraind en heb je op of aanmerkingen, hoop ik dat ook jij die hier durft te delen, zodat we er allemaal van kunnen leren.

En wie weet, is het mogelijk om hiermee de moeilijke tijd die komen gaat samen te doorlopen.

ACT is een open source training, dat wil zeggen dat heel veel info vrij toegankelijk is. Het wordt zelfs aangespoord om die info te delen. Om meer en meer mensen deze nieuwe technieken eigen te laten maken. Het is een andere wijze om met problemen om te gaan.

De allereerste oefening die werd gegeven was dan ook bedoeld om dit inzichtelijk te maken. Aline riep uit de groep drie personen naar voren en deze werden in één lijn achter elkaar gezet. De ene persoon was ons, de mens, wij. De middelste persoon stond symbool voor alle problemen die we zo tegenkomen in ons leven, zaken waar we ons zorgen over maken. En de laatste persoon in de lijn stond als zijnde alle waarden die wij belangrijk vinden in ons leven. Waar staan we voor, wat vinden wij belangrijk? Welke doelen stellen we onszelf?

En als deze drie mensen zo in een lijn staan dan kun je als mens bijna die waarden niet zien, je bent bijna altijd gefocust op de problemen die voor je staan. Die probeer je dan weg te duwen, of van weg te lopen. Je probeert over die problemen controle te krijgen. Weg te nemen het liefst. Maar al dat lukt steeds niet, dus moet je gaan kijken of het anders kan.

En daar was voor mij die eerste eye opener. Die problemen kun je meestal niet wegnemen, die bezorgdheid en angst is er, kan ook heel normaal zijn. Ik bedoel, CORONA, er komt ook echt iets op ons af. Dus dat we bezorgd zijn is nu heel normaal.

De truc is om te zien dat je ook naast die problemen, naast die angst, kunt gaan staan, waardoor je vol zicht krijgt op jouw eigen waarden. De problemen en angsten zijn er nog steeds, die kun je zien, maar ze belemmeren niet het zicht op jouw waarden en doelen in je leven. Hoe mooi is dat? Die mogelijkheid is er dus. Alleen, dat is niet zo even gedaan. Daar is dus die training voor.

Maar zoals hier nu. Coronavirus, is er, de veranderingen die dit geeft ook, kunnen we niet gaan wegnemen, hebben we mee te dealen. Hoe we daar mee omgaan is aan onszelf. Ik ga er naast proberen te staan en oog te hebben voor mijn eigen waarden, wie ik ben. Doelen die ik mezelf stel probeer ik ondanks alles wat er nu speelt nog steeds voor ogen te houden. Grappig dat in dit gezegde, “het voor ogen houden” dit eigenlijk ook al zegt.

Ik ga dit proces met jullie delen. Tussendoor ga ik zeker ook weer schilderen en dat alles gewoon hier met jullie delen. In de hoop jou als lezer te inspireren en jouw eigen talenten net nu in te zetten. Jouw eigen waarden en doelen te gaan zien en naar toe te werken. Wie weet kunnen we dan na Coronatijd samen zeggen, het was een moeilijke tijd, maar ik had hem eigenlijk niet willen missen, want ik heb er enorm veel van geleerd en aan gehad.

Time to ACT! 😊

De regen klettert voort

Het regent buiten, we hebben het raam een beetje openstaan, de regen tikt op het raam en op de plastic die nu in de wintermaanden buiten op de tuintafel ligt. Het regent hard, want ik hoor ook dat het water op het terras blijft staan en in de plas water die nu daar ligt klinkt het gespetter van de regen nog luider.

Al deze geluiden geven nu rust. Windgeruis hoor ik en de lamellen bewegen zelfs een beetje en tikken tegen het raam. De wind in de boom buiten, de plastic van de tafel beweegt een beetje. De kerkklok die in de verte slaat, half twaalf.

Al deze geluiden kan ik plaatsen, kan ik in woorden beschrijven, zelfs jij die dit leest zal al deze geluiden herkennen, wellicht dat je ze zelfs hoort, ook al hoor je ze niet echt. Maar deze geluiden kun je je zeker sterk herinneren van ooit die ene keer. Misschien zelfs een mooi moment van regengekletter ergens op vakantie. In een caravan of tent.

Ik ga hier zo bij in slaap vallen, wordt er heerlijk moe van, maar een jaar geleden lukte me dat niet. Toen was de dakgoot nog niet in orde, een lekkage die nog niet gedicht was en zo kon het elk moment inregenen en meer schade geven. De onrust toen hield me uit mijn slaap. Bang dat het helemaal mis zou gaan daar buiten. Als het nog harder zou gaan regenen zou het wel eens een heel groot probleem kunnen gaan geven. Een compleet andere betekenis die aan hetzelfde geluid gegeven werd. Niet makkelijk om toen aan die vakantie te denken, het als een romantisch geluid weg te zetten. Maar ik moest het wel maar gewoon toelaten, kon er het ‘s nachts toch niks aan doen. Wat was het ergste dat zou kunnen gebeuren? Het lek zat enkel boven de garage, binnen in huis zou het toch niet komen. Alles is goed gekomen.

Nu lig ik wakker, omdat dit alles zo duidelijk weergeeft hoe complex ons horen is en ik dit alles hier nu even wil delen. Dit maakt dat complexe meteen zo duidelijk. Dat we onze oren gebruiken om vrijwel continu onze omgeving te checken. Zelfs met onze ogen dicht kunnen we horen wat er allemaal gebeurt. De kleinste bewegingen in de lucht kunnen we waarnemen. Die kerkklok die daar slaat op wel een kilometer afstand kan ik horen. Een trilling die zelfs door de beweging van die geluidstrilling van de regendruppels en windgeruis heen gaat. Zelfs tegelijkertijd een activiteit in de auditieve cortex geeft en mij kan laten horen wat het geluid van de klok is en wat van de vallende regendruppel daar op de plastic die op de tafel ligt. BeWONDERenswaardig toch? Voor zo veel mensen een vanzelfsprekendheid. Heel normaal. Maar wat als je slechthorend bent? De hoortoestellen die ’s nachts uit moeten?

De klok slaat weer, één keer nu, kwart voor twaalf. Ik ga slapen. Morgen weer vroeg op. Gedachten door mijn hoofd. De regen klettert voort…heerlijk.

Hearing well and being well

A huge compliment to the organizers of this conference! And all the speakers had such an Inspiring lecture! Thank you for that!

As I am now laying at my bed, almost midnight. Just had a glimpse out of the window. From the 37th floor an amazing view over Frankfurt. Seeing all these lights, this skyline, the world, all those people. Living together.

Communication is the most important element that makes all this work!

Hearing each other, listening to stories that have to be told, and the moment one really takes some time to sit down and have a real conversation.

Make it even possible to change this world. Even to make the impossible possible. Cause what I see, is that the knowledge is all there.

Miracles can be possible, if only…

At my ears now playing; KC LIGHTS, featuring Nicole Dash Jones, titel: Change the world.

Amazing listening to this music, all the instruments I can hear, I love to listen to this combinations of strings and voices, drums, hearing all this together and that one can choose in the brain to focus on one instrument, that already is such a miracle, but what to think of this device, here in my hand, my phone, these headphones with Bluetooth connection, Spotify, that gives me access to all the music I want to listen to, I can just with one click on the phone start music on my headphones…

Just imagine! All the people who have made this work! From the artist who composed this music to the dream once Steve Jobs had and made in possible…

How many meetings, discussions, chats with colleagues have there been before all this was real?

And still there is so much we still have to reveal.

Hearing well, being well.

Dokters van morgen

Gisteren de hele filmcrew van “Dokters van morgen” op bezoek gehad. Samen met mijn collega psycholoog en onderzoeker dr. Rilana Cima mag ik vertellen over onze gespecialiseerde tinnitusbehandeling.

Wat een leuke ervaring was dat. En mooie verhalen.

Antoinette Hertsenberg die met haar filmploeg in het restaurant van Adelante haar lunch gaat eten en door een jonge dame herkend wordt. Deze jonge dame revalideert in het centrum en is zo blij om Antoinette live te zien, ze had Antoinette sowieso een brief willen schrijven om haar te bedanken. Door een van de uitzendingen van Dokters van morgen over hersenletsels heeft zij nu beter zicht gehad om haar eigen revalidatietraject te vinden. Tranen in haar ogen, verrast om Antoinette daar in het restaurant te zien en haar persoonlijk te kunnen bedanken. Dit verhaal vertelde Antoinette mij weer even tussen de opnames door, met een enorme smile op haar gezicht van geluk. Dat is precies wat dit zo mooi maakt, aandacht in en voor de zorg. Dokters van morgen.

Wat een bijzonder fijn team, onze tinnituspatiente die gevolgd wordt in deze opname werd helemaal gerustgesteld. Gesprekken verlopen daardoor ook vrij snel als “gewoon normaal”. De camera is er figuurlijk niet meer bij, ook al staat de cameraman met die lens boven op mijn neus. Oprechte interesse en ontzettend leuke terugkoppelingen van de hele crew maken het een gewoon interessant gesprek.

Ik geef uitleg over tinnitus, leg aan de hand van “Das Glas der Lebensakzeptanz” uit hoe een en ander gekoppeld is. Dat de tinnitusproblematiek heel complex is, maar we wel mogelijkheden hebben mensen te helpen.

Antoinette die het helemaal begrepen heeft en op de punt van haar stoel zit, komt zelfs met een metafoor die zo passend en grappig is dat ik hem met jullie wil delen:

“Is het dan als bij pijn?” Vraagt ze. “Ik kook nogal graag, maar kan er eigenlijk helemaal niks van, snij me dus ook regelmatig in mijn vingers”. Ze laat een snede zien die vrij vers is. “Pas als ik kijk en het bloed zie, voel ik de pijn”. Zegt ze. “Dus de gedachte dat het pijn moet doen. Laat me dit ook voelen?”.

Hoe mooi is het als iemand zelf met zo’n voorbeeld komt. Dan heb je de essentie al helemaal begrepen.

“Mag ik vanaf nu deze anekdote van jou gebruiken en jouw naam er bij noemen?”, vraag ik. Antoinette lachend: “Graag! En vertel er maar bij hoe onhandig ik met koken ben!”.

https://www.npostart.nl/dokters-van-morgen/AT_2084608

#doktersvanmorgen #gehoor #audiologie #tinnitus

De mens is een kunstwerk

Mooie ontwikkeling bij de collega’s in Maastricht.

https://www.mumc.nl/actueel/nieuws/onderzoek-dagelijks-gebruik-kunstmatig-evenwichtsorgaan

Los van de technische mogelijkheden. Enkel al kijkend naar dit plaatje van het binnenoor, gehoor- én evenwichtsorgaan in één, laat zien hoe ingenieus ons menselijk lichaam is. Dit plaatje alleen al is een kunstwerk op zichzelf. Laat staan dat we straks met minuscule technieken dit kunnen “besturen”, maar zo ver zijn we nog lang niet. Tot die tijd is het van groot belang om mensen die hulp zoeken effectieve hulp te kunnen geven.

Gelukkig hebben we een fantastisch samenwerkingsverband met KNO Evenwicht Maastricht om mensen te helpen met gehoor- én evenwichtsklachten.

Wat ik zelf altijd bijzonder vind is dat dit alles zo kan groeien en precies op de goeie plek terecht komt. Alleen al die gehoorbeentjes, hamer, aambeeld en stijgbeugel, de kleinste botjes van het menselijke lichaam. Én dat wij daarmee kunnen horen en tegelijkertijd met het evenwichtsorgaan voelen hoe we ons in de ruimte bewegen.

Ik lig lekker buiten in de schaduw onder een boom. Hoor het geritsel van bladeren in die treurwillig boven me, vogels die fluiten, een van de buren het gras maaien, een vliegtuig in de verre verte, auto’s heel ver weg, kinderen schreeuwen in de achtbaan bij de Valkenier, je weet wel die met die lieveheersbeestjes, dit geluid is voor mij een echt zomergeluid, nu hoor ik de buurman iets in de GFT-bak gooien, het herkenbaar geluid van die deksel. Tegelijkertijd een motor die in centrum Valkenburg voorbij rijdt, ook een typisch zomergeluid.

En dit alles zijn inimini geluidstrillingen in de lucht. Die van al deze geluidsbronnen hierboven beschreven mijn trommelvliezen tegelijk op verschillende frequenties lichtjes laten bewegen, die kleinste botjes van ons lichaam laten trillen en verdergeleiden in dit slakkenhuis zoals op de foto. Haarcellen heen en weer gaan, ionenstromen genereren, via zenuwbanen en knooppunten mijn auditieve cortex bereiken ik nu hier op dit moment al deze geluiden bewust kan waarnemen, hier in dit bericht in woorden dit alles beschrijf en jij deze tekens al lezende precies kunt voorstellen hoe die geluiden klinken, omdat je ze zelf al eens een keer ervaren hebt.

Laat dit nu eens even binnenkomen, hoe ver we al zijn. Wat we allemaal al weten. In welk detail we kunnen kijken. Maar nog een lange weg te gaan voordat we op microniveau kunnen “repareren”. Hoe meer mensen dit leuk gaan vinden, hoe eerder we oplossingen voor alle problemen gaan vinden. Want wie gaat er voor zorgen dat als er problemen zijn er naar oplossingen gezocht wordt?

Daarom is kennis delen, goed onderwijs, geld voor onderzoek, maar ook jongeren motiveren en inspireren om technische vakken leuk te gaan vinden en teamwork, o zo belangrijk…😊

Én elkaar successen gunnen. Daarom een dikke proficiat aan het adres van mijn collega’s in Maastricht met het behalen van deze subsidie voor verder onderzoek op evenwichtsklachten.

Audiologie en kunst

Het magazine voor alle hoorprofessionals; Audiology Infos. Een magazine voor heel Nederland en België. Hoe mooi om aan de collega’s en vakgenoten te laten zien dat vanuit de kennis in de audiologie en de passie in kunst, nieuwe inzichten gevonden worden.

Lees hier het hele artikel.

Delen mag!;)

 

Nieuwe werelden ontdekken

Afgelopen week nam ik deel aan de stafdag Adelante, een hele dag intensief vergaderen met een groot deel van alle medisch specialisten Adelante. Als klinisch fysicus – audioloog, sinds enkele jaren met een AGB-code, lid van LAD (Landelijke vereniging voor Artsen in Dienstverband), daarmee een gelijkgesteld beroep aan de medisch specialist in de zorg en daarmee ook lid van de medische staf Adelante.

Hoe mooi ook, omdat ik van mening ben dat er een nieuwe generatie zorgverleners, maar ook zorgstructuur aan het opkomen is, waarbij wij als klinisch fysici een meerwaarde kunnen geven in die complexiteit van de hedendaagse zorg.

Een revolutie in de zorg is gaande. Sowieso al jaren een trend, het holistisch denken. Niet meer enkel inzoomen op één aspect, maar de patiënt bekijken als mens, niet als een machine waar iets in stuk is en gerepareerd moet worden, nee, ook kijken naar wat het medisch ingrijpen met de mens achter de patiënt doet.

Vaak ook de softe kant in de zorg genoemd. De psycho-sociale kant. En laat dat nu net een van mijn passies zijn.

“De mens op zich is als een kunstwerk” heb ik ooit gezegd. Elke persoon is een uniek exemplaar. Bloemen, bomen, watermoleculen, een appel, een banaan, heel veel in de natuur heeft precies dezelfde vorm en eigenschap, maar elk mens is een individu, één persoon op zich, niemand is hetzelfde. Zelfs een ééneiige tweeling geeft een verschil in karakter, in het zijn. En dat, dat maakt ons mens.

Een bijzondere eigenschap is ook dat wij kunnen nadenken over wat er om ons heen gebeurt. Wij zijn het enige wezen dat kan analyseren, beredeneren, wiskundige berekeningen kan maken om dat wat we in de natuur zien gebeuren in wiskundige, natuurkundige en scheikundige formules weten om te zetten. Met alle kennis die we nu hebben, kunnen we berekenen dat als ik die muur uit de achtergevel breek, met dat dak en die constructie erboven, precies die balk met dat gewicht en die vorm op die plek moet komen om al dat wat erboven zit te dragen en het huis veilig kunnen bewonen. Ik zit er nu midden in, een grote verbouwing thuis. 🙂

Maar dat laat mij tevens zien hoe ver wij als mens zijn in wat er allemaal al kan. Wat wij al allemaal kunnen, grote bewondering om te zien met welk een gemak die aannemer kijkt naar al dat wat in de bouw nu al mogelijk is. Maar ook om te zien welk een techniek we vandaag de dag hebben om dat alles tot in detail te berekenen en toe te passen en te maken. Maar met die bewondering waarmee ik naar de aannemer kijk, met diezelfde verwondering kijk ik nu in de zorg.

Het computertijdperk heeft namelijk al die kennis en vaardigheden in een stroomversnelling gebracht en we zijn ons daar vaak niet van bewust. Maar dat bewustwordingsproces begint er langzaam meer en meer te komen. We gaan van het meten is weten, naar wat doen we dan precies? De achterliggende gedachte van wat wil dit alles nu zeggen? Wat kan ik er mee? Het inzicht. Maar dan vanuit vele invalshoeken tegelijk bekeken. Verschillende disciplines die vanuit hun specialisme gaan samenwerken.

En dat is echt iets nieuws. Voorheen was er de dokter die enkel vanuit zijn eigen professie keek en op het moment dat deze dan vanuit zijn vakgebied niet meer verder kon, kwam de dooddoener: “Ik kan niets meer voor u betekenen” of “Sorry, maar daar moet u mee leren leven”.

Wat dat met een mens dan doet is bijna onmenselijk, de gedachte dat niemand jou meer kan helpen is zo pijnlijk, geeft zo een verlies, dat enkel die woorden je nog slechter laten gaan voelen. Terwijl er nog zo veel mogelijk is. Want ons brein is iets fantastisch.

Op dit moment ik hier deze woorden schrijf flits er in een milliseconde door mijn brein een gedachte die mij laat zien hoe geniaal dat brein is. Alleen hoe dan kan ik die gedachte in woorden hier nu op papier krijgen?

Want dat inzicht is dus het nieuwe tijdperk we ingaan. De wereld waarin die complexiteit waarin we leven, mogelijk wordt om te beschrijven, daarmee te weten hoe het werkt, dan te kunnen voorspellen, te reproduceren en als laatste stap het te kunnen toepassen. Zo zijn we al jaren als mens er mee bezig om de wereld om ons heen te beschrijven. Alleen wij als mens doen dat. Boeken worden er geschreven, video’s en documentaires gemaakt, cursussen gegeven, vakgebieden die daardoor ontstaan, dit alles steeds meer en beter.

En tot nog toe was het gericht op vooral specialisatie. Ieder met zijn eigen blik op het probleem. En daar komt de fysica om de hoek kijken, om dat alles vanuit een soort van helicopterview te bekijken, holistisch, vanaf een afstand, dat alles biedt meer mogelijkheden. Net als het kijken naar een schilderij, dan kun je met je neus bijna op het doek details zien of van een afstand het groter geheel welk een compleet nieuw beeld geeft.

Dat specialisme beperkt ons soms te veel in ons kunnen. Het geeft grenzen aan waardoor die specialist dan moet zeggen “Dit is wat ik kan, meer kan ik niet”, maar kijkend over grenzen heen, kan wel die andere collega nog iets betekenen. Een doorverwijzing doet dan wonderen. En dit is iets waar de medisch specialist zich nu steeds meer bewust van wordt. Van ketenzorg naar netwerkzorg. Ketenzorg waarin nog steeds die eilandjes los van elkaar samen werken. Zonder kennis van wat wie nu precies doet. En datgene we niet weten, daar kunnen we ook geen gebruik van maken. Maar die lacune in denken, die worden we ons nu op vele vlakken steeds meer bewust, zodat we die gaten in het systeem kunnen gaan opvullen. Net als een computernetwerk we zorgpakketten aan elkaar gaan koppelen. Steeds beter van elkaar weten wat ieders specialisme doet.

Dat inzicht had ik in een pitch van drie minuten gegoten. Want als klinisch fysicus – audioloog gespecialiseerd in de psychoakoestiek, met mijn passie voor het complexe van dat brein en dat holistisch denken om alles vanuit een groter perspectief te zien, heeft mij dit alles de mogelijkheid gegeven iets nieuws te ontdekken. De kracht die in ons zit op moment we echt samen gaan werken. Elkaar weten te vinden en er dan samen iets moois van kunnen maken.

Niet voor niets werd ik van de 26 pitches tweede met mijn pitch, een van de collega had dit nieuwe inzicht namelijk al een naam gegeven “positieve gezondheid” en daarmee had ze de eerste prijs terecht verdiend. Een project dat nu binnen Adelante schijnbaar al lopende is. Waarbij over grenzen heen gekeken wordt, in elkaars keuken, synergie, weten van elkaar wat iedereen kan. Van patiënt tot specialist. De moderne specialist en de unieke mens als patiënt.

Vanuit de Federatie Medisch Specialisten ligt er al een plan voor 2025. Rekening houdend met al deze nieuwe inzichten, waarin we als mens steeds meer controle krijgen over dat wat er met ons gebeurt.

Het is zo mooi om dat alles te zien gebeuren. Precies als met een kunstwerk dat langzaam ontstaat en steeds meer vorm krijgt, ook zo zie ik dit nu groeien, een structuur zie ik ontstaan die verbindingen legt en daarmee iets wat voorheen onmogelijk was, mogelijk maakt. Wonderen worden er verricht. Waar we eerst dachten onze grenzen te hebben bereikt, stappen we over grenzen heen en ontdekken we nieuwe werelden.

Als fysicus denk ik dan de essentie van ons bestaan als mens.

Bedankt!

Via LinkedIn vanmorgen deze aanbeveling hieronder mogen ontvangen. Deze wil ik graag met jullie delen.

Dankbaar en vereerd ben ik bij deze bijzondere woorden. Bedankt Sjoerd voor de uitnodiging en de kans die je mij gegeven hebt om deze info met een groter publiek te mogen delen.

Sjoerd Salet

Klinisch psycholoog – Plaatsvervangend P-opleider – bestuurslid MSB at Zuyderland Medisch Centrum

Op 15 juni 2018 een prachtige Studiedag Tinnitus georganiseerd vanuit de Sectie Somatiek van de VGCt.

Ik ken Dyon persoonlijk en heb vanuit mijn werk als klinisch psycholoog binnen Zuyderland MC ook geregeld professioneel met hem te maken. Ik heb hem gevraagd vanuit zijn kennis en expertise op het gebied van tinnitus en zijn kunstenaarschap een inspirerende bijdrage te leveren ter afsluiting van deze dag. Wat heeft hij dat ongelofelijk mooi waargemaakt, met niets dan lovende reacties over zijn enthousiaste en uiterst boeiende presentatie. Als dagvoorzitter had ik de eer hem te introduceren. De woorden die ik daarvoor heb gebruikt, bleken allen een schot in de roos:

“Ik ben zeer verheugd om de spreker te introduceren die een zeer inspirerende lezing in de categorie “Art meets Science” zal geven die als sluitstuk van deze dag mag klinken.

Hij heeft twee grote passies, Tinnitus en Kunst, en zal deze twee op eigenzinnige wijze en vanuit historisch perspectief verbinden.

Heeft u niet altijd al willen weten of Van Gogh ten onrechte als dronkenman werd uitgemaakt en waarom en hoe hij nu eigenlijk echt zijn oor heeft afgesneden? Wat was het gevolg dat Goya werd getergd door complete doofheid en tinnitus? En hoe Beethoven ons heeft willen laten horen hoe tinnitus werkelijk klinkt?

Psychologie en audiologie waren wetenschappen die tegen het einde van de 18e eeuw nog niet eens bestonden. Vandaar dat er in de kunstwerken en muzikale composities eigen interpretaties van de makers zijn terug te vinden, die vanuit de kennis die we nu hebben een ander licht schijnen op tinnitus en gerelateerde klachten. Klachten als onwetendheid, onzekerheid, sociaal isolement, onbegrip vanuit de omgeving en angst voor het onbekende, die een inspiratiebron vormden voor het creëren van meesterwerken.

Hij is ingenieur, klinisch fysicus en audioloog, werkzaam bij Adelante zorggroep en co-auteur van het artikel in The Lancet. Daarnaast is hij een fantastisch professioneel kunstenaar en ook in die hoedanigheid actief op het gebied van de “psychoakoestiek”.

Mag ik een hartelijk applaus voor Dyon Scheijen!”

Niet meer dan terecht kreeg hij vooraf, maar zeker ook na afronding van zijn lezing, een daverend applaus!

Spreker gezocht?

Twee weken geleden stond ik in het Spant! Bussum, het hele theater vol met collega’s uit het land, een boeiende lezing te geven over psychoakoestiek.

Voor mij persoonlijk was dit publieke optreden de laatste trede die ik nog te nemen had in mijn hele traject in het “overwinnen” van mijn spreekangst.

Een traject van vele jaren trainingen, cursussen, oefenen en “het gewoon doen”. Met kleine stappen steeds meer vooruitkomen. Om dan nu daar in het mooie theater in Bussum, het podium te nemen en het publiek een cadeau te geven. Want dat is wat je doet in public speaking. De kennis die je de ander geeft is als een cadeautje dat je weggeeft.

En het is zo leuk om cadeau’s te geven en te zien hoe iemand daar blij van wordt.

Daarom zou ik dit nu vaker willen, het spreken in het openbaar. Storytelling.

Meerdere onderwerpen die ik als thema voor een lezing kan geven:

1. Mijn vak audiologie, met name de psychoakoestiek. Wat doet iemand met geluid? Hoe werkt ons hoorsysteem? Waarom hoort de één Laurel en de ander Yanny? Wat gebeurt er in dat brein? Van het bewegen van het trommelvlies tot aan de auditieve cortex uitgelegd aan de hand van optische illusies, auditieve illusies die vaak nog zo onbekend zijn. Een leerzame lezing over het horen.

2. Mijn carrière als professioneel kunstenaar. Een inspirerend verhaal waarin als rode draad door dat verhaal uiteindelijk de twee beroepen audioloog en beeldend kunstenaar elkaar weten te vinden.

Art meets Science.

Mijn reis naar Californië. Het kunstproject in het museum of the living artist. De plek waar het kunstenaar durven zijn geboren wordt. Het park waarin dat museum te vinden was, Balboa Park. Waar ik zelfs de foto van mij, ooit gemaakt door mijn broer Jean, terugzag in het museum of Science. Ik als fysicus daar op de foto bij een opstelling over DNA te zien, met als boventitel; the doctor of the future.

3. Mijn traject welk ik gegaan ben om mijn spreekangst te overwinnen. Ik kan nu gewoon voor een hele grote zaal staan vol met kritische collega’s en mijn verhaal vertellen, zonder rood te worden, zonder de brok in mijn keel die spreken onmogelijk maakte.

Van een sociale fobie op mijn 18de tot nu professioneel spreker. Die reis, die persoonlijke reis die ik gemaakt heb, wil ik graag delen. Om mensen te inspireren en kracht te geven dat elke angst te overwinnen is. Het niet makkelijk zal zijn, maar wel mogelijk. Dat je daarbij het niet alleen hoeft te doen, maar jij het wel zelf moet doen. Zonder de bergen te beklimmen kun je de toppen niet halen. Zonder gidsen weet je de weg niet te vinden. Maar enkel al de weg die je gaat, die weg kan al heel bijzonder en mooi zijn. Het is niet enkel de moeite waard om het doel te bereiken. Het pad daarnaartoe kan zelfs nog mooier zijn. Dit is een heel persoonlijk verhaal, maar het heeft mij gemaakt wie ik nu ben. Ik had het daarom niet willen missen, zelfs niet die dalen waar ik doorheen moest gaan. Net die dalen hebben mij de lessen gebracht om te leren. Die lessen wil ik heel graag delen om vooral mensen die spreekangst hebben met dit verhaal de weg te wijzen die ze kunnen gaan om ook die berg te beklimmen, misschien via een makkelijker pad dan ik gegaan ben, maar om uiteindelijk wel op dezelfde top met dat prachtig uitzicht aan te komen.

Een inspirerend zeer persoonlijk verhaal.

4. En dan als laatste voorbeeld mijn twee passies; Kunst en tinnitus. Meerdere genieën uit de geschiedenis werden getergd door gehoorverlies en tinnitus. In de kunstwerken en muziekstukken zijn de sporen terug te vinden waar deze meesters mee te maken hadden. Vincent van Gogh die zijn oor afsnijdt. Beethoven die volledig doof werd en zijn eigen symfonieën niet meer kon horen. Munch met De Schreeuw.

De mens alleen al is een kunstwerk op zich.

Het verhaal van deze bijzonder mooie mensen vertelt vanuit de werken die zij maakte, de schilderijen waar je de strijd in ziet, het vechten tegen de tinnitus, het ernstige gehoorverlies. In een symfonie van Beethoven zelfs te horen. Hij wil het zo graag delen met de wereld. De impact die zijn verlies van het gehoor en de tinnitus heeft op zijn werk, zijn leven, zijn zijn. Een aangrijpend verhaal achter al deze kunstenaars.

Dit zijn verhalen die ik graag wil delen, mensen hiermee wil inspireren, anders te laten denken, anders te laten kijken. Naar hoe mooi de mens is. Wij als mensen hebben de mogelijkheid om over zaken na te denken, het met elkaar erover kunnen hebben, elkaar kunnen horen, maar nog beter elkaar verstaan. In al deze lezingen komt een aspect naar voren, waar je ook vandaan komt, welke achtergrond of nationaliteit, geloof, rang of stand je ook hebt, al dit speelt voor iedereen.

De mens op zich is al een kunstwerk.

Spreker gezocht voor een event, congres of college?

In een vrijblijvend gesprek kunnen we samen bekijken wat mogelijkheden zijn en wat er gewenst is qua tijd en inhoud van de lezing.

Voor meer informatie mail me:

info@dyonscheijen.nl

Jheronimus Bosch – Tuinen der lusten

Mijn lezing “Art meets Science: tinnitus besproken vanuit een brug tussen kunst en wetenschap” begint bij “ De Tuin der Lusten” van Jerhonimus Bosch, die in de 15de eeuw leefde in ‘s-Hertogenbosch, geboren circa 1450, circa want van het begin van zijn leven is maar weinig bekend, zelfs zijn overlijden is niet exact bekend, wel dat Bosch begraven is op 9 augustus 1516.

“De Tuin der Lusten” een prachtig drieluik over het leven, de lusten in het leven en tevens de vergankelijkheid van het leven.

In het linker paneel het begin, Adam en Eva, het paradijs, midden paneel, het leven, de aarde, het feest, rechter paneel, de hel, alle ellende, vergankelijkheid, dood en verderf.

In dit rechter paneel is een oor te zien, twee oren doorboort met een zwaard en een pijl, pijn. Ook Bosch had op het laatst van zijn leven ernstige gehoorproblemen, dat is bekend. Misschien dat daarom niet voor niets de man die dicht bij het tafereel van het oor te vinden is, een zelfportret is? Bosch leefde in de 15de eeuw, zo weinig bekend van zijn eigen leven, vandaar dat we het nooit zullen weten.

Nu was ik bij toeval ook nog bezig met een voorbereiding voor een andere lezing voor AuDidact, een jaarlijks congres voor alle audiciens in Nederland. De titel van de lezing die ik daar ga geven; Psychoakoestiek, hoe gaat iemand om met geluid? De complexiteit van ons brein. Om dit duidelijk te maken maak ik gebruik van optische illusies en zo maak ik een bruggetje naar akoestische illusies, hier een samenvatting van die lezing.

Maar nu kwam ik vandaag bij puur toeval het volgende tegen. M.C. Escher, de kunstenaar die wiskundige figuren en natuurkundige aspecten gebruikte als inspiratie voor zijn kunstwerken. Een kunstenaar met een zeer eigen stijl en die nog nooit een andere kunstenaar had gereproduceerd in zijn werk, behalve één! Jeroen Bosch. En dan precies ook dat deel uit “De Tuinen der Lusten” wat ik er uit hebt gepakt om het oor te laten zien. Maar door dit kunstwerk van Escher zie ik ook echt nu pas de “Boommens” in het kunstwerk van Bosch. Met daarbij het hoofd van de kunstenaar zelf als zelfportret, meerdere kunsthistorici die hierover geschreven hebben. Sterker nog, nu past nog meer mijn hypothese dat het oor met het zwaard en de pijlen een verwijzing zijn naar tinnitus, wel of niet bij Bosch zelf aanwezig.

Hier een link naar het werk van Escher.

Een verklaring die Escher zelf min of meer geeft is dat in deze periode van zijn leven, wonende in Zwitserland, hij en zijn vrouw nogal depressief werden door de witte sneeuw en koude in dat land. Zij waren met het hele gezin verhuisd van Italië naar Zwitserland. Zijn inspiratiebron was weggevallen. De repeterende figuren in Italiaanse potten. Bloempotten en pannen uit de méditerranée waren er niet meer. Nu was het enkel veel wit van de sneeuw.

En jaren daarvoor had Escher een expositie van Bosch gezien, met vooral De Tuinen der Lusten nog in herinnering. Maar waarom dan specifiek dat deel van het doek? Waarom aandacht voor ook dat oor? Bijzonder. Zou Escher ook tinnitus hebben gehad?

Ga ik een andere keer onderzoeken, nu eerst de volgende kunstenaar die ik op mijn lijstje had staan, Fransico de Goya.

Wordt vervolgd.