Deze tranen schaam ik me niet voor

Kippenvel en tranen* in mijn ogen van geluk!

Een ex-patiënte die mijn galerie “Lindenlaan 2A” bezoekt. Jaren geleden heb ik haar op het tinnitusspreekuur mogen zien en nu blijkt dat dat gesprek voor haar een live-changing moment is geweest.

Een gesprek waar zij me altijd dankbaar voor is geweest. Mijn kunstenaarscarrière gevolgd heeft en me nu in de galerie persoonlijk wil komen bedanken. Maar vooral ook om terug te geven dat zij de hoop heeft dat ik mijn job bij Adelante niet mag opgeven om een succesvol kunstenaar te gaan zijn. Want zo geeft ze mij terug, “de kracht zit niet in het geven van alle kennis, maar vooral in het talent om te luisteren.” Hoe mooi is dat compliment!😊

Dat we bijzonder mooi werk verrichten vanuit ons tinnitusteam, dat is wel duidelijk, maar deze momenten waarop mij even weer die spiegel wordt voorgehouden om echt te zien wat enkel al “een gesprek” voor een mensenleven kan betekenen, dat maakt mijn dankbaarheid voor de kansen die ik gekregen heb enorm groot.

De mogelijkheid om te studeren, een opleidingsplek te vinden op de afdeling KNO MUMC en een team van zulke enthousiaste collega’s te mogen hebben die door elke storm die we gehad hebben, elke keer weer de weg vonden om door te gaan. Want we hebben wat pieken en ook dalen gekend.

Ons programma staat nu als een huis, het team is weer helemaal compleet en we hebben managers en directeurs die luisteren, die net als wij een empatisch vermogen hebben om niet enkel op cijfers te varen, maar ook op die intrinsieke waarde die dit vak zo mooi maakt!

Samen als team er te kunnen zijn voor mensen in nood…van de collega’s op het secretariaat, de mevrouw van de schoonmaak, die elke ochtend om 6 uur al paraat staat en mijn koffiemok zelfs afwast als ik het even in de snelheid vergeten ben, tot de collega’s in het team, elke schakel is van belang.

Dus de complimenten zijn niet enkel aan mij gericht, maar aan alles en iedereen die dit mogelijk heeft gemaakt. Daar mijn steentje aan bij te mogen dragen koester ik met heel mijn hart en deel ik graag met degene die dit ook past.

*Deze tranen schaam ik me niet voor, sterker nog, als die tranen er niet meer zouden zijn zou ik me als behandelaar zorgen maken. Net de empathie, het meeleven, maar nog meer de dankbaarheid dit voor een mens te mogen betekenen, is de kracht die al dit mogelijk maakt.

Mag je als professional in de zorg een traantje wegpinken?

Patiënt zit tegenover me en heeft zijn oren gespitst. Zoals bij vele anderen begint langzaam aan het hele verhaal duidelijker te worden. Van oorschelp, gehoorgang, trommelvlies, gehoorbeentjes, slakkenhuis naar auditieve cortex. Van auditieve filters, betekenis geven aan, naar het lymbisch systeem. De emoties, eigen gedachten en gevoelens.

En die laatste gaat verduidelijkt worden met “Het glas”.

“Het glas” is vrijwel steeds het moment in het gesprek waarop het allemaal voor patiënt zo helder wordt. Het bijna letterlijk voor ogen op tafel ligt.

Dit is het moment waar ik zie hoeveel pijn en verdriet, vechten en onbegrip dit alles soms wel al jaren gegeven heeft.

Ik ook zie dat het de mens die tegenover me zit nu eindelijk zo duidelijk wordt waar nu de pijn zit en waar wél nog aan gewerkt kan gaan worden.

Te vaak gezegd is “Er is niks aan te doen”. Dat ook zelfs een soort van mantra geworden is; er is niks aan te doen.

Er is nog zo veel te doen, maar niet hoe het tot nog toe geprobeerd werd. Er zijn andere knoppen om aan te gaan draaien.

Moeilijk, maar mogelijk.

Alle emoties komen net op dat moment bij elkaar, alles tot nog toe, maar ook de emoties die horen bij blijdschap, zicht op herstel, mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden. Weer zicht op de toekomst, weer kunnen zijn om te zijn.

Ogen zeggen dan meer dan woorden. Stilte spreekt dan boekdelen. De kracht zit in het even laten zijn. Toelaten. Het mag.

Dat moment waarop ik zie dat het kwartje valt, de opening wordt gezien naar beter. Dat vertrouwen te hebben dat het goed komt. De dankbaarheid die zelfs vaak letterlijk wordt uitgesproken met “Ben ik blij dat ik hiernaar toe ben gekomen”. En dan nog dikke tranen er bij, dan breek ik innerlijk vaak ook.

Vecht ik om niet ook in huilen uit te barsten. Want hoe mooi is het om enkel vanuit uitleg, een gesprek dat inzicht te kunnen geven. Te weten dat dit ook echt zo is. Het gunnen van geluk aan die ander ook daadwerkelijk kan. Alleen al zien dat de ander het ziet dat het mogelijk is. Dat geluk ik dan voel is met geen pen te beschrijven.

Al die emoties die er dan zijn, gevoeld worden diep binnen. Verhalen die me raken, als mens. Als professional ik alle mogelijke stappen die te gaan zijn zie.

Ik de stilte zelf ook even gebruik om zelf kracht te vinden om die vervolgstappen helder te maken en concreet te gaan plannen.

Soms, heel soms dan zal zeker die tranen te zien zijn. Schaam ik me diep dat ik die emotie niet de baas ben, maar weet ik ook dat dat weer mijn eigen gedachten zijn. Want begrip of herkenning zit niet enkel in woorden.

Daarom ben ik van mening dat het menselijke aspect van emoties in welke vorm ook professioneel getoond mag worden. Sterker nog, genoeg momenten waarop ik dat kenbaar maak dat het mij raakt in wat ik zie en wat ik hoor. Dat ik aangeef mijn tranen ook niet tegen te kunnen houden. In de meeste gevallen gaat de traan dan over in het samen delen van een lach.

Een lach met een traan. En die, die zijn het mooiste.

Muffins zijn super!

Komt een 14-jarige op m’n spreekuur binnen: “Ik ben de vader van Tjeu en dit is zijn zus” en wijst op z’n moeder.

Met een big smile gaat die zitten.

En ik lig meteen dubbel en denk “Dit gaat een leuk gesprek worden!”

Tjeu heeft een periode van een ernstige tinnitusklachten doorgemaakt en samen met z’n moeder doorloopt hij stap 1 van onze tinnitusbehandeling.

Uitleg geven, inzicht, hem meenemen in het hoe en waarom.

Het gesprek verloopt bijzonder fijn, Tjeu stelt ontzettend slimme vragen. Weet er al heel veel van. Alleen mist hij nog het gehele overzicht. In een gesprek ben ik hem dat aan het geven.

Tjeu, maakt twee bijzonder leuke grappen tussendoor:

“Meneer, weet u hoe je een verliefd stel noemt op een bank?”.

“Wat is de smerigste muziekband van de wereld?”

Te grappig de antwoorden. Denk er maar eens even over na. Ik geef ze aan het eind.

Maar wat dit alles nu zo bijzonder maakt is…dit gesprek!

Deze jonge gast, coole gast van 14 jaar! De wereld ligt voor z’n voeten. Superslim en geïnteresseerd.

Tjeu heeft beiderzijds een flink gehoorverlies, 30% spraakverstaan bij een normaal gesprek. Met zijn oortjes in hoort Tjeu 100%! Kan ook alles gewoon heel goed volgen.

Zijn kracht zit in de interactie, het doorvragen, het hebben van een boeiend gesprek.

Horen is meer dan enkel de oren!

Hij is zo vol van wat ik hem allemaal te vertellen heb dat hij er een spreekbeurt over gaat houden. Op school zijn vriendjes en klasgenoten vertellen over het gehoor en hoe boeiend dat is. Zijn ogen twinkelen van vreugde.

Aan het eind staat die op en kijkt naar z’n moeder en zegt:
“Jammer dat je alleen obers fooi mag geven”. En knikt naar mij. 😂

Ik zeg: “Tjeu, dat wij zo’n tof gesprek hebben gehad is mij al heel veel waard! Knoop dat in je oren!”.

Een volgende afspraak staat nog gepland met vader en zus er bij, want zoals gebruikelijk in de stap 1 volgt er nog een tinnitus info bijeenkomst, maar bij kinderen doen we dat met enkel de ouders. Zus mag uiteraard mee, de kat laat die toch maar thuis. Want die wilde ook eigenlijk mee.

“Dan neem ik u de volgende keer muffins mee als dank, of hebt u liever vlaai?!” roept Tjeu vanuit de deuropening m’n spreekkamer in.

“Muffins zijn super!” Geef ik terug.

Met een big smile op z’n gezicht loopt Tjeu, zo stoer als hij is, naar buiten.

Hoe mooi een gesprek kan zijn. De kracht van de audiologie is mij zo duidelijk. Wat zo vanzelfsprekend lijkt is dat voor velen niet. Maar er is vanuit de audiologische zorg gelukkig zo veel mogelijk.

De antwoorden:

  1. BANKSTEL!😂
  2. ABBAAAAHHH!😂

Omwille van privacy is de naam en leeftijd aangepast.

Horen is meer dan enkel de oren!

Ook met de feestdagen is het gehoor een groot goed

Bewustwording van de impact die een gehoorverlies kan hebben in enkel al de dagelijkse contacten kan voor slechthorenden zo veel betekenen.

Vooral nu de feestdagen er weer aankomen en die ontmoetingen en gesprekken de reden zijn elkaar te gaan zien, net dan is gehoor een groot goed.

Met elkaar zoeken naar hoe we makkelijker een gesprek kunnen hebben.

Bijvoorbeeld een rustigere plek zoeken als omgevingsgeluiden hinderen in het elkaar verstaan.

Niet luider spreken, maar gewoon langzamer, ga je als vanzelf duidelijker articuleren.

Geduld hebben en naar elkaar luisteren.

Een gesprek is in twee richtingen. En er zijn altijd tips en adviezen voor zowel degene die minder hoort, als de ander die (denkt dat die) goed hoort.

Want je hoort niet wat je niet hoort. Als er drie mensen zijn in je directe omgeving die zeggen dat je eens voor je oren moet gaan, dan is het een keer tijd om die gehoortest toch maar eens te ondergaan. Doet geen pijn!😊

Soms kan een goed gesprek al zoveel makkelijker zijn met net dat juiste advies.

Wellicht een goed voornemen voor straks in het nieuwe jaar!

Een voornemen waar je jezelf een groot cadeau mee kunt doen. Werk maken van je gehoor. Om er dan weer eens bij te horen als het gezellig is. 😉

Vanuit de keuken naar de kamer iets roepen zit er echt niet meer in. Ook harder roepen heeft dan zeker geen zin!

Dus ook als partner is het goed om te weten wat te doen. Rekening houden met, kost echt geen enkele poen.

Elkaar beter verstaan door letterlijk in mekaars ogen te kijken. Geeft zoveel meer plezier en zal het gesprek enkel gaan verrijken.

Begint dit advies nu als vanzelf te rijmen? Ai, die Sint kent dus ook in de audiologie zo zijn geheimen.

Willen we elkaar de komende feestdagen beter gaan horen. Is er qua tijd nog niks verloren.

Want de audiens zijn tot eind van het jaar gewoon open. Kunt u voor goed advies op afspraak eens naar binnen lopen.

De meeste collega’s ken ik in deze regio best goed. Heb alle vertrouwen, dat geeft u hopenijk moed.

Die hoge drempel om voor die oren te gaan. Willen wij met z’n allen verlagen, dat is waar wij voor staan.

Laten we vanuit de audiologie het komend jaar nog meer van ons horen. Horen is zo veel meer dan enkel die oren!

Alvast hele fijne feestdagen! Heb vooral leuke gesprekken met elkaar!🥳

Of zoals Hanneke Cobelens van Thuishoren zo mooi als een reactie op dit blog beschrijft:

“Communicatie is tweerichtingsverkeer, net als een tango, die dans je ook niet alleen. Laten we dansen met de feestdagen in communiceren.”

De mens is als een kunstwerk

Gisterenavond een bijzondere eerste ontmoeting met collega’s werkzaam als coach, therapeut, psycholoog of specialist in de zorg of vanuit een eigen praktijk.

Kwaliteitskring/intervisiegroep Limburg, een gemêleerd gezelschap wat deze groep sowieso al bijzonder boeiend maakt.

Bij iedere professional deze avond aanwezig staat hoog in het vaandel: De mens centraal.

De mens als een kunstwerk, uniek en bijzonder. Met groot respect voor de persoon tegenover je.

In de psychotherapie in welke vorm ook, wordt dat nog eens benadrukt op moment je de kunst van het gesprek verstaat.

Want wat maakt een mens beter met een goed gesprek? Een luisterend oor bieden. Gehoord worden. Vanuit de audiologie termen die ik regelmatig de revue laat passeren.

Maar de kennis en kunde te beheersen om die cognitieve gedragsverandering vanuit dat gesprek in gang te zetten is een kunst op zich.

En zo zie ik het gesprek als een kunstenaar die zijn instrumenten weet in te zetten op het moment deze een prachtig portret maakt.

Die instrumenten zijn de metaforen, de oefeningen, de verhalen, de ervaringen die als professional in te zetten zijn.

En net als de kunstenaar, hoe vaker je al die instrumenten gebruikt, hoe beter je ze onderhoudt, hoe meer de ervaring wordt gedaan wanneer welk instrument in te zetten is, des te beter je in dat vak wordt.

De mens zien als een groot marmeren steen, waar je met veel respect, geduld en voorzichtigheid aan gaat werken.

Laag voor laag vorm geeft. En elke keer weer met verschillende tools een stapje verder komt in het gehele proces van het samen creëren.

En net als in de masterclass waar je van de meester zelf veel kunt leren door te zien welk instrument waar in te zetten is, zo kun je van elkaar leren door het er over te hebben.

“Übung macht den Meister!”

De mens als kunstwerk.

Festivals en concerten

Morgen een interview L1 over gehoorklachten na festival of concertbezoek.

Per toeval deze week twee bezorgde ouders die mij persoonlijk om advies hebben gevraagd.

Allebei ouder van tieners die nu net beginnen met “uitgaan”.

De ene moeder een tienerdochter die van een “schoolfeestje” terugkomt en klachten heeft van tinnitus. Mij een video wordt gestuurd van het feest in een grote discotheek waarin pakweg een honderd jongeren op de beats van een DJ volledig uit hun dak gaan. Je ziet bijna elke jongere een video maken van dat moment. Het kan niet luider. Want dat moment wil je beleven, voelen. Schreeuwende menigte met de handen in de lucht.

De microfoon van de telefoon vervormt, zo luid is het geluid. Meerdere aanwezigen hebben ook een melding op de smartphone of smartwatch dat het aantal dB’en de 95 dB overschrijdt.

Slim hoef je niet te zijn om te weten dat dit niet goed is voor die jonge oortjes. Ik hoef geen audioloog te zijn om te weten dat te luid niet ok is. Maar als audioloog kan ik jullie vertellen dat er vanuit vele professionele hoeken er alles aan gedaan wordt om een groot maatschappelijk probleem straks te voorkomen.

Saskia Kloet van Veiligheid.nl pleit zelfs voor een jaarlijkse controle gehoor, net als voor de tandarts. Want een gaatje in je frequenties herstelt zich niet meer. Irreversibel proces, stuk is stuk.

Safelistening, project vanuit de WHO geeft in een rapport aan dat 1 op de 2 jongeren tussen de 12 en 35 jaar zich regelmatig in luistersituaties begeven die schadelijk kunnen zijn voor de oren.

Duizenden jongeren per jaar die zich melden met gehoorklachten tgv luid geluid in uitgaansleven.

Dit moet echt stoppen. Deze generatie gaat straks als ze 40+ zijn al heel veel problemen kunnen hebben in het spraakverstaan. Met alle gevolgen van dien. Want uit onderzoek blijkt dat mensen sowieso vijf tot zeven jaar uitstellen om iets aan hun gehoor te laten doen en dan zie je vaak dat andere klachten, burn-out, overspannenheid, slaapproblemen, deze allemaal ten gevolge van dat niet herkende gehoorprobleem, uitval in werk, verlies van baan, stress, spanningen die niet meer te overzien zijn tot gevolg hebben.

Wat hieraan te doen? Dat volume van die muziek krijgen we schijnbaar niet omlaag.

Mijn advies ligt in het advies ik gaf aan de vader die zich melde bij mij.

Tienerdochter, vanaf jonge leeftijd slechthorend en gebruikt daarom hoortoestellen. Gaat nu voor het eerst uit op de Vierdaagse in Nijmegen. Groot familiefeest, met heel veel muziek en gezelligheid. Helemaal goed ook, de vraag is echter of zij met de hoortoestellen in extra moet opletten? Vader heeft haar oordoppen meegegeven, maar ze geeft terug dat ze graag met haar vrienden wil kletsen en er bij wil horen.

Of haar hoortoestellen niet nog meer het geluid luider maken en het dus allemaal nog luider binnenkomt?

En zijn haar oorstukjes misschien ook soort van gehoorbescherming als ze de toestellen uit zet?

Mijn advies:

“Ik kan me jouw bezorgdheid goed voorstellen.

Sowieso klippen hoortoestellen op moment geluid te luid is. Dus dat is al goed. En haar oorstukjes zullen wel wat dempen, maar zijn uiteraard geen gehoorbescherming.

Geef haar mee dat, omdat iedereen sowieso schreeuwt en het ook voor iemand die geen gehoorverlies heeft het in die luide omgevingen ook moeilijk is om alles mee te krijgen, het gebruik van doppen voor iedereen eigenlijk belangrijk is.

Ik weet zeker dat zij als de beste spraak kan aflezen, en het allerbelangrijkste ik altijd mee wil geven; met die doppen in gaat net die spraak ruis verhouding beter zijn, waardoor je spraak net beter kunt verstaan.

Maar aan die doppen moet ze wel eerst even aan wennen, het gevoel om je oren af te sluiten is uiteraard vreemd. Daarbij zal ze haar eigen stem uiteraard luider horen, maar na een kwartier went dat!

Dus laat dit verhaal vooral gaan over het verbeteren van dat spraakverstaan en niet over de bescherming.

Haar motivatie ligt in het sociale, snap je? En niet in wat er later misschien is.

Voor haar is het van belang om die sociale contacten te kunnen onderhouden. Deel te nemen aan de gesprekken.

Dat is echt heel belangrijk dat jij niet vanuit je bezorgdheid “hammert” op de bescherming, maar meer met haar meedenkt en het vanuit positiviteit benadert.

Haar vermogen om met minder gehoor heel goed te functioneren kan zij inzetten! Net in dat soort situaties.

Het beste is dus dat ook zij oordoppen indoet in beide oren. Maar meer om het rustiger en aangenamer te maken dan er enkel die bescherming aan te hangen.”

Beide ouders herkennen zich wellicht in dit verhaal, beide gaan akkoord dat ik het deel.

Ik hoop morgen de gelegenheid te krijgen dit verhaal te delen. Het is zo belangrijk om zuinig te zijn op je oren. Daarom dat we jongeren op de een of andere manier zo ver krijgen wel die doppen in te doen. Dat het ok is om je te beschermen. Net zoals het nu zo normaal is elke dag je tanden te poetsen.

Wat zo vanzelfsprekend is, is dat zeker niet.

Wil je je oren screenen en kijken of er verder onderzoek nodig is, dan kan dat makkelijk: www.hoortest.nl

https://www.veiligheid.nl/kennisaanbod/gehoorschade-bij-jongeren

https://www.who.int/publications/m/item/media-brief-on-safelistening

Horen is meer dan enkel de oren!

De laatste patiënte op mijn spreekuur die ik bij toeval zag op de Dag van het Gehoor 2022 breekt mijn audiologenhart.

Een jonge dame (anders dan op de foto uiteraard) die midden in het leven zou moeten staan zit met tranen in haar ogen het verhaal te vertellen dat haar afgelopen jaren overkomen is.

Haar audiogram is voor mij al genoeg om te weten hoe groot de impact moet zijn op haar leven.

Een burghoektumor die verwijderd moest worden heeft haar gehoor en haar evenwicht links geheel uitgeschakeld. Eenorigheid noemen wij dat en dan weet elke professional in de audiologische zorg wat dit enorme verlies voor een mens betekent.

Niet meer richting kunnen horen. Geluiden vanuit een alledaags tafereel wordt een soepbrei aan geluid die niet te filteren is. Vermoeiheid, concentratieproblemen, zorgen over de toekomst, onbegrip van omgeving zijn al een aantal aspecten die vrij normaal zijn bij dit gebeuren. Laat staan het sociaal isolement waarin een mens terecht komt.

Wat mij nu zo steekt is dat haar proces al sinds 2016 lopende is. Bij puur toeval de zorg die nodig is net niet goed is ingezet en zij belangrijke audiologische revalidatie gemist heeft waardoor klachten en beperkingen die dit alles gegeven heeft enkel erger geworden zijn.

Een aantal van die aspecten waar het mis is gelopen wil ik graag met jullie delen:

1. De drempel is enorm hoog voor twintigers tot vijftigers om überhaupt voor een goeie gehoortest te gaan. Een gehoorsceening op een braderie of gezondheidsbeurs wordt dan al snel als een officieel gehooronderzoek gezien. En als na een aantal minuten kort wordt aangegeven dat er een licht gehoorverlies zit en ze toch beter even langs KNO-arts of audioloog kunnen gaan, wordt er gedacht “het valt allemaal mee“ ik hoef er nu nog niks aan te laten doen. Daarmee is zo‘n gehoortest op een braderie of gezondheidsbeurs meestal ook nog in een rumoerige omgeving, verloopt de test wat moeilijk en is ook al snel de indruk dat die test niet goed was en het gehoor wel beter zal zijn. Daarmee blijft de drempel bestaan om een uitgebreid gehooronderzoek te doorlopen. Zo ook bij deze mevrouw. Het heeft meer dan 5 jaar geduurd voordat ze per toeval bij de KNO-arts kwam en er een groot verschil in het gehoorverlies tussen links en rechts werd ontdekt. Asymmetrie, brughoekproces, operatie, doof aan 1 oor.

2. Een plots gehoorverlies, ook aan 1 oor, is een enorme impact op iemands leven. Daarmee bepleit ik als audioloog om net als bij een volledige plostdoofheid aan beide oren ook bij een eenorigheid met spoed binnen twee weken een intake te plannen bij een maatschappelijk werker op een audiologisch centrum. Van groot belang om handvatten aan te reiken om met dit grote (gehoor)verlies beter te kunnen omgaan. Maar ook hoe met de omgeving te communiceren is, niet enkel qua gehoor, maar ook in assertiviteit en nieuwe omgangsvormen.

3. De complexiteit die het verlies van het gehoorverlies heeft op sociale contacten, werk, maar ook enkel al in de thuissituatie is enorm, een interdisciplinaire behandeling vanuit een team dat samen werkt is essentieel om weer op een fijne manier in het dagelijkse leven te kunnen functioneren. Huisarts, KNO-arts, bedrijfsarts, verzekeringsarts, audioloog, psycholoog, audicien, audiologie-assistent, zelfs de collega van het secretariaat moet weten hoe te handelen.

De herkenning en het zien van de enorme impact op iemands leven en dat hulp hard nodig is, is een goed begin.

Horen is meer dan enkel de oren!

Gehoord worden en het gevoel straks weer te hebben er bij te kunnen horen zijn de kernwaarden voor een mens.

Zo veel stappen die we met haar nog kunnen gaan maken, komt helemaal goed.

Gestoorde collega’s gezocht!

Gisteren de jaarlijkse Audiologendag 2022. Ochtendprogramma wordt dan altijd georganiseerd door het RIVM en gaat over de neonatale gehoorscreening Nederland. Voor het middagprogramma is de organisatie in handen van de KKAu, Kring Klinische Audiologie.

www.nvkf.nl/nascholingskring-klinische-audiologie

Klinische Audiologie, een vakgebied dat nog niet zo lang bestaat. Terwijl het een vakgebied is dat de basis vormt van ons menszijn.

Dat wij een gesprek kunnen hebben, komt omdat we elkaar kunnen horen.

Een luisterend oor kunnen bieden. Gehoord worden. Het gevoel hebben er bij te horen. Kennis in je oren knopen. Spreekwoordelijke gezegden die duidelijk maken dat onze oren, ons gehoorsysteem meer is dan enkel de oren.

In die middagvergadering vroeg één van de collega’s voor nieuwe ontwikkelingen binnen de audiologie naar collega’s die idolaat zijn van dit vakgebied. Hij zei letterlijk “We zijn op zoek naar gestoorde collega’s klinisch fysici – audiologen.” Collega’s dus die helemaal gek zijn op alles met oren en gehoor te maken heeft.

Ik voelde me meteen aangesproken! Aangesproken! 🙂

Maar gelukkig zijn er vele collega’s voorgegaan die baanbrekend werk hebben verricht. Pioniers die nog alles moesten gaan uitvinden. Afgelopen maand is één van die pioniers in de audiologie overleden.

https://www.ned-ver-audiologie.nl/in-memoriam-reinier-plomp/

Reinier Plomp, bekend collega van de Plomp-test. Maar zelf herinner ik deze zeer gewaardeerde collega nog meer van de dubbel-cd. Het licht blauwe hoesje met een uitgebreid boeiend college over de psychologie achter het horen van geluid. Hoe ons brein vanalles van geluiden kan maken.

Geluidsfragmenten waarmee Plomp de luisteraar betoverd met de ontdekkingen die de luisteraar doet op moment je met de hoodtelefoon op geluidsfragmenten luistert én beleefd hoe ingenieus ons hoorsysteem werkt.

Plomp heeft bij mij de liefde voor dit bijzonder mooie vakgebied gevoed. Dat vuurtje dat er al zat aangewakkerd tot wat het nu is. Idolaat over hoe belangrijk horen voor ons als mens is.

Zoals Plomp met zijn CD en zijn passie voor dit vak mij heeft geïnspireerd om een van de gehoorspecialisten te worden, zo hoop ik jonge enthousiaste professionals in de hoorzorg te gaan inspireren om te zien hoe leuk de combi van ACT en gehoor kan zijn in de breedste zin van het woord.

ACT, Acceptance Commitment Therapy is nog jonger dan de audiologie.

ACT is een bewezen nieuwe vorm van cognitieve gedragstherapie die ook beschreven wordt als een derde generatie gedragstherapie binnen de gedragswetenschappen. De allereerste publicatie hierover was in het boek “Mindfulness and Acceptance, expanding the cognitive-behavioral tradition” van Steven Hayes uit 2004. Hayes is de grondlegger van ACT in die jaren en nog steeds zeer actief in ACT.

ACT en gehoor is een geniale combinatie, omdat er vele gehoorklachten in onze huidige tijd niet even op te lossen zijn.

Gehoorverlies, de vrij ernstige, kunnen we met technische hulpmiddelen wel al verbeteren, maar een beperking zal meestal blijven bestaan. Genoeg momenten waarop met de beste technische aanpassing nog steeds een gesprek moeilijk te volgen zal zijn.

Maar ook klachten als tinnitus, hyperacusis, misofonie, LFG-hinder en evenwichtsklachten zijn stuk voor stuk gehoorklachten die we in de meeste gevallen niet even met een pilletje of operatie kunnen oplossen, laat staan met een apparaat.

Dit zijn klachten waarbij de patiënt te vaak nog te horen krijgt “Leer er maar mee leven.”

En daar kan de combi van ACT en de kennis van de audiologie zeer bruikbare handvatten bieden.

Inzichten en ervaringen om nieuwe wegen te ontdekken die ondanks de aanwezige klachten het toch mogelijk maken een waardevol en vitaal leven te leiden. Leiden met de korte ei, niet met die lange ij. Waarbij binnen ACT het net zelfs de bedoeling is om met die lange ij het leven te leiden.

Die kennis te mogen gaan delen en daarmee hopelijk die passie, dat vuurtje bij collega’s fel te laten gaan branden, is een waardevolle bijdrage die ik de komende tijd mag gaan leveren.

Zo ga ik in samenwerking met Practical ACT, Jan Steunenberg een bijzonder uniek webinar organiseren voor collega’s die binnen de gezondheidszorg al met ACT werkzaam zijn en ik ze mag gaan meenemen in de wondere wereld van het gehoor: “Geef GEHOOR aan ACT!”

https://www.practicalact.com/geef-gehoor-aan-act.html

En Tim Batink die mij gevraagd heeft een masterclass te gaan geven “ACT en gehoor”. Tim is één van de wetenschappers die in Maastricht samen met Gijs Jansen ACT wel heel sterk op de kaart hebben gezet met hun boek Time to ACT!

Beide nu hoofddocenten zijn in de boeiende opleidingen die zij voor ACT organiseren, gekoppeld ook aan diverse andere specialismen.

Dus ja, helemaal te gek die combi van ACT en de audiologie te mogen gaan delen.

Laat mij maar een van die gestoorde collega’s zijn! 😊

Het regent, yeah!

Als je als zorgverlener goed luistert, leer je ook veel van je patiënten. 😊

Als een spiegel die wordt voorgehouden.

Een prachtige metafoor van één van de tinnituspatiënten:

Voor zijn werk moet hij door weer en wind. Zelfs als het regent, is zijn werk buiten.

Zijn hoop is dat net als met de regen de tinnitus in zijn systeem wordt toegelaten. Net als bij regen, regenpak aan en ondanks de regen gewoon er doorheen te gaan.

“Als je naar buiten kijkt dan denk je “vandaag liever niet”. Maar als je eenmaal buiten bent, al na een paar minuten is het gewoon zo en doet de regen er helemaal niet meer toe. Sterker nog, het is heerlijk. Dat geklater op je hoofd. De frisse lucht die de regen geeft.”

Acceptatie. Toelaten. Omarmen. Gewenning.

Kernelementen waar aan gewerkt kan worden, op moment dat het niet als vanzelf gaat en er hulp nodig is.

Mooi om te zien hoe met de gegeven kennis een persoonlijk inzicht ontstaat dat past in dat wat de precies bedoeling is.

Ik deel dit verhaal hier in mijn blog, omdat dit verhaal niet enkel voor tinnitus geldt, maar voor zo veel meer in ons leven.

Binnen ACT de metafoor van het grote monster waar we maar tegen aan blijven vechten, op allerlei manieren dat monster stil willen krijgen of het allerliefst helemaal weg. En dat na al die pogingen een oplossing te vinden, de sleutel van die oplossing ligt in de mogelijkheid om het monster er “gewoon” te laten zijn.

Laat dat monster maar schreeuwen en in het begin zal die beslist nog meer van zich laten horen. Maar langzaam bedaart het monster en zal rust gaan vinden.

Makkelijker gezegd dan gedaan?

Genoeg collega’s die ik nu ken die precies weten met oefeningen en inzichten deze strategieën te leren. Nog beter, om het te ervaren dat dat kan.

En ja, dat is soms niet makkelijk, zelfs mensen die dit anderen leren, zullen zelf ook moeten blijven oefenen, me😊. Maar dat het kan en mogelijk is, als je mensen hiermee helpt, je hét ziet gebeuren, geeft kracht te blijven oefenen.

En mooi als dan verhalen/ervaringen gedeeld worden. Net als de postbode die met zijn eigen ervaring ziet dat dit alles kan. Vertrouwen heeft dat het goed komt.

Wat is jouw verhaal/metafoor?

Werelddovendag

Vanmorgen zat ik op m’n fiets naar m’n werk. De vogels hoor ik fluiten. Geluiden van de natuur die wakker wordt. Een collega die van op de parkeerplaats een goeie morgen roept.

Afgelopen weekend was het zaterdag werelddovendag. Samen met Jan (82, kunstenaar en doof geboren) een zeer unieke expositie mogen geven van ons beide kunstwerken.

Nog meer realiseerde ik me vanmorgen zijn verhaal. Het verhaal dat we vele bezoekers dit weekend via zijn kunstwerken hebben mogen vertellen.

Boekdelen worden er verteld via kleur, figuren en composities op het doek.

Nog meer werd ik me pas vanmorgen bewust hoe het zou zijn om nooit geen geluid gehoord te hebben.

Hoe groot is dan het compliment dat ik van Jan mocht ontvangen. Hij zag nu pas in mijn levensgrote kunstwerken hoe geluid zou moeten klinken.

Open. Harmonie. Rust. Van diep beneden naar boven. Torenhoog. Zo beschreef hij het.

We hebben ontzettend mooie gesprekken gehad deze twee dagen, samen met zijn tolk was Jan nu mens.

Op een notitieboekje schrijft hij normaal in korte pakkende woorden wat hij je wil vertellen.

Gisteren later op de avond schreef hij mij: “Ik ben afgelopen dagen vergeten dat ik doof was”.

Dat laatste woord “was“, spreekt voor zich.

https://rtvmaastricht.nl/nieuws/artikel/tentoonstelling-stem-van-de-kunstenaar-geopend

Telefoneren met hoortoestellen

Vandaag mijn regulier audiologisch spreekuur. Dat wil zeggen jong en oud, plotseling gehoorverlies of al langer bestaand gehoorverlies maar steeds meer problemen met het horen. Een gevarieerd spreekuur met zoveel verschillende vragen en verhalen.

De kern is steeds het minder kunnen horen, niet meer kunnen deelnemen aan gesprekken en beperkingen in de sociale contacten. Net nu waar mondkapjes, plexiglas en afstand nemen het allemaal nog moeilijker maken.

Een aspect ik vandaag al enkele keren op het spreekuur heb gehoord is het probleem van het telefoneren bij gebruik van hoortoestellen. Een aantal patiënten die aangeven het hoortoestel uit het oor te nemen op moment ze gaan telefoneren. Als ik dan vraag hoe ze de hoorn van de telefoon tegen het oor plaatsen, blijkt dat de de hoorn, zoals gewend, tegen de gehoorgang wordt aangedrukt. Zelfs met als het hoortoestel in het oor zit.

Daarmee druk je dus eigenlijk de gehoorgang dicht en gaat het geluid vanuit de telefoon minder goed binnenkomen.

Beter is het om het hoortoestel gewoon te gebruiken, ook bij telefoneren, maar dan de hoorn van de telefoon iets hoger te houden, net boven de oorschelp. Want de microfoon van het hoortoestel zit namelijk net boven de oorschelp. Op het moment het geluid vanuit de speaker van de telefoon direct in de microfoon van het hoortoestel komt zal de versterking optimaal zijn en het geluid veel beter binnenkomen.

Ik geef steeds het advies om dit te oefenen en hiervoor een familielid of goede kennis te bellen en deze te vragen een willekeurige tekst te gaan voorlezen, zodat u dan kunt oefenen hoe de hoorn van de telefoon het beste te houden is.

Ik schrijf er deze keer maar een blog over in de hoop dat dit gedeeld wordt met zij die allemaal een hoortoestel gebruiken. Te vaak, vandaag dus op m’n spreekuur weer opnieuw, merk ik dat mensen dit niet weten, zich er niet bewust van zijn en het zo veel beperking geeft, terwijl het met een kleine aanpassing heel veel verschil kan maken. En dat gun je toch iedereen.

Net nu is communicatie op afstand o zo belangrijk.

Daarom delen mag!

Wat zegt u?!

Frappe latte of frappuccino? Denk ik dat ze vraagt. Haar lippen bewegen en ik probeer de woorden die ze spreekt te vormen in m’n hoofd. Zij verstaat mij niet. Ik geen woord van wat zij zegt. Grote platen plexiglas tussen ons verhinderen de geluidsgolven om door te komen.

Ook de klant die voor me stond, moest in gebaren en aanwijzingen als in Hints duidelijk maken wat zijn bestelling was.

Het lijkt wel een landelijk gehoorexperiment om het grote publiek te laten ervaren hoe het is om slechthorend te zijn. Hoeveel moeite het kost om je verstaanbaar te maken in barre akoestische omstandigheden. Hoeveel gebaren, woorden, aanwijzingen en gezichtsmimieken zijn er nodig om de overdracht van informatie duidelijk te maken?

Creatieve oplossingen bedenken in tijden van nood? Schrijven in plaats van spreken? Via mobiele telefoon je bestelling al doorgeven? Gebaren in plaats van spreken?

Het verstaan van het gesproken woord, communicatie face to face, lijkt in het dagelijkse leven steeds moeilijker te worden.

Wellicht dat tips die we normaal aan slechthorenden geven nu in het dagelijkse leven voor iedereen bruikbaar gaan zijn. Vandaar hier de meest gebruikelijke:

Kijk elkaar aan, maak eerst oogcontact. Zeg gewoon eerst “Hallo”. Die herkent iedereen😊.

Duidelijk articuleren. Veel informatie halen we uit het mondbeeld. De visuele input is zelfs sterker dan de auditieve. Het Mc.Gurk-effect laat dit duidelijk zien.

Niet luider spreken, maar wel langzamer. De toehoorder krijgt de tijd om na te denken wat er gezegd is.

Bij herhaling gebruik van andere woorden met eenzelfde betekenis. Misschien zijn net bepaalde letters niet goed gehoord, door andere woorden te gebruiken kan de combi net het resultaat geven.

Heb geduld en blijf vriendelijk.

Jij weet niet wat de ander niet hoort. Aan de ander kun je niet zien wat die wel of niet gehoord heeft.

Op mijn spreekuur zie ik regelmatig koppels die thuis problemen hebben in de communicatie. Niet vanwege de relatie, maar vanwege de oren. Als ik met het voorbeeld kom dat als de een in de woonkamer zit met de TV aan en de ander in de keuken staat met de wasemkap aan, het in die luistersituatie zelfs met een perfect gehoor onmogelijk is elkaar goed te verstaan, zegt de lach en herkenning in de ogen naar elkaar toe vaak al meer dan genoeg.

Bewust worden van de beperkingen in het horen is de eerste stap, rekening houden met elkaar de tweede.

Heb oog én oor voor elkaar!😊

De regen klettert voort

Het regent buiten, we hebben het raam een beetje openstaan, de regen tikt op het raam en op de plastic die nu in de wintermaanden buiten op de tuintafel ligt. Het regent hard, want ik hoor ook dat het water op het terras blijft staan en in de plas water die nu daar ligt klinkt het gespetter van de regen nog luider.

Al deze geluiden geven nu rust. Windgeruis hoor ik en de lamellen bewegen zelfs een beetje en tikken tegen het raam. De wind in de boom buiten, de plastic van de tafel beweegt een beetje. De kerkklok die in de verte slaat, half twaalf.

Al deze geluiden kan ik plaatsen, kan ik in woorden beschrijven, zelfs jij die dit leest zal al deze geluiden herkennen, wellicht dat je ze zelfs hoort, ook al hoor je ze niet echt. Maar deze geluiden kun je je zeker sterk herinneren van ooit die ene keer. Misschien zelfs een mooi moment van regengekletter ergens op vakantie. In een caravan of tent.

Ik ga hier zo bij in slaap vallen, wordt er heerlijk moe van, maar een jaar geleden lukte me dat niet. Toen was de dakgoot nog niet in orde, een lekkage die nog niet gedicht was en zo kon het elk moment inregenen en meer schade geven. De onrust toen hield me uit mijn slaap. Bang dat het helemaal mis zou gaan daar buiten. Als het nog harder zou gaan regenen zou het wel eens een heel groot probleem kunnen gaan geven. Een compleet andere betekenis die aan hetzelfde geluid gegeven werd. Niet makkelijk om toen aan die vakantie te denken, het als een romantisch geluid weg te zetten. Maar ik moest het wel maar gewoon toelaten, kon er het ‘s nachts toch niks aan doen. Wat was het ergste dat zou kunnen gebeuren? Het lek zat enkel boven de garage, binnen in huis zou het toch niet komen. Alles is goed gekomen.

Nu lig ik wakker, omdat dit alles zo duidelijk weergeeft hoe complex ons horen is en ik dit alles hier nu even wil delen. Dit maakt dat complexe meteen zo duidelijk. Dat we onze oren gebruiken om vrijwel continu onze omgeving te checken. Zelfs met onze ogen dicht kunnen we horen wat er allemaal gebeurt. De kleinste bewegingen in de lucht kunnen we waarnemen. Die kerkklok die daar slaat op wel een kilometer afstand kan ik horen. Een trilling die zelfs door de beweging van die geluidstrilling van de regendruppels en windgeruis heen gaat. Zelfs tegelijkertijd een activiteit in de auditieve cortex geeft en mij kan laten horen wat het geluid van de klok is en wat van de vallende regendruppel daar op de plastic die op de tafel ligt. BeWONDERenswaardig toch? Voor zo veel mensen een vanzelfsprekendheid. Heel normaal. Maar wat als je slechthorend bent? De hoortoestellen die ’s nachts uit moeten?

De klok slaat weer, één keer nu, kwart voor twaalf. Ik ga slapen. Morgen weer vroeg op. Gedachten door mijn hoofd. De regen klettert voort…heerlijk.

Horen is meer dan enkel de oren!

Ter gelegenheid van de jaarlijkse Seniorendag Valkenburg werd ik door Guy Caelen, voorzitter Seniorenraad Valkenburg, uitgenodigd om een korte lezing te houden op die bijzondere plek daar boven op de Cauberg, Holland casino Valkenburg, met dat prachtige uitzicht over ons Geulstadje, Valkenburg.

Thema’s van de Seniorendagen zijn er steeds op gericht om de eenzaamheid onder ouderen aandacht te geven en daar waar mogelijk aan te pakken. Vierhonderd senioren die ik mocht toespreken.

Eenzaamheid. In het kader hiervan kan zeker het gehoor worden meegenomen. Te vaak dat ik, als klinisch fysicus – audioloog op mijn spreekuur verneem dat mensen met een licht gehoorverlies langzaamaan minder zijn gaan deelnemen aan sociale contacten. Familiebezoeken en feestjes worden niet meer bezocht, want tja ze krijgen toch niets meer mee, zitten maar in de hoek en niemand die gezellig even komt praten, dit alles omdat het spraakverstaan in rumoerige omgevingen steeds moeilijker geworden is. Langzaam geraken mensen in een sociaal isolement en zijn zich er niet van bewust dat het gehoor hierin een hele grote rol speelt. Waarbij vaak dan uit gedegen gehooronderzoek blijkt dat er nog heel veel mogelijk is.

Dat wij elkaar kunnen verstaan komt omdat we elkaar kunnen horen. Ons oorsysteem is geniaal. Op het moment u nu hier deze woorden leest hoort u waarschijnlijk uw eigen ademhaling, als u slikt gaat aan beide kanten de buis van Eustachius even open en weer dicht en maakt dus geluid. Schone lucht komt in uw middenoor terecht en drukverschil tussen buiten en binnen wordt weer opgeheven, handig als u nu in het vliegtuig zou zitten. Maar genoeg andere geluiden nu ook om u heen te horen. Geluiden die 5 minuten geleden nog niet opvielen, neemt u nu bewust waar. Die minuscuul kleine trillingen van geluidsgolven bereiken uw trommelvlies, deze brengt weer de kleinste botjes van het menselijk lichaam in beweging, hamer, aambeeld en stijgbeugel om vervolgens de vloeistof in het  slakkenhuis, de cochlea in in een golfbeweging te brengen. Staande golven ontstaan en haarcellen die overeenkomen met de eigenfrequentie van net die toon in het geluid gaan het sterkst bewegen en op die plek op het membraan van Reisner wordt de beweging omgezet in een elektrisch signaal dat de weg vervolgt langs allerlei knooppunten op het neurale pad richting de auditieve cortex in de hersenenen. In detail kunnen we dit vandaag de dag dus haarfijn beschrijven. Als natuurkundige kan ik het begrijpen, maar de verbazing  blijft, de enorme bewondering hoe al dit zo kan groeien en dat wij als mens het horen zo als vanzelfsprekend nemen, terwijl het net zo ingenieus en wonderbaarlijk is. Sterker nog, horen maakt dat we mens zijn. “Nicht sehen trennt die Mensen von Dingen. Nicht hören trennt die Menschen von Menschen.” Emanuel Kant zei dit heel lang geleden al. Wie wil er niet gehoord worden? Een luisterend oor kan zo veel steun geven in een moeilijke tijd. 

Maar om elkaar in een goed gesprek te verstaan is een goed gehoor nodig. Wat voor velen een zo vanzelfsprekendheid is, blijkt voor anderen niet zo vanzelfsprekend te zijn. Vanzelfsprekend het woord alleen al, geeft aan dat iets dat normaal is, van-zelf-sprekend is. Een licht gehoorverlies is al voldoende om een enorme beperking te ervaren in het spraakverstaan. En op het moment gesprekken moeilijker te volgen zijn, is het vermijden van sociale contacten een logisch gevolg. Feestjes, vergaderingen, recepties, familiebezoekjes zijn echt niet meer fijn om naar toe te gaan. Een sociaal isolement is het uiteindelijke gevolg.

Horen is meer dan enkel de oren. Een luisterend oor is niet enkel luisteren, het is actief luisteren. Rekening houden met elkaars beperkingen, strategische oplossingen, door een rustigere omgeving te zoeken om elkaar beter te kunnen verstaan. Duidelijker articuleren, langzamer praten. Het is niet nodig om tegen iemand die slechter hoort luider te gaan praten, langzamer is een vele betere aanpassing. Vragenstellen en doorvragen. Kleine aanpassingen en oplossingen kunnen zo veel betekenen in net hét gesprek om je als mens te voelen dat je erbij hoort. Grappig, ook hierin weer het werkwoord horen, zonder dat het met gehoor te maken heeft.

Horen is meer dan enkel de oren!

Sex én gehoorverlies

Langzaamaan was ze volledig doof geworden. Een cochleair implantaat was uiteindelijk de oplossing voor het verbeteren van het spraakverstaan overdag. Maar in bed moest het hoorhulpmiddel uit. Lastig slapen als je met dat oor op het kussen ligt. In bed was ze dus weer volledig doof. Dat was het moeilijkste. Het niet meer kunnen horen van net die zachte geluidjes van haar man, die vroeger zo fijn waren, maar net bij het meest intieme moment in de relatie, nu die geluiden het meest gemist werden. Er over kunnen praten was moeilijk, sowieso het onderwerp alleen al.

Het is een enorm taboe, sex én gehoorverlies. Nog weinig over geschreven. Terwijl sex een basisbehoefte kan zijn in een relatie.

Beide zijn onderwerpen waarover moeilijk gesproken wordt, omdat het zeer gevoelige onderwerpen zijn. Persoonlijk en heel intiem.

Een gehoorverlies is moeilijk, omdat het er langzaam insluipt en het jaren duurt voordat het echt een groot probleem wordt. En als het een probleem is, is niet duidelijk dat er een gehoorverlies is. Je kunt aan niemand zien hoe slecht die hoort. Daarbij is er in de loop van de tijd binnen een relatie een manier ontwikkeld om met elkaar te communiceren, die heel “normaal” is. De één staat in de keuken met de wasemkap aan, de ander zit in de woonkamer met de TV aan. Vroeger met beide een perfect normaal gehoor een luistersituatie die kan, maar met een licht hoogtonenverlies zo na je vijftigste, waarbij een hoortoestel nog net niet nodig is, is elkaar goed verstaan vanaf die afstand zeker niet meer mogelijk. Vrijwel iedereen verwacht dat dat nog steeds kan. Hoe vaak ik dit voorbeeld in mijn spreekkamer geef, een koppel voor me zit en er zo’n herkenning is van deze situatie, zelfs al bij de lichte gehoorverliezen die we bijna allemaal hebben op middelbare leeftijd, laat staan dat daar een verworven gehoorverlies nog eens bij komt.

Onbegrip in het elkaar letterlijk niet kunnen horen sluipt er langzaam in. Dat het tussen de lakens, op de slaapkamer in het donker steeds moeilijker communiceren wordt, omdat je eenvoudig elkaars lippen niet meer ziet, is dan eigenlijk een vanzelfsprekend gevolg. Het mondbeeld kunnen zien is een must om bij een licht gehoorverlies überhaupt nog iets te kunnen verstaan. In het donker gaat spraakafzien zeker niet meer lukken. Lieve, zacht gesproken woordjes die steeds minder te horen zijn, en daarmee blijft een reactie hierop uit. De ander denkt dat deze reactie of beter gezegd geen reactie een reactie is, maar de lieve woordjes zijn gewoon niet gehoord, een gehoorverlies is de kern van dit probleem, welke echter niet bewust is bij geen van beide partijen.

Hét probleem is namelijk dat de persoon die steeds minder gaat horen, zelf niet hoort wat die niet meer hoort. En de gesprekspartner die spreekt niet kan zien wat de ander niet hoort. Het valt enkel die mensen op die zich hier bij toeval bewust van zijn. Geluiden die bijvoorbeeld voorheen nog duidelijk hoorbaar waren bewust weggevallen zijn. Te denken aan vogels die fluiten, het tikken van een klok, krekelgeluiden op vakantie in Frankrijk, windgeruis van bladeren in bomen, op het moment dat iemand bij toeval aangesproken wordt dat die geluiden er zijn en net dat moment een bewustwording is bepaalde geluiden niet meer te horen, gaan we langzaam checken of het gehoor nog in orde is. Het zijn meestal zachte onbenullige geluiden die eerst wegvallen en daarom niet opvallen.

En net bij sex kunnen deze zachte geluiden, o zo belangrijk zijn. De ademhaling van je partner, waarin je kunt horen dat deze sneller gaat, het een teken kan zijn dat je partner het fijn vindt en zo een versterkende prikkel kan zijn bij sex. Maar meestal begint het ook met zachte geluidjes, een kusje in de nek. Lieve woordjes in het oor. Of tijdens het vrijen zachtjes met woorden aangeven wat lekker is.

Tranen in haar ogen, omdat het moeilijk is het er überhaupt over te hebben. De goede woorden te vinden om dit alles te verwoorden. Aan te durven geven hoe belangrijk net die hele zachte geluiden voor haar zijn.

Dit gesprek ging mij aan het hart. Ik zag hoe moeilijk dit onderwerp voor haar was, met name ook als daar gehoorproblemen nog eens bij komen die moeilijk te peilen zijn. Dit is zo herkenbaar voor velen, daarom is sex én gehoorverlies net iets wat meer aandacht mag krijgen. Niet enkel voor de slechthorende zelf, ook voor de partner. Ik zie allemaal factoren die een grote rol spelen, net bij die combi, sex én gehoorverlies. Het er over hebben is een eerste stap om samen oplossingen te vinden. Het begint bij het bewust zijn hoe belangrijk die in eerste oogopslag onbelangrijke geluiden in de relatie voor elkaar kunnen zijn. Maar deze geluiden zijn zo vanzelfsprekend dat het niet duidelijk is hoe belangrijk ze zijn. Net als de ademhaling die je van jezelf hoort, het slikgeluid van de buis van Eustachius in je keel. Meer dan honderd keer per dag slik je, je hoort het wel, het geluid bereikt je auditieve cortex, maar het valt niet meer op. Slik nu maar eens bewust en hoor wat er allemaal in je keel en oren gebeurt. Geluiden die je normaal helemaal niet bewust hoort, maar er wel degelijk zijn. Zo ook die zachte geluidjes tijdens sex.

Sex is zo dicht bij jezelf, zo intiem dat het ontzettend belangrijk is er met respect en veel geduld hét er gewoon over te kunnen hebben.

Op het spreekuur vraag ik er niet naar, denk zelfs dat geen van mijn collega’s er standaard naar vraagt. Mochten er collega’s zijn die dit wel doen, dan hoor ik dat graag. Het zou wellicht een standaard vraag moeten gaan zijn op ons spreekuur: “Zegt uw partner wel eens lieve woordjes tegen u?”. Zeker waar de partner bij het gesprek aanwezig is, kan dit een moment zijn om het er even over te gaan hebben. Deze op het eerste oog onnozele vraag kan een ijsbreker zijn voor een belangrijk gesprek. Met meteen ook de mogelijkheid om uitleg te geven hoe belangrijk het voor de partner kan zijn die minder hoort. Met respect voor elkaar, een taboe gewoon bespreekbaar maken.

Intiemer kan een relatie niet gaan zijn, het moment het mogelijk is in woorden deze basisbehoefte te kunnen bespreken. Het er samen over te hebben. Bewust er van te worden en samen naar andere creatieve oplossingen te gaan zoeken. En die zoektocht kan zelfs héél leuk en spannend gaan zijn.

In plaats van zachte geluidjes, vooral tast gebruiken. In plaats van woorden, die lichte intieme aanraking van elkaar. En op het moment beide weten dat dit een alternatief gaat zijn, krijgt die subtiele aanraking ook een nog veel sterkere betekenis en kan net dit een trigger gaan zijn voor het begin van de opwinding.

Verlichting, elkaar kunnen zien, de slaapkamer niet geheel donker laten zijn, maar een klein romantisch lichtje laten branden, zo’n klein lampje in het stopcontact kan misschien al voldoende zijn om elkaars gezicht te kunnen zien. Een lampje dat gewoon als het donker is altijd brand, want moet je iets gaan doen om het lichtje aan te maken, kan daardoor die spontaniteit verloren gaan. Net die blik in de ogen, zegt vaak meer dan duizend woorden.

Het allerbelangrijkste is, het er samen over te durven hebben. Samen te bespreken wat de ander mist of net lekker vindt. Misschien nog van het grootste belang om vooral vanuit eigen gevoel aan te geven wat fijn is. Het positief te benaderen.

Geen verwijt naar elkaar, maar net kijken of er alternatieven zijn die beide prettig vinden.

Dit artikel hieronder zette mij aan het denken om dit blog vandaag te schrijven:

https://www.vice.com/nl/article/7xgdnq/hoe-het-is-om-seks-te-hebben-als-je-gehoorschade-hebt

Dokters van morgen

Gisteren de hele filmcrew van “Dokters van morgen” op bezoek gehad. Samen met mijn collega psycholoog en onderzoeker dr. Rilana Cima mag ik vertellen over onze gespecialiseerde tinnitusbehandeling.

Wat een leuke ervaring was dat. En mooie verhalen.

Antoinette Hertsenberg die met haar filmploeg in het restaurant van Adelante haar lunch gaat eten en door een jonge dame herkend wordt. Deze jonge dame revalideert in het centrum en is zo blij om Antoinette live te zien, ze had Antoinette sowieso een brief willen schrijven om haar te bedanken. Door een van de uitzendingen van Dokters van morgen over hersenletsels heeft zij nu beter zicht gehad om haar eigen revalidatietraject te vinden. Tranen in haar ogen, verrast om Antoinette daar in het restaurant te zien en haar persoonlijk te kunnen bedanken. Dit verhaal vertelde Antoinette mij weer even tussen de opnames door, met een enorme smile op haar gezicht van geluk. Dat is precies wat dit zo mooi maakt, aandacht in en voor de zorg. Dokters van morgen.

Wat een bijzonder fijn team, onze tinnituspatiente die gevolgd wordt in deze opname werd helemaal gerustgesteld. Gesprekken verlopen daardoor ook vrij snel als “gewoon normaal”. De camera is er figuurlijk niet meer bij, ook al staat de cameraman met die lens boven op mijn neus. Oprechte interesse en ontzettend leuke terugkoppelingen van de hele crew maken het een gewoon interessant gesprek.

Ik geef uitleg over tinnitus, leg aan de hand van “Das Glas der Lebensakzeptanz” uit hoe een en ander gekoppeld is. Dat de tinnitusproblematiek heel complex is, maar we wel mogelijkheden hebben mensen te helpen.

Antoinette die het helemaal begrepen heeft en op de punt van haar stoel zit, komt zelfs met een metafoor die zo passend en grappig is dat ik hem met jullie wil delen:

“Is het dan als bij pijn?” Vraagt ze. “Ik kook nogal graag, maar kan er eigenlijk helemaal niks van, snij me dus ook regelmatig in mijn vingers”. Ze laat een snede zien die vrij vers is. “Pas als ik kijk en het bloed zie, voel ik de pijn”. Zegt ze. “Dus de gedachte dat het pijn moet doen. Laat me dit ook voelen?”.

Hoe mooi is het als iemand zelf met zo’n voorbeeld komt. Dan heb je de essentie al helemaal begrepen.

“Mag ik vanaf nu deze anekdote van jou gebruiken en jouw naam er bij noemen?”, vraag ik. Antoinette lachend: “Graag! En vertel er maar bij hoe onhandig ik met koken ben!”.

https://www.npostart.nl/dokters-van-morgen/AT_2084608

#doktersvanmorgen #gehoor #audiologie #tinnitus

De mens is een kunstwerk

Mooie ontwikkeling bij de collega’s in Maastricht.

https://www.mumc.nl/actueel/nieuws/onderzoek-dagelijks-gebruik-kunstmatig-evenwichtsorgaan

Los van de technische mogelijkheden. Enkel al kijkend naar dit plaatje van het binnenoor, gehoor- én evenwichtsorgaan in één, laat zien hoe ingenieus ons menselijk lichaam is. Dit plaatje alleen al is een kunstwerk op zichzelf. Laat staan dat we straks met minuscule technieken dit kunnen “besturen”, maar zo ver zijn we nog lang niet. Tot die tijd is het van groot belang om mensen die hulp zoeken effectieve hulp te kunnen geven.

Gelukkig hebben we een fantastisch samenwerkingsverband met KNO Evenwicht Maastricht om mensen te helpen met gehoor- én evenwichtsklachten.

Wat ik zelf altijd bijzonder vind is dat dit alles zo kan groeien en precies op de goeie plek terecht komt. Alleen al die gehoorbeentjes, hamer, aambeeld en stijgbeugel, de kleinste botjes van het menselijke lichaam. Én dat wij daarmee kunnen horen en tegelijkertijd met het evenwichtsorgaan voelen hoe we ons in de ruimte bewegen.

Ik lig lekker buiten in de schaduw onder een boom. Hoor het geritsel van bladeren in die treurwillig boven me, vogels die fluiten, een van de buren het gras maaien, een vliegtuig in de verre verte, auto’s heel ver weg, kinderen schreeuwen in de achtbaan bij de Valkenier, je weet wel die met die lieveheersbeestjes, dit geluid is voor mij een echt zomergeluid, nu hoor ik de buurman iets in de GFT-bak gooien, het herkenbaar geluid van die deksel. Tegelijkertijd een motor die in centrum Valkenburg voorbij rijdt, ook een typisch zomergeluid.

En dit alles zijn inimini geluidstrillingen in de lucht. Die van al deze geluidsbronnen hierboven beschreven mijn trommelvliezen tegelijk op verschillende frequenties lichtjes laten bewegen, die kleinste botjes van ons lichaam laten trillen en verdergeleiden in dit slakkenhuis zoals op de foto. Haarcellen heen en weer gaan, ionenstromen genereren, via zenuwbanen en knooppunten mijn auditieve cortex bereiken ik nu hier op dit moment al deze geluiden bewust kan waarnemen, hier in dit bericht in woorden dit alles beschrijf en jij deze tekens al lezende precies kunt voorstellen hoe die geluiden klinken, omdat je ze zelf al eens een keer ervaren hebt.

Laat dit nu eens even binnenkomen, hoe ver we al zijn. Wat we allemaal al weten. In welk detail we kunnen kijken. Maar nog een lange weg te gaan voordat we op microniveau kunnen “repareren”. Hoe meer mensen dit leuk gaan vinden, hoe eerder we oplossingen voor alle problemen gaan vinden. Want wie gaat er voor zorgen dat als er problemen zijn er naar oplossingen gezocht wordt?

Daarom is kennis delen, goed onderwijs, geld voor onderzoek, maar ook jongeren motiveren en inspireren om technische vakken leuk te gaan vinden en teamwork, o zo belangrijk…😊

Én elkaar successen gunnen. Daarom een dikke proficiat aan het adres van mijn collega’s in Maastricht met het behalen van deze subsidie voor verder onderzoek op evenwichtsklachten.

Audiologie en kunst

Het magazine voor alle hoorprofessionals; Audiology Infos. Een magazine voor heel Nederland en België. Hoe mooi om aan de collega’s en vakgenoten te laten zien dat vanuit de kennis in de audiologie en de passie in kunst, nieuwe inzichten gevonden worden.

Lees hier het hele artikel.

Delen mag!;)

 

Nieuwe werelden ontdekken

Afgelopen week nam ik deel aan de stafdag Adelante, een hele dag intensief vergaderen met een groot deel van alle medisch specialisten Adelante. Als klinisch fysicus – audioloog, sinds enkele jaren met een AGB-code, lid van LAD (Landelijke vereniging voor Artsen in Dienstverband), daarmee een gelijkgesteld beroep aan de medisch specialist in de zorg en daarmee ook lid van de medische staf Adelante.

Hoe mooi ook, omdat ik van mening ben dat er een nieuwe generatie zorgverleners, maar ook zorgstructuur aan het opkomen is, waarbij wij als klinisch fysici een meerwaarde kunnen geven in die complexiteit van de hedendaagse zorg.

Een revolutie in de zorg is gaande. Sowieso al jaren een trend, het holistisch denken. Niet meer enkel inzoomen op één aspect, maar de patiënt bekijken als mens, niet als een machine waar iets in stuk is en gerepareerd moet worden, nee, ook kijken naar wat het medisch ingrijpen met de mens achter de patiënt doet.

Vaak ook de softe kant in de zorg genoemd. De psycho-sociale kant. En laat dat nu net een van mijn passies zijn.

“De mens op zich is als een kunstwerk” heb ik ooit gezegd. Elke persoon is een uniek exemplaar. Bloemen, bomen, watermoleculen, een appel, een banaan, heel veel in de natuur heeft precies dezelfde vorm en eigenschap, maar elk mens is een individu, één persoon op zich, niemand is hetzelfde. Zelfs een ééneiige tweeling geeft een verschil in karakter, in het zijn. En dat, dat maakt ons mens.

Een bijzondere eigenschap is ook dat wij kunnen nadenken over wat er om ons heen gebeurt. Wij zijn het enige wezen dat kan analyseren, beredeneren, wiskundige berekeningen kan maken om dat wat we in de natuur zien gebeuren in wiskundige, natuurkundige en scheikundige formules weten om te zetten. Met alle kennis die we nu hebben, kunnen we berekenen dat als ik die muur uit de achtergevel breek, met dat dak en die constructie erboven, precies die balk met dat gewicht en die vorm op die plek moet komen om al dat wat erboven zit te dragen en het huis veilig kunnen bewonen. Ik zit er nu midden in, een grote verbouwing thuis. 🙂

Maar dat laat mij tevens zien hoe ver wij als mens zijn in wat er allemaal al kan. Wat wij al allemaal kunnen, grote bewondering om te zien met welk een gemak die aannemer kijkt naar al dat wat in de bouw nu al mogelijk is. Maar ook om te zien welk een techniek we vandaag de dag hebben om dat alles tot in detail te berekenen en toe te passen en te maken. Maar met die bewondering waarmee ik naar de aannemer kijk, met diezelfde verwondering kijk ik nu in de zorg.

Het computertijdperk heeft namelijk al die kennis en vaardigheden in een stroomversnelling gebracht en we zijn ons daar vaak niet van bewust. Maar dat bewustwordingsproces begint er langzaam meer en meer te komen. We gaan van het meten is weten, naar wat doen we dan precies? De achterliggende gedachte van wat wil dit alles nu zeggen? Wat kan ik er mee? Het inzicht. Maar dan vanuit vele invalshoeken tegelijk bekeken. Verschillende disciplines die vanuit hun specialisme gaan samenwerken.

En dat is echt iets nieuws. Voorheen was er de dokter die enkel vanuit zijn eigen professie keek en op het moment dat deze dan vanuit zijn vakgebied niet meer verder kon, kwam de dooddoener: “Ik kan niets meer voor u betekenen” of “Sorry, maar daar moet u mee leren leven”.

Wat dat met een mens dan doet is bijna onmenselijk, de gedachte dat niemand jou meer kan helpen is zo pijnlijk, geeft zo een verlies, dat enkel die woorden je nog slechter laten gaan voelen. Terwijl er nog zo veel mogelijk is. Want ons brein is iets fantastisch.

Op dit moment ik hier deze woorden schrijf flits er in een milliseconde door mijn brein een gedachte die mij laat zien hoe geniaal dat brein is. Alleen hoe dan kan ik die gedachte in woorden hier nu op papier krijgen?

Want dat inzicht is dus het nieuwe tijdperk we ingaan. De wereld waarin die complexiteit waarin we leven, mogelijk wordt om te beschrijven, daarmee te weten hoe het werkt, dan te kunnen voorspellen, te reproduceren en als laatste stap het te kunnen toepassen. Zo zijn we al jaren als mens er mee bezig om de wereld om ons heen te beschrijven. Alleen wij als mens doen dat. Boeken worden er geschreven, video’s en documentaires gemaakt, cursussen gegeven, vakgebieden die daardoor ontstaan, dit alles steeds meer en beter.

En tot nog toe was het gericht op vooral specialisatie. Ieder met zijn eigen blik op het probleem. En daar komt de fysica om de hoek kijken, om dat alles vanuit een soort van helicopterview te bekijken, holistisch, vanaf een afstand, dat alles biedt meer mogelijkheden. Net als het kijken naar een schilderij, dan kun je met je neus bijna op het doek details zien of van een afstand het groter geheel welk een compleet nieuw beeld geeft.

Dat specialisme beperkt ons soms te veel in ons kunnen. Het geeft grenzen aan waardoor die specialist dan moet zeggen “Dit is wat ik kan, meer kan ik niet”, maar kijkend over grenzen heen, kan wel die andere collega nog iets betekenen. Een doorverwijzing doet dan wonderen. En dit is iets waar de medisch specialist zich nu steeds meer bewust van wordt. Van ketenzorg naar netwerkzorg. Ketenzorg waarin nog steeds die eilandjes los van elkaar samen werken. Zonder kennis van wat wie nu precies doet. En datgene we niet weten, daar kunnen we ook geen gebruik van maken. Maar die lacune in denken, die worden we ons nu op vele vlakken steeds meer bewust, zodat we die gaten in het systeem kunnen gaan opvullen. Net als een computernetwerk we zorgpakketten aan elkaar gaan koppelen. Steeds beter van elkaar weten wat ieders specialisme doet.

Dat inzicht had ik in een pitch van drie minuten gegoten. Want als klinisch fysicus – audioloog gespecialiseerd in de psychoakoestiek, met mijn passie voor het complexe van dat brein en dat holistisch denken om alles vanuit een groter perspectief te zien, heeft mij dit alles de mogelijkheid gegeven iets nieuws te ontdekken. De kracht die in ons zit op moment we echt samen gaan werken. Elkaar weten te vinden en er dan samen iets moois van kunnen maken.

Niet voor niets werd ik van de 26 pitches tweede met mijn pitch, een van de collega had dit nieuwe inzicht namelijk al een naam gegeven “positieve gezondheid” en daarmee had ze de eerste prijs terecht verdiend. Een project dat nu binnen Adelante schijnbaar al lopende is. Waarbij over grenzen heen gekeken wordt, in elkaars keuken, synergie, weten van elkaar wat iedereen kan. Van patiënt tot specialist. De moderne specialist en de unieke mens als patiënt.

Vanuit de Federatie Medisch Specialisten ligt er al een plan voor 2025. Rekening houdend met al deze nieuwe inzichten, waarin we als mens steeds meer controle krijgen over dat wat er met ons gebeurt.

Het is zo mooi om dat alles te zien gebeuren. Precies als met een kunstwerk dat langzaam ontstaat en steeds meer vorm krijgt, ook zo zie ik dit nu groeien, een structuur zie ik ontstaan die verbindingen legt en daarmee iets wat voorheen onmogelijk was, mogelijk maakt. Wonderen worden er verricht. Waar we eerst dachten onze grenzen te hebben bereikt, stappen we over grenzen heen en ontdekken we nieuwe werelden.

Als fysicus denk ik dan de essentie van ons bestaan als mens.

Bedankt!

Via LinkedIn vanmorgen deze aanbeveling hieronder mogen ontvangen. Deze wil ik graag met jullie delen.

Dankbaar en vereerd ben ik bij deze bijzondere woorden. Bedankt Sjoerd voor de uitnodiging en de kans die je mij gegeven hebt om deze info met een groter publiek te mogen delen.

Sjoerd Salet

Klinisch psycholoog – Plaatsvervangend P-opleider – bestuurslid MSB at Zuyderland Medisch Centrum

Op 15 juni 2018 een prachtige Studiedag Tinnitus georganiseerd vanuit de Sectie Somatiek van de VGCt.

Ik ken Dyon persoonlijk en heb vanuit mijn werk als klinisch psycholoog binnen Zuyderland MC ook geregeld professioneel met hem te maken. Ik heb hem gevraagd vanuit zijn kennis en expertise op het gebied van tinnitus en zijn kunstenaarschap een inspirerende bijdrage te leveren ter afsluiting van deze dag. Wat heeft hij dat ongelofelijk mooi waargemaakt, met niets dan lovende reacties over zijn enthousiaste en uiterst boeiende presentatie. Als dagvoorzitter had ik de eer hem te introduceren. De woorden die ik daarvoor heb gebruikt, bleken allen een schot in de roos:

“Ik ben zeer verheugd om de spreker te introduceren die een zeer inspirerende lezing in de categorie “Art meets Science” zal geven die als sluitstuk van deze dag mag klinken.

Hij heeft twee grote passies, Tinnitus en Kunst, en zal deze twee op eigenzinnige wijze en vanuit historisch perspectief verbinden.

Heeft u niet altijd al willen weten of Van Gogh ten onrechte als dronkenman werd uitgemaakt en waarom en hoe hij nu eigenlijk echt zijn oor heeft afgesneden? Wat was het gevolg dat Goya werd getergd door complete doofheid en tinnitus? En hoe Beethoven ons heeft willen laten horen hoe tinnitus werkelijk klinkt?

Psychologie en audiologie waren wetenschappen die tegen het einde van de 18e eeuw nog niet eens bestonden. Vandaar dat er in de kunstwerken en muzikale composities eigen interpretaties van de makers zijn terug te vinden, die vanuit de kennis die we nu hebben een ander licht schijnen op tinnitus en gerelateerde klachten. Klachten als onwetendheid, onzekerheid, sociaal isolement, onbegrip vanuit de omgeving en angst voor het onbekende, die een inspiratiebron vormden voor het creëren van meesterwerken.

Hij is ingenieur, klinisch fysicus en audioloog, werkzaam bij Adelante zorggroep en co-auteur van het artikel in The Lancet. Daarnaast is hij een fantastisch professioneel kunstenaar en ook in die hoedanigheid actief op het gebied van de “psychoakoestiek”.

Mag ik een hartelijk applaus voor Dyon Scheijen!”

Niet meer dan terecht kreeg hij vooraf, maar zeker ook na afronding van zijn lezing, een daverend applaus!