Categorie: De kracht zit in de mens zelf

Corona!

Het Corona virus houdt ons allen nu wel al een tijdje bezig. Hoe snel is dat niet gegaan?

Hulde aan zowel ons huidige regering, als ook de zorginstellingen, die het nu zo moeilijk hebben.

Politiek die met de sociale druk en gestuurd vanuit informatie waarvan we echt nog niet weten wat het beste is, belangrijke besluiten moet nemen. De zorginstellingen die zich voorbereiden op een bulk aan zieken die hoe ook de komende weken nog komen gaan. Cijfers hebben laten zien dat we de lijn van Italië nog volgen. Maar er is een strategie, een plan!

De gouden tussenweg. De scherpe lijn waarop een Max Verstappen een bocht neemt in de Formule 1. Hoe mooi om dit te zien. De kennis die we als mensheid hebben om keuzes te maken en daarmee winnen. Topsport op alle gebieden. Ik heb vertrouwen dat we in Nederland nu de beste mensen aan het roer hebben staan.

Geniaal is het plan dat er nu gesmeed is, we hebben geleerd van wat gebeurd is. Vanuit een menselijke groepsimmuniteit langzaam een cordon op te bouwen voor zij die een verhoogd risico hebben om te overlijden. Strenge regels zijn daarom nu voorgeschreven om dit proces gecontroleerd te laten gebeuren. Het is nu ook aan ons! Wij zijn zelf onderdeel van dit geheel.

Handen wassen, hoesten en niezen in je elleboog, voel je je ziek, zwak of misselijk, BLIJF THUIS! En allen die in de risicogroep zitten en bij het oplopen van het virus te weinig weerstand hebben, krijgen nu het advies zo min mogelijk, beter zelfs geen contact te hebben. Zestig plus. Ook dan, blijf thuis! Gelukkig hebben we nu social media en andere technieken om zonder lijfelijk aanwezig te zijn elkaar te spreken en te zien. Evenementen en plekken waar meer dan honderd mensen samen zijn mogen nu niet plaatsvinden. Dit alleen al heeft drastische gevolgen in onze maatschappij. Dit is de meest ingrijpende keuze die er nu gemaakt is. Met al deze strenge regels hopen ze de komende weken de verspreiding van het virus in te dammen. Aantal zieken zal verder gaan groeien, dat hebben de cijfers laten zien, dat is ook goed en nodig in de strategie die gekozen is, daarom is het noodzaak om vanaf nu de strenge regels te gaan volgen!

Ons hoofd koel houden, in de hoop dat we die drie weken doorstaan en met de aangegeven regels de storm overleven. We gaan goed ziek zijn, dat is zelfs nodig, de meesten zullen dat thuis moeten uitzieken en enkel zij die levensbedreigend ziek zijn, zullen in ziekenhuizen worden opgenomen. Een verdeling van zorg is al gemaakt. Ziekenhuizen maken zich hier al voor klaar.

Maar de schoorsteen zal moeten blijven roken. De economie kan niet stilvallen. Dus ook daarin keuzes maken op het scherpst van de sneden. Want straks, op de lange termijn hebben we het geld hard nodig om zij die nu verlies lijden te kunnen helpen. En zonder geld geen zorg. Zonder geld geen brood op de plank. De complexiteit van ons hele stelsel, de maatschappij.

Daarom probeer ik er nuchter, van een afstand, als dat nog kan, naar te kijken. Zo snel het virus zich als een micromechanisme kan verspreiden, zo snel gaat nu ook de informatie en nog sterker de emoties hierover op social media. Waarbij we ons nog niet bewust zijn van de kracht die ook dit platform kan hebben. Met daarbij nog een belangrijk ander element dat eveneens al een lange tijd in onze maatschappij heerst, de politieke krachten die er spelen om ultra rechts steeds meer power te geven.

Een cocktail van elementen die ik nog zorgelijker vind dan enkel het Coronavirus zelf.

Project X ligt me nog scherp op het vizier. Een grap op social media die snel bijval kreeg van de normale informatiebronnen, krant en tv. Ik zag het gebeuren bij De Wereld Draaid Door die er als eerste meer aandacht aan gaf, social media pakte dat weer op en zo was dit item al snel op het nationale nieuws te zien. In nog geen maand tijd was het uitgegroeid tot een landelijk event waar we de gevolgen allemaal van hebben gezien. Zelfs wereldnieuws werd het. Hierbij ging het nog enkel om een grap en een klein dorpje ergens in Nederland. Bij Corona gaat het in ons hoofd over leven en dood, is het dichter bij huis.

Laten we van onze geschiedenis leren. De Spaanse (mag die naam nog wel?) griep, SARS en nog vers in mijn eigen geheugen de ontwikkelingen en ontdekking van het HIV-virus, Aids. In het begin was daar toen ook de onwetendheid, de paniek, zeker toen bekend werd dat de overdracht vooral bij seksueel contact plaats heeft, met alle gevolgen en misverstanden van dien.

En toen was er nog niet eens social media en een politiek ultra rechts georiënteerde beweging.

Want ook zij hebben alweer gretig van zich horen, onze blonde rakker en zijn narcistisch vriendje, die bij dit soort gelegenheden precies weer de gemoederen weten aan te spreken, als een onemanshow treden beide heren op met een voortreffelijke performance met exact gekozen woorden. Deze optredens vervolgens breed op social media worden gedeeld om daarmee weer zieltjes te winnen voor de komende verkiezingen. Een hele opsomming van al het sentiment dat er nu toch al in onze samenleving leeft de revue in beider pleidooien passeert. Ook dat hebben we al eerder gehoord. “Minder-minder” is een begrip dat voor altijd aan één persoon gekoppeld zal blijven.

Een cocktail van elementen die de gemoederen raken en waarmee leiders, managers, ministers en directeuren, beslissingen moeten gaan nemen wat nu het beste is, om deze samenleving bij elkaar en gezond te houden.

Gisteren ben ik zelf begonnen aan een ACT-training voor professionals. Ja, voor alsnog (vrijdag 13 maart) draait de wereld nog gewoon even door. De komende weken gaat dat zeker nog anders zijn. In die training van ACT zit één belangrijke peiler, dat is defusie. De kracht van taal, de kracht van woorden zelfs. De oefening die mijn ogen heeft doen openen hoe sterk dit is, is de volgende: neem het woord Corona. Waar dachten we daar een jaar geleden aan? Welke woorden kwamen er toen in je naar boven gekoppeld aan Corona?

Toen was Corona nog enkel dat biertje, dat specifieke flesje zie je zelfs voor je. Corona. Schijnt ook een liedje van te zijn. Of de Corona bij de verdediging van een proefschrift. De hoogleraren in die halve cirkel om de promovendi heen zitten en lastige vragen moeten stellen. Corona het Latijnse woord voor kroon. Dat waren de woorden en gedachten die we toen hadden bij het woord Corona.

En nu?! Wat wordt er nu aan gekoppeld? Ziekte, dood, ellende, besmetting, uitval, handen wassen, hoesten en niezen. Corona, het woord alleen al is nu heel sterk. Het gevoel ook. Die koppeling gaat net als “minder minder” niet meer uit ons geheugen weg.

De kracht van taal. Die ons ook heel veel geeft. Dat jij hier deze tekens in woorden hebt kunnen omzetten, je mijn gedachte in deze hebt kunnen volgen, maakt dat we kennis kunnen delen, wetenschappelijk onderzoek kunnen uitvoeren om op hoog niveau topsport te bedrijven. Om met al die kennis de perfecte bocht te nemen in een Grand Prix. Met woorden kunnen we nadenken over wat voor nu in deze crisis het beste besluit is. Op korte en op lange termijn. Onwetend in wat precies de feiten zijn. Dat maakt het ook zo moeilijk.

Ik zie het als bij de complexiteit van tinnituszorg, een interdisciplinaire aanpak is noodzakelijk om een succesvolle oplossing te bieden. Op al die gebieden is specialisme nodig die alle kennis van zaken heeft om het beste besluit te nemen. Geschiedenis, politiek, biologie, virologie, communicatie, psychologie, rechten, zorg en onderwijs, noem maar op, een cocktail van vakgebieden die elkaar in deze tijd hard nodig gaan hebben.

Een serieuze zaak waarbij de aangegeven regels we allemaal ter harte moeten nemen om het virus én de maatschappelijke gevolgen zo veel als mogelijk in te dammen en te beperken. Met daarbij de hoop dat we voor een volgende periode een vaccin hebben ontwikkeld. Want Corona zal vanaf nu voor altijd in ons systeem zijn.

Opdat we straks weer het beste jongetje van de klas mogen zijn en elkaar weer gauw mogen zien en elkaar de hand kunnen schudden.

We weer een normaal leven mogen gaan leiden en ons kunnen drukmaken dat een gezegde “het beste jongetje van de klas zijn” ter discussie gaat staan, want anno 2020 is die niet meer genderproof.

Blijf gezond!

De regen klettert voort

Het regent buiten, we hebben het raam een beetje openstaan, de regen tikt op het raam en op de plastic die nu in de wintermaanden buiten op de tuintafel ligt. Het regent hard, want ik hoor ook dat het water op het terras blijft staan en in de plas water die nu daar ligt klinkt het gespetter van de regen nog luider.

Al deze geluiden geven nu rust. Windgeruis hoor ik en de lamellen bewegen zelfs een beetje en tikken tegen het raam. De wind in de boom buiten, de plastic van de tafel beweegt een beetje. De kerkklok die in de verte slaat, half twaalf.

Al deze geluiden kan ik plaatsen, kan ik in woorden beschrijven, zelfs jij die dit leest zal al deze geluiden herkennen, wellicht dat je ze zelfs hoort, ook al hoor je ze niet echt. Maar deze geluiden kun je je zeker sterk herinneren van ooit die ene keer. Misschien zelfs een mooi moment van regengekletter ergens op vakantie. In een caravan of tent.

Ik ga hier zo bij in slaap vallen, wordt er heerlijk moe van, maar een jaar geleden lukte me dat niet. Toen was de dakgoot nog niet in orde, een lekkage die nog niet gedicht was en zo kon het elk moment inregenen en meer schade geven. De onrust toen hield me uit mijn slaap. Bang dat het helemaal mis zou gaan daar buiten. Als het nog harder zou gaan regenen zou het wel eens een heel groot probleem kunnen gaan geven. Een compleet andere betekenis die aan hetzelfde geluid gegeven werd. Niet makkelijk om toen aan die vakantie te denken, het als een romantisch geluid weg te zetten. Maar ik moest het wel maar gewoon toelaten, kon er het ‘s nachts toch niks aan doen. Wat was het ergste dat zou kunnen gebeuren? Het lek zat enkel boven de garage, binnen in huis zou het toch niet komen. Alles is goed gekomen.

Nu lig ik wakker, omdat dit alles zo duidelijk weergeeft hoe complex ons horen is en ik dit alles hier nu even wil delen. Dit maakt dat complexe meteen zo duidelijk. Dat we onze oren gebruiken om vrijwel continu onze omgeving te checken. Zelfs met onze ogen dicht kunnen we horen wat er allemaal gebeurt. De kleinste bewegingen in de lucht kunnen we waarnemen. Die kerkklok die daar slaat op wel een kilometer afstand kan ik horen. Een trilling die zelfs door de beweging van die geluidstrilling van de regendruppels en windgeruis heen gaat. Zelfs tegelijkertijd een activiteit in de auditieve cortex geeft en mij kan laten horen wat het geluid van de klok is en wat van de vallende regendruppel daar op de plastic die op de tafel ligt. BeWONDERenswaardig toch? Voor zo veel mensen een vanzelfsprekendheid. Heel normaal. Maar wat als je slechthorend bent? De hoortoestellen die ’s nachts uit moeten?

De klok slaat weer, één keer nu, kwart voor twaalf. Ik ga slapen. Morgen weer vroeg op. Gedachten door mijn hoofd. De regen klettert voort…heerlijk.

De banaan met ducttape

“Banaan met ducttape aan de muur is geen kunst. Het kunnen verkopen als kunst en er internationaal het nieuws mee halen, dat is (een) KUNST!”

Nadat ik deze tweet had geplaatst nam een journaliste van radio1 NPO met mij contact op, met de vraag om over dit onderwerp in het radio1-programma “Dit is de Dag” mee te willen praten.

Of ik dan “even” naar de studio kan komen in Hilversum. Meteen aangegeven dat ik in Valkenburg woon en de reistijd mij dan voor dit korte gesprek te veel moeite kost. Een alternatief is dat ik omwille van de geluidskwaliteit naar de studio van L1 kan gaan in Maastricht. Dat is voor mij uiteraard geen probleem.

Maar later die dag komt het bericht dat een ander item belangrijker was die dag. Belangrijker dus dan die banaan en ducttape. 🙂

Die uitnodiging om erover te komen spreken heeft mij wel aan het denken gezet. En het is uiteraard zeker van de gekke dat een banaan die met ducttape aan de muur bevestigd is wereldnieuws wordt.

Is dat dan nu Kunst?!

Kunst, een boeiend onderwerp en ik kan me de ophef heel goed voorstellen.

Het feit dat het deze kunstenaar gelukt is om überhaupt op deze internationale kunstbeurs een kunstwerk te mogen plaatsen heeft met de verdiensten te maken die deze kunstenaar al op zijn conto heeft. Het curriculum vitae dat Cattelan heeft opgebouwd is enorm. Daarmee heeft hij de mogelijkheid gecreëerd om als erkend kunstenaar daar op deze prestigieuze kunstbeurs op die muur min of meer de spot te drijven met kunstverzamelaars. Want enkel het certificaat dat het bewijs is dat specifiek deze kunstenaar dit “werk” heeft gemaakt, enkel dat papiertje maakt dat dit werk van hem in die zin nu als kunst wordt gezien.

Dat er dan kopers zijn die dit voor exorbitante bedragen kopen, is aan deze mensen en zij zijn degene die dit dan eigenlijk als kunst neerzetten. Dat wij het vervolgens dan ook nog uitgebreid gaan bespreken, maakt dit Kunst met een kapitale K.

Wat nu steekt is, dat heel veel kunstenaars die uit passie kunst maken, jaren knokken om gezien te worden, kunst die veel meer effort en tijd kost dan even een banaan met ducttape aan een muur te plakken. Kunstenaars die vanuit het empatisch vermogen of vanuit een hogere sensitiviteit ook geraakt worden door wat er in de maatschappij gebeurt. Net zij zouden dolgraag hun kunst voor dat soort extravagante bedragen willen verkopen om daarmee de wereld een beetje beter te maken.

Genoeg collega’s in de kunstwereld die er alles aan moeten doen om het hoofd überhaupt boven water te houden. Maar ook kunstenaars die pas geroemd worden na hun dood. Hoeveel kennen we er daar al niet van. Het verhaal van Vincent Van Gogh raakt mij hierin het meest.

Van Gogh zelf heeft maar een klein aantal kunstwerken gedurende zijn leven verkocht. Zijn kunst werd toen niet erkend als kunst. Van Gogh was zijn tijd ver vooruit, hij was net iets te vroeg met zijn nieuwe technieken en stijl.

En nu…ga een dag naar het Van Gogh museum in Amsterdam en zie al die duizenden mensen die met zo veel plezier naar zijn werk kijken. Maar zie ook de 3D-prints die nu voor heel veel geld worden verkocht.

Van Gogh had een grote droom, het gele huis in Frankrijk. Waar hij andere kunstenaars zou ontvangen, een plek om met elkaar te genieten en te leren van kunst.

Het is er nooit van gekomen, het geld was er niet.

Dus ja, het steekt om te zien dat sommige in de kunst met een banaan en tape zeer succesvol kunnen zijn en anderen die wellicht met nog een geheel andere passie kunst bedrijven, moeten knokken om überhaupt het materiaal te kopen waar ze de kunst mee kunnen maken.

De kunstenaar Cattelan is in deze geniaal, hij steekt de draak met dit idiote plaatje van een ordinaire banaan en een stukje ducttape, het is de koper die hier de plank volledig mist…of toch niet…want een echte definitie van kunst is er niet.

Immanuel Kant definieert in zijn Kritik der Urteilskraft (1790) een kunstwerk als “Een soort voorstelling die zichzelf tot doel heeft, maar niettemin de mentale beoefening van sociale communicatie bevordert.’

Dat doet dit kunstwerk wel, de mentale beoefening van sociale communicatie bevorderen, we hebben het er allemaal over, maar zo ook de kunstenaar die de drollen van zijn familie bewaard in glazen kistjes. Omdat hij de vorm zo mooi vindt en het als een kunstobject ziet. Ooit lang geleden bij De Wereld Draait Door dit interview gezien, staat forever op mijn netvlies, met een vieze bijsmaak. Giel Beelen was toen de tafelheer en draaide zich demonstratief met de rug naar dit gesprek. Ook hij vond dat hierin de kunst ver te zoeken was.

Het wordt tijd voor een revolutie in kunst. Dat de kopers slash bewonderaars van kunst zich gaan schamen op moment ze dit überhaupt serieus als kunst zien en er dit soort extravagante bedragen voor op tafel wordt gelegd en de essentie van kunst hiermee volledig missen.

De meeste echte kunstenaars hebben een groot hart voor alles wat er in de wereld gebeurt. Met de creativiteit die in hun zit proberen ze dat gevoel in iets vast te leggen, met een medium waar zij talent in hebben, om het in kleur of vorm uit te drukken. Op moment mensen die kunst gaan waarderen en dit “belonen” met een bedrag of een positieve referentie, dan groeit die kunstenaar in zijn zijn.

Triest om de overlevensdrang, de strijd te zien van heel veel pure kunstenaars, nu en in het verleden. De enorme lange weg die kunstenaars gaan om uiteindelijk vaak pas na hun dood de erkenning te vinden die zij verdienen.

Vincent Van Gogh, hij was nog maar 37 toen hij overleed. Maar enkele kunstwerken in zijn leven verkocht, voor de prijs van omgerekend maar een paar duizend euro’s. Miljoenen zijn nu één doek van hem waard.

De dromen die Van Gogh had, wat was hem gelukt als hij toen de waarde had gehad die zijn werk nu heeft?!

Dan was het gele huis daar in Frankrijk de plek geworden om jonge kunstenaars de kans te geven te groeien in hun persoonlijke ontwikkeling. Genoeg andere goede doelen zou hij hebben ondersteund om deze wereld een beetje beter te maken.

Heel veel kunstenaars gaat het aan het hart wat er allemaal vandaag de dag gebeurt. Hun vermogen om alles sterker waar te nemen brengt ook de pijn met zich mee van dat wat nu deze banaan en ducttape oproept. Het contrast van geld en echte kunst is zo groot dat het zelfs wereldnieuws wordt en daarmee de kunstenaar Cattelan die enkel vooral provocerend werk maakt nog meer het podium geeft en zijn werken hiermee meteen in waarde verdubbeld zijn. Met welk gevoel kopen mensen dan deze kunst?

Enkel omdat er dat verhaal achter zit. Het verhaal van de banaan en ducttape die meer dan honderd duizend euro’s kost. Dat verhaal achter dit kunstwerk maakt dit kunst.

Enkel wij mensen hebben deze mogelijkheid om iets dat eigenlijk geen echte waarde heeft, door het verhaal erachter meteen in waarde te laten stijgen.

Het mooiste voorbeeld is Anton Heiboer, zijn interview bij Ivo Niehe. Wat een reputatie had die man. Ooit in therapie geweest en de behandelend psycholoog die voor toen een werk van hem voor tienduizend guldens kocht, dat was de doorbraak voor Heiboer als kunstenaar. Dat hij daarna bij Ivo Niehe demonstratief een groot blad papier pakt, met twintig potloden tegelijk in zijn hand er wat strepen op zet. Daarna tegen Ivo zegt, tien gulden, dan pakt hij één zwarte stift, zet er “Anton Heiboer” onder en zegt tienduizend gulden. En dat is exact wat hier gebeurt met de banaan en de ducttape.

Het verhaal achter de kunst en kunstenaar, dat maakt de kunst.

Horen is meer dan enkel de oren!

Ter gelegenheid van de jaarlijkse Seniorendag Valkenburg werd ik door Guy Caelen, voorzitter Seniorenraad Valkenburg, uitgenodigd om een korte lezing te houden op die bijzondere plek daar boven op de Cauberg, Holland casino Valkenburg, met dat prachtige uitzicht over ons Geulstadje, Valkenburg.

Thema’s van de Seniorendagen zijn er steeds op gericht om de eenzaamheid onder ouderen aandacht te geven en daar waar mogelijk aan te pakken. Vierhonderd senioren die ik mocht toespreken.

Eenzaamheid. In het kader hiervan kan zeker het gehoor worden meegenomen. Te vaak dat ik, als klinisch fysicus – audioloog op mijn spreekuur verneem dat mensen met een licht gehoorverlies langzaamaan minder zijn gaan deelnemen aan sociale contacten. Familiebezoeken en feestjes worden niet meer bezocht, want tja ze krijgen toch niets meer mee, zitten maar in de hoek en niemand die gezellig even komt praten, dit alles omdat het spraakverstaan in rumoerige omgevingen steeds moeilijker geworden is. Langzaam geraken mensen in een sociaal isolement en zijn zich er niet van bewust dat het gehoor hierin een hele grote rol speelt. Waarbij vaak dan uit gedegen gehooronderzoek blijkt dat er nog heel veel mogelijk is.

Dat wij elkaar kunnen verstaan komt omdat we elkaar kunnen horen. Ons oorsysteem is geniaal. Op het moment u nu hier deze woorden leest hoort u waarschijnlijk uw eigen ademhaling, als u slikt gaat aan beide kanten de buis van Eustachius even open en weer dicht en maakt dus geluid. Schone lucht komt in uw middenoor terecht en drukverschil tussen buiten en binnen wordt weer opgeheven, handig als u nu in het vliegtuig zou zitten. Maar genoeg andere geluiden nu ook om u heen te horen. Geluiden die 5 minuten geleden nog niet opvielen, neemt u nu bewust waar. Die minuscuul kleine trillingen van geluidsgolven bereiken uw trommelvlies, deze brengt weer de kleinste botjes van het menselijk lichaam in beweging, hamer, aambeeld en stijgbeugel om vervolgens de vloeistof in het  slakkenhuis, de cochlea in in een golfbeweging te brengen. Staande golven ontstaan en haarcellen die overeenkomen met de eigenfrequentie van net die toon in het geluid gaan het sterkst bewegen en op die plek op het membraan van Reisner wordt de beweging omgezet in een elektrisch signaal dat de weg vervolgt langs allerlei knooppunten op het neurale pad richting de auditieve cortex in de hersenenen. In detail kunnen we dit vandaag de dag dus haarfijn beschrijven. Als natuurkundige kan ik het begrijpen, maar de verbazing  blijft, de enorme bewondering hoe al dit zo kan groeien en dat wij als mens het horen zo als vanzelfsprekend nemen, terwijl het net zo ingenieus en wonderbaarlijk is. Sterker nog, horen maakt dat we mens zijn. “Nicht sehen trennt die Mensen von Dingen. Nicht hören trennt die Menschen von Menschen.” Emanuel Kant zei dit heel lang geleden al. Wie wil er niet gehoord worden? Een luisterend oor kan zo veel steun geven in een moeilijke tijd. 

Maar om elkaar in een goed gesprek te verstaan is een goed gehoor nodig. Wat voor velen een zo vanzelfsprekendheid is, blijkt voor anderen niet zo vanzelfsprekend te zijn. Vanzelfsprekend het woord alleen al, geeft aan dat iets dat normaal is, van-zelf-sprekend is. Een licht gehoorverlies is al voldoende om een enorme beperking te ervaren in het spraakverstaan. En op het moment gesprekken moeilijker te volgen zijn, is het vermijden van sociale contacten een logisch gevolg. Feestjes, vergaderingen, recepties, familiebezoekjes zijn echt niet meer fijn om naar toe te gaan. Een sociaal isolement is het uiteindelijke gevolg.

Horen is meer dan enkel de oren. Een luisterend oor is niet enkel luisteren, het is actief luisteren. Rekening houden met elkaars beperkingen, strategische oplossingen, door een rustigere omgeving te zoeken om elkaar beter te kunnen verstaan. Duidelijker articuleren, langzamer praten. Het is niet nodig om tegen iemand die slechter hoort luider te gaan praten, langzamer is een vele betere aanpassing. Vragenstellen en doorvragen. Kleine aanpassingen en oplossingen kunnen zo veel betekenen in net hét gesprek om je als mens te voelen dat je erbij hoort. Grappig, ook hierin weer het werkwoord horen, zonder dat het met gehoor te maken heeft.

Horen is meer dan enkel de oren!

Homo deus

Ben nu een boek aan het lezen: Homo Deus, Yuval Noah Harari. Een kleine geschiedenis van de toekomst. Hoe toepasselijk in deze tijd. Het boek zet me aan het denken. Een aspect bijvoorbeeld wat echt even iets duidelijk maakt en in perspectief zet:

In 2010 zijn er drie miljoen mensen overleden aan obesitas en verwante ziekten, terroristische aanslagen wereldwijd 7697 mensen.

Terroristen spelen in op angst en zetten aan tot haat. Het is een show die aanzet tot angst en paniek om zo hele bevolkingsgroepen op te zetten tegen elkaar.

Een prachtig voorbeeld wordt gegeven, net als een mug in een porseleinenwinkel. Die mug kan geen theekopje omgooien, maar kan wel een stier in die ruimte helemaal gek maken als die mug in het oor gaat zoemen en die stier alles omvergooit.

Een eenmansactie die een hele stad op slot gooit, de meest speciale politie-eenheid de straat op gaat en alles uit de kast wordt gehaald om “veiligheid” te creëren. Terwijl net het tegenovergestelde gebeurt.

Zie de gebeurtenissen Utrecht, maar ook al vele andere aanslagen elders, waarbij het in de meeste gevallen het zelfs geen terrorist was, maar een waanzinnige die een eenmansactie uitvoerde.

Het kwaad is dan de actie en reactie van de mensheid zelf. Van een mug een olifant maken en het kwaad is geschied. Een politiek veld wordt er gecreëerd om nog meer verdeeldheid te genereren. Bevolking nog meer uit elkaar te drijven en de schijn te wekken door grenzen te sluiten het kwaad buiten te houden. Schijnveiligheid. In een tijd waarin wapens steeds makkelijker te krijgen zijn en er waanzinnigen zijn die tot een wanhoopsdaad gedreven worden en onschuldige mensen gaan vermoorden.

Maar het ergste van dit alles is, de focus op enkel dat wat zo negatief is. Verbanden met godsdiensten leggen waarbij eenmansacties zelfs geen enkele relatie hebben met religie of afkomst.

Wat er dan sowieso gebeurt is enkel dat zien en horen wat een verkeerde onderbouwing is van die eigen negatieve gedachten.

Twee elementen die hierin een rol spelen. Het eerste is enkel de focus op het negatieve. Als je een dikke zwart stip op een A4 tekent en vraagt aan een groep mensen om te beschrijven wat ze zien, zal een groot deel enkel de zwarte stip noemen en het helemaal niet hebben over al dat wit er om heen of het papier, het materiaal waarop de stip geschreven is.

Tweede is de mindset op dat wat je graag wilt zien en horen. Vergelijkbaar met als een koppel in blijde verwachting is, zij dan veel meer zwangere vrouwen zien. Of als iemand een bepaald merk auto gaat kopen ook dat specifieke merk meer op straat gaat zien. Dus zij die social media bekijken of het nieuws even scrollen, dan vooral dat zien om hun eigen kleur nog meer te onderbouwen.

En dit alles maakt dat mensen vanuit een bepaald perspectief naar de wereld kijken, zorgen hebben en uiteraard daar naar gaan handelen.

Wat ik hoop dat toch veel mensen het mooie blijven zien van de mens. Vanuit de gesprekken die ik met zo veel patiënten heb, gesprekken die waarschijnlijk nooit voor een groot publiek te horen zullen zijn, gesprekken die vaak genoeg gaan over dat wat iemand heel erg raakt en men zeker niet zo maar naar buiten brengt, maar wel stuk voor stuk kleur geven aan de mensheid. Ik hoop dat er genoeg mensen positief blijven kijken naar andere culturen, van elkaar leren en nieuwe dingen ontdekken, open minded zijn en daarmee elkaars wereld beter begrijpen.

Het boek Homo Deus laat ook zien dat enkel nog maar twee generaties geleden, ziekten, oorlogen en natuurrampen miljoenen slachtoffers heeft gemaakt, dat we nu in een tijd leven waarin er al twee generaties zijn die geen oorlog kennen. Epidemieën bijna altijd te behandelen zijn. HIV, aids, SARS, ebola, noem maar op, het gaat “even” aan ons voorbij. De zwarte dood en de Mexicaanse ziekte hebben nog niet zo lang geleden hele bevolkingsgroepen van de aarde gevaagd. In een tijd dat bovennatuurlijke krachten en God als enige oplossing werden gezien.

We leven nu in een tijd waarin er niemand meer omkomt van de honger. Er wel genoeg arme mensen zijn die in diverse landen honger lijden, maar er niet meer aan overlijden. Het zou nog zo veel beter kunnen, alleen als we elkaar meer zouden vinden. Grenzen niet zouden bestaan en er meer geld verdeeld werd. Om ook die mensen te helpen die het echt nodig hebben.

Zij die dit kunnen lezen, hier nu, ik weet zeker, jij hebt een dak boven je hoofd, elke dag te eten, een bed om in te slapen, een ziektekostenverzekering, je kunt gaan en staan waar je wilt, hebt mensen om je heen waarmee je kunt praten en last but not least, vrijheid. Vrijheid om dit hier te lezen, een mening te hebben en het is aan jou wat je doet. Welke steentje zou jij kunnen bijdragen om deze wereld een beetje beter te maken voor zij die het geluk niet hebben gehad in het goede land geboren te zijn?

Laat het me weten in de comments.

Un Abrazo Para Los Amigos

Afgelopen vrijdag was ik op bezoek bij Math en Tonny Roijen. Bijzonder mooie mensen die ik mocht ontmoeten. Vrienden van mijn ouders en via Facebook al jaren vrienden met mij. Maar nog nooit live ontmoet. Wetende dat wij ons hart voor mensen op dezelfde plaats hebben zitten, goed willen doen voor de mens op deze wereld. Daar waar mogelijk echt iets betekenen om iemands leven beter te maken. Zij die het nodig hebben kwaliteit van leven te geven. Math en Tonny hebben hier hun levenswerk van gemaakt en daar wilden we het sowieso over hebben.

Een levenswerk waar uiteindelijk de stichting Un Abrazo Para Los Amigos uit voort is gekomen. Letterlijk vertaald “Een knuffel voor vrienden”. Maar het is meer dan dat, het is één grote passie en empathie voor de wereld van heel veel armoedige kinderen in Argentinië. Math heeft daar lang geleden gewerkt en zag de armoede, de armoede die zijn hart brak, maar hem wel de belofte liet maken dat mocht de tijd komen dat hij en zijn vrouw de mogelijkheid hadden om iets voor deze kinderen te betekenen dan zouden ze teruggaan naar Argentinië. En zo geschiede.

De officiële doelstelling van deze stichting “Un Abrazo Para Los Amigos” is om met projecten het onmogelijke mogelijk te maken. Om mensen te laten zien dat ondanks alle ellende en armoede, onderwijs en het creëren van werk waar je geld mee kunt verdienen altijd mogelijk is. Kinderen vakken te leren waar ze later zelfstandig mee verder kunnen. De Engelse taal eigen maken, zodat deze kinderen straks een streepje voor hebben en daarmee betere kansen op de arbeidsmarkt hebben. Voor onderdak en eten zorgen en zij die hulpbehoevend zijn door een handicap, hulp bieden. Straatkinderen die zonder Un Abrazo Para Los Amigos een vreselijk leven zouden hebben, laat staan überhaupt een goede toekomst zouden kennen.

Hoe mooi om te zien hoe de familie Roijen zo veel kan betekenen en dat al jaren lang, daar in Argentinië. Een druppel op een gloeiende plaat? Stel dat dat het argument zou zijn om het niet te doen, dan was de strijd al lang verloren. Dit is meer dan die ene druppel, het is een inspiratiebron voor velen om door te gaan, een voorbeeld te zijn voor anderen om goed te doen. Dat wie goed doet, goed ontmoet. En elk kind hierdoor geholpen is, toch weer één kind is met een prachtige toekomst, wie weet hét kind dat straks ooit nog politiek actief gaat zijn en een rolmodel kan zijn voor vele anderen, misschien zelfs president van het land mag gaan zijn.

Bruggen bouwen, huizen om in te wonen, scholen om goed onderwijs te geven. Géén muren om grenzen dicht te timmeren en daarmee proberen mensen buiten te sluiten. Níet eerst aan jezelf denken en dan pas aan anderen, dat mag en moet het voorbeeld niet hoeven te zijn.

Problemen in de maatschappij moet je daar aanpakken waar de bron zit. Goed onderwijs en een leerzame opvoeding geven, dat is wat er in deze wereld nodig is.

Elke knuffel die dat mogelijk maakt is er één. Alle kleine beetjes helpen. Samen het onmogelijke mogelijk maken. Wonderen bestaan, we maken er zelf deel van uit.

Een like op de FB-pagina van deze stichting kan echt al iets uitmaken. Dus mocht je deze stichting willen steunen, is alleen al jouw like zeker de moeite waard!

Dank!

Laten we samen deze wereld daar waar mogelijk een beetje beter maken. Het zijn wij die nu leven die het toch moeten doen. Niemand anders.

Cliché, maar de wereld verbeteren begint echt bij jezelf.

Link naar FB-pagina Un Abrazo Para Los Amigos

Mijn moeder 75 jaar

75 jaar wordt ze vandaag (26 januari 2018), mijn allerliefste moeder. Mijn moeder waar ik zo veel van geleerd heb en gelukkig nog steeds. Niet enkel van wat ze mij en m’n twee broers allemaal weer keer op keer opnieuw gezegd heeft; belangrijke lessen voor het leven, waar we op moeten letten, waar we rekening mee moeten houden, maar vooral ook het voorbeeld zij ons altijd gegeven heeft.

75 jaar, 48 jaar is ze al mijn moeder, zorgen dat ze zich maakt, nog steeds, om haar kinderen en nu ook haar kleinkinderen. Het blijft een moeder in hart en nieren.

Ik hoop zo dat ze trots mag en kan zijn op wat ze ons allemaal meegegeven heeft. Dat ze mag genieten van wat ze van ons als mens gemaakt heeft.

Kinderen opvoeden is echt niet makkelijk. Zeker niet als moeder. Sorry, dit is niet gender-proof, maar ik denk dat er een verschil zit in hoe een vader hierin staat ten opzichte van een moeder. Moeders zijn toch vaker zorgzamer en maken zich zorgen over van alles. Vaders ook wel, maar meer van “Het komt goed”, “Die redt zich wel”.

Ik ga haar vandaag een groot boeket bloemen geven en een heel dikke knuffel en kussen, met de woorden dat ik van haar houd.

En dit blog schrijf ik in de hoop dat er jongeren zijn die dit mogen lezen, hun bewust te maken dat moeders het altijd goed bedoelen, dat als je jong bent je vaak er zo maar van uitgaat dat ze nog lang te leven hebben en het gevoel een moeder en vader hebben zo vanzelfsprekend is. Je er niet bij stil staat dat het zo de 75ste verjaardag kan zijn en de momenten dat je dan nog kunt laten blijken dat je dankbaar bent, steeds waardevoller worden.

Als je dat gevoel eerder te pakken hebt, je eerder bewust bent van hoe bijzonder dat is, dat je daardoor net veel bewuster die mooie momenten samen te delen hebt. Om straks, later, in de hoop veel later, mooie herinneringen te hebben en je jouw ouders in je hart een warme plek kunt geven, om ze nooit en te nimmer te kunnen verliezen. Dan zullen ze voor altijd bij je zijn.

Vrijheid van meningsuiting 2.0

Vandaag de eerste congresdag NVKF. Nederlandse Vereniging Klinisch Fysici. Heel veel geleerd over techniek en de audiologie. Het thema “Daar zit muziek in” is ons natuurlijk als klinisch fysicus – audioloog op het lijf geschreven.

In de plenaire sessies ging het óók over cybersecurity en de blockchain-technologie.

Hoe apart dan als de dag wordt afgesloten met avondspreker humorspecialist, Michiel Peerenboom, die enkel met data van klinisch fysici gevonden op internet, bijna de gehele avond vult met de ene goeie grap na de andere. Voorzitter Lieke Poot steelt hierbij met haar tweets op een positieve manier de show.

Peerenboom maakt fake news zo fake dat het bijna echt is. Of was het toch echt?! Authentieke digitale informatie over ons, de fysici, de persoon, over ons vak klinische fysica op het web. Ik zie ook tweets en foto’s van collega’s én van mezelf voorbijkomen. Tweets die ik zelf niet meer wist dat ik ze ooit geschreven had.

“Gesproken woorden vergaan, geschreven woorden blijven bestaan”. Een spreuk van mijn pa die lang geleden een drukkerij had, nu krijgt die spreuk wel een geheel andere betekenis. Ze blijven inderdaad bestaan, die woorden die niet vergaan en erger nog, je kunt er dus altijd weer op aangesproken worden ook al is dat moment, die context waarin je het schreef allang voorbij.

Met al dit vandaag gezien, gehoord, besproken is mij één ding duidelijk geworden. De woorden van Minister Kaag op 30 september jongstleden in Amsterdam bij de Abel Herzberglezing 2018: “Wees niet stil, wij zijn met velen”, haar roep om een tegengeluid te durven geven, begrijp ik nu nog beter.

We gaan een tijd tegemoet waar je als persoon, als mens, heel kwetsbaar gaat zijn. Elk woord, foto of like op het digitale web staat er voor eeuwig op. En ooit, dan ben jij het vergeten, maar dan is er een cabaretier die er even van uitgaat dat wat er openbaar staat op het world wide web, ook zonder probleem gebruikt kan en mag worden om er grappen mee uit te halen.

Nu nog grappig, maar waar hier nog gelachen wordt kan het geschrevene straks anders worden geïnterpreteerd.

Daarbij komt dat het schijnt dat hackers je makkelijker weten te vinden. Wat je doet, waar je bent. Even een paar klikken en genoeg informatie online te vinden. Onze avatar, de digitale persoon die mijn naam draagt en ik zelf ook nog wel ben, maar in het echt toch heel anders is, krijgt een eigen bestaan.

Wat mij vanavond opvalt bij ook maar één tweet die ik in mijn onschuld toch nóg schreef over die blockchain en de bitcoin en net gepost heb, dat er meteen mensen op reageren zonder een echt profiel. Mensen die een bijnaam hebben die zeker geen normale naam kan zijn. Nee, het is volledig anoniem, zonder een link naar een naam of persoon die te traceren is. Veilig. Makkelijker ook om zo een mening “openbaar” te delen. Te schrijven wat je maar denkt. Niemand die je vindt.

Vrijheid van meningsuiting 2.0? Je mag je mening wel uiten op het moment je vrij bent van je eigen naam?

Welkom in de nieuwe wereld. Of is het de oude wereld? Terug in de tijd. De tijd vóór Napoleon, waar mensen nog geen namen hadden, geen adres. Anoniem. Alles kon, alles mocht. Geen grenzen. Wie deed je wat? Chaos.

“Wees niet stil, wij zijn met velen.”

De stilte doorbreken? Je stem laten horen? Welke stem?

Is die stem nog wel van mij?

Ik ga slapen, morgen vroeg op en mag ik een lezing geven over kunst en tinnitus. Twee werelden waar ik mij zo graag wel in wil verliezen. Waarom?

Het antwoord gaf vandaag een oud-collega, klinisch fysicus, Peter Kraft.

Omdat wij klinisch fysici zijn, natuurkundigen die van van nature van mensen houden. Wellicht heeft hij daar een punt. Want oprecht: Ik houd van mensen, met of zonder een echte naam.

Morgen weer een nieuwe dag.

Ferrari World

De Turksche Lira in een vrije val, de financiële markt siddert op haar fundamenten. Net als de Ponte Morandi zou de markt als een kaartenhuisje in elkaar kunnen storten. Voorzorgsmaatregelen geboden? Bezuinigingen op onderhoud bruggen? Handelsoorlogen?

Maar waarom, waarom laat de politiek geld zo veel belangrijker zijn dan het leven om ons heen?

Alles is voor handen, we kunnen de grootste ingenieuze bouwwerken maken, ik zet de TV aan en kijk naar miljardairs die hun droomhuizen laten bouwen en er met waanzinnige constructies en extraorbitante bedragen architectonisch wonderen worden neergezet. Ferrari World Abu Dhabi in de Verenigende Arabische Emiraten spant de kroon, een door de mens ontworpen en daadwerkelijk gerealiseerd gebouw, een bouwwerk dat elke grens van de wetten der natuur en financiële mogelijkheden te boven gaat. Arbeiders in onmenselijke omstandigheden als poppetjes worden ingezet, de opdrachtgever als een koning, nee, als een Romeinse keizer het terrein komt checken en ook nog eens een arrogante houding heeft en een grote mond over details die kant nog wal raken. Maar het moet en zal gemaakt worden, kost wat kost.

Geen enkele empathie of gevoel voor wat daar voor een wonderbaarlijks is ontstaan. Mensenhanden iets mogelijk hebben gemaakt dat het menselijke denkvermogen van velen overstijgt, behalve dat van de architect die het ontworpen heeft. Met grote ogen kunnen we zelfs vandaag de dag vanuit Google earth het rode Ferrari-dak vanuit het heelal zien. Waanzin, Google maps Ferrari World Abu Dhali en aanschouw het wonder vanuit het heelal.

En tegelijk gaan er duizenden mensen dood, omdat er geen geld is ze een dak boven het hoofd te geven. Worden teruggestuurd in boten. Tegelijk zijn er twee van diezelfde kemphanen als die Ferrari baas die al te graag met hun machtspositie en hun ego aan het spelen zijn op het wereldtoneel. Twee heren die zo dom zijn en niet inzien dat met die grootheidswaanzin, een hele wereldbevolking onder angst en verderf leeft, enkel omdat zij zo nodig op hun manier politiek willen bedrijven. Hun namen voor altijd de geschiedenis zullen ingaan als de mannen die met hun enorme drang naar macht net dat verloren hebben waar zij groots in wilde zijn. Als een groot mens die wonderen zou verrichten.

Terwijl dat laatste zo eenvoudig is. Zo makkelijk. Want iedereen zou dat kunnen. Daarvoor is rijkdom in geld niet nodig. Rijkdom. Rijk en dom, dat die woorden überhaupt samen kunnen gaan zegt ook al genoeg. Wat is rijk? Rijk is niet heel veel geld. Rijk is om goed te doen en zo sterk te zijn dat uiteindelijk iets groters ontstaat dan een dak of een groot huis boven je hoofd. Rijk is die persoon die er voor vele anderen heeft kunnen zijn. Rijk is degene die vanuit een goed hart de wereld voor vele anderen een beetje beter heeft kunnen maken.

Een inspiratiebron voor anderen om ook enkel goed te gaan doen. Dat is pas rijk.

Geld speelt dan geen enkele rol meer, die persoon is zo groots en heeft zo veel om te geven. Daar komt geen einde aan. Aretha Franklin, dat ze moge ruste in vrede, respect voor wat zij ons heeft achtergelaten. Een schat aan waardevolle inspiratie, teksten in de muziek, een kunstenaar met woorden. Maar vooral haar kracht om een goed mens te zijn.

Zo veel mensen die zo zouden kunnen geven, maar die power die ze hebben niet op deze manier inzetten en al die rijkdom die ze hebben domweg laten wegvloeien en vergaan. Rijkdom heeft pas zin als het ook wordt ingezet om er wonderen mee te verrichten. Wonderen waar de mensheid ook iets aan heeft. Elon Musk heeft het een beetje in zich, maar zijn grootheidswaanzin staat deze man ook vaker in de weg, dan dat het iets brengt. Op Mars gaan we echt niet kunnen wonen. Ons eigen melkwegstelsel gaat er sowieso ooit er aan. We zullen zelfs verder moeten gaan dan Mars om te overleven. Maar goed het is een begin. Zoals André Kuijpers zo mooi zegt, in de ruimtevaart zijn we net het stadium van baby aan het ontgroeien. We hebben nog net het lopen geleerd. Er is nog zo’n lange weg te gaan. Letterlijk en figuurlijk.

Anderen die geven vanuit rijkdom, Bill Gates. Mark Zuckerberg. Zo veel te geven en vooral de wereld een beetje beter willen maken. Maar dat is echt niet genoeg. En het is nog wereldwijd geen common good. Het zou een manier van leven moeten zijn. Als dit namelijk een collectieve levenswijze zou kunnen zijn, dan zou geld geen probleem meer hoeven te zijn. Zij die dan veel te geven hebben, rijkdom hebben, delen het waardoor ook anderen weer meer te geven zouden hebben en we doelen die de wereld zouden kunnen verbeteren tot uitvoer zouden brengen. We zouden nog veel meer wonderen kunnen brengen, niet enkel architectonisch, maar zeker ook in de medische wereld. Onderzoek zou sneller gaan en meer succes geven. Iedereen gelukkig.

Is talent niet ook uiteindelijk wat ons als mens gegeven is?

De kennis en kunde om er samen hier op deze aardkloot het beste van te maken? Ieder heeft zo zijn eigen talent. Dat maakt ook dat we samen moeten werken. En het talent van iemand anders moeten koesteren, iemands talent moeten gunnen.

Zodat we die rijkdom die we samen hebben kunnen doorgeven aan onze nieuwe generatie, de kinderen die na ons komen en straks zelf volwassen zijn en dat moeten doorgeven om als mens te groeien. Zelfs een zangeres kan wonderen verrichten, anderen kracht geven om moeilijke tijden te doorstaan of een inspiratiebron dus zijn om goed te doen.

Zou het daarmee niet een groter doel kunnen bedienen om als mensheid in dit immense heelal te kunnen overleven?

Miljarden lichtjaren kijken we nu al in de ruimte weg en nergens anders in die oneindige ruimte space is er ook maar een plekje te vinden waar we vergelijkbare omstandigheden hebben als hier op planeet aarde. Deze ini mini tiny place is een groot wonder dat het überhaupt bestaat!

Vraag een astronoom of een of andere natuurkundige hoe bijzonder het is dat wij hier op aarde exact die temperatuur hebben, water, lucht en vuur in balans zijn, dat wij hier kunnen (over)leven. Kunnen leven zonder ook maar enige vorm van hulpmiddelen. Wij kunnen als het ware naakt op deze aardbol rondlopen! Nergens anders in het heelal, NERGENS anders is dat mogelijk. En dat wonder maken wij en vooral die idiote egos als een Trump en Erdogan helemaal kapot. We laten handel en geld, macht en geweld belangrijker zijn dan het grote cadeau dat ons gegeven is, Leven!

De mens zelf is al als een kunstwerk, als je er langer naar kijkt ga je pas de waarde zien die er echt in zit. Pas dan ga je het nog meer kunnen waarderen dat de mens,

het leven, iets wonderbaarlijks is.

Nieuwe werelden ontdekken

Afgelopen week nam ik deel aan de stafdag Adelante, een hele dag intensief vergaderen met een groot deel van alle medisch specialisten Adelante. Als klinisch fysicus – audioloog, sinds enkele jaren met een AGB-code, lid van LAD (Landelijke vereniging voor Artsen in Dienstverband), daarmee een gelijkgesteld beroep aan de medisch specialist in de zorg en daarmee ook lid van de medische staf Adelante.

Hoe mooi ook, omdat ik van mening ben dat er een nieuwe generatie zorgverleners, maar ook zorgstructuur aan het opkomen is, waarbij wij als klinisch fysici een meerwaarde kunnen geven in die complexiteit van de hedendaagse zorg.

Een revolutie in de zorg is gaande. Sowieso al jaren een trend, het holistisch denken. Niet meer enkel inzoomen op één aspect, maar de patiënt bekijken als mens, niet als een machine waar iets in stuk is en gerepareerd moet worden, nee, ook kijken naar wat het medisch ingrijpen met de mens achter de patiënt doet.

Vaak ook de softe kant in de zorg genoemd. De psycho-sociale kant. En laat dat nu net een van mijn passies zijn.

“De mens op zich is als een kunstwerk” heb ik ooit gezegd. Elke persoon is een uniek exemplaar. Bloemen, bomen, watermoleculen, een appel, een banaan, heel veel in de natuur heeft precies dezelfde vorm en eigenschap, maar elk mens is een individu, één persoon op zich, niemand is hetzelfde. Zelfs een ééneiige tweeling geeft een verschil in karakter, in het zijn. En dat, dat maakt ons mens.

Een bijzondere eigenschap is ook dat wij kunnen nadenken over wat er om ons heen gebeurt. Wij zijn het enige wezen dat kan analyseren, beredeneren, wiskundige berekeningen kan maken om dat wat we in de natuur zien gebeuren in wiskundige, natuurkundige en scheikundige formules weten om te zetten. Met alle kennis die we nu hebben, kunnen we berekenen dat als ik die muur uit de achtergevel breek, met dat dak en die constructie erboven, precies die balk met dat gewicht en die vorm op die plek moet komen om al dat wat erboven zit te dragen en het huis veilig kunnen bewonen. Ik zit er nu midden in, een grote verbouwing thuis. 🙂

Maar dat laat mij tevens zien hoe ver wij als mens zijn in wat er allemaal al kan. Wat wij al allemaal kunnen, grote bewondering om te zien met welk een gemak die aannemer kijkt naar al dat wat in de bouw nu al mogelijk is. Maar ook om te zien welk een techniek we vandaag de dag hebben om dat alles tot in detail te berekenen en toe te passen en te maken. Maar met die bewondering waarmee ik naar de aannemer kijk, met diezelfde verwondering kijk ik nu in de zorg.

Het computertijdperk heeft namelijk al die kennis en vaardigheden in een stroomversnelling gebracht en we zijn ons daar vaak niet van bewust. Maar dat bewustwordingsproces begint er langzaam meer en meer te komen. We gaan van het meten is weten, naar wat doen we dan precies? De achterliggende gedachte van wat wil dit alles nu zeggen? Wat kan ik er mee? Het inzicht. Maar dan vanuit vele invalshoeken tegelijk bekeken. Verschillende disciplines die vanuit hun specialisme gaan samenwerken.

En dat is echt iets nieuws. Voorheen was er de dokter die enkel vanuit zijn eigen professie keek en op het moment dat deze dan vanuit zijn vakgebied niet meer verder kon, kwam de dooddoener: “Ik kan niets meer voor u betekenen” of “Sorry, maar daar moet u mee leren leven”.

Wat dat met een mens dan doet is bijna onmenselijk, de gedachte dat niemand jou meer kan helpen is zo pijnlijk, geeft zo een verlies, dat enkel die woorden je nog slechter laten gaan voelen. Terwijl er nog zo veel mogelijk is. Want ons brein is iets fantastisch.

Op dit moment ik hier deze woorden schrijf flits er in een milliseconde door mijn brein een gedachte die mij laat zien hoe geniaal dat brein is. Alleen hoe dan kan ik die gedachte in woorden hier nu op papier krijgen?

Want dat inzicht is dus het nieuwe tijdperk we ingaan. De wereld waarin die complexiteit waarin we leven, mogelijk wordt om te beschrijven, daarmee te weten hoe het werkt, dan te kunnen voorspellen, te reproduceren en als laatste stap het te kunnen toepassen. Zo zijn we al jaren als mens er mee bezig om de wereld om ons heen te beschrijven. Alleen wij als mens doen dat. Boeken worden er geschreven, video’s en documentaires gemaakt, cursussen gegeven, vakgebieden die daardoor ontstaan, dit alles steeds meer en beter.

En tot nog toe was het gericht op vooral specialisatie. Ieder met zijn eigen blik op het probleem. En daar komt de fysica om de hoek kijken, om dat alles vanuit een soort van helicopterview te bekijken, holistisch, vanaf een afstand, dat alles biedt meer mogelijkheden. Net als het kijken naar een schilderij, dan kun je met je neus bijna op het doek details zien of van een afstand het groter geheel welk een compleet nieuw beeld geeft.

Dat specialisme beperkt ons soms te veel in ons kunnen. Het geeft grenzen aan waardoor die specialist dan moet zeggen “Dit is wat ik kan, meer kan ik niet”, maar kijkend over grenzen heen, kan wel die andere collega nog iets betekenen. Een doorverwijzing doet dan wonderen. En dit is iets waar de medisch specialist zich nu steeds meer bewust van wordt. Van ketenzorg naar netwerkzorg. Ketenzorg waarin nog steeds die eilandjes los van elkaar samen werken. Zonder kennis van wat wie nu precies doet. En datgene we niet weten, daar kunnen we ook geen gebruik van maken. Maar die lacune in denken, die worden we ons nu op vele vlakken steeds meer bewust, zodat we die gaten in het systeem kunnen gaan opvullen. Net als een computernetwerk we zorgpakketten aan elkaar gaan koppelen. Steeds beter van elkaar weten wat ieders specialisme doet.

Dat inzicht had ik in een pitch van drie minuten gegoten. Want als klinisch fysicus – audioloog gespecialiseerd in de psychoakoestiek, met mijn passie voor het complexe van dat brein en dat holistisch denken om alles vanuit een groter perspectief te zien, heeft mij dit alles de mogelijkheid gegeven iets nieuws te ontdekken. De kracht die in ons zit op moment we echt samen gaan werken. Elkaar weten te vinden en er dan samen iets moois van kunnen maken.

Niet voor niets werd ik van de 26 pitches tweede met mijn pitch, een van de collega had dit nieuwe inzicht namelijk al een naam gegeven “positieve gezondheid” en daarmee had ze de eerste prijs terecht verdiend. Een project dat nu binnen Adelante schijnbaar al lopende is. Waarbij over grenzen heen gekeken wordt, in elkaars keuken, synergie, weten van elkaar wat iedereen kan. Van patiënt tot specialist. De moderne specialist en de unieke mens als patiënt.

Vanuit de Federatie Medisch Specialisten ligt er al een plan voor 2025. Rekening houdend met al deze nieuwe inzichten, waarin we als mens steeds meer controle krijgen over dat wat er met ons gebeurt.

Het is zo mooi om dat alles te zien gebeuren. Precies als met een kunstwerk dat langzaam ontstaat en steeds meer vorm krijgt, ook zo zie ik dit nu groeien, een structuur zie ik ontstaan die verbindingen legt en daarmee iets wat voorheen onmogelijk was, mogelijk maakt. Wonderen worden er verricht. Waar we eerst dachten onze grenzen te hebben bereikt, stappen we over grenzen heen en ontdekken we nieuwe werelden.

Als fysicus denk ik dan de essentie van ons bestaan als mens.

Jheronimus Bosch – Tuinen der lusten

Mijn lezing “Art meets Science: tinnitus besproken vanuit een brug tussen kunst en wetenschap” begint bij “ De Tuin der Lusten” van Jerhonimus Bosch, die in de 15de eeuw leefde in ‘s-Hertogenbosch, geboren circa 1450, circa want van het begin van zijn leven is maar weinig bekend, zelfs zijn overlijden is niet exact bekend, wel dat Bosch begraven is op 9 augustus 1516.

“De Tuin der Lusten” een prachtig drieluik over het leven, de lusten in het leven en tevens de vergankelijkheid van het leven.

In het linker paneel het begin, Adam en Eva, het paradijs, midden paneel, het leven, de aarde, het feest, rechter paneel, de hel, alle ellende, vergankelijkheid, dood en verderf.

In dit rechter paneel is een oor te zien, twee oren doorboort met een zwaard en een pijl, pijn. Ook Bosch had op het laatst van zijn leven ernstige gehoorproblemen, dat is bekend. Misschien dat daarom niet voor niets de man die dicht bij het tafereel van het oor te vinden is, een zelfportret is? Bosch leefde in de 15de eeuw, zo weinig bekend van zijn eigen leven, vandaar dat we het nooit zullen weten.

Nu was ik bij toeval ook nog bezig met een voorbereiding voor een andere lezing voor AuDidact, een jaarlijks congres voor alle audiciens in Nederland. De titel van de lezing die ik daar ga geven; Psychoakoestiek, hoe gaat iemand om met geluid? De complexiteit van ons brein. Om dit duidelijk te maken maak ik gebruik van optische illusies en zo maak ik een bruggetje naar akoestische illusies, hier een samenvatting van die lezing.

Maar nu kwam ik vandaag bij puur toeval het volgende tegen. M.C. Escher, de kunstenaar die wiskundige figuren en natuurkundige aspecten gebruikte als inspiratie voor zijn kunstwerken. Een kunstenaar met een zeer eigen stijl en die nog nooit een andere kunstenaar had gereproduceerd in zijn werk, behalve één! Jeroen Bosch. En dan precies ook dat deel uit “De Tuinen der Lusten” wat ik er uit hebt gepakt om het oor te laten zien. Maar door dit kunstwerk van Escher zie ik ook echt nu pas de “Boommens” in het kunstwerk van Bosch. Met daarbij het hoofd van de kunstenaar zelf als zelfportret, meerdere kunsthistorici die hierover geschreven hebben. Sterker nog, nu past nog meer mijn hypothese dat het oor met het zwaard en de pijlen een verwijzing zijn naar tinnitus, wel of niet bij Bosch zelf aanwezig.

Hier een link naar het werk van Escher.

Een verklaring die Escher zelf min of meer geeft is dat in deze periode van zijn leven, wonende in Zwitserland, hij en zijn vrouw nogal depressief werden door de witte sneeuw en koude in dat land. Zij waren met het hele gezin verhuisd van Italië naar Zwitserland. Zijn inspiratiebron was weggevallen. De repeterende figuren in Italiaanse potten. Bloempotten en pannen uit de méditerranée waren er niet meer. Nu was het enkel veel wit van de sneeuw.

En jaren daarvoor had Escher een expositie van Bosch gezien, met vooral De Tuinen der Lusten nog in herinnering. Maar waarom dan specifiek dat deel van het doek? Waarom aandacht voor ook dat oor? Bijzonder. Zou Escher ook tinnitus hebben gehad?

Ga ik een andere keer onderzoeken, nu eerst de volgende kunstenaar die ik op mijn lijstje had staan, Fransico de Goya.

Wordt vervolgd.

Kunst en tinnitus

Begin dit jaar werd ik gevraagd om een lezing te geven op de studiedag tinnitus bij de Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve therapieën, VGCt, 15 juni aanstaande. De vraag was of ik een boeiende lezing zou kunnen geven, die vooral ook nog op het eind van de dag de interesse zou kunnen prikkelen van de aanwezigen.

Ooit geleerd van een TED-talk dat een boeiende lezing op vier elementen rust. Deze vier elementen vormen samen het woord HAIL:

Honesty, be clear and straight

Authenticity, be yourself

Integrity, be your word

and last but not least

Love, wish them well.

Al deze elementen in één lezing? Dan kom ik al gauw uit op een lezing over kunst gerelateerd aan tinnitus.

Kijken naar kunst is zo iets boeiends, zeker als je op details let. En ik wist uit al die jaren dat we in ons centrum onze tinnitus informatiebijeenkomst geven, dat er net ook heel veel kunstenaars zijn die een groot deel van hun leven getergd werden door gehoorklachten en met name doofheid en tinnitus. Vincent van Gogh en Ludwig von Beethoven, zij zijn hierbij het meest bekend, ook bij het grote publiek.

Naast de verwondering voor kunst heb ik mijn grootste passie gevonden in de audiologische zorg. Elke werkdag geeft zo’n voldoening om met alle kennis over het gehoor en tinnitus er te mogen en kunnen zijn voor mensen met ernstige tinnitusklachten en/of gerelateerde gehoorklachten, te denken aan misophonia, hyperacusis, Ménière, Laag Frequent Geluid.

Audiologie is zo’n mooi en boeiend vakgebied, waarin nog zoveel onbekend is en waar met steeds nieuwe inzichten mensen echt te helpen zijn. Dankbaar zijn dan ook de patiënten als je ze op het spreekuur kunt duidelijk maken wat wij vanuit ons tinnitusteam voor hun kunnen betekenen, die dankbaarheid, dat vertrouwen in ons, dat is een groot recht. Elke werkdag weer ervaren we dat in ons team.

Gehoor is in de basis de essentie van ons mens zijn.

“Nicht sehen trennt die Menschen von Dingen. Nicht hören trennt die Menschen von Menschen.” Immanuel Kant.

Dat wij met elkaar kunnen praten maakt dat we mens zijn. In woorden kunnen vertellen wat er speelt, hoe mooi iets is. Schrijven is ook al een mogelijkheid van communicatie. De woorden die je nu hier leest, maakt dat ik je kan vertellen wat ik zie, wat ik voel, wat ik beleef, hoe ik de wereld zie. De woorden “klinken” in jouw gedachte.

Maar het gesproken woord is veel krachtiger. Emotie komt er dan nog bij, intonatie, klankkleur, stiltes. Zelfs die stiltes kunnen een enorme power hebben.

Met woorden kun je kunst beschrijven, zonder woorden zou kunst niet bestaan. Enkel door erover te spreken, te weten wat er achter het kunstwerk zit, pas dan kan vaak de echte waarde van kunst worden geschat.

Kunst op zich is iets heel bijzonders, kunst maken, kunst kijken, de kunstwereld, ook daar ligt zeker mijn hart.

Beide werelden, zowel de audiologie, als ook de kunst, staan voor een groot deel op het fundament van de psychologie. De psychologie van de mens, gedachten, emotie, gedrag. Het leven.

De psychologie in de kunstwereld, waarin de waarde van kunst enkel iets menselijks is. De geschiedenis, de verhalen, die het kunstwerk kunnen maken tot vrijwel onbetaalbare kunst. De materiaalwaarde bijna nul kan zijn, maar er bij een gerenommeerd veilinghuis miljoenen voor worden betaald, kunst.

En de audiologie, met alles wat ons mens maakt. Elkaar horen, maar vooral aanhoren. Een luisterend oor zijn kan van onschatbare waarde zijn.

Honesty, authencity, integrity and love.

Mat al deze elementen van HAIL in zicht begon ik al vrij vroeg dit jaar met het verzamelen van allerlei informatie over schilderijen, kunstenaars, muziekstukken en componisten. Kunstwerken die ons iets zeggen over het leven van de kunstenaar zelf. Maar dan met name de periode en de impact die gehoorverlies en tinnitus had op het leven van de kunstenaar.

De meest interessante heb ik er uit gehaald en ga ik deze lezing verder vorm geven.

Maar er zitten hier zo veel boeiende nieuwe inzichten in en zaken die ik ontdekt heb, die ik graag met jullie hier wil gaan delen.

Wordt vervolgd.

Jheronimus Bosch – Tuinen der lusten

Vincent van Gogh

Ik had al grote waardering voor Vincent Van Gogh, na het bezoek vandaag aan het Van Gogh Museum is dit enkel maar gegroeid.

Om zo dicht bij te mogen komen, geweldig! Wat een prachtig museum. Wat een prachtig mens.

Niet voor niets dat om 9 uur meters lange rijen bezoekers al te wachten staan en je enkel in jouw tijdslot naar binnen mag. Ik was een uur te vroeg en moest wel nog op mijn tijd wachten. Eenmaal binnen begrijp je waarom. Het is een enorm groot gebouw, maar het is er al zo vroeg waanzinnig druk. Alsof het de drie dolle dagen Bijenkorf zijn.

Ik had gelukkig inclusief audiotour. En daar ging ik. Eerst oog in oog met de meester zelf. Want Vincent is mister Selfie van zijn tijd. Niet omdat hij dat deed om er geld mee te verdienen, maar net omdat hij geen geld had om modellen te betalen. Zijn zelfportretten zijn studies, oefeningen. Wellicht nooit de bedoeling van hem geweest voor verkoop, laat staan opgehangen in een museum. Maar hij kon niet anders dan zichzelf als model te gebruiken. Daarom zijn ook al zijn portretten vanuit een spiegel getekend. Dus hij heeft zijn beeld getekend zoals hij het zag. Als we onszelf zien, in de spiegel, zien wij ons anders dan anderen. Daarom ook is het beeld verdraaid als je een selfie maakt, want anders zou je dat raar vinden. Sowieso moeilijker om dan qua motoriek ook een selfie te maken, maar goed. Vincent schilderde dus heel vaak zichzelf als studiemateriaal.

“Ze zeggen dat het moeilijk is jezelf te kennen, maar het is evenmin eenvoudig jezelf te schilderen.” Vincent van Gogh aan zijn broer Theo, 1886.

En als je bij deze quote “schilderen” niet letterlijk neemt maar figuurlijk, dan wordt het een wel heel diepgaande wijsheid.

Zijn zelfportretten. Stuk voor stuk de armoede in zijn ogen te zien. Maar zo’n passie voor het schilderen, de kunst. De kunstenaar die je dan recht in de ogen kijkt. Mijn hart weent op het moment ik zie hoeveel zijn kunstwerken nu opbrengen en hoeveel mensen het museum bezoeken. Per dag gemiddeld 5000! Dat zijn ongeveer het aantal patiënten wij in ons centrum per jaar zien. En al de merchandise die rondom het museum te koop is. Zelfs een hoek waarin zeer exclusieve kopieën van de meest bekende schilderijen te koop zijn. Een speciale techniek in samenwerking met ik dacht Fuji. Bijna niet meer van het origineel te onderscheiden. Omdat de kopie driedimensionaal is. Dus je ziet exact de streken van de schilderskwast. Ik zag zelfs dat de barsten van de tijd in de verf erin terug te zien zijn. Persoonlijk vond ik de kleur iets doffer, doods, kitscherig. Maar erger vind ik dus het uitmelken van de creativiteit van deze kunstenaar. Overigens niet alleen van déze kunstenaar, breek me de bek niet open. Hier kan ik een boek over schrijven, ga ik later beslist ooit nog doen.

Één groot werk heeft Vincent verkocht. Voor ongeveer duizend euro. Daarom doet het vooral veel verdriet, omdat ik in de ogen van Van Gogh die overlevingsdrang zie als kunstenaar. Hoe moest hij rondkomen met dat geringe geld hij had. En kosten liepen enkel op. In een van zijn laatste brieven, 820 briefwisselingen zijn er van Vincent, bewaard en gebundeld door zijn schoonzus en nu ook via het museum op internet stuk voor stuk te lezen, in een van die laatste dus een hele uiteenzetting van gemaakte kosten naar zijn broer. Theo, zijn jongere broer, ondersteunde Vincent financieel. En in die laatste jaren wordt het Vincent duidelijk dat Theo een gezin moet gaan onderhouden, getrouwd en uitbreiding van het gezin op komst. Die brief aan Theo is een verantwoording voor alle kosten die hij maakt en hoe moeilijk hij het heeft.

Die druk, dat vechten, de onzekerheid en daarnaast zijn intense liefde voor de natuur, voor de mens, de gewone mens. De Aardappeleters en al zijn schilderijen van vrienden en mensen die hem er echt toe doen. Zijn arts die hem helpt in de nacht dat hij het oor afsnijdt schenkt hij een portret. Het cadeau wordt echter niet gewaardeerd. Dat raakt Vincent enorm. Net als de kritische noten die collegae kunstenaars geven op voor Vincent zelf zijn eerste grote werk “De Aardappeleters”. Vele studies en tekeningen gingen vooraf aan dit eerste echte grote schilderij. Vandaag mocht ik het werk met mijn eigen ogen zien. Voor die tijd was Van Gogh een genie. Dat blijkt maar weer.

Naast De Aardappeleters hangt in het museum een vergelijkbaar boerentafereel. Een gezin etend aan tafel, dat in dezelfde periode door collega kunstenaar Jozef Israël is geschilderd. Prachtig werk, alle details zijn heel goed te zien. Mij viel meteen die glinstering in de eetlepel van het kind links op de voorgrond op. Een zo klein detail met wel een hele grote waarde om het allemaal heel echt te laten lijken. De sfeer op het doek is zo goed neergezet, dat als je er langer naar blijft kijken je in de ruimte waant. Dus ja, voor die tijd, wetende dat er nog geen fotografie bestond, film of bioscoop al helemaal niet, een kunststuk. Voor toen zo bijzonder als virtual reality nu. Maar Van Gogh was die tijd al lang voorbij, hij bracht ook de ziel in zijn werk. Details had hij zeker oog voor, maar hij ging toen al voor meer.

Dat hij oog had voor detail blijkt mij nu het meest uit de periode dat hij in zijn laatste jaar door ziekte niet meer naar buiten kon, binnen in de kliniek moest blijven en prenten van een collega schilder ging gebruiken als voorbeeld. Hij schilderde ze groter, in kleur, maar dan ook alles precies nageteld. Zoals het aantal balen stro en traptreden.

En in een aantal van zijn werken ook vele details die ik gemist zou hebben zonder de audiotour. Insecten op blaadjes in het groen en van dichtbij dan in detail weergegeven. Of het derde verliefd koppeltje in “Tuin met geliefden” uit 1887. Dat derde verliefde koppeltje had ik eerst niet gezien, pas toen ik er alert op werd gemaakt zag ik ze in de verte. Daarin zag ik de lol die hij als kunstenaar had. Maakte me blij.

Maar ook zijn experimenteren met kleuren. In ditzelfde prachtige werk “Tuin met geliefden” zijn van ver de minuscule verfstreken niet te herkennen. Van dichtbij is het een prachtig spel van de complementaire kleuren die Van Gogh gebruikt heeft. Hij had meerdere boeken van Delacroix. Een genie op het gebied van kleurcomposities. Daar speelde Van Gogh dan ook de hele tijd mee, met die kennis van kleur.

Met steeds grotere en dikkere halen met zijn kwast. Heel herkenbaar in zijn laatste werken. Hoe mooi om die dan ook allemaal naast elkaar te mogen zien. Aandoenlijk als ik me realiseer dat zijn einde dan nabij is. Ook hij weet dat bij het schilderen.

Delen met de wereld wil hij het, doorgeven, anderen zijn ogen te geven, de mooie natuur te laten zien, deze wereld, het paradijs waarin wij ons mogen begeven.

Ik werd geraakt door zijn drieluik, perzikbloesem, amandelbloesem en ik dacht de appelbloesem. Als een bezetene heeft hij die werken gemaakt, omdat Van Gogh wist dat de bloesemtijd maar van korte duur zou zijn.

En dan, het allermooiste werk van deze genius, Amandelbloesem, ter gelegenheid van de geboorte van zijn neefje, zoon van Theo. Theo, die de liefde voor zijn broer niet enkel in geld wist te geven, maar ook in de naam van zijn zoon, Vincent.

De kunstenaar Vincent van Gogh overlijdt ten gevolge van zijn verwondingen in zijn borst. Een zelfmoordpoging, zo lijkt, die twee dagen later toch zijn tol eist. Beide broers werden niet oud, een half jaar na het overlijden van Vincent sterft ook Theo.

De jonge Vincent, de zoon van Theo, ook ingenieur Van Gogh genoemd, heeft later het Van Gogh museum opgericht en laten bouwen. Architectuur, wie anders, Gerrit Rietveld, strakke lijnen, mooie architectuur, ook modern voor zijn tijd en gelukkig Rietveld werd wel herkend in zijn werk.

Met gemengde gevoelens ging ik na vijf volle uren Van Gogh dichtbij te hebben mogen zien het Museumplein op. Even liggen op het grasveldje voor het Concertgebouw. Waar ook verliefde stelletjes liggen in het gras, opa’s en oma’s met kleinkinderen spelen. Chinezen, Duitsers, Amerikanen, alle kleuren aanwezig zijn.

“Er is niets artistiekers dan van mensen te houden”. Vincent van Gogh

Horen is meer dan enkel oren

Gisteren een voorbespreking gehad met Dorothé van den Aker, projectmanager AuDidact.

26 en 28 mei is het zo ver. Het jaarlijkse audiciencongres in het Spant in Bussum. Bijna duizend audiciens die verspreid over twee dagen een hele dag een boeiend programma krijgen voorgeschoteld.

Het programma is al helemaal rond. En ik sta in het programma naast een zeer getalenteerd spreker Jan van Setten. Ik verheug me enorm op zijn lezing waarvan ik weet dat deze hoe ook inspirerend en leerzaam gaat zijn.

Maar aan mij ook de eer om de congresdag te mogen openen met een gesproken column. Dankzij mijn blog was het organiserend committee op het idee gekomen om mij te vragen de congresdag te openen. Het publiek meteen mee te gaan krijgen.

De titel van het congres is “In en tussen de oren”. Mijn column “Horen is meer dan enkel de oren”.

Audiologie is zo’n een mooi vak. De passie die ik heb in dit vak wil ik gaan delen met mijn collega’s. Als audioloog in een van het grootste audiologische centrum van Nederland wil ik zo graag die zorg voor slechthorenden verbeteren. De samenwerking tussen al die disciplines, huisarts, KNO-arts, audicien, audioloog, maatschappelijk werker, psycholoog en veel meer, is zo belangrijk voor een succesvolle hoorrevalidatie. Ieder zijn eigen specialisme kunnen inzetten in dat bijzonder mooi vak, audiologie. Vanuit ons centrum besteden we heel veel aandacht om die samenwerking in het netwerk continu te verbeteren.

Het hoofdthema van het congres is de Real Ear Measurement, de REM-meting. Tot in detail kunnen meten en weten wat een hoortoestel doet. Meten is weten zou voor mij als fysicus als muziek in de oren moeten klinken. Maar al vanaf het prille begin van mijn opleiding tot klinisch fysicus – audioloog werd ik geraakt door iets anders, de kunst van het horen.

Geniaal hoe dat oor werkt. Die kleine gehoorbeentjes, de kleinste botjes van het menselijke lichaam, bijna een speldenkop zo groot, beter gezegd zo klein. Die duizenden haarcellen in dat slakkenhuis, de cochlea, met in het midden het eigenlijke gehoororgaan, het orgaan van Corti. De binnenste en buitenste haarcellen. De ionenstromen, de kanaaltjes, al deze informatiestromen die uiteindelijk dan samenkomen in het brein.

Maar wat doet dat brein van ons met al die prikkels aan geluid welke wij de hele dag binnen krijgen. Dat was voor mij nog fascinerender om daar bij stil te staan.

Zo heb ik mij dan ook als audioloog gespecialiseerd in de psycho-akoestiek. Wat doet iemand met geluid. Hoe werkt dat oorsysteem in ons brein? Hoe horen wij?

In mijn opleiding natuurkunde in Duitsland had ik al in detail alles geleerd over Decibel en Hertz, die Kunst des Wahrnemens, de basis voor de fysica. Kijken en onderzoeken. Maar pas in de kliniek, in de audiologie, werd ik gefascineerd door ons oor, het oorsysteem. Ik wist van de Fouriertransformatie. De mogelijkheid om van een brei aan geluiden, al die individuele frequenties er uit te kunnen filteren. Ingenieus om te zien dat al die trillingen door dat minuscule slakkenhuisje uiteindelijk in het brein kunnen worden omgezet in iets waar we een betekenis aan kunnen geven.

Op het moment ik dit nu schrijf hoor ik dat het buiten regent, de druppels op de bladeren in de bomen vallen, ik hoor in de verte een auto rijden, ik hoor vogeltjes fluiten, een duif, een pimpelmees, een mus, ik hoor mijn eigen ademhaling, het tikken van mijn vingers op het scherm. Al die geluiden komen tegelijk binnen en ik kan precies horen waar ze vandaan komen, maar ook interpreteren waar de geluiden aan verbonden zijn, een voorstelling maken van die druppels, de vogels, die autobanden op de weg.

Horen is meer dan enkel oren. Wat er daarna in ons brein gebeurt is geniaal. Onbegrijpelijk, maar toch ga ik het proberen, om al die audiciens in Nederland mee te nemen in die complexiteit van dat brein. Om van daaruit zelfs handvatten te vinden voor alledaagse problemen bij het horen, waarvan we ons tot nog toe weinig bewust zijn. Maar net door er bewust van te worden, gaan we mogelijkheden zien om betere oorzorg te kunnen leveren. Horen is namelijk meer dan enkel oren.

Wat een mooi vak, de audiologie.

Delen mag! 😉

In de hoop dat een mens gewoon mens mag zijn

Vandaag in het nieuws Wilders’ actie om nu af te wachten wat er uitkomt op de aangiften die zijn ingediend tegen Pechthold.

Zo gemeen en kinderachtig om te gaan afwachten en te kijken of de uitspraken van Pechthold ook juridisch onder discriminatie zouden vallen, om zo je eigen straf te ontlopen.

Maar er is wel één belangrijk verschil, Pechthold zet niet aan tot haat. De uitspraak van Wilders was: “Wat willen jullie? Minder Marokkanen? Dan gaan we daar voor zorgen!”.

Het is al weer zo lang geleden, het is ronduit belachelijk dat Wilders hier nog steeds mee wegkomt als politicus. De impact die zijn woorden hebben is met geen pen te beschrijven. Wat het met je doet, als iemand met gezag, die namens een groot deel van de bevolking behoort te opereren, dit soort uitspraken doet.

Ik schreef er toen al een blog over om te laten zien hoeveel die woorden van Wilders diep van binnen je kunnen raken. Je hart bijna doet breken als je je bedenkt wat zijn woorden betekenen. Welk doel deze woorden voor ogen hebben en daarmee een gevaar zijn voor de samenleving.

Wie is nu een gevaar voor wie?!

Blog 2016: “Alsjeblief, zeg nog eens geodriehoek!”

2018 hebben we nu. AZC’s die gaan sluiten. De negatieve interpretatie die de grote massa heeft bij het zien van een hoofddoek of het horen van de naam Allah.

Langzaam maar zeker krijgt die blonde rakker het dan toch maar voor elkaar. Subtiele veranderingen in het collectieve gevoel mensen hebben bij al die voor hun zo onbekende mensen en gewoonten.

Ik heb er al vaak over geschreven en ik zal het blijven doen ook. Niet enkel voor mijn eigen gezin, maar ook voor al die mensen, de vluchtelingen die ik mocht zien in mijn spreekuur. Zij die de pech hadden in het verkeerde land geboren te zijn. Alles op orde hadden voor hun gezin en familie, maar waarbij bommen en kogels dicht bij huis er dan toch uiteindelijk voor zorgden dat er maar één uitweg mogelijk was, de vlucht naar het buitenland.

Een van de verhalen.

Het buitenland zij “wonen” en waar dan nu in plaats van bommen woorden een bedreiging vormen. Een land waar ze sowieso zich al niet thuis kunnen voelen want niemand spreekt hun taal. Niet enkel als gesproken taal, maar ook in vorm van het zicht op het leven, de normen en waarden die zij hebben.

Vanuit hun perspectief kan ik me heel goed voorstellen dat zij vrijwel zeker weten dat de grote massa de essentie van het echte leven volledig verloren is. Kijkend naar TV, naar wat wordt neergezet als de norm en het doel van het leven. Een wereldleider als Trump dit alles nog eens beaamt door te laten zien dat deze manier van leven zelfs gewoon succesvol kan zijn. Getolereerd wordt in de huidige maatschappij. Macht, geld, platte sex en vooral materialisme, egoïsme en narcisme de eigenschappen zijn die zegevieren.

Om dan nog vast te blijven houden aan een sterk geloof waarin al dit ten stelligste wordt afgekeurd, een geloof waarin mooie handvatten gegeven worden om een samenleving te creëren waar leven respectvol benaderd wordt.

Islam, christendom, protestantisme, boeddhisme, hindoeïsme, het maakt niet uit, vanuit elk geloof worden hoekstenen gelegd, fundamenten voor een respectvol, liefdevol, eervol en waardevol bestaan. Een samenleving waarin rangen, standen, maar vooral ook rassen er niet toe doen. Geen verschil mogen en kunnen maken in hoe we met elkaar omgaan.

Zij ervaren elke dag hoe mooi het leven kan zijn, zelfs nu in het vreemde land en met je hele gezin op een klein kamertje in een opvangcentrum. En dat kleine geluk word je dan ook nog eens langzaam ontnomen door woorden van politici?

Opnieuw laat ik hier van me horen, in de hoop dat het tij nog te keren is. Dat liefde voor elkaar, de liefde voor mensen mag overwinnen.

In de hoop dat een mens gewoon mens mag zijn.

De wereld verbeteren?

Ik weet niet hoe het jou vergaat, maar de laatste tijd zie ik enkel ellende om mij heen als ik de krant open sla, het nieuws kijk, 1Vandaag of De Wereld Draait Door.

Trump en Kim Jong Oen, ik ga die naam bewust nooit goed schrijven, die twee idioten, die over ruggen van de hele wereldbevolking hun ego’s proberen hoog te houden.

Een genocide in Myanmar die zich onder ogen van diezelfde wereldbevolking voltrekt en er schijnbaar niets mogelijk is om die arme mensen daar te helpen. Nu zelfs op grote schaal sporen vakkundig worden gewist om eventuele onafhankelijke partijen geen enkel bewijs te laten vinden van het schenden van mensenrechten op politiek niveau.

Israël en Palestina waar je op wereldniveau een strijd ziet die zo onmenselijk is en op momenten zo kinderachtig dat je je sterk afvraagt waar gaat dit in vredesnaam nog over. Mensen elektrische stroom ontnemen? Mensen gewoon treiteren alsof het een kleuterschool is om ze letterlijk en figuurlijk uit de tent te lokken.

Elke dag weer komt er wel zo’n bericht via media tot ons.

Terwijl dicht bij huis, familie en vrienden om je heen, iedereen met afschuw reageert op weer een schandaal rond Trump. Dat vrienden die vroeger regelmatig Palestina bezochten, geen enkele strijd zien tussen een Israëliër en een Palestijn. Sterker nog, beide groeperingen kunnen heel goed samenwerken. Als vrienden door het leven gaan en elkaar waar nodig is helpen.

Dicht bij huis is er wel vrede, dicht bij huis houden we ons wel aan alle regels en denken we aan anderen.

Deze week sprak ik met Kim Noach, een jonge journaliste bij De Limburger. Zij was gevraagd het draaiboek te organiseren voor een boekenpresentatie en tevens gastvrouw te zijn voor deze avond. Ook hier weer compassie, medeleven en er voor elkaar willen zijn in die wereld om ons heen. Het respect en interesse zij had in het verhaal van Saskia Boer was hartverwarmend. Saskia Boer, de schrijfster van het boek “Mam hoort weer!”. Het verhaal van een jonge moeder die langzaam doof wordt. De impact op het leven van de moeder, maar ook mensen om haar heen. Ik zag de compassie, het empatisch vermogen bij Kim om zich volledig te verplaatsen in het leven van Saskia. Zij gaf Saskia ook een mooi podium om haar verhaal te vertellen.

Tussen de bedrijven door sprak ik met Kim hierover, de negativiteit in het nieuws en de aandacht in de media voor enkel het slechte in de wereld.

Besmetten we elkaar net niet meer met het negatieve om ons heen, op het moment we blijven focussen op al dat negatieve? Gaan we niet dan ook Trumpiaans denken, omdat die houding, dat denken enkel een gewin lijkt te geven? “Teflon Trump” wordt die gek nu al genoemd. Geen enkele president zou namelijk nog aan de macht zijn, met ook maar een fractie aan schandalen waar Trump steeds mee weg komt. Tja, als de president zich al niet aan regels hoeft te houden, waarom ik dan?

Wat kunnen wij daar aan veranderen? Welke macht hebben wij om invloed te hebben op wat er in de wereld om ons heen gebeurt?Machteloos voel ik me als ik er naar kijk.

Ik vraag me dan toch steeds maar weer af, waar is er een mogelijkheid zodat ik toch hierin iets kan betekenen?

En toen zag ik het, deze week in het gesprek met Kim. De kracht zit hem namelijk enkel en alleen in het blijven focussen op het goede. Het goede voorbeeld blijven geven aan onze kinderen, de volgende generatie. Een inspiratiebron zijn voor anderen. Zelfs met de kleinst mogelijke gebaren.

Door er te zijn voor anderen, enkel met goede bedoelingen elkaar helpen, helpen zonder een tegenverwachting, het hoeft niet op die balans, het is ook fijn om er gewoon voor een ander te zijn, zonder iets terug te verwachten.

Maar het begint heel eenvoudig al met elkaar een goeie dag te wensen als je elkaar tegenkomt. Gewoon even een vriendelijke lach en een hallo, kan al heel veel betekenen.

Gelukkig zie ik dat ook in mijn eigen wereld, dichtbij om me heen steeds meer. Onvoorwaardelijke liefde voor de mensen om je heen. Gewoon vanuit een goed hart, goed doen.

Een inspiratiebron zijn voor iemand anders. Al is dat er maar één, één is er al meer dan géén.

Die goedheid gaat zo in kracht winnen en als voorbeeld zijn, zodat het gedrag van een Trump, een Kim Jong Oen, maar ook het gedrag van al die rotte appels bij een Oxfam Novib, Rode Kruis of welke instantie ook, dat zij die het verprutsen voor al die anderen, geen enkele kans krijgen om er ook maar even aan te denken om slecht te doen. Alles zal in het teken staan om wereldvrede te bereiken, want dat is voor iedereen het hoogste doel.

Enkel een handeling of besluit dat bruggen bouwt en verbindt wordt geaccepteerd. Al het andere dat ook maar iemand in een hokje stopt of een onderscheid maakt in ras, geloof, rang of stand wordt van tafel geveegd. Is not done! Kan gewoon niet meer anno 2018.

Als we laten zien dat samenwerken met verschillende nationaliteiten en religies wel kan, als we zij die hulp nodig hebben vanuit een respectvolle manier kunnen helpen. Er voor iemand kunnen zijn, die ons zelfs op voorhand al niets kan gaan teruggeven. Als we ons verdiepen in iemands andere kijk op het leven, zonder een oordeel te geven. Dan kan die wereld toch echt wel anders zijn.

En het mooie is, dit alles gebeurt elke dag al gewoon om ons heen! Ik zie het bijna voortdurend als ik er op let. Het zit ook al standaard in ons. Wij mensen willen helpen, willen er zijn voor elkaar. We zijn sociaal en willen net samen zijn met elkaar. Lol hebben. Gezellig samen zijn. Een vanzelfsprekendheid. Dat geeft net de jus in het leven en een heel fijn gevoel.

Voor de meeste van ons ook zo vanzelfsprekend dat we het bijna niet meer zien. En ik ben er van overtuigd dat als we met zijn allen weer meer zouden gaan focussen op het goede om ons heen. Dan kan de wereld enkel beter gaan zijn.

La Sagrada Familia en het Glaspaleis

Ter voorbereiding van een boekpresentatie was ik vandaag in het Glaspaleis in Heerlen. Een uitzonderlijk architectonisch gebouw. Om te laten zien hoe ingenieus de constructie is, staan er een aantal maquettes in de bibliotheek. In deze maquette (foto: maquette Jos Dreissen) kun je heel goed het geraamte zien, de basis waarop dit alles gebouwd is. Het gehele gebouw steunt namelijk enkel op de pilaren die in het midden te vinden zijn.

Dit is zo ingenieus bedacht, toen in 1933, door de Heerlense architect Frits Peutz. Normaal bouw je een huis of een gebouw op vier muren. Hier is enkel glas aan de buitenkant, geen muren. Vandaar ook de naam Glaspaleis. Sowieso, kijk eens naar die hoeveelheid aan glas. Dat is echt ongelofelijk.

En dan die pilaren, de vorm, een zo natuurlijke vorm. Ze laten mij meteen denken aan de pilaren in de La Sagrada Familia van Antonio Gaudí, Barcelona. Het meest indrukwekkende gebouw ik ooit heb mogen aanschouwen. Het verhaal erachter, het leven van de kunstenaar zelf, Antonio Gaudí, boeken zijn er over geschreven. En al die andere creaties die hij heeft ontworpen en gecreëerd stuk voor stuk kunstwerken.

Gaudí heeft zijn dromen tot leven kunnen maken. Zo veel ingenieuze ideeën en plannen die mensen kunnen hebben, maar je moet ze ook maar waar kunnen maken. Gaudí deed dat in een tijd waarin dat eigenlijk onmogelijk was, begin 19de eeuw.

Zou Peutz geïnspireerd zijn door het werk van Gaudí?

Gaudí overleed in 1929 bij een verkeersongeval met een tram, midden in de stad. La Sagrada Familia was het laatste grote werk waar hij op dat moment aan het werk was. Een levenswerk, anno 2018 wordt er nog elke dag aan gewerkt, de bouw is nog lang niet af. Oplevering is gepland in 2026.

Gaudí was in die tijd al wereldberoemd. Het zou zo maar kunnen dat in die jaren dertig Peutz al een bezoek had gebracht aan dit bijzonder architectonisch kunstwerk in Barcelona. En hij in die periode geïnspireerd is geraakt en zo het Glaspaleis ontwerpt?

Een prachtig ontwerp trouwens, Schunck*, het Glaspaleis, de eenvoud, maar toch zo magistraal, op de een of andere manier zag ik het gisteren pas. Wat een bijzondere plek dat is.

Nu ik het hier zo schrijf bedenk ik dat het mij pas zichtbaar werd doordat Saskia Boer mij een rondleiding gaf. Zij is de schrijfster van het boek “Mam hoort weer!”. Haar debuut. Woensdag gaat ze dit boek aan het grote publiek presenteren. Zij zelf werkt in het Glaspaleis, in de bibliotheek en in het museum. Trots liet zij mij dit alles zien, zij vertelde mij ook van het glas en het verhaal van de pilaren. Pas toen zij mij dit alles vertelde zag ik het.

Saskia is ernstig slechthorend tot zelfs audiometrisch doof. Daarover schrijft ze ook in haar eerste boek. Een aangrijpend verhaal over een ernstig slechthorende moeder en haar goedhorende dochter. Zo helder en fijn geschreven dat het een mooi verhaal is om te lezen. Drempelverlagend, zij laat de lezer zien hoe complex het is om in deze horende wereld slechthorend of zelfs doof te zijn. Het onbegrip, het onzichtbare, de impact op het leven.

Saskia heeft een cochleair implantaat, een bionisch oor. Zonder dit hulpmiddel hoort ze dus helemaal NIETS. Met het cochleair implantaat, het CI, hoort ze wel, maar dan nog steeds als slechthorende. Vandaar ook dat zij meer visueel ingesteld is. Tijdens de rondleiding die Saskia mij gaf, lag er een papieren propje op de trap, zij zag het en raapte het op, om het later in de prullenbak te gooien. Zij zag het, ik niet.

Zo liet zij ook mij door haar ogen zien, hoe mooi die plek daar is, het Glaspaleis, hartje Heerlen. Ik ga er binnenkort een hele dag naar toe, het museum, de bibliotheek, je kunt er zo een dagje doorbrengen. Heb er nu zelfs twee mensen werken die ik ken, Saskia Boer en mijn eigen grote neef Hub Pieters. Ook hij is een bijzonder mooi mens, belezen en een groot dichter, schrijver van al enkele boeken én muziekliefhebber. Dank zij hem is mijn liefde voor muziek ontstaan. In de jaren tachtig werd ik regelmatig samen met mijn twee broertjes naar ome Giel en tante Mien gebracht. In de vakantieperiode, op het moment mijn ma in het ziekenhuis ging werken werden wij naar Heerlen gebracht. Daar verheugden wij ons dan op, op de grotere neven die zo’n tien jaar ouder zijn. Zij hadden platenspelers en grote posters aan de muur. Muziek was hun passie. Yes, Marillion en The Alan Parsons Project. En laat net nu die laatste groep een prachtig muziekproject gemaakt hebben rondom Antonio Gaudí. Een muzikale ode aan een groot kunstenaar.

Mooi is, dat dit muzikale project pas later is uitgekomen, in de tijd dat de compact disc door Philips was ontwikkeld en werd geïntroduceerd. De CD was toen nog zo nieuw. Er was zelfs een radioprogramma waarin elke week de laatste CD’s werden gedraaid die dan in die maand waren uitgekomen. Brothers in Arms van de Dire Straights is denk ik toen zo bekend geworden, omdat net die CD ook de eigenschap had om absolute stilte te laten ervaren in de muziek. En de bastonen zo diep te laten klinken.

In die periode kwam Brothers in Arms op nummer 1, maar ook Gaudí van The Alan Parsons Project. Ik was verkocht.

Gaudí, is de allereerste CD die ik van mijn spaarcenten kocht.

Mijn eerste CD, ik had zelfs nog geen CD-speler. Niet veel later wel en toen heb ik die CD helemaal grijs gedraaid. Grappig, met een CD kon dat dus eigenlijk helemaal niet meer! Grijsdraaien. Maar toch, grijsgedraaid dus.

Gaudí, The Alan Parsons Project. Het zijn stuk voor stuk bijzonder mooie muzikale verhalen, maar het meest indrukwekkende is toch de intro. Ook die stem die dan kort vertelt over Antonio Gaudí en de geschiedenis van La Sagrada Familia. Dat eerste nummer op de CD heet dan ook La Sagrada Familia.

Ik was al verliefd op het gebouw voordat ik er geweest was. En nu komt nog iets heel bijzonders dat de cirkel helemaal rond maakt. Op de voorkant van het boekje dat bij de CD zat, zie je een foto van een van die trappenhuizen in La Sagrada Familia die Antonio Gaudí ontworpen had. Gaudí is gek op de natuur, vormen uit de natuur. En als je van bovenaf in zo’n trappenhuis naar beneden kijkt, dan zie je een slakkenhuis, de cochlea. De cochlea, waar dit verhaal over gaat, dit boek. De cochlea, het binnenoor. Want zonder dat binnenoor, is er geen muziek. En dan zijn we terug waar het deze keer om gaat, bewust worden van de impact die het op iemands leven heeft om niets meer te horen. Doof te zijn. Er begrip voor te hebben, rekening te houden met de beperking die een sterk verminderd gehoor geeft. Daar gaat het boek over. Een aangrijpend verhaal over iets dat de meesten zo maar als vanzelfsprekend aannemen, een goed gehoor.

La Sagrada Familia, The Alan Parsons Project

Boekpresentatie Saskia Boer

Een voormalig minister, laaggeletterdheid en “Mam hoort weer”

Wat een weekje alweer. Een aantal gebeurtenissen die ik graag met jullie wil delen. Maar waar begin ik?

Ab Klink, voormalig minister van VWS, nu raad van bestuur bij een van de grootste zorgverzekeraars in Nederland, VGZ. Hij was bij ons, Adelante, op bezoek, samen met twee van zijn medebestuurders. Dit op verzoek van Jack Thiadens en Yvette van Horn, onze bestuurders bij Adelante. Zij hadden het idee om in een middag door middel van korte presentaties een kijkje te geven in de keuken van Adelante.

Zo werd ik gevraagd om samen met mijn collega Rilana Cima een pitch te geven over ons vakgebied audiologie en de gespecialiseerde tinnituszorg, ons tinnitusprogramma CBT4T.

Een korte samenvatting in 15 minuten! Waar we beide denk ik zo’n vier uur mee zouden kunnen vullen, nu in maximaal 15 minuten. Uitleg over waar komt tinnitus vandaan, oorzaak, gevolg, oplossing, de zorg voor de patiënt, de ontwikkeling van ons gespecialiseerd tinnitusprogramma, de hele weg hier naar toe, het hele traject naar duiding van tinnituszorg, de wetenschap, de onderzoeken en dat allemaal dus in 15 minuten.

Hoe moest ik mij voorbereiden? Wat wil ik vertellen? Wat mijn collega dr. Cima?

Maximaal 5 dia’s kreeg ik, 7 mijn collega.

Jaren werken we al samen aan dit onderwerp. We zitten er helemaal in, in deze complexe materie, op elkaar ingespeeld ook. Mijn 5 dia’s had ik al meteen in mijn hoofd welke dat moesten gaan zijn. Als eerste een mooie foto van het audiologisch centrum, de naam tinnitus en onze beide namen en disciplines/professies. De audioloog en de psycholoog. Bij tinnitus dé belangrijkste basiselementen om een goede behandeling neer te zetten, vanuit de audiologie en psychologie. Daar begon ik dan ook mee. De rest komt dan wel vanzelf.

In gedachte had ik namelijk al mijn hele verhaal klaar. Zonder voorbereiding, meteen in mijn hoofd wat ik ga vertellen. Maar net zoals de beroemde kunstenaar Marc Rothko op de vraag “Hoe lang hij doet over één zo’n schilderij?” Het geniale antwoord gaf: “53 jaar”. En dat op het moment hij ook 53 jaar oud was. En eigenlijk heeft hij daar een punt, die voorbereiding is al jaren geweest. Studie vooraf, de hele opleiding, al die gesprekken met de patiënten op het tinnituspreekuur, de congresbezoeken, de discussies met collega’s. Waardoor al die informatie nu in mijn systeem zit. Tinnitus en audiologie, de uitleg hierover kan ik dromen.

Maar, Ab Klink, de hele raad van bestuur VGZ én Adelante bij elkaar, een belangrijk moment voor Adelante, onze bijdrage, die presentatie zou essentieel zijn om te laten zien wat we allemaal kunnen, hoe belangrijk goede zorg voor tinnituspatienten kan zijn. De druk om dit goed neer te zetten was dus hoog. Daarom, zenuwachtig was ik wel, de zenuwen gierden door mijn keel toen ik de trap omhoog liep naar de Raad van Bestuur Adelante.

Gelukkig, mijn ervaring en kennis die ik heb, zeker nu in de voorbereidingen naar de trainingen die ik geef in spreken in het openbaar, gaven mij genoeg handvatten om rustig te worden. Te letten op mijn ademhaling, houding. Focussen op leuke dingen. Er zelfs van te gaan genieten, dankbaar te zijn om dit te mogen gaan doen, te weten dat ik het kan, want die ervaringen heb ik langzaam maar zeker steeds weer gemaakt. En nu dan weer een trapje hoger.

De trap omhoog, weet je nog vanuit mijn andere blog, de training die ik had, jaren geleden bij de Universiteit van Maastricht, toen nog de RUL, Rijksuniversiteit Limburg. In kleine stappen steeds ervaren dat het kan, dat het mogelijk is. Doen! Doen! Doen! In kleine stappen omhoog op de trap van angsten. Ervaren dat het kan.

En dit zou gewoon ook in dit kader weer een nieuwe ervaring gaan zijn.

De sfeer was heel gemoedelijk, er was genoeg geluid in de omgeving om meteen ook de complexiteit van het auditief systeem en het brein te verklaren. Het ijs was meteen gebroken. Er werd zelfs gelachen en hele goeie vragen gesteld, het werd zelfs een leuk gesprek. Interactie. Daar houd ik van. Audiologie, psychologie en tinnitus stonden op de kaart.

Complimenten na afloop, zowel van Ab Klink persoonlijk, als ook van onze eigen Raad van Bestuur.

Trots dat we zijn.

Hoe mooi het is om dat te kunnen vertellen wat je te vertellen hebt. Wat je graag wil vertellen. Dat gun ik iedereen, de vrijheid en durf om te kunnen spreken, je stem te laten horen.

Daarom, mocht jij er problemen mee hebben, of ken je iemand die het moeilijk heeft om te spreken in het openbaar, informeer dan bij mij, samen met een goeie vriend van mij die coach is, heb ik een training opgezet om te helpen die angst te overwinnen, er mee om te gaan, tips en trucs hoe je de angst kunt temmen en de angst zeker geen belemmering hoeft te zijn. Om later misschien ook een voormalig minister toe te spreken en het geven van een presentatie uiteindelijk een gevoel geeft dat inhoud belangrijker is dan de angst om te falen. Wil je meer weten stuur me een privé bericht.

Dan ook deze week, de mevrouw die ik weken geleden zag op mijn tinnitusspreekuur met het aangrijpende verhaal over haar laaggeletterdheid. Ze kwam bij een collega deze week voor een controle van haar gehoor. Ze hadden al aan de collega’s van het secretariaat gevraagd of ze ook even “de heer Scheijen” konden spreken. Mijn collega’s zouden mij gaan bellen of ik tijd voor ze had, maar ondertussen hadden ze al plaatsgenomen in de wachtkamer en liep ik er bij toeval voorbij. Gelukkig herkende ik meteen hun beide, ik zie zo veel mensen in een week, dat mijn geheugen me heel vaak in de steek laat op het moment ik mensen zou moeten herkennen, maar gelukkig, dit verhaal had zo veel indruk op mij gemaakt, hoe kon ik deze mensen ooit vergeten. Ik liep meteen op hun af, niet wetende dat ze mij heel graag even zouden willen spreken. Ik hun dus ook!

Want ik had mijn blog over onze ontmoeting en zeer persoonlijke gesprek we hadden, per mail aan hun doorgestuurd. Ik was wel ontzettend benieuwd hoe zij het gevonden hadden. Vooral was ik benieuwd of het hun goed had gedaan. Ik was bang dat mevrouw zich er onprettig bij was gaan voelen, omdat ze het verhaal sowieso niet graag wilde delen met anderen. Ondanks de goedkeuring die ik van beide al had, was ik toch bezorgd dat zij zich er ongemakkelijk bij waren gaan voelen. Was dat het geval geweest, dan had ik er alles aan gedaan om het aan te passen, desnoods het verhaal te verwijderen.

Maar gelukkig, het tegendeel was waar, zij kwamen mij zo even tussendoor vertellen hoe dankbaar zij waren.

Om hun niet in de verlegenheid te brengen en het verhaal in de wachtkamer met andere mensen er bij te moeten brengen, nam ik beide mee naar mijn spreekkamer. Beide met tranen in de ogen. Een ferme handdruk.

Ze wilden mij hartelijk danken. Mevrouw vertelde dat haar man de hele blog had voorgelezen en zij dolgelukkig was. De woorden die ik gekozen had, het respect voor hun privacy, maar vooral het luisterend oor ik hun gegeven had, had haar diep geraakt.

Het gesprek we hadden heeft heel veel gebracht, ze vindt het al makkelijker om met familie erover te praten, met kleine stapjes komen ze verder. Het gesprek heeft rust gegeven, minder angst om te falen.

Hoe fijn is dat. Ik blij.

Verder deze week, binnenkort mag ik als specialist spreken op een boekpresentatie. Ik ben gevraagd om als audioloog een introductie te geven bij de boekpresentatie van “Mam hoort weer”. Een aangrijpend verhaal van schrijfster Saskia Boer. Haar debuut over de impact die een ernstig gehoorverlies heeft op het leven. Het is een verhaal over een moeder die langzaam doof wordt, de normaalhorende puberdochter die daar niets van begrijpt. Onbegrip, maar omdat het vanuit zowel moeder als dochterperspectief geschreven is, krijgt de lezer toch wel begrip voor ook de dochter. Velen zullen zich in de dochter herkennen, maar daarmee ook bewust worden wat het betekent voor iemand die doof is.

Saskia gebruikt nu zelf een cochleair implantaat en het verhaal is vanuit haar eigen ervaringen en perspectief geschreven. Dat maakt het boek ook zo puur.

Volgende maand is de boekpresentatie bij Schunck* in Heerlen. Ik mag dan een introductie geven. Hoe werkt het gehoor, wat als dat niet meer werkt, hoe is dat en dan, een cochlear implantaat. Een bionisch oor. Van hoortoestel naar cochleair implantaat en zo maak ik de brug naar de schrijfster en naar het boek.

Ik heb het boek al mogen lezen. Dit gaat een heel groot succes zijn. Het is zo leuk geschreven en het is af en toe echt aangrijpend, omdat het verhaal zo herkenbaar is, als je bedenkt wat er gebeurt als je niet meer hoort.

In mijn werk als audioloog zie ik veel mensen die tegen dit onbegrip aanlopen. Op hun werk, collega’s die hun niet begrijpen, zelfs familie of partners die zich niet kunnen voorstellen wat het is om minder of niet te horen.

Daarom, goed dat dit boek er straks is. Ik heb de redactie van L1 avondgasten en de redactie van De wereld draait door al geschreven. In de hoop dat ze deze debutant zullen uitnodigen, zodat zij haar verhaal kan vertellen. Verbaasd was Saskia wel, dat ik dit voor haar wilde doen. Met haar goedkeuring heb ik meteen beide redacties een mail gestuurd.

Dit is een verhaal wat de wereld mag horen. Ik weet vrijwel zeker dat de helft van alle kijkers hier problemen mee heeft. Slechthorendheid is een onderkend probleem. En daar mag best meer OOR voor komen.

Kom ik zeker nog op terug, ik laat van me horen.

Wil je op de hoogte blijven?

Meld je dan aan op deze blog.

Kerstgedachte

Het jaar gaat langzaam ten einde, de langste nacht hebben we net gehad en het zijn de laatste dagen voor Kerst. De meeste cadeautjes moeten nog worden gekocht, van alles nog worden gedaan, de tijd vliegt voorbij. Kon je die klok maar even stil zetten.

Tijd.

Tijd is een bijzonder iets. Je kunt tijd meten door met een horloge de tijd in de gaten te houden. Maar we kennen het allemaal, op het moment je op een belangrijke uitslag van een examen of iets belangrijks aan het wachten bent, kan de tijd niet snel genoeg gaan en duren minuten uren en uren zelfs maanden. En op het moment dat je een bijzondere gebeurtenis beleeft is het in een oogblink weer voorbij. Dus die horloges en klokken zijn enkel nodig om te plannen. Afspraken te maken. Zo laat, op die dag, op dat uur. Maar de tijd ermee vangen kun je niet.

De echte tijd komt vanuit het hart. Als je bewust van het moment kunt genieten, er echt even bij stil staat, dan zul je merken dat tijd dan geen rol meer speelt. Het zelfs lijkt dat er een zee van tijd is, want tijd bestaat niet meer, het is enkel het nu. Dat moment. Later komt later. Wat geweest is, is geweest.

Bewust het moment ervaren en luisteren naar je hart, naar de omgeving waar je bent, goed kijken naar alles om je heen, ruiken, horen. Het voelen van je eigen lichaam. Even tot jezelf komen. Op de plaats. Rust.

Is dat niet wat we allemaal zouden willen?

Gewoon jezelf zijn, in het hier en nu. Niet te veel nadenken over later. Nee, nu!

Nu is het moment om te leven. Nu is het de kans om er voor te gaan. Nu is nu!

Dus het maakt niet uit om die uren te tellen en straks die laatste 10 seconden bewust te tellen. Tien, negen, acht, zeven, zes, vijf, vier, drie, twee, één, een gelukkig nieuw jaar.

Elke seconde bewust zijn van vooral alles wat jou lief is, de fijne mensen om je heen, het dak boven je hoofd, de warmte om je heen, hier bewuster van zijn, dat pas geeft een gelukkig nieuw jaar.

In de hectiek van de dag verliezen we vaak onszelf, maar net door regelmatig even er bij stil te staan, letterlijk en figuurlijk stil te staan, daardoor zullen we meer en meer onszelf gaan vinden.

Ik wens ieder hele fijne bijzondere momenten, met vooral de mensen om je heen die je lief zijn. Geniet van al dat moois je gegeven is.

Om van daaruit een waanzinnig mooi nieuw jaar tegemoet te gaan zien.

Een gelukkig nieuw jaar!

Laaggeletterdheid anno 2018

Laaggeletterdheid. Het niet kunnen lezen en schrijven. 13% van de Nederlandse bevolking, 17% hier in Zuid Limburg. Zeventien procent!

Bij toeval had ik een aantal weken geleden een echtpaar op mijn spreekuur. Beide net de tachtig gepasseerd. Ik heb er even goed over moeten nadenken hoe ik dit gesprek hier publiek kon gaan beschrijven met alle respect voor deze bijzonder lieve mensen. Rekening houdend met hun privacy.

Een heel fijn gesprek dat ik hier graag wil delen, omdat ik er weer zo veel van geleerd heb.

Mevrouw komt op mijn spreekuur met ernstige tinnitusklachten (oorsuizen). Vooraf aan dit gesprek heeft de echtgenoot al een hele nette brief geschreven, waarin hij aangeeft dat zijn vrouw analfabeet is en het daar heel moeilijk mee heeft en of we in het gesprek het hier dan ook niet over willen hebben. Vanuit de brief spreekt al zo veel liefde voor zijn vrouw. Tussen de regels door lees ik ook hoeveel moeite de laaggeletterdheid al jaren heeft gekost.

Met respect voor dit verzoek ben ik dan ook in het gesprek in eerste instantie hier niet op in gegaan. Maar gedurende mijn uitleg over tinnitus komt er één belangrijk aspect aan de orde en dat is het limbisch systeem. Hét deel van ons zenuwsysteem waarin emoties, angsten, bezorgdheden en irritaties naar voren komen. Om dit complexe systeem inzichtelijk en begrijpbaar te maken in een Jip en Janneke taal, teken ik altijd een glas. Gewoon een eenvoudig glas. Ooit geleerd in een Duitse tinnituskliniek, vandaar das Glas der Lebensakzeptanz.

Ik teken dit glas elke week zo’n 6 tot 8 keer, zo’n 45 weken per jaar, en dat al ongeveer 16 jaar lang, dus in totaal al meer dan 4000 keer. Het glas op de foto. Dat verhaal zit er dus standaard in.

Elke keer is dit glas hét moment waarop voor veel mensen één belangrijk deel van het verhaal duidelijk wordt; dat tinnitus een symptoom is, een gevolg is en niet de bron. Dat er dus iets onder ligt.

Ik gebruik steeds dezelfde voorbeelden die het glas vullen:

Het lichaam. Iemand kan pijn hebben in het lichaam, ziek zijn, bezorgt zijn over de gezondheid van het lichaam, moe zijn, lichamelijk of geestelijk.

Het werk. Een hele leuke baan kan een hele uitdaging zijn en fijn, maar kan toch veel energie vragen. Zelfs het hebben van géén baan kan veel stress geven. Het met-pensioen-zijn en oppasoma of oppasopa zijn, om de kinderen te helpen, kan ook veel energie kosten en kopzorgen geven.

Zo ook de thuissituatie, de familie, ik geef allemaal voorbeelden en het glas loopt langzaam vol. Het loopt te vol, het loopt over en dat is het moment waarop alles te veel wordt. Dan komt de tinnitus ook nog om de hoek kijken, dé druppel die het glas helemaal laat overlopen. Herkenbaar voor zo veel mensen.

De trigger, het moment mensen vaak nog heel goed kunnen herinneren. “Toen die avond, dat was net te veel, toen ontstond mijn tinnituslast”.

Dit verhaal is ook zo herkenbaar voor deze twee lieve mensen tegenover mij. De man pakt zijn vrouw bij haar hand vast, zij al met tranen in haar ogen. En hij bevestigend knikkend naar haar en toen naar mij. En zei, dat het nu wel duidelijk was waar echt het probleem ligt: Het niet kunnen lezen en schrijven.

Het was oké om het er even over te gaan hebben.

Jaren hadden ze al van alles geprobeerd om het te leren, maar het lukte steeds niet. Te veel stress. Bang vooral dat mensen om haar heen heel boos zouden worden, omdat ze er nooit over gesproken heeft.

Terwijl het probleem voor haar net zó belangrijk is en zij er nooit over heeft durven te spreken. Ook bang dat dorpsgenoten het te weten komen en haar voor dom gaan uitmaken. Bang dat ze buitengesloten wordt. In een sociaal isolement raakt. En deze angst wordt gevoed door negatieve ervaringen die er in het verleden zijn geweest. Zelfs een keer in de gezondheidszorg dat iemand vanuit de verpleging verbaasd reageert met geen enkele emotie van begrip; “Kunt u niet lezen en schrijven?!”.

Ze barste in tranen uit. Ze werd liefkozend getroost door haar man. Zo mooi om die liefde te zien. Boven de tachtig en dan zo fijn om te zien hoe ze met elkaar omgaan. Zo veel begrip, respect en geduld naar elkaar toe. Zo bijzonder om hier getuige van te mogen zijn.

Mijn hart brak en ook ik kan m’n tranen amper nog bedwingen, omdat het mij diep raakt. Tot dan was laaggeletterdheid voor mij altijd een onbekend probleem geweest, maar nu pas besefte ik de impact die laaggeletterdheid op iemands leven kan hebben.

Een nog zo onbekend probleem, waarbij ik er van overtuigd ben dat een hele generatie met deze angst anno 2018 nog steeds rondloopt. Mensen zelfs die we kennen, we vaker zien, maar waar we het niet van weten.

Vooral de generatie geboren in of net zo na de oorlog, 1940 en later, waarin wel school was, maar de kinderen die toen eigenlijk extra aandacht in de klas nodig hadden die niet kregen. Kinderen die toen zelf zo druk waren en snel afgeleid en daarom achteraan in de klas werden gezet. Hoogbegaafdheid bestond toen nog niet, dyslexie was een woord waar niemand ooit van had gehoord. Al met al een tijd waarin met enige slimheid ook het onderwijssysteem gepasseerd kon worden om maar niet te hoeven leren lezen en schrijven. Voor dat moment natuurlijk even heel fijn, want het probleem werd zo ontlopen. Na schooltijd een leefwereld om niet te hoeven lezen of schrijven, een job waarin vooral hard werken succes brengt en lezen en schrijven niet nodig zijn of met kleine trucjes te verbloemen. Later een partner die alle lees en schrijfaktiviteten kon overnemen om zo samen oud te worden.

Maar er dan nu kleinkinderen komen met mobieltjes en die met opa of oma willen whatsappen. Allerlei smoesjes worden bedacht om er steeds onderuit te komen, maar de angst en schaamte elk jaar net groter wordt. Want stel de echtgenoot die steeds tot steun is geweest valt weg en alle administratie komt op die ene persoon terecht?

En zo zijn er heel veel in onze omgeving die elke dag proberen om dit taboe te vermijden. Het uit de weg gaan, het slim kunnen verbergen. Bang voor wat er allemaal gebeuren kan. En niet alleen ouderen ook jongeren die heel slim zijn om het te verbloemen en de angst het er over te hebben steeds groter wordt.

Ik weet nog niet hoe, maar we zouden een ding duidelijk moeten kunnen maken, schaamte of angst is niet nodig. Laten zien dat het vooral anders kan gaan, dan wat zij in gedachte hebben, dat laaggeletterdheid niet iets is wat op hun persoonlijke kennis en kunde is terug te voeren, maar een gevolg is van kansen die zij waarschijnlijk niet hebben of hebben gehad. Dat het net een groot respect verdiend om in deze tijd, waarin communicatie een van zo’n vanzelfsprekendheid is, om dan dit op zo’n onzichtbare manier geheim te kunnen houden. Dat we het volkomen begrijpen dat het zo moeilijk is om er voor uit te durven komen, maar het bespreekbaar maken met vooral de mensen die hun lief zijn, zo veel opluchting kan geven en rust. Dat leren lezen niet meer een doel hoeft te zijn en andere oplossingen in deze moderne tijd mogelijk zijn.

Ik geef ze terug dat op het moment dat hun kleinkinderen weten dat opa of oma niet kan lezen en schrijven, de kinderen zich ten eerste zelf bewust worden hoe zoiets vanzelfsprekend als kunnen lezen en schrijven, niet zo vanzelfsprekend is. Maar nog belangrijker dat net die kleinkinderen vaak zo vindingrijk zijn dat opa of oma steun en respect krijgen die met geen woorden te beschrijven zal zijn.

Dat woorden woorden zijn, maar er voor elkaar kunnen zijn een van veel grotere waarde is, dan al die jaren vol angst en schaamte die er helemaal niet hoeft te zijn.

Sterker nog die angst laat enkel zien hoe belangrijk dit voor ze is. Hoe groter vaak de angst is des te meer waarde datgene waar men bang voor is is.

Ik ga dit echtpaar nog zien, ik hoop vurig dat ik hun mee mag gaan nemen in de kans die wij ze kunnen bieden vanuit ons centrum. Collega’s van taal, welke jaren onderzoeken en begeleiding hebben gegeven aan kinderen met taal- en spraakproblemen, dyslexie, lees- en schrijfmoeilijkheden kwamen erachter dat ook bij veel ouders herkenning werd uitgesproken en vragen ontstonden of er voor volwassenen ook hulp mogelijk was.

Sinds twee jaar kan nu ook bij onze collega’s van taal gespecialiseerde diagnostiek voor volwassenen plaatsvinden. Ik hoop dat daarmee een start gemaakt kan worden om in ieder geval dit probleem bespreekbaar te maken en er samen met geliefden en familie een oplossing gevonden kan worden.

Meer informatie hierover?

(Nu ik dit teruglees 2022 is dit hele product bij de collega’s taal niet meer. Geld. Zucht. Maar wie weet, nieuwe mensen nieuwe kansen, dus mocht er toch interesse zijn, stuur me een bericht en ik kijk of ik collega’s van toen nog kan bereiken.)

Via een persoonlijk bericht kan ik dat uiteraard toesturen.

En dit bijzondere koppel ik mocht ontmoeten, de heer drukte mijn hand stevig vast en bedankte mij van harte. En mevrouw vroeg of ze mij een dikke knuffel mocht geven. Zo dankbaar voor dit bijzonder mooie gesprek.

Ik dankte beide voor alles wat zij mij gegeven hadden. Het inzicht wat er echt toe doet in dit leven, er voor iemand kunnen zijn. En de vanzelfsprekendheid die wij hebben bij het lezen en schrijven, die voor velen niet zo vanzelfsprekend is.

De dankbaarheid die zij mij kenbaar maakte, de ferme handdruk, die stevige knuffel, met geen pen te beschrijven. Waar geen woorden voor nodig zijn!

Info over dyslexie programma voor volwassenen

NOS bericht over rapport CBS

Vandaag (18 december 2017) akkoord gekregen om dit bericht te mogen publiceren. Beiden waren blij verrast dat ik überhaupt de moeite genomen heb om dit verhaal op te schrijven en te willen delen in de hoop anderen te helpen.