Kunst als anker in de storm

De wereld staat op haar kop. Nog nooit waren we zo dicht bij een oorlog als nu. Op nog geen dag reizen hier vandaan. Bijna iedereen voelt de kracht die deze ellende met zich meebrengt.

Net nu is het van belang om een rustpunt te vinden, een anker waarmee je even vastigheid voelt, de rots in de branding, even in het hier en nu tot adem te komen.

Gisteren een mooi gesprek met een mevrouw die wel heel lang voor een van m’n doeken ging staan. In detail naar het bladgoud en de kleuren keek, weer een stap terug deed en stil bleef staan kijken.

Ik liet haar even staan en keek met een gepaste afstand en niet al te opzichtig toe. Gaf haar de tijd en ruimte om met dat kunstwerk contact te maken.

Na een tijdje keek ze mij aan. “Heerlijk!” zei ze. “Wat een bijzonder fijn doek”.

De kleuren, de details, de vele lagen, maar vooral de stilte, de rust, de kracht die hierin voor haar te vinden waren gaf haar dat moment om even daar te genieten van die ervaring.

En zo zijn deze kunstwerken ook bedoeld. Om er bijna in te kruipen, er voor te gaan zitten of staan en genieten van die ervaring.

Een anker in huis, waar je letterlijk even de rust kunt vinden.

Het mooie is om in die details dichtbij steeds weer nieuwe beeldjes of figuren te ontdekken. De verwondering die elke keer weer kan ontstaan.

Mevrouw gaf mij het grootste compliment je als kunstenaar mag ontvangen, haar gevoel en emotie die het haar bracht terug te geven aan mij.

Deze kunstwerken zijn groot, maar ondanks dat ze bijna een wand zullen vullen, brengen ze harmonie, kracht en warmte. Staan ze niet te schreeuwen van de muur, maar brengen ze letterlijk en figuurlijk stilte in net deze tijd, waarin het van groot belang is om net thuis die basiselementen te vinden.

Het gesprek ik met mevrouw had liet mij nog meer inzien hoe belangrijk kunst net in deze tijd kan zijn.

Festivals en concerten

Morgen een interview L1 over gehoorklachten na festival of concertbezoek.

Per toeval deze week twee bezorgde ouders die mij persoonlijk om advies hebben gevraagd.

Allebei ouder van tieners die nu net beginnen met “uitgaan”.

De ene moeder een tienerdochter die van een “schoolfeestje” terugkomt en klachten heeft van tinnitus. Mij een video wordt gestuurd van het feest in een grote discotheek waarin pakweg een honderd jongeren op de beats van een DJ volledig uit hun dak gaan. Je ziet bijna elke jongere een video maken van dat moment. Het kan niet luider. Want dat moment wil je beleven, voelen. Schreeuwende menigte met de handen in de lucht.

De microfoon van de telefoon vervormt, zo luid is het geluid. Meerdere aanwezigen hebben ook een melding op de smartphone of smartwatch dat het aantal dB’en de 95 dB overschrijdt.

Slim hoef je niet te zijn om te weten dat dit niet goed is voor die jonge oortjes. Ik hoef geen audioloog te zijn om te weten dat te luid niet ok is. Maar als audioloog kan ik jullie vertellen dat er vanuit vele professionele hoeken er alles aan gedaan wordt om een groot maatschappelijk probleem straks te voorkomen.

Saskia Kloet van Veiligheid.nl pleit zelfs voor een jaarlijkse controle gehoor, net als voor de tandarts. Want een gaatje in je frequenties herstelt zich niet meer. Irreversibel proces, stuk is stuk.

Safelistening, project vanuit de WHO geeft in een rapport aan dat 1 op de 2 jongeren tussen de 12 en 35 jaar zich regelmatig in luistersituaties begeven die schadelijk kunnen zijn voor de oren.

Duizenden jongeren per jaar die zich melden met gehoorklachten tgv luid geluid in uitgaansleven.

Dit moet echt stoppen. Deze generatie gaat straks als ze 40+ zijn al heel veel problemen kunnen hebben in het spraakverstaan. Met alle gevolgen van dien. Want uit onderzoek blijkt dat mensen sowieso vijf tot zeven jaar uitstellen om iets aan hun gehoor te laten doen en dan zie je vaak dat andere klachten, burn-out, overspannenheid, slaapproblemen, deze allemaal ten gevolge van dat niet herkende gehoorprobleem, uitval in werk, verlies van baan, stress, spanningen die niet meer te overzien zijn tot gevolg hebben.

Wat hieraan te doen? Dat volume van die muziek krijgen we schijnbaar niet omlaag.

Mijn advies ligt in het advies ik gaf aan de vader die zich melde bij mij.

Tienerdochter, vanaf jonge leeftijd slechthorend en gebruikt daarom hoortoestellen. Gaat nu voor het eerst uit op de Vierdaagse in Nijmegen. Groot familiefeest, met heel veel muziek en gezelligheid. Helemaal goed ook, de vraag is echter of zij met de hoortoestellen in extra moet opletten? Vader heeft haar oordoppen meegegeven, maar ze geeft terug dat ze graag met haar vrienden wil kletsen en er bij wil horen.

Of haar hoortoestellen niet nog meer het geluid luider maken en het dus allemaal nog luider binnenkomt?

En zijn haar oorstukjes misschien ook soort van gehoorbescherming als ze de toestellen uit zet?

Mijn advies:

“Ik kan me jouw bezorgdheid goed voorstellen.

Sowieso klippen hoortoestellen op moment geluid te luid is. Dus dat is al goed. En haar oorstukjes zullen wel wat dempen, maar zijn uiteraard geen gehoorbescherming.

Geef haar mee dat, omdat iedereen sowieso schreeuwt en het ook voor iemand die geen gehoorverlies heeft het in die luide omgevingen ook moeilijk is om alles mee te krijgen, het gebruik van doppen voor iedereen eigenlijk belangrijk is.

Ik weet zeker dat zij als de beste spraak kan aflezen, en het allerbelangrijkste ik altijd mee wil geven; met die doppen in gaat net die spraak ruis verhouding beter zijn, waardoor je spraak net beter kunt verstaan.

Maar aan die doppen moet ze wel eerst even aan wennen, het gevoel om je oren af te sluiten is uiteraard vreemd. Daarbij zal ze haar eigen stem uiteraard luider horen, maar na een kwartier went dat!

Dus laat dit verhaal vooral gaan over het verbeteren van dat spraakverstaan en niet over de bescherming.

Haar motivatie ligt in het sociale, snap je? En niet in wat er later misschien is.

Voor haar is het van belang om die sociale contacten te kunnen onderhouden. Deel te nemen aan de gesprekken.

Dat is echt heel belangrijk dat jij niet vanuit je bezorgdheid “hammert” op de bescherming, maar meer met haar meedenkt en het vanuit positiviteit benadert.

Haar vermogen om met minder gehoor heel goed te functioneren kan zij inzetten! Net in dat soort situaties.

Het beste is dus dat ook zij oordoppen indoet in beide oren. Maar meer om het rustiger en aangenamer te maken dan er enkel die bescherming aan te hangen.”

Beide ouders herkennen zich wellicht in dit verhaal, beide gaan akkoord dat ik het deel.

Ik hoop morgen de gelegenheid te krijgen dit verhaal te delen. Het is zo belangrijk om zuinig te zijn op je oren. Daarom dat we jongeren op de een of andere manier zo ver krijgen wel die doppen in te doen. Dat het ok is om je te beschermen. Net zoals het nu zo normaal is elke dag je tanden te poetsen.

Wat zo vanzelfsprekend is, is dat zeker niet.

Wil je je oren screenen en kijken of er verder onderzoek nodig is, dan kan dat makkelijk: www.hoortest.nl

https://www.veiligheid.nl/kennisaanbod/gehoorschade-bij-jongeren

https://www.who.int/publications/m/item/media-brief-on-safelistening