De grote antieke klok.

Op Hoorzaken een mooi overzichtelijk artikel over “Hoe luid is mijn tinnitus?”.

Hoe luid is mijn tinnitus?

“Het lijkt erop dat slechthorenden met tinnitus extra in het nadeel zijn bij het verstaan ten opzichte van slechthorenden zonder tinnitus. Onduidelijk is precies waardoor dit komt.”

Vanuit m’n klinische ervaringen denk ik dat dit met luisterinspanning te maken heeft. Op het moment dat we gehinderd worden in spraakverstaan zullen we eerder last hebben van geluid dan dat we niet gericht spraak moeten verstaan.

Volgende metafoor die wellicht daar antwoord op geeft.

Stel je hebt in de woonkamer zo’n een mooie grote antieke klok staan. Misschien een familiestuk van opa of oma. Prachtige klok.

En deze klok slaat elk half uur om te laten horen hoe laat het is.

Je zit in de middag te lunchen of een boek te lezen, slaat die klok twaalf uur. Vijf minuten later vraagt iemand “Heb jij die klok horen slaan?”. Waarop je bewust gaat nadenken en probeert te herinneren of je die twaalf slagen gehoord hebt. “Nee, heb ik niet gehoord”.

Om acht uur zit je het journaal te kijken, want er is die dag iets verschrikkelijks gebeurt en je wilt gaan horen wat er allemaal over verteld gaat worden. Die oude antieke klok loopt net een paar minuten achter en begint dus drie over acht, net op het moment suprême, het moment waarop het belangrijkste nieuws verteld wordt dat je graag wil horen, acht keer te slaan. Elke slag hoor je bewust en hindert in het verstaan van die nieuwslezer.

Dat irriteert zelfs zo erg dat je denkt: “Dat kan ook gewoon niet meer, die klok moet weg”.

Dit zelfde mechanisme zou ook wel eens de verklaring kunnen zijn dat bij tinnitus geroezemoes op de achtergrond de ene keer rust geeft en afleiding en de andere keer net die omgevingsgeluiden heel hinderlijk zijn en tinnitus nog meer van zich laat horen.

Daarbij een licht gehoorverlies geeft sowieso al in een rumoerige omgeving een vermindering van het spraakverstaan. En op het moment dat de luisterinspanning toeneemt, omgevingsgeluiden al hinderlijk zijn, maar nog meer ook de tinnitus er nog eens bij komt, dit een toename in de bewuste perceptie van de tinnitus geeft. Want de tinnitus hindert in het verstaan van het gesproken woord.

Dit zou wellicht ook een verklaring kunnen zijn dat als een hoortoestel een verbetering geeft in het spraakverstaan, daarmee de luisterinspanning verminderd wordt, zo kan een hoortoestelaanpassing een verlichting geven in de tinnituslast. Echter als dat primair de verwachting gaat zijn is de aandacht gericht op wat het hoortoestelaanpassing doet met de tinnitus en is er meer aandacht voor de impact op de tinnitus en geeft daarmee nog meer hinder specifiek in moeilijkere luistersituaties.

Op het moment dat dan ook nog iemand heel veel stress heeft in net een moeilijke periode in het leven, komt dat energieverlies er ook nog eens bij, dan is het horen van een tinnitus al helemaal een belemmering in het spraakverstaan. Stress, overigens hoeft in deze niet enkel negatieve stress te zijn, die herkennen we allemaal, maar ook promotie op het werk, een groot feest binnen het gezin, het winnen van een miljoen, ook dat kan stress zijn, noem het positieve stress. Zaken waar je in je hoofd dan heel erg mee bezig bent. Nadenkt over vanalles. Energie kost. Zodat er minder te compenseren is op moment de luisterinspanning net meer nodig heeft.

Zo zien we dat horen, meer is dan enkel die oren.

Mindful(ness) koffie drinken

In het kader van mijn opleiding tot ACT therapeut wil ik graag met jullie mijn eigen persoonlijke ervaringen delen die ik vanuit de training meekrijg en van die prachtige eye-openers zijn.

Eigen ervaringen die mij hebben laten inzien wat de essentie is van ACT en de zes peilers waar ACT op gebouwd is. Eerder gaf ik al mijn gedachten weer met betrekking tot de peilers Acceptatie en Defusie. Vandaag wil ik de pijler Mindfulness met jullie delen.

Mindful is een vaardigheid die je kunt trainen. Het is een manier van bewust ervaren. Het leven in het hier en nu. Voor degene die dit voor het eerst hoort klinkt dat erg zweverig, maar ik hoop dat ik je kan laten ervaren hoe mooi en handig deze vaardigheid kan zijn in het dagelijkse leven. Ooit in het verleden heb ik al eens een volledige Mindfulness cursus doorlopen. Daar had ik al de ervaring met het rozijntje. Maar zoals de titel van dit blog al aangeeft gaat het vandaag niet het rozijntje zijn, maar “gewoon” het kopje koffie.

Dit ga ik doen aan de hand van een zogenaamde geleide-oefening. Ik ga je meenemen in de stappen die je kunt doorlopen om mindful het kopje koffie te drinken.

Het beste is dat je iemand de tekst laat voorlezen en jij de instructies gaat opvolgen.

Of wat ook leuk is, met huidige middelen heel makkelijk, je neemt eerst de tekst al lezend op en speelt je eigen stem dan op hoofdtelefoon af. Doe dit vooral met respect voor jezelf. Jezelf terughoren is vreemd, dat is voor iedereen in het begin even wennen. Maar op het moment je dit enkel met jezelf deelt en naar je eigen stem kunt luisteren is dat zelfs een van de andere pijlers Defusie. Waarover al in mijn vorig bericht geschreven.

Belangrijk voor deze oefening is dat je er de tijd voor gaat nemen, een plek zoekt waar je gedurende deze ervaring niet onderbroken zal worden door een ander in jouw omgeving. Zoek een plek waar jij je fijn voelt. Waar je even een tijd kunt gaan zitten.

Met voor je een vers gemaakt kopje koffie of nog beter een cappuccino, je zult straks erachter komen waarom.

De voorbereidingen zijn essentieel om het succes te ervaren. Dus vooral de rust en plek vinden om hier echt tijd voor te gaan nemen.

Als je al die voorbereidingen hebt getroffen, komt nu de oefening.

Zit je?😊 Met voor je dat kopje koffie, cappuccino of thee. Mag ook een glas water zijn of frisdrank. Laat het gewoon even daar staan op de tafel voor je.

Ik zal de oefening hieronder vanuit een kopje cappuccino schrijven, maar je mag ook elk ander drankje nemen.

(Tekst vanaf hier laten voorlezen of afspelen)

Ok. Ga eerst nu even letten op hoe je zit. Zit je lekker? Ga goed recht zitten met beide benen naast elkaar, voeten naast elkaar op de grond. Armen even rustend op je schoot.

Je mag nu je ogen sluiten of een punt voor je zoeken waar je je aandacht op kunt richten. Met de rug misschien tegen de rugleuning van stoel of bank. Misschien zit je gewoon rechtop los van de rugleuning, ook dat is prima.

Twee voeten op de grond. Voel even hoe je voeten de aarde raken. Als je schoenen aan hebt, hoe je voet in elke schoen zit. Met blote voeten hoe je je voetzool op de vloer voelt. Misschien koud of warm. Het materiaal waar je voeten op rusten in je schoen of op de vloer.

Je benen naast elkaar. Let nu even op hoe je op je billen zit, hoe jouw lichaam op de stoel of bank rust.

Haal even diep adem halen. Volg de stroming van de lucht in je lichaam. Adem even diep in en weer uit. Voel de stroming van de lucht in je lichaam gaan. Beweeg even met je rug en neem een rechte positie die voor jou fijn voelt.

Neem even de tijd om je bewust te worden van de plek waar je bent. Luister naar de geluiden om je heen, ook al is er een geluid waarvan je denkt dat dat jou stoort, laat ook dat geluid voor nu even toe. Neem het waar en richt daarna je aandacht weer op je ademhaling. Hoe je buik en borst bewegen bij het in- en uitademen.

Pak nu het kopje, de beker of het glas. Als je je ogen dicht hebt, laat degene die de tekst leest jou het kopje geven of ga met je handen voorzichtig op zoek en neem het voorzichtig in je handen.

Pak het kopje met beide handen voorzichtig vast. Let op de warmte. Als het nog te heet is, zet het terug en wacht dan even totdat je het kunt oppakken. Of neem het zo in je handen dat het veilig voelt.

Als het dus mogelijk is houd dit even in je handen vast, voel het gewicht. Neem misschien ook de temperatuur waar van het drankje. Voel de vorm van het kopje of het glas je in je handen hebt. Zonder te kijken, beste is dit met gesloten ogen te doen. Voel vooral nu met je vingers. Beweeg ook met je vingers zodat je de hele vorm tot je kan nemen. Voel de oppervlakte, de randen, misschien zelfs een opdruk of een reliëf in de zijkant. De onderkant, de rand, misschien een oortje wat er aan zit. Neem al dat waar.

Breng nu voorzichtig het kopje naar je neus. Op een veilige afstand (indien nog heet) ruik je aan de koffie. Probeer vooral enkel je neus te gebruiken. Laat de lucht door je neus stromen met de reuk van de koffie. Misschien voel je zelfs de temperatuur van de vloeistof. Bij koffie kan het warm aanvoelen, de warme damp die nog van de hete koffie komt. Of bij frisdrank kan in de zomer het zelfs beetje koud voelen. Of dat je bij een koolzuurhoudend drankje de prikkels tegen je neus voelt van de belletjes die ploppen aan het oppervlak. Ook dat alles neem je waar.

Laat de lucht door je neus stromen en ervaar in die stroming de reuk van de koffie.

Zeker bij cappuccino of een koolzuurhoudend drankje kun je zelfs het drankje bij je oor houden. Luister naar de luchtbelletjes die ploppen. Ja! Cappuccino en frisdrank maken geluid. 😊

Luister naar de “muziek” die een kopje cappuccino kan maken. Het ritme van het drankje.

Pak nu het kopje goed vast en breng het voorzichtig naar je lippen. Nog niet drinken. Ook al is het qua temperatuur al goed drinkbaar. Laat het kopje even rusten op je onderlip. Is het nog te warm houd het dan op een veilige afstand. Voel dan vooral de temperatuur. Misschien ruik je ook nog steeds die lekkere koffie.

Als de temperatuur aangenaam genoeg is, maak je contact met de rand van het kopje. Laat het daar even rusten.

Nu ruik je nog sterker dan voorheen en voelt de warmte, misschien springen er nog kleine belletjes aan het oppervlak tegen je lippen of rondom je mond.

Neem dit alles bewust waar.

Je voelt nu de temperatuur en weet dat het veilig is om zo een slokje te gaan nemen. Maar nog even niet.

Laat het kopje even zo daar hangen op je lippen.

Adem nog een diep door je neus in en weer uit.

Je hebt er nog niet van gedronken. Je hebt alleen nog voor nu ervaren. Open nu je ogen. Kijk vooral nu eens even. Kijk naar de kleur. De vorm van het kopje. Maar vooral ook naar de vloeistof in dat kopje. Hoe het aan de rand het kopje raakt. De structuur die je ziet. Misschien zie je nu ook de belletjes aan het oppervlak springen. Als je een glas hebt kun je er ook in kijken, wat gebeurt daar allemaal? Kijk misschien zelfs eens even door de vloeistof heen.

En opnieuw even weer de aandacht naar je ademhaling. Je houdt het kopje weer zo dicht voor je, zodat je misschien zelfs de koffie weer sterk ruikt.

Neem nu een slokje, maar laat het heel even in je mond. Voel het op je tong liggen, de temperatuur is goed, proef de verschillende smaken die jouw tong nu activeren. Houd dat even vast. Speel er even mee. Nog eens in- en uitademen en pas dan slik je.

Neem nog een slok op deze manier. Neem de tijd. En geniet zoals je nog nooit van een kopje koffie genoten hebt. Intens het proeven van de smaak.

Wat heeft dit nu met jou gedaan? Hoe heb jij dit eerste mindful kopje koffie ervaren?

Maar los van dat je bewuster hebt kunnen genieten, was je gedurende dit alles in het hier en nu. Dat is net de essentie ook van deze oefening. Om in het huidige moment te zijn.

Dat werd me gedurende de training nog duidelijker met de vraag of ieder een moment in het leven kon beschrijven waarop je zo’n AHA-Erlebnis hebt ervaren. Alle cursisten hadden wel zo’n moment. Beschreven dit ook. En wat bleek dat al die moment één belangrijke gezamenlijke eigenschap hadden.

Dat je op dat moment volledig in het hier en nu bent. En dat net dan alle zintuigen vol open staan om dat moment intens te beleven. De meeste van die momenten zijn gebeurtenissen of ervaringen die je zeker niet elke dag kunt beleven. Maar je zou wel vaker bewuster in het hier en nu kunnen leven. Intenser van momenten kunnen genieten. De kern van een mindful leven leiden. Een van de pijlers van ACT.

Wordt vervolgd.