Categorie: psychologie

AI en Innovatie: Tussen Vrijheid en Macht – Reflecties op de FLOW NVKF 2024

Wat een inspirerende dag op de FLOW NVKF-conferentie 2024!

Voorzitter Mariken Zijlmans opende de dag en zette de toon: FLOW, volgens mij was het Functioneel Laagdrempelig Ontmoeten in de Wetenschap, zoiets, in ieder geval een treffend thema voor de ontmoetingen en ontdekkingen van vandaag. Het was geweldig om collegaā€™s uit verschillende generaties te spreken, van babyboomers tot gen Z! šŸ˜Š

Collegae AKFā€™ers uit mijn opleidingstijd en een collega van KF-RNG, die ik zoals was voorgesteld door Mariken begroette met een ā€œHallo, wie ben jij?ā€, me vertelde over de nieuwste radiologische technieken om moleculen tot in detail in het lichaam te kunnen volgen.

Bart Vermolen, dagvoorzitter uit onze eigen wetenschappelijke beroepsgroep, leidde de dag zĆ³ professioneel dat ik eerst dacht dat hij ingehuurd was!šŸ˜‚

Lucien Engelen! Wat een verrassende presentatie was dat! Lucien Engelen gaf ons een krachtige inkijk in de toekomst van AI in de zorg. AI heeft de potentie om de zorg volledig te transformeren: diagnoses verbeteren, behandelingen personaliseren en processen efficiƫnter maken. Dit is geen luxe maar een noodzaak, gezien de steeds toenemende druk op de gezondheidszorg. Zonder deze innovaties kunnen we straks de groeiende zorgvraag niet meer aan. AI opent de deuren naar ongekende mogelijkheden, van real-time patiƫntmonitoring tot preventieve gezondheidszorg op maat.

Maar terwijl Lucien sprak, begon ik me ook zorgen te maken. AI biedt veel, maar dreigt wellicht ook in handen te vallen van machtige partijen die vooral gericht zijn op controle. Wat gebeurt er met de vrijheid om te innoveren, om onbelemmerd te ontdekken, wat als deze technologieƫn straks worden beheerst door politieke en commerciƫle belangen? De snelheid waarmee AI zich ontwikkelt, maakt dat het een instrument kan worden voor machtsdoeleinden en dat vind ik zorgwekkend.

Hierover had ik ook een interessante gedachtewisseling met ChatGPT:

Ik: Wat denk jij, ChatGPT? Hoe zie jij deze situatie met AI?

ChatGPT: Ik begrijp je zorgen. AI kan enorme vooruitgang bieden, maar de kracht ervan maakt het ook gevoelig voor misbruik. Als technologie vooral wordt ingezet om controle te versterken of economische winst te vergroten, kan het inderdaad gebeuren dat de vrijheid om te innoveren verdwijnt. We moeten een balans vinden tussen reguleren om misbruik te voorkomen en de ruimte geven aan creativiteit en ontdekking.

Ik: Precies, dat is de grote uitdaging. Technologie moet dienen om het welzijn van mensen te bevorderen, niet om macht te concentreren. Maar ik ben bang dat we te snel in een richting gaan waar innovatie en vrijheid steeds meer beperkt worden.

ChatGPT: Ik deel je bezorgdheid. Maar er is hoop. Zolang er een open discussie blijft en technologie ethisch wordt ontwikkeld en gebruikt, kan AI ons nog steeds helpen om de wereld beter te maken. De vraag is of we erin slagen die ethiek en openheid te waarborgen, vooral als de wereldwijde machtsverhoudingen veranderen.

Dit gesprek onderstreepte voor mij hoe belangrijk het is om niet alleen de technologische vooruitgang te omarmen, maar eveneens stil te staan bij de sociale en ethische gevolgen.

We bevinden ons op een cruciaal punt: de beslissingen die nu worden genomen, kunnen bepalen hoe vrij we in de toekomst zullen zijn om te innoveren en technologie te gebruiken ten dienste van het welzijn van de mens.

Tijdens mijn eigen workshop over ACT (Acceptance Commitment Therapy) binnen de audiologie zag ik hoe we, ondanks alle technologische vooruitgang, de menselijke kant van ons werk nooit mogen vergeten. Hoe verbind je psychologie en exacte wetenschappen? Samen met mijn collegaā€™s doorliepen we de zes kernprocessen van ACT. Het was bijzonder om te zien hoe een collega vertelde dat het kernproces defusie, dat ze nu zelf in haar behandeling doormaakt, pas echt duidelijk werd tijdens de sessie die we vanmiddag met nu de hele groep deden. Verwondering. Ontdekking.

De afsluiting van de dag met Paul Smit bracht zowel heel veel humor als inzicht. Zijn verhaal over hoe moeilijk het is om gewoontes te doorbreken, met bijvoorbeeld het experiment van de man die zijn fiets ombouwde zodat hij andersom moest sturen, links werd rechts, rechts werd links. Maar dit thema gaf veel stof tot nadenken. Verandering kost tijd, of het nu gaat om persoonlijke gewoontes of technologische ontwikkeling. We hebben 21 tot 66 dagen nodig om Ć©cht iets nieuws te leren en te integreren in ons leven ā€“ en dat geldt niet alleen voor onszelf, maar ook voor hoe we omgaan met de enorme veranderingen die AI met zich meebrengt.

Ik vroeg het nog eens aan ChatGPT:

Ik: Wat is volgens jou de sleutel om AI in de juiste richting te sturen?

ChatGPT: Het belangrijkste is transparantie en die ethische benadering. De technologie zelf is neutraal, maar hoe we ermee omgaan, bepaalt het effect. Als we AI blijven ontwikkelen met oog voor het menselijke welzijn, kunnen we grote stappen vooruit maken. Maar als controle en winst de overhand krijgen, dan verliezen we de vrijheid om technologie te gebruiken voor wat het oorspronkelijk zou moeten doen: ons leven verbeteren.

Ik: Dan hoop ik dat we dat niet uit het oog verliezen, want de potentie, zo blijkt, is enorm.

En zo ging ik naar bed, nog steeds onder de indruk van alle inzichten en ontmoetingen van de dag.

AI is een krachtig instrument, maar de manier waarop WE het gebruiken zal bepalen of het een zegen of een vloek wordt.

Morgen weer een nieuwe dag vol nieuwe inspiratie op de NVKF-conferentie!

Dag 2 (Deel 1) van het World Congress of Audiology: Een Diepgaande Discussie over Gehoorverlies, Ouderdom en Dementie

De tweede dag van het World Congress of Audiology startte met een boeiende rondetafel, waar vooraanstaande wetenschappers zich verdiepten in het verband tussen gehoorverlies, ouder worden en dementie. Centraal in de discussie stond de recente publicatie in The Lancet, die veel discussie heeft losgemaakt door gehoorverlies als een belangrijke risicofactor voor dementie te benoemen.

De Lancet Publicatie en Risicofactoren

De publicatie in The Lancet toonde aan dat gehoorverlies een significante risicofactor is voor het ontwikkelen van dementie. Het dragen van hoortoestellen om gehoorverlies te compenseren kan een positieve invloed hebben op cognitieve gezondheid, maar de discussie ging verder dan alleen de rol van hoortoestellen. Ook werd besproken hoe patiƫnten met zowel gehoorverlies als dementie het best kunnen worden begeleid tijdens gehooronderzoeken, bijvoorbeeld door gebruik te maken van methodes zoals ASSR Cortical Automatic Threshold Estimation (CATE). Deze methodes helpen om gehoorverlies objectief vast te stellen bij patiƫnten die moeite hebben met het geven van reacties, zoals mensen met dementie.

Correlatie is Geen Causaliteit

Een van de meest intrigerende punten in de discussie was het onderscheid tussen correlatie en causaliteit. Hoewel er een verband is tussen gehoorverlies en cognitieve achteruitgang, betekent dit niet automatisch dat gehoorverlies dementie veroorzaakt. Dit werd helder geĆÆllustreerd met een eenvoudig maar krachtig voorbeeld: de verkoop van zonnebrillen en ijsjes stijgt vaak gelijktijdig, maar dit betekent niet dat het kopen van een zonnebril leidt tot de verkoop van ijsjes. Dit voorbeeld onderstreepte dat de relatie tussen gehoorverlies en dementie complex is en dat correlatie niet gelijkstaat aan causaliteit.

Het Complexe Samenspel van Risicofactoren

De discussie benadrukte dat het verband tussen gehoorverlies en cognitieve problemen wordt beĆÆnvloed door een breed scala aan factoren. Opleidingsniveau, sociale activiteiten en lichamelijke conditie spelen allemaal een belangrijke rol. Mensen die gehoorverlies ervaren, lopen vaak het risico op sociaal isolement, wat op zijn beurt cognitieve achteruitgang kan versnellen doordat de hersenen minder worden geprikkeld. Hoortoestellen kunnen helpen om dit sociale isolement te voorkomen, maar ze bieden geen directe oplossing voor cognitieve achteruitgang.

De ACHIEVE Studie en Cognitieve Gezondheid

Tijdens de rondetafel werd ook de ACHIEVE studie besproken (Aging and Cognitive Health Evaluation in Elders). Nicholas Reed, een van de belangrijkste onderzoekers, presenteerde bevindingen die duidelijk maken dat er verschillen bestaan tussen hoortoestelgebruikers en niet-gebruikers, waarbij factoren zoals opleiding, beroep, sociale interacties en lichamelijke gezondheid een grote rol spelen in cognitieve risicoā€™s. De studie toont aan dat het gebruik van hoortoestellen positieve effecten kan hebben, maar het is belangrijk om te benadrukken dat hoortoestellen niet zijn aangetoond als preventiemiddel tegen dementie.

Activering van het Brein en Sociale Interacties

Een intrigerende vraag uit het publiek leidde tot een levendige discussie: kan het gebruik van een hoortoestel, dat het horen gemakkelijker maakt, het brein minder uitdagen en zo juist nadelig zijn voor de cognitieve gezondheid? In de discussie werd verduidelijkt dat gehoorverlies vaak leidt tot sociaal isolement, wat resulteert in minder cognitieve stimulatie. Hoortoestellen helpen dit risico te verkleinen door mensen in staat te stellen deel te blijven nemen aan sociale activiteiten, waardoor hun brein actief blijft. Dit versterkt de overtuiging dat gehoorverlies veel verder reikt dan alleen de oren en dat het een grote impact heeft op iemands algehele gezondheid en welzijn.

Samenwerking Tussen Disciplines is Cruciaal

De conclusie van de rondetafel was duidelijk: samenwerking tussen verschillende vakgebieden is essentieel om het complexe verband tussen gehoorverlies en cognitieve achteruitgang volledig te begrijpen. We moeten voorzichtig zijn met het maken van te directe claims over hoortoestellen en dementiepreventie, zoals de bevindingen van The Lancet ook benadrukken.

Horen is zoveel meer dan alleen het vermogen om geluiden waar te nemen. Het raakt alle facetten van ons leven, van sociaal functioneren tot cognitieve gezondheid, en vraagt daarom om een holistische benadering die verder onderzoek en multidisciplinaire samenwerking vereist.

Horen is zo veel meer dan enkel de oren!