De Kracht van Kunst en Wetenschap in de Gezondheidszorg: Een Persoonlijke Benadering

Kunst en wetenschap worden vaak gezien als twee afzonderlijke domeinen, maar steeds meer onderzoek toont aan dat hun samenspel krachtige voordelen kan opleveren, vooral in de gezondheidszorg.

Kunst speelt steeds meer een cruciale rol in de revalidatie van patiënten en kan ook artsen zelfs helpen betere zorgverleners te worden.

Dit onderwerp ligt mij nauw aan het hart, want als klinisch fysicus audioloog, beeldend kunstenaar en ACT (Acceptance and Commitment Therapy) trainer, heb ik de unieke gelegenheid gehad om kunst en wetenschap te combineren in mijn werk.

Mijn persoonlijke ervaringen

In mijn werk als klinisch fysicus audioloog en beeldend kunstenaar, heb ik gemerkt hoe kunst en wetenschap samen een positieve impact kunnen hebben op de gezondheidszorg. Mijn akoestisch absorberende kunstwerken verbeteren niet alleen de akoestiek in ruimtes, waardoor een aangenamere omgeving ontstaat, maar brengen ook rust en harmonie door de integratie van natuurelementen zoals water, vuur, aarde en lucht.

Mensen herkennen hun eigen verhaal in de doeken. Net als het turen naar de wolken, hoe langer je kijkt hoe meer je ontdekt.

Ik zeg altijd: Elk mens is als een kunstwerk, uniek en bijzonder. Maar je moet er wel de tijd voor nemen om echt te kijken en het verhaal te horen dat er te vertellen is.

Kunst in revalidatie

Kunsttherapie is een erkende interventie in de revalidatie van patiënten met verschillende aandoeningen. Onderzoek heeft aangetoond dat kunsttherapie kan helpen bij het verbeteren van de psychische en fysieke gezondheid van patiënten. Een studie gepubliceerd in het Journal of Pain and Symptom Management toonde aan dat kunsttherapie significant kan bijdragen aan het omgaan met de pijn en angst bij kankerpatiënten. Persoonlijke veerkracht ontwikkelen in moeilijke tijden.

Bovendien helpt het creatieve proces patiënten hun emoties beter te uiten en een gevoel van controle en zelfbewustzijn te herwinnen, wat essentieel is voor hun herstel.

Een andere recente studie gepubliceerd in Frontiers in Psychology wees uit dat dans- en muziektherapie effectief kunnen zijn bij de revalidatie van patiënten met neurologische aandoeningen, zoals een beroerte. Deze therapieën bevorderen motorisch herstel en cognitieve functies, en dragen bij aan een verhoogde levenskwaliteit.

Kunst zorgt voor betere artsen?

Het integreren van kunst in de medische opleiding kan artsen helpen om empathischer en meer observant te worden, wat uiteindelijk leidt tot betere patiëntenzorg. Een onderzoek uitgevoerd aan de Harvard Medical School toonde aan dat medisch studenten die deelnemen aan kunstobservatieprogramma’s verbeterde diagnostische vaardigheden ontwikkelen. Door het bestuderen van kunst leren studenten beter te observeren en subtiele details op te merken die cruciaal kunnen zijn in een medische context.

Daarnaast kan het beoefenen van kunst de emotionele intelligentie van artsen vergroten. Kunst helpt hen om zich beter in te leven in de ervaringen van hun patiënten, wat leidt tot een meer holistische benadering van zorgverlening.

Een studie gepubliceerd in BMC Medical Education in 2022 liet zien dat medisch studenten die betrokken waren bij een kunst gebaseerd programma significant hogere scores behaalden op testen van emotionele intelligentie vergeleken met hun collega’s die niet deelnamen .

Mijn kunstwerken in praktijk

De kunstwerken die ik maak, spelen een belangrijke rol in het creëren van een helende omgeving. Mijn akoestisch absorberende kunstwerken maken ruimtes niet alleen akoestisch aangenamer, maar dragen ook bij aan een gevoel van rust en harmonie. Door elementen van de natuur, zoals water, vuur, aarde en lucht, te integreren, probeer ik een balans en verbinding te creëren tussen kunst en het leven.

Conclusie

De synergie tussen kunst en wetenschap biedt unieke voordelen voor zowel patiënten als artsen. Door kunst te integreren in revalidatieprogramma’s en medische opleidingen, kunnen we de gezondheidszorg humaniseren en verbeteren.

Kunst biedt niet alleen een middel voor genezing, maar ook een weg naar diepere empathie en begrip, wat essentieel is voor de toekomst van de geneeskunde.

Mijn ervaringen als klinisch fysicus audioloog en beeldend kunstenaar bevestigen deze wetenschappelijke bevindingen en benadrukken het potentieel van kunst om een helende en ondersteunende rol te spelen in de gezondheidszorg.

Referenties

1. Journal of Pain and Symptom Management, “Art Therapy for Pain and Anxiety in Cancer Patients”, 2022

2. American Journal of Public Health, “The Connection Between Art, Healing, and Public Health: A Review of Current Literature”, 2021

3. Frontiers in Psychology, “Effectiveness of Music and Dance Therapy in Neurological Rehabilitation”, 2023

4. Journal of General Internal Medicine, “Art Observation as a Tool to Enhance Diagnostic Skills in Medical Students”, 2020

5. BMC Medical Education, “Enhancing Emotional Intelligence in Medical Students through Art-Based Learning”, 2022

De Ring Rond Antwerpen, de Stille Kracht van Geluid: Een Verhaal van Perceptie en Betekenis

Afgelopen vrijdag studiedag “Geef Gehoor aan ACT!” mogen geven aan collegae uit het vakgebied; de audiologie. Dit in samenwerking met Laure Jacquemin en Nancy Van Looveren, universiteit Antwerpen en Hoorcentrum Hoorzorg Van Looveren.

Omwille van relaxt in de ochtend aanrijden had ik er voor gekozen om de nacht ervoor al te overnachten in Hotel van der Valk Antwerpen. Net buiten de stad en op 15 minuten rijden van waar de studiedag plaats zou vinden.

De donderdagavond en nacht werd door KNMI code oranje afgegeven vanwege storm Louis. En die Louis liet echt wel van zich horen! 😊

Op zeven hoog in het hotel gierde de wind om het gebouw heen. Heerlijk geluid om daarmee in slaap te vallen.

Samen met m’n vrouw een lang weekendje er van gemaakt dus van vrijdag op zaterdag weer zeven hoog maar nu zonder storm Louis.

In de ochtend ben ik, zoals altijd, vroeg wakker en mijn vrouw naast me nog in diepe slaap, ik lig in bed en hoor het geluid van het verkeer op de ring rond Antwerpen.

Ongelofelijk dat zelfs nu om 5 uur al zoveel verkeer gaande is. Maar dit geluid, een diep laag frequent geluid is bijna even sterk als die storm Louis gisterenavond, sterker nog, de frequentiekarakteristiek zal vrijwel hetzelfde zijn.

Een laag frequente brom. Een stad die nooit slaapt. Altijd dit geluid op de achtergrond. Duidelijk hoorbaar, maar de betekenis die we er aan geven bepaald hoe we op het geluid reageren.

Dit is een cruciaal mechanisme in ons brein, welk zelfs bijna onbewust plaatsheeft.

Daarmee kan informatie over een geluid eveneens bepalen hoe een reactie op dat geluid zal zijn.

Op m’n spreekkamer heb ik een tafel staan die piept en kraakt op moment ik er ook maar even op leun. Voor mij is dit een fantastisch bruikbaar voorbeeld in m’n verhaal ik aan de patiënten vertel, dus dit tafelgeluid heeft zelfs een groot voordeel dat het er is. Dat maakt dat dit specifieke geluid oké is om er gewoon te zijn. Het hoort er gewoon bij. Dus zit ik gedurende de dag te werken, dan valt mij dat geluid helemaal niet op. Net als de oude antieke klok in de woonkamer of het verkeer dus daar buiten op de buitenring Antwerpen.

Maar stel dat de tafel die achter mij staat in de spreekkamer gedurende het gesprek met de patiënt exact hetzelfde krakend en piepend geluid zou gaan geven. Dan zou mijn brein in milliseconden weten dat ik er te ver van af zit om op die tafel te kunnen drukken en dat krakend geluid nu daar achter mij vreemd is. Ik zou me meteen omdraaien om te achterhalen waar het geluid dan wel vandaan komt. En stel dat ik me omdraai en zie dat er die dag een collega meekijkt dat deze net op de tafel drukt en dat dat de reden is van het krakend geluid. Dan is alles weer normaal en het nieuwe geluid mag er gewoon weer zijn.

De label die we koppelen aan het geluid bepaald dus de reactie.

Wordt die label door media sterk negatief gebracht, dan heeft dat dus grote gevolgen. Bijvoorbeeld dat tinnitus duidt op gehoorschade. Of dat laag frequent geluid slecht voor je gezondheid is. Beide overigens overwegend niet waar, maar dat behoeft meer uitleg! Wellicht een volgende keer.

Maar dat dit negatieve label door media en zelfs af en toe nog door collega’s wordt gevoed, daarmee wordt het geluid vanzelfsprekend als een bedreiging gezien die weg moet.

Het is echter niet het geluid maar net die betekenis die dit alles vooral tot een probleem maakt.

Met nog heel veel andere factoren die meespelen in het wel of niet ook nog gevoelig zijn om die prikkels te analyseren en daarmee bewust waar te nemen. Beroepsmuzikanten, geluidstechnici, zullen allen nog meer met geluid bezig zijn en daarmee nog eerder alert zijn op alles wat met geluid te maken heeft.

Nog zo veel onderzoek, maar nog meer ontwikkeling naar hulp bij geluidsklachten is zeker nodig. Van belang is hierin wel om het holistisch te bekijken.

De metafoor van “Het glas” biedt op mijn spreekuur ook altijd wel een nieuw perspectief op de gehoorproblematiek of dat nu tinnitus, hyperacusis, overgevoeligheid voor geluid of Laag Frequent Geluid hinder is.

Meer hierover in het blog:

http://blog.dyonscheijen.nl/2021/03/13/het-glas/