Kunst als anker in de storm

De wereld staat op haar kop. Nog nooit waren we zo dicht bij een oorlog als nu. Op nog geen dag reizen hier vandaan. Bijna iedereen voelt de kracht die deze ellende met zich meebrengt.

Net nu is het van belang om een rustpunt te vinden, een anker waarmee je even vastigheid voelt, de rots in de branding, even in het hier en nu tot adem te komen.

Gisteren een mooi gesprek met een mevrouw die wel heel lang voor een van m’n doeken ging staan. In detail naar het bladgoud en de kleuren keek, weer een stap terug deed en stil bleef staan kijken.

Ik liet haar even staan en keek met een gepaste afstand en niet al te opzichtig toe. Gaf haar de tijd en ruimte om met dat kunstwerk contact te maken.

Na een tijdje keek ze mij aan. “Heerlijk!” zei ze. “Wat een bijzonder fijn doek”.

De kleuren, de details, de vele lagen, maar vooral de stilte, de rust, de kracht die hierin voor haar te vinden waren gaf haar dat moment om even daar te genieten van die ervaring.

En zo zijn deze kunstwerken ook bedoeld. Om er bijna in te kruipen, er voor te gaan zitten of staan en genieten van die ervaring.

Een anker in huis, waar je letterlijk even de rust kunt vinden.

Het mooie is om in die details dichtbij steeds weer nieuwe beeldjes of figuren te ontdekken. De verwondering die elke keer weer kan ontstaan.

Mevrouw gaf mij het grootste compliment je als kunstenaar mag ontvangen, haar gevoel en emotie die het haar bracht terug te geven aan mij.

Deze kunstwerken zijn groot, maar ondanks dat ze bijna een wand zullen vullen, brengen ze harmonie, kracht en warmte. Staan ze niet te schreeuwen van de muur, maar brengen ze letterlijk en figuurlijk stilte in net deze tijd, waarin het van groot belang is om net thuis die basiselementen te vinden.

Het gesprek ik met mevrouw had liet mij nog meer inzien hoe belangrijk kunst net in deze tijd kan zijn.

Blauwgeel

Rond kwart over vijf fietste ik naar huis en hoorde het klokkengeluid in Wijnandsrade. Ik dacht nog “Gek is dat, op dit tijdstip klokkengeluid? Er zal wel iemand overleden zijn”. Paar seconde later dacht ik ”Of zou het met Oekraïne te maken hebben?”.

Later op de avond vernam ik bij het journaal dat vrijwel alle de kerkklokken hebben geluid om 17:15 uur.

Of we het willen weten of niet, maar er is oorlog mensen. Niet enkel nu, maar al jaren!

En het ergste is als je er in detail naar kijkt: Macho-achtige mannen, vaak narcisten, die de macht hebben en een legertje vanuit een luie stoel aansturen.

Een leger van kinderen/jongeren! Achttien tot twintigers die net komen kijken en eigenlijk een zorgeloos leven voor zich zouden moeten hebben. Jonge mensen die geïndoctrineerd of onderdrukt worden om bevelen van hogerhand op te volgen.

En aan de andere kant gezinnen die verscheurd worden en huis en haard moeten achterlaten.

Jaren al een “ver van mijn bed show” op TV. Een hele lijst die ik op kan gaan noemen van conflicten waar bommen en raketten prachtige gebouwen verwoesten, waar huilende kinderen in de armen van bange moeders niet te berusten zijn. Ogen vol met tranen die recht in de camera’s kijken.

Jaren al deze taferelen op het journaal, in talkshows op TV. Met afgewisseld reclame ertussendoor. Of erger, entertainmentprogramma’s om het grote publiek te vermaken. Lachen.

Deze week nog, sterker kon het contrast niet zijn; notabene ín het achtuurjournaal; eerst de hartverscheurende taferelen op de stations in Oekraïne. Vaders die afscheid nemen van hun gezin, want de mannen moeten blijven om hun land te verdedigen. Kinderen die hun pa wellicht voor het laatst gaan zien.

In die emotie van het allerlaatste afscheid op die jonge leeftijd zit ik verbaasd te kijken. Te kijken naar wat er op paar duizend kilometer afstand gebeurt. Een paar duizend kilometer afstand!

Verdriet, onmacht, hopeloos zijn mijn gevoelens op moment het volgende item in het journaal voorbij komt; Carnaval in Limburg.

En ja, jaren een kort item in het achtuurjournaal, de zuiderlingen vieren carnaval. Maar deze keer hakt die er in.

Een groter contrast kan er niet zijn. Geschminkte volwassen mensen die genieten van het biertje in de zon. Spelende verklede kinderen op een plein.

Wanneer is er één oorlog te veel? Wanneer laten we het niet toe dat geweld een oplossing moet gaan zijn? Wanneer worden mannen die op testosteron denken een land te kunnen aansturen de kop ingedrukt? Wanneer wordt die grote massa wakker dat zij ook deel uitmaken van deze wereld?

Wanneer gaan we inzien dat woorden wel degelijk sterker zijn dan kanonnen en kogels?

Afgelopen tijd al gezien dat je stem laten horen, KLEUR bekennen en masse wel degelijk effect heeft.

Black lives matters, me-too, ongewenst gedrag bij The Voice, al dit zou geen verandering hebben gebracht als ieder zijn stem niet had laten horen.

Kleur bekennen, duidelijk laten zien dat geweld in welke vorm ook, naar wie ook, gewoon niet kan!

Nu is nu! Wij maken deel uit van wat er nu in de wereld gebeurt. Ook wij hebben invloed hierop.

De kracht van social media is groot. Daar enkel al kleur bekennen geeft ieder die nog maar zou denken om nu een Poetin gelijk te geven de spiegel die nodig is om in te zien dat het toch echt anders moet. Geweld in welke vorm ook kan niet.

Zien doet volgen. Als het normaal wordt bevonden of erger heroïstisch, dat geschreeuw om macht aan stemmen wint, dan gaan we enkel nog het vuurtje laten branden voor oorlog en geweld.

Nu mag en kan het nog om met enkel met twee kleuren een duidelijk signaal te geven; tot hier en niet verder. Als we nu geen kleur bekennen, is straks blauwgeel verboden.

#blauwgeel