Mindful(ness) koffie drinken

In het kader van mijn opleiding tot ACT therapeut wil ik graag met jullie mijn eigen persoonlijke ervaringen delen die ik vanuit de training meekrijg en van die prachtige eye-openers zijn.

Eigen ervaringen die mij hebben laten inzien wat de essentie is van ACT en de zes peilers waar ACT op gebouwd is. Eerder gaf ik al mijn gedachten weer met betrekking tot de peilers Acceptatie en Defusie. Vandaag wil ik de pijler Mindfulness met jullie delen.

Mindful is een vaardigheid die je kunt trainen. Het is een manier van bewust ervaren. Het leven in het hier en nu. Voor degene die dit voor het eerst hoort klinkt dat erg zweverig, maar ik hoop dat ik je kan laten ervaren hoe mooi en handig deze vaardigheid kan zijn in het dagelijkse leven. Ooit in het verleden heb ik al eens een volledige Mindfulness cursus doorlopen. Daar had ik al de ervaring met het rozijntje. Maar zoals de titel van dit blog al aangeeft gaat het vandaag niet het rozijntje zijn, maar “gewoon” het kopje koffie.

Dit ga ik doen aan de hand van een zogenaamde geleide-oefening. Ik ga je meenemen in de stappen die je kunt doorlopen om mindful het kopje koffie te drinken.

Het beste is dat je iemand de tekst laat voorlezen en jij de instructies gaat opvolgen.

Of wat ook leuk is, met huidige middelen heel makkelijk, je neemt eerst de tekst al lezend op en speelt je eigen stem dan op hoofdtelefoon af. Doe dit vooral met respect voor jezelf. Jezelf terughoren is vreemd, dat is voor iedereen in het begin even wennen. Maar op het moment je dit enkel met jezelf deelt en naar je eigen stem kunt luisteren is dat zelfs een van de andere pijlers Defusie. Waarover al in mijn vorig bericht geschreven.

Belangrijk voor deze oefening is dat je er de tijd voor gaat nemen, een plek zoekt waar je gedurende deze ervaring niet onderbroken zal worden door een ander in jouw omgeving. Zoek een plek waar jij je fijn voelt. Waar je even een tijd kunt gaan zitten.

Met voor je een vers gemaakt kopje koffie of nog beter een cappuccino, je zult straks erachter komen waarom.

De voorbereidingen zijn essentieel om het succes te ervaren. Dus vooral de rust en plek vinden om hier echt tijd voor te gaan nemen.

Als je al die voorbereidingen hebt getroffen, komt nu de oefening.

Zit je?😊 Met voor je dat kopje koffie, cappuccino of thee. Mag ook een glas water zijn of frisdrank. Laat het gewoon even daar staan op de tafel voor je.

Ik zal de oefening hieronder vanuit een kopje cappuccino schrijven, maar je mag ook elk ander drankje nemen.

(Tekst vanaf hier laten voorlezen of afspelen)

Ok. Ga eerst nu even letten op hoe je zit. Zit je lekker? Ga goed recht zitten met beide benen naast elkaar, voeten naast elkaar op de grond. Armen even rustend op je schoot.

Je mag nu je ogen sluiten of een punt voor je zoeken waar je je aandacht op kunt richten. Met de rug misschien tegen de rugleuning van stoel of bank. Misschien zit je gewoon rechtop los van de rugleuning, ook dat is prima.

Twee voeten op de grond. Voel even hoe je voeten de aarde raken. Als je schoenen aan hebt, hoe je voet in elke schoen zit. Met blote voeten hoe je je voetzool op de vloer voelt. Misschien koud of warm. Het materiaal waar je voeten op rusten in je schoen of op de vloer.

Je benen naast elkaar. Let nu even op hoe je op je billen zit, hoe jouw lichaam op de stoel of bank rust.

Haal even diep adem halen. Volg de stroming van de lucht in je lichaam. Adem even diep in en weer uit. Voel de stroming van de lucht in je lichaam gaan. Beweeg even met je rug en neem een rechte positie die voor jou fijn voelt.

Neem even de tijd om je bewust te worden van de plek waar je bent. Luister naar de geluiden om je heen, ook al is er een geluid waarvan je denkt dat dat jou stoort, laat ook dat geluid voor nu even toe. Neem het waar en richt daarna je aandacht weer op je ademhaling. Hoe je buik en borst bewegen bij het in- en uitademen.

Pak nu het kopje, de beker of het glas. Als je je ogen dicht hebt, laat degene die de tekst leest jou het kopje geven of ga met je handen voorzichtig op zoek en neem het voorzichtig in je handen.

Pak het kopje met beide handen voorzichtig vast. Let op de warmte. Als het nog te heet is, zet het terug en wacht dan even totdat je het kunt oppakken. Of neem het zo in je handen dat het veilig voelt.

Als het dus mogelijk is houd dit even in je handen vast, voel het gewicht. Neem misschien ook de temperatuur waar van het drankje. Voel de vorm van het kopje of het glas je in je handen hebt. Zonder te kijken, beste is dit met gesloten ogen te doen. Voel vooral nu met je vingers. Beweeg ook met je vingers zodat je de hele vorm tot je kan nemen. Voel de oppervlakte, de randen, misschien zelfs een opdruk of een reliëf in de zijkant. De onderkant, de rand, misschien een oortje wat er aan zit. Neem al dat waar.

Breng nu voorzichtig het kopje naar je neus. Op een veilige afstand (indien nog heet) ruik je aan de koffie. Probeer vooral enkel je neus te gebruiken. Laat de lucht door je neus stromen met de reuk van de koffie. Misschien voel je zelfs de temperatuur van de vloeistof. Bij koffie kan het warm aanvoelen, de warme damp die nog van de hete koffie komt. Of bij frisdrank kan in de zomer het zelfs beetje koud voelen. Of dat je bij een koolzuurhoudend drankje de prikkels tegen je neus voelt van de belletjes die ploppen aan het oppervlak. Ook dat alles neem je waar.

Laat de lucht door je neus stromen en ervaar in die stroming de reuk van de koffie.

Zeker bij cappuccino of een koolzuurhoudend drankje kun je zelfs het drankje bij je oor houden. Luister naar de luchtbelletjes die ploppen. Ja! Cappuccino en frisdrank maken geluid. 😊

Luister naar de “muziek” die een kopje cappuccino kan maken. Het ritme van het drankje.

Pak nu het kopje goed vast en breng het voorzichtig naar je lippen. Nog niet drinken. Ook al is het qua temperatuur al goed drinkbaar. Laat het kopje even rusten op je onderlip. Is het nog te warm houd het dan op een veilige afstand. Voel dan vooral de temperatuur. Misschien ruik je ook nog steeds die lekkere koffie.

Als de temperatuur aangenaam genoeg is, maak je contact met de rand van het kopje. Laat het daar even rusten.

Nu ruik je nog sterker dan voorheen en voelt de warmte, misschien springen er nog kleine belletjes aan het oppervlak tegen je lippen of rondom je mond.

Neem dit alles bewust waar.

Je voelt nu de temperatuur en weet dat het veilig is om zo een slokje te gaan nemen. Maar nog even niet.

Laat het kopje even zo daar hangen op je lippen.

Adem nog een diep door je neus in en weer uit.

Je hebt er nog niet van gedronken. Je hebt alleen nog voor nu ervaren. Open nu je ogen. Kijk vooral nu eens even. Kijk naar de kleur. De vorm van het kopje. Maar vooral ook naar de vloeistof in dat kopje. Hoe het aan de rand het kopje raakt. De structuur die je ziet. Misschien zie je nu ook de belletjes aan het oppervlak springen. Als je een glas hebt kun je er ook in kijken, wat gebeurt daar allemaal? Kijk misschien zelfs eens even door de vloeistof heen.

En opnieuw even weer de aandacht naar je ademhaling. Je houdt het kopje weer zo dicht voor je, zodat je misschien zelfs de koffie weer sterk ruikt.

Neem nu een slokje, maar laat het heel even in je mond. Voel het op je tong liggen, de temperatuur is goed, proef de verschillende smaken die jouw tong nu activeren. Houd dat even vast. Speel er even mee. Nog eens in- en uitademen en pas dan slik je.

Neem nog een slok op deze manier. Neem de tijd. En geniet zoals je nog nooit van een kopje koffie genoten hebt. Intens het proeven van de smaak.

Wat heeft dit nu met jou gedaan? Hoe heb jij dit eerste mindful kopje koffie ervaren?

Maar los van dat je bewuster hebt kunnen genieten, was je gedurende dit alles in het hier en nu. Dat is net de essentie ook van deze oefening. Om in het huidige moment te zijn.

Dat werd me gedurende de training nog duidelijker met de vraag of ieder een moment in het leven kon beschrijven waarop je zo’n AHA-Erlebnis hebt ervaren. Alle cursisten hadden wel zo’n moment. Beschreven dit ook. En wat bleek dat al die moment één belangrijke gezamenlijke eigenschap hadden.

Dat je op dat moment volledig in het hier en nu bent. En dat net dan alle zintuigen vol open staan om dat moment intens te beleven. De meeste van die momenten zijn gebeurtenissen of ervaringen die je zeker niet elke dag kunt beleven. Maar je zou wel vaker bewuster in het hier en nu kunnen leven. Intenser van momenten kunnen genieten. De kern van een mindful leven leiden. Een van de pijlers van ACT.

Wordt vervolgd.

De banaan met ducttape

“Banaan met ducttape aan de muur is geen kunst. Het kunnen verkopen als kunst en er internationaal het nieuws mee halen, dat is (een) KUNST!”

Nadat ik deze tweet had geplaatst nam een journaliste van radio1 NPO met mij contact op, met de vraag om over dit onderwerp in het radio1-programma “Dit is de Dag” mee te willen praten.

Of ik dan “even” naar de studio kan komen in Hilversum. Meteen aangegeven dat ik in Valkenburg woon en de reistijd mij dan voor dit korte gesprek te veel moeite kost. Een alternatief is dat ik omwille van de geluidskwaliteit naar de studio van L1 kan gaan in Maastricht. Dat is voor mij uiteraard geen probleem.

Maar later die dag komt het bericht dat een ander item belangrijker was die dag. Belangrijker dus dan die banaan en ducttape. 🙂

Die uitnodiging om erover te komen spreken heeft mij wel aan het denken gezet. En het is uiteraard zeker van de gekke dat een banaan die met ducttape aan de muur bevestigd is, wereldnieuws wordt.

Is dat dan nu Kunst?!

Kunst, een boeiend onderwerp en ik kan me de ophef heel goed voorstellen.

Het feit dat het deze kunstenaar gelukt is om überhaupt op deze internationale kunstbeurs een kunstwerk te mogen plaatsen heeft met de verdiensten te maken die deze kunstenaar al op zijn conto heeft. Het curriculum vitae dat Cattelan heeft opgebouwd is enorm. Daarmee heeft hij de mogelijkheid gecreëerd om als erkend kunstenaar daar op deze prestigieuze kunstbeurs op die muur min of meer de spot te drijven met kunstverzamelaars. Want enkel het certificaat dat het bewijs is dat specifiek deze kunstenaar dit “werk” heeft gemaakt, enkel dat papiertje maakt dat dit werk van hem in die zin nu als kunst wordt gezien.

Dat er dan kopers zijn die dit voor exorbitante bedragen kopen, is aan deze mensen en zij zijn degene die dit dan eigenlijk als kunst neerzetten. Dat wij het vervolgens dan ook nog uitgebreid gaan bespreken, maakt dit Kunst met een kapitale K.

Wat nu steekt is, dat heel veel kunstenaars die uit passie kunst maken, jaren knokken om gezien te worden, kunst die veel meer effort en tijd kost dan even een banaan met ducttape aan een muur te plakken. Kunstenaars die vanuit het empatisch vermogen of vanuit een hogere sensitiviteit ook geraakt worden door wat er in de maatschappij gebeurt. Net zij zouden dolgraag hun kunst voor dat soort extravagante bedragen willen verkopen om daarmee de wereld een beetje beter te maken.

Genoeg collega’s in de kunstwereld die er alles aan moeten doen om het hoofd überhaupt boven water te houden. Maar ook kunstenaars die pas geroemd worden na hun dood. Hoeveel kennen we er daar al niet van. Het verhaal van Vincent Van Gogh raakt mij hierin het meest.

Van Gogh zelf heeft maar een klein aantal kunstwerken gedurende zijn leven verkocht. Zijn kunst werd toen niet erkend als kunst. Van Gogh was zijn tijd ver vooruit, hij was net iets te vroeg met zijn nieuwe technieken en stijl.

En nu…ga een dag naar het Van Gogh museum in Amsterdam en zie al die duizenden mensen die met zo veel plezier naar zijn werk kijken. Maar zie ook de 3D-prints die nu voor heel veel geld worden verkocht.

Van Gogh had één grote droom; het gele huis in Frankrijk. Waar hij andere kunstenaars zou ontvangen, een plek om met elkaar te genieten en te leren van kunst.

Het is er nooit van gekomen, het geld was er niet.

Dus ja, het steekt mij om te zien dat sommige in de kunst met een banaan en tape zeer succesvol kunnen zijn en anderen die wellicht met nog een geheel andere passie kunst bedrijven, moeten knokken om überhaupt het materiaal te kopen waar ze de kunst mee kunnen maken.

De kunstenaar Cattelan is in deze geniaal, hij steekt de draak met dit idiote plaatje van een ordinaire banaan en een stukje ducttape, het is de koper die hier de plank volledig mist…of toch niet…want een echte definitie van kunst is er niet.

Immanuel Kant definieert in zijn Kritik der Urteilskraft (1790) een kunstwerk als “Een soort voorstelling die zichzelf tot doel heeft, maar niettemin de mentale beoefening van sociale communicatie bevordert.’

Dat doet dit kunstwerk wel, de mentale beoefening van sociale communicatie bevorderen, we hebben het er allemaal over, maar zo ook de kunstenaar die de drollen van zijn familie bewaard in glazen kistjes. Omdat hij de vorm zo mooi vindt en het als een kunstobject ziet. Ooit lang geleden bij De Wereld Draait Door dit interview gezien, staat forever op mijn netvlies, met een vieze bijsmaak. Giel Beelen was toen de tafelheer en draaide zich demonstratief met de rug naar dit gesprek. Ook hij vond dat hierin de kunst ver te zoeken was.

Het wordt tijd voor een revolutie in kunst. Dat de kopers slash bewonderaars van kunst zich gaan schamen op moment ze dit überhaupt serieus als kunst zien en er dit soort extravagante bedragen voor op tafel wordt gelegd en de essentie van kunst hiermee volledig missen.

De meeste echte kunstenaars hebben een groot hart voor alles wat er in de wereld gebeurt. Met de creativiteit die in hun zit proberen ze dat gevoel in iets vast te leggen, met een medium waar zij talent in hebben, om het in kleur of vorm uit te drukken. Op moment mensen die kunst gaan waarderen en dit “belonen” met een bedrag of een positieve referentie, dan groeit die kunstenaar in zijn zijn.

Triest om de overlevensdrang, de strijd te zien van heel veel pure kunstenaars, nu en in het verleden. De enorme lange weg die kunstenaars gaan om uiteindelijk vaak pas na hun dood de erkenning te vinden die zij verdienen.

Vincent Van Gogh, hij was nog maar 37 toen hij overleed. Maar enkele kunstwerken in zijn leven verkocht, voor de prijs van omgerekend maar een paar duizend euro’s. Miljoenen zijn nu één doek van hem waard.

De dromen die Van Gogh had, wat was hem gelukt als hij toen de waarde had gehad die zijn werk nu heeft?!

Dan was het gele huis daar in Frankrijk de plek geworden om jonge kunstenaars de kans te geven te groeien in hun persoonlijke ontwikkeling. Genoeg andere goede doelen zou hij hebben ondersteund om deze wereld een beetje beter te maken.

Heel veel kunstenaars gaat het aan het hart wat er allemaal vandaag de dag gebeurt. Hun vermogen om alles sterker waar te nemen brengt ook de pijn met zich mee van dat wat nu deze banaan en ducttape oproept. Het contrast van geld en echte kunst is zo groot dat het zelfs wereldnieuws wordt en daarmee de kunstenaar Cattelan die enkel vooral provocerend werk maakt nog meer het podium geeft en zijn werken hiermee meteen in waarde verdubbeld zijn. Met welk gevoel kopen mensen dan deze kunst?

Enkel omdat er dat verhaal achter zit? Het verhaal van de banaan en ducttape die meer dan honderd duizend euro’s kost. Dat verhaal achter dit kunstwerk maakt dit kunst?

Enkel wij mensen hebben deze mogelijkheid om iets dat eigenlijk geen echte waarde heeft, door het verhaal erachter meteen in waarde te laten stijgen.

Het mooiste voorbeeld is Anton Heiboer, zijn interview bij Ivo Niehe. Wat een reputatie had die man. Ooit in therapie geweest en de behandelend psycholoog die voor toen een werk van hem voor tienduizend guldens kocht, dat was de doorbraak voor Heiboer als kunstenaar. Dat hij daarna bij Ivo Niehe demonstratief een groot blad papier pakt, met twintig potloden tegelijk in zijn hand er wat strepen op zet. Daarna tegen Ivo zegt, tien gulden, dan pakt hij één zwarte stift, zet er “Anton Heiboer” onder en zegt; tienduizend gulden. En dat is exact wat hier gebeurt met de banaan en de ducttape.

Het verhaal achter de kunst en kunstenaar, dat maakt de kunst.