En dan Vincent van Gogh, wat een verhaal is dat. Geboren 30 maart 1853. Overleden 29 juli 1890.
37 jaar en vier maanden jong. Pas vanaf zijn dertigste echt met zijn kunstcarrière begonnen. Ruim 800 kunstwerken. Gemiddeld moet hij in de laatste fase van zijn leven vier werken hebben gemaakt op één dag. Zijn briefwisselingen met zijn broer Theo geven zo veel inzichten in hoe het leven voor hem was, negenhonderdenacht brieven. Maar nog zo veel vragen die blijven bestaan.
Uiteraard wist ik van zijn oorincident. Maar waarom sneed hij zijn oor af? Was het het gehele oor? Welk oor? Had Van Gogh Ménière? Evenwichtsklachten, die lijken alsof hij heel veel gedronken had. Misverstanden uit zijn omgeving? Een arme man die als dorpsgek werd versleten, door omwonende werd gezien als een bedreiging en zelfs officieel via de politiek getracht werd hem weg te krijgen.
In werkelijkheid was hij een groot genie als kunstenaar, een zeer gevoelig mens, met oog voor details. Genoot van de dingen om hem heen. Respect had voor de “gewone” dagelijkse taferelen in het leven. Het boeren leven. De aardappeleters, een van zijn eerste grote werken. Uren voorstudies gemaakt, schetsen, om dan in 1885 dit werk te maken, toen heel veel kritiek kreeg en nu anno 2018 dit kunstwerk in de top tien staat van een van de duurste en bekendste schilderijen ooit.
Vincent van Gogh, een man met een groot hart en enkel maar één doel, een succesvol kunstenaar te kunnen worden. Maar door zijn ernstig gehoorverlies in een sociaal isolement was geraakt. Moeilijk met mensen kon praten, daardoor ook als moeilijk in omgang werd gezien. Waarschijnlijk een misverstand bij velen dat hij moeilijk was. Integendeel had hij een hart van goud.
Misverstanden? Ménière? Zijn druk op het oor zo ondragelijk werd dat hij er zelf met een mes aan de gang ging?
Ook bij Van Gogh zien we dat vanaf die periode van zijn ziekte hij een andere stijl in zijn kunstwerken ontwikkelde.
Vincent kon geen modellen betalen, dus gebruikte hij zijn eigen hoofd regelmatig als model. Veertig zelfportretten maakte hij, waarvan twee in de periode dat hij oorproblemen had.
Een heel boek is er onlangs geschreven over het verhaal achter het oorincident. Wat heeft er die nacht voor kerst 1889 in het Gele huis plaatsgevonden? Waarom bracht Van Gogh zijn oor daarna na een dame midden in de stad? Wie was zij? Wat had Gauguin hiermee te maken? En dan Vincent’s overlijden? Was het zelfmoord? Of is hij per ongeluk in zijn buik geschoten?
Bernadette Murphy, een voormalig geschiedenis docent, nu al jaren woonachtig in de buurt van Arles heeft het helemaal uitgezocht. In een soort van dagboek beschreven, het hele proces, de zoektocht die zij gemaakt heeft. Boeiende verhalen, mooie plekken, met enige fantasie waan je je af en toe in Frankrijk. Terug in de tijd. En sta je naast Van Gogh. Ben je er bij, begrijp je nog beter, wat voor een bijzonder mooi mens hij was. Met dat ene doel voor ogen; een groot kunstenaar te worden en een inspiratiebron voor anderen te zijn. Dat doel heeft hij bereikt. In de hoop dat hij dit toch nu zo ook ervaren heeft, vind ik troost in alle mooie werken die hij ons heeft nagelaten.
