Als klinisch fysicus-audioloog gespecialiseerd in tinnitus hoor ik regelmatig van patiënten dat hun tinnitus vooral in de ochtend luid is. Hoewel er vele oorzaken voor tinnitus kunnen zijn, werd ik recentelijk zelf wakker met een opvallend luid oorsuizen. Dit gebeurde na een nacht waarin mijn vrouw me ook die dag aansprak op hoe luid ik had gesnurkt. Dit zette me aan het denken: kan snurken, dat vaak een behoorlijk geluidsniveau bereikt, leiden tot tijdelijke veranderingen in het gehoor die tinnitusperceptie veroorzaken?
In deze blog verken ik die gedachte, met ondersteuning vanuit wetenschappelijk onderzoek en bespreek ik mogelijke behandelingen zoals cognitieve gedragstherapie en Acceptance and Commitment Therapy.
Hoe luid is snurken?
Snurken is voor velen een hinderlijk geluid, maar het is niet zomaar een klein ongemak. Onderzoek wijst uit dat snurken geluidsniveaus kan bereiken van 50 tot wel 90 dB(A). Dit niveau is vergelijkbaar met een draaiende stofzuiger of zwaar verkeer. Hoewel snurken meestal niet langdurig zo luid is als bijvoorbeeld een concert, kan het toch gedurende de nacht voor behoorlijke blootstelling aan geluid zorgen.
Dit zette me aan het denken: kan de kracht van dit geluid leiden tot tijdelijke gehoorveranderingen? Het idee van een temporary threshold shift (TTS), waarbij er sprake is van een tijdelijk verminderd gehoor na blootstelling aan hard geluid, is goed gedocumenteerd. TTS kan optreden na blootstelling aan bijvoorbeeld harde muziek, maar in theorie ook door ander luid geluid zoals snurken. Gedurende een tijdelijke drempelverschuiving kunnen mensen last hebben van tinnitus of oorsuizen. De haarcellen in het binnenoor, die verantwoordelijk zijn voor het opvangen van geluid, raken tijdelijk overbelast door het geluid, waardoor het oor extra gevoelig wordt voor ruisen of suizen.
Is snurken dan een oorzaak van tinnitus?
Hoewel tinnitusklachten te vaak nog enkel in verband wordt gebracht met gehoorverlies, zijn er vele andere mogelijke oorzaken en factoren die de perceptie van tinnitus kunnen verergeren. Snurken kan indirect bijdragen aan een tijdelijke verandering in het gehoor, maar het hoeft niet per se blijvende gehoorbeschadiging te veroorzaken. De tijdelijke gehoorveranderingen die mogelijk optreden door hard snurken – zoals een TTS – kunnen echter wel bijdragen aan een versterkte perceptie van tinnitus, vooral in de ochtend wanneer je wakker wordt na een nacht van luide geluiden, maar dan hoeft dat nog niet meteen een tinnitusklacht te geven. Het waarnemen van een tinnitus kan in sommige omstandigheden zelfs heel normaal zijn.
Daarnaast kan het effect van slechte slaapkwaliteit door snurken (of slaapapneu) de ervaring van tinnitus versterken. Slechte slaap is een bekende verergerende factor bij tinnitus. Mensen met slaapstoornissen, zoals obstructieve slaapapneu, hebben vaak hogere niveaus van tinnituslast, niet alleen vanwege mogelijke geluidsexposure, maar ook vanwege de negatieve effecten op het welzijn en de stressniveaus.
Tinnitusbehandeling: Cognitieve gedragstherapie en ACT
Voor mensen die last hebben van tinnitus, vooral als dit zich manifesteert door factoren zoals snurken of slaapstoornissen, zijn er effectieve behandelopties die zich richten op het omgaan met de tinnituservaring. Twee benaderingen die hierbij in opkomst zijn, zijn cognitieve gedragstherapie (CGT) en Acceptance and Commitment Therapy (ACT).
Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een bewezen methode die vaak wordt toegepast bij tinnituspatiënten. Deze therapie richt zich op het veranderen van de negatieve gedachten en emoties die de tinnitus kunnen verergeren. CGT leert patiënten strategieën om de aandacht van het geluid af te leiden en om te gaan met de frustratie die tinnitus vaak veroorzaakt. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat CGT de tinnituslast significant kan verminderen en kan bijdragen aan een verbeterde kwaliteit van leven, zelfs als de tinnitus zelf niet verdwijnt.
Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is een meer recente benadering binnen de behandeling van tinnitus. Waar CGT zich richt op het veranderen van gedachten en gedragingen, helpt ACT patiënten om hun tinnitus te accepteren als een onderdeel van hun leven zonder dat ze erdoor worden beperkt. ACT is vooral gericht op het ontwikkelen van psychologische flexibiliteit: het vermogen om ongewenste gedachten of gevoelens (zoals tinnitus) te accepteren zonder dat deze de richting van iemands leven bepalen. Deze benadering kan erg nuttig zijn voor patiënten die moeite hebben met de aanwezigheid van tinnitus, zonder steeds te proberen het te bestrijden.
Een ACT-metafoor: Het verlaten station
Een mooie metafoor uit de Acceptance and Commitment Therapy is die van het “verlaten station”. Stel je voor dat je op een trein wacht op een verlaten station, midden in de nacht. De trein komt maar niet, het is donker en eenzaam. Je besluit om in plaats van te blijven wachten, gewoon verder te lopen, ondanks de ongemakken. Onderweg zie je misschien nog steeds het station in de verte, maar je kiest ervoor om door te lopen richting je doelen en waarden, in plaats van te blijven hangen op de plek waar je geen controle over hebt.
Tinnitus is als dat verlaten station: het geluid is er, soms luid en soms stil, maar het leven gaat door. Door je te richten op de dingen die voor jou belangrijk zijn, kun je leren het geluid mee te nemen zonder dat het je tegenhoudt. Het geluid verdwijnt misschien niet, maar het hoeft je reis niet langer te bepalen.
Conclusie
De relatie tussen snurken en tinnitus is nog niet volledig begrepen, maar er zijn aanwijzingen dat snurken kan bijdragen aan tijdelijke gehoorveranderingen, zoals een temporary threshold shift, die de tinnitus kunnen verergeren. Hoewel snurken op zichzelf geen blijvende gehoorschade hoeft te veroorzaken, kan de blootstelling aan luid geluid tijdens de nacht en de bijbehorende slechte slaapkwaliteit een rol spelen in de perceptie van tinnitus, vooral in de ochtend.
Daarnaast is het belangrijk om te benadrukken dat tinnitus een complex fenomeen is, waarbij gehoorverlies slechts één van de mogelijke factoren is. Voor wie last heeft van tinnitus zijn behandelopties zoals cognitieve gedragstherapie en Acceptance and Commitment Therapy waardevolle hulpmiddelen om met tinnitus om te gaan. Het aanpakken van snurken, bijvoorbeeld door medische interventies of levensstijlveranderingen, kan mogelijk ook een gunstig effect hebben op de tinnituservaring.
Literatuur
1. Nguyen AT, Rahman Z, Shapiro CM. “Snoring and obstructive sleep apnea: Is it more than just noise?” Sleep Medicine Reviews. 2020;49:101233.
2. Kujawa SG, Liberman MC. “Adding insult to injury: Cochlear nerve degeneration after ‘temporary’ noise-induced hearing loss.” Journal of Neuroscience. 2009;29(45):14077-14085.
3. Martines F, et al. “Relationship between sleep disorders and tinnitus: A polysomnographic study.” Journal of the American Academy of Audiology. 2019;30(7):560-569.
4. Cima RFF, Mazurek B, Haider H, et al. “A multidisciplinary European guideline for tinnitus: diagnostics, assessment, and treatment.” The Lancet. 2019;393(10184):1606-1615.
5. Westin VZ, Schulin M, Hesser H, et al. “Acceptance and Commitment Therapy versus Tinnitus Retraining Therapy in the treatment of tinnitus: A randomized controlled trial.” Behavior Research and Therapy. 2011;49(11):737-747.
