Een Pleister voor het Oor: Zachte Heelmeesters en Diepe Wonden in de Audiologie

Deze week twee patiënten die weer overduidelijk laten zien hoe ingewikkeld de audiologie is, maar ook hoe belangrijk het is om vroegtijdig in te grijpen.

De eerste patiënt is een jonge man die eigenlijk vol in het leven staat, net de vijftig is gepasseerd.

Hij heeft passie voor zijn vak en runt een eigen bedrijf, waarbij hij al jaren dagelijks vele uren maakt. Maar de laatste jaren werd het steeds moeilijker. Communicatie speelt een belangrijke rol in zijn werk en een licht gehoorverlies begon steeds meer problemen te veroorzaken. Nu blijkt dat tinnitus geleidelijk is bijgekomen en inmiddels de boventoon voert in zijn klachten.

In ons gesprek heb ik hem middels het glas een grote spiegel voorgehouden. Hierdoor ontstond het inzicht dat de kern van zijn probleem niet in één aspect ligt, maar in alles wat net nu samen is gekomen. Het werd duidelijk dat er veel knoppen zijn waaraan we kunnen gaan draaien, maar geen volumeknop voor tinnitus. Wel zijn er vele andere knoppen waarmee we verbetering kunnen bereiken.

Per toeval zat ik deze week tegenover de kamer waar hij zijn laatste gesprek had met een van onze psychologen van het tinnitusteam, onderdeel van stap 1 van onze tinnitusbehandeling.

De patiënt kwam uit de spreekkamer, zag me in de verte zitten en kwam naar me toe. Hij bedankte me oprecht dat ik hem die spiegel had voorgehouden. Het was een moeilijke tijd geweest, maar het gaf hem hoop en vertrouwen om te werken aan dat wat nodig is. Een ferme handdruk als dank.

De psycholoog en ik keken elkaar trots aan, wetende dat dit vertrouwen er terecht mag zijn. Dit zijn namelijk de eerste belangrijke stappen, om het andere pad te gaan vinden. Mooi hoe dat in dankbaarheid wordt gezien.

De tweede casus die ik gisteren zag, was een tijd geleden bij een collega op het spreekuur geweest. Deze collega had te kennen gegeven dat het werk dat deze man al meer dan veertig jaar deed, met zijn gehoorverlies niet meer mogelijk was. Net tegen het pensioen aan, 62 jaar, had hij nog drie jaar willen werken, maar het ging gewoon niet meer.

Dat gesprek was acht weken geleden, en begin deze week werd het besluit genomen dat terugkeer in dat werk niet meer mogelijk is. Enerzijds geeft dat rust, anderzijds vele vragen en onzekerheden. Hoe nu verder? Wat brengt de toekomst? We gaan met alle partijen zoeken naar een passende weg.

Ondertussen gaat de tinnitus tekeer en laat de afgelopen weken weer heel sterk van zich horen. Collega Olav Wagenaar heeft het over de machteloosheid bij tinnitus. Die machteloosheid kan door andere factoren worden gevoed en zo nog meer machteloosheid bij tinnitus veroorzaken. De vicieuze cirkel waarin vrees en vermijding logische strategieën lijken te zijn, maar net averechts werken.

Met maatschappelijk werk, psychologen, arbeidsdeskundigen, bedrijfsartsen, audiologen, audiciens, fysiotherapeuten, vaktherapeuten en KNO-artsen gaan we deze patiënt kunnen helpen. Maar ook hier weer die openbaring in waar de pijn dan zit. Anders dan het geluid als boosdoener te zien.

Bij het gesprek waarin hem de spiegel werd voorgehouden, gaf hij aan dat hij daar zoveel aan had gehad. Het horen van die woorden deed pijn, maar gaf ook inzicht dat deze stap nodig was. Dit helpt hem nu om verder te kijken en te werken aan wat nodig is.

Stap voor stap zullen we deze patiënten helpen hun weg te vinden.

Spiegelende Groeipijnen: Een Reis van Onzekerheid naar Zelfverzekerdheid

Onlangs ontmoette ik een cliënt die worstelde met dezelfde onzekerheden die ik vroeger ook had. Het bracht een golf van herinneringen naar boven van toen ik net van de opleiding kwam en opkeek naar mijn senior collega’s die alles zo vloeiend leken te beheersen. Ik herinner me de momenten van onzekerheid, van mezelf dom voelen wanneer ik de verbanden nog niet zag. De verwachting die ik van mezelf had dat ik snel net zo goed moest zijn als zij, drukte zwaar op me.

Nu, jaren later, ben ik zelf een van de senioren. Met de wijsheid van ervaring zie ik dat die onzekerheid, dat zelfbeeld en die verwachtingen allemaal natuurlijke onderdelen zijn van het groeiproces. Meer nog, die “negatieve” gevoelens zijn een teken van hoe belangrijk het is voor ons om uit te blinken in ons vak. Ze wijzen op onze toewijding en ons verlangen om het beste te zijn.

Binnen Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is er een belangrijk proces om hiermee aan de slag te gaan: het concept ZELF. Dit is precies waar ik de volgende sessie met mijn cliënt aan wil werken.

Ik vergelijk de reis van persoonlijke groei vaak met het beklimmen van een berg. In het begin, wanneer je aan de voet van de berg staat, lijkt de top onbereikbaar ver weg. De weg naar boven is vol uitdagingen en momenten van twijfel. Elke stap vooruit kan zwaar en ontmoedigend voelen, vooral wanneer je struikelt over rotsen van onzekerheid en zelftwijfel.

Maar zoals met elke bergbeklimming, leer je onderweg waardevolle lessen. Je ontdekt dat die ‘negatieve’ gevoelens – de vermoeidheid, de angst om te vallen – juist de signalen zijn die je waarschuwen om voorzichtig te zijn en je laten zien hoe belangrijk de top voor je is. Deze gevoelens begeleiden je, houden je scherp en gefocust op je doel.

In dit proces ga ik mijn eigen ervaringen gebruiken om de benodigde tools aan te reiken. Het doel is om niet alleen te groeien, maar ook om al dat negatieve om te zetten in iets positiefs. Dit is de kunst van ACT: het negatieve niet wegduwen, maar het omarmen en gebruiken als brandstof voor persoonlijke groei.

Het is een spiegelende ervaring om mijn cliënt te begeleiden. Het herinnert me eraan hoe ver ik zelf ben gekomen en hoe ik door deze reis mijn cliënten beter kan helpen. Onzekerheid en zelftwijfel zijn geen tekenen van zwakte, maar signalen van een diepgeworteld verlangen om te groeien en te excelleren. Door deze gevoelens te erkennen en te gebruiken, kunnen we onszelf en onze cliënten begeleiden naar een krachtigere, meer zelfverzekerde toekomst. En net als bij het bereiken van een bergtop, is de voldoening des te groter wanneer je terugkijkt op het pad dat je hebt afgelegd en de obstakels die je zelfs nodig had om sterker te worden.