Elk jaar waarschuwen wetenschappers hoe laat het is voor het einde van de mensheid. Vorige week presenteerden ze weer hun zogenoemde Doomsday Clock. Dit jaar staat de klok op twee voor twaalf.
Afgelopen oudjaarsdag schreef ik er zelf al een blog over die ik toen niet heb gepubliceerd. Ik dacht het is mijn eigen doemscenario, laat ik dat maar voor mezelf houden. Maar nu ik vandaag dit nieuwsbericht lees, ga ik het blog toch nog met jullie delen. Mijn klok stond toen op vijf voor twaalf.
31 december 23:55 uur.
Het is vijf voor twaalf. Bijna 2018. Het oude jaar is achter de rug, het nieuwe staat voor de deur.
Een kleine blik op de toekomst geeft mij toch af en toe een wat angstig gevoel.
Voor degene die nu het nieuwe jaar onbezorgd in wil gaan, zich niet bijzonder slecht wil gaan voelen, zonder al te veel zorgen verder wil gaan met het leven, stop dan alsjeblief hier met lezen.
Ok, je gaat dus door? Je gaat dus mee met mijn gedachten? Mijn visie over deze wereld? Mijn noodkreet die ik hier ga schrijven?
Mijn noodkreet? Nee, ik denk de noodkreet van velen!
En het meest in mijn gedachte gegrift die van Wubbo Ockels nu al weer drie jaar geleden. Een zeer gewaardeerd astronaut die op zijn sterfbed een pleidooi houdt, een noodkreet uitte om ons te laten inzien waar de mens mee bezig is en daar waar mogelijk keuzes te maken die misschien deze wereld nog zouden kunnen redden.
Wubbo Ockels wil ons met de laatste adem die hij nog heeft iets duidelijk maken. Hartverscheurend zijn de laatste woorden waarmee hij zeer geëmotioneerd ons toespreekt. Alleen kan ik me heel goed voorstellen dat het voor iemand die geen technische achtergrond heeft moeilijk te volgen is en al helemaal niet voor te stellen is het inzicht Wubbo hier geven wil. Daarom ga ik het in mijn eigen woorden proberen te vertalen in een Jip en Janneke taal, zodat deze noodkreet gedeeld kan worden en het iedereen begrijpt.
Hier een tweede en laatste waarschuwing, de angst slaat je zo meteen om de oren. Nu nog kun je er voor kiezen wat miljoenen andere mensen elke dag doen, gewoon leven. Genieten van al dat moois ons gegeven is om ons heen, het allemaal aannemen als een vanzelfsprekendheid, zorgeloos tot je nemen, al dat wat er voorbij komt, er van uitgaan dat alles er gewoon altijd is. Jouw leven is nu prima, geen zorgen, helemaal tevreden. Is dat voor jou genoeg? Als je doorleest kan het zijn dat je hierna regelmatig even in paniek schiet bij het bewust worden waar je eigenlijk bent in dit universum. Je leven zal niet altijd vol angst zijn, maar wel regelmatig bezorgd om wat er komen gaat, als je dat niet al bent met al die noodkreten van gerespecteerde mensen om ons heen.
Mensen zoals Wubbo Ockels en zijn collega André Kuipers proberen ons namelijk al jaren iets duidelijk te maken. Ten eerste de breekbaarheid van onze planeet. Dat dunne schilletje lucht rondom de aarde waarin we leven. De zuurstof in de atmosfeer die je nu inademt. Luister eens even naar je ademhaling. Adem in, adem uit. Lucht die door je mond en neus stroomt.
In het heelal om de aarde heen is er helemaal niets aan lucht, een luchtledige ruimte. Geen zuurstof, geen koolstof, geen stikstof, helium, helemaal niets. Een vacuüm zelfs. Leven bestaat daar niet!
Leven bestaat daar niet. Laat die dus eens even op je inkomen. Al die ruimte om de aarde heen, die ONEINDIGE ruimte, geen enkele andere plek in the whole universe waar wij als mens zouden kunnen leven! Heb je die?
Elon Musk van Tesla is zich hier hopelijk ook al van bewust, dat een normaal leven op de planeet Mars niet mogelijk is. Als daar mensen naar toe gaan, die er ten eerste al jaren over gaan doen voordat ze daar zijn, maar daar, op die kleine planeet, zul je dus eerst een soort van ruimtestation moeten bouwen om er langer te kunnen gaan verblijven.
Terug naar onze aarde, hier dit paradijs. De natuurfilms van David Attenborough laten ons zien hoe mooi moeder natuur is. Maar nu even de fysica in Jip en Janneke taal.
De aarde heeft een omtrek van ca 40.000 km. Die waarde kennen veel mensen als je het hebt over een reis rond de wereld, dat dat 40.000 km is. Straal van middelpunt aarde tot aardkorst is dan? Hoe was het ook weer? Even terug naar de wiskunde van middelbare school. De omtrek van een cirkel is twee pi R, 2πR, waarbij R de straal is. En de straal is de afstand van het middelpunt van een cirkel, tot naar de rand. Terugrekenend kom ik dan op een straal uit van ongeveer 6400 km. Dus de doorsnede, van de ene naar de andere kant van de aarde, is dan twee keer de straal, dus ca 12800 km. Ik zit er in de buurt, google “doorsnee aarde” geeft 12742 km.
We weten ook dat als een bergbeklimmer de Mount Everest beklimt, dat boven de 6 km een zuurstofmasker nodig is om te overleven. Boven de 6 km is de luchtdruk al zo klein, dat de lucht daar zo ijl is, dat er heel weinig zuurstof nog in zit. Dus die dunne schil aan lucht om de aarde heen waarin wij normaal vrij kunnen ademen, is relatief zeer dun. Relativiteitstheorie van Einstein geeft aan dat je altijd moet bekijken van waaruit je een natuurkundig experiment bekijkt, vanuit welk perspectief.
Om nu die voor ons hier op aarde enorme hoeveelheid aan lucht bewust te worden hoe dun dit laagje is en hoe fragiel dit is, vanuit een ander perspectief bekeken, daarom het vergelijk met een appel. Pak een grote dikke appel, even eenvoudig schattend doorsnede 12 cm. Die schil van lucht zou dan in verhouding 0,006 cm zijn! Laat die weer even binnenkomen. Dus het dunne vliesje van zuurstof om de aarde heen is 0,006 cm dik als je een dikke appel neemt ter vergelijk. 0,06 mm!
De lucht die wij nodig hebben, elke dag weer, elke minuut, elke twee seconden, die luchtfilm om de aarde heen is dus flinterdun. Een gesloten systeem, welk wij helemaal naar de verdommenis aan het helpen zijn. Onszelf aan het vergassen, alsof we in de garage staan, alles dicht en de auto gewoon aan laten staan. Een koolmonoxide vergiftiging zal uiteindelijk het gevolg zijn.
Klimaatverandering ontkennen? Atoomproefje hier, atoomproefje daar? Landje pik? Eigen grenzen dicht?
Eigen volk eerst?
Waar zijn we in Godsnaam mee bezig? Mannen met machtslust die bepalen wat er met deze wereld moet gebeuren? Laten we deze vorm van politiek ons leven bepalen?
Laten we het gewoon gebeuren dat idioten als een Trump, een King Jong Oen, ik ga zijn echte naam nog niet eens googelen, dat respect verdient die oen niet, een Poetin, Erdogan, een Boris Johnson, een Geert Wilders, niet te vergeten die Carles Puigdemont, gaan we dit soort kemphanen de wereldpolitiek laten bepalen?
Mannen die strijden om macht of het in standhouden van “het vechten voor het vaderland” en vast willen houden aan oude tradities, waarbij er geen enkel respect is voor wat er echt toe doet in de wereld waarin wij anno twintig achttien leven?
Laten we deze zo onbelangrijke politiek overheersen en onze aandacht onttrekken van wat er echt belangrijk is in dit leven?
Laten we dit soort idiote mensen spelen met vuur? Trump die geen enkel respect heeft voor wetenschap. Straks een atoombom tot ontploffing wordt gebracht, niet wetende welke gevolgen deze ontploffing heeft. Dat die impact zo krachtig kan zijn dat de aardkorst zal barsten. En er een gigantische verplaatsing is van massa in de aardkorst. Natuurwetten dan voor een kettingreactie zorgen die achtereenvolgens de balans van zwaartekrachten op de aardkorst, de massa die nu in evenwicht is zal veranderen en volledig in disbalans laat komen. En net als bij het centrifugeren van iets te veel was in de wasmachine, op het moment aan een kant het gewicht groter wordt, alles uit evenwicht is en het geheel als een idioot begint rond te tollen en volledig uit elkaar kan barsten. Op YouTube genoeg filmpjes te vinden van idioten die een baksteen in een wasmachine leggen en die op centrifugeren zetten en de machine zichzelf volledig stuk laten draaien. Zichzelf dus compleet vernietigt. Zo ook de aarde?
Google maar wasmachine en baksteen.
Of dat de kracht zo immens groot is en zo’n groot gat in de dampkring zal slaan, dat alle zuurstof meteen uit die dunne schil wordt onttrokken en we in hetzelfde vacuüm getrokken worden als de rest van het heelal om ons heen en alle leven op aarde met één inslag verdwenen is? De beste wetenschappers die Trump of die Oen als adviseurs hebben kunnen zich namelijk nog niet realiseren welke gevolgen er gaan zijn op het moment de echte bom barst. De beste wetenschappers hebben bewezen dat ze er flink naast kunnen zitten. Marie en Pierre Curie spelend met vuur, niet wetend wat het voor een gevolgen had voor haar eigen gezondheid. Beide erkende wetenschappers zijn overleden aan de gevolgen van de experimenten die zij uitvoerde met radioactief materiaal. Maria Curie op haar nachtkastje een klontje radioactief materiaal had liggen, zodat het ’s nachts licht gaf, vond ze mooi. Röntgenstraling is echt geen kinderspel. Zo ook niet de atoomfysica.
Wordt deze wereld langzaam overgenomen door gekken die het inzicht niet hebben in wat er echt toe doet?
En om ons heen lijkt eenzelfde gekheid te ontstaan om al dit gebeuren volledig te ontkennen, de kop in het zand te steken. De meeste programma’s op TV zijn van een bijna kinderlijk vermaak of neem dan nu al die vloggers op YouTube, geen enkele die aandacht heeft voor wat er echt toe doet, wetenschap of aandacht voor de natuur. Nee, dat is niet sexy genoeg. Dat is niet cool.
Enkel aandacht voor de gekste mensen op aarde, die zich laten tatoeëren door vrienden niet wetende wat het zou gaan zijn, just tattoo of us, MTV. Of vloggers die van bruggen af op treinen springen om daarmee het aantal volgers te vergroten en daarmee zelfs nationale TV halen. Of jongeren die onbekende mensen op straat zonder reden in het gezicht slaan, daar een opname van maken en online zetten, leuk!
Leerzaam ook. Lachen geblazen.
Maar ondertussen krijgt de volgende generatie dit via smartphone of tablet al vanaf een jaar of twaalf voorgeschoteld als koek. Op school wordt er om gelachen en het is zo stoer om dit soort challenges te kopiëren om er misschien een bekende Nederlander of wereldburger mee te worden en heel veel geld mee te verdienen, want dat is wat de gedachte is. Weg respect, weg wat er echt toe doet in dit leven.
Gelukkig zijn er ook lichtpuntjes. André Kuipers die ruimtevaart promoot met een gigantische show in de Ziggodome. Jongens en meisjes inspireert en motiveert om op school weer te gaan voor de exacte vakken. Blokken voor een wis-, natuur- of scheikunde toets.
Daarnaast brengt technologie ook nieuwe ontwikkelingen voort en kennis kan met de nieuwe media sneller worden gedeeld.
En wat ik altijd zo bijzonder vind, in de wetenschap kunnen al die verschillende landen, al die verschillende mensen, verschillende kleuren en culturen wél samenwerken. Ockels en Kuipers beide getraind in Rusland. In het INTERNATIONAAL ISS station maakt afkomst niets meer uit.
Waarom lukt het wel in de wetenschap en niet in de politiek?
Een lange weg nog te gaan.
Ik hoop vurig dat het tij nog kan en mag keren. Wat ik me wel voor het nieuwe jaar heb voorgenomen, mijn stem in deze nog meer te gaan laten horen. Anderen te motiveren en inspireren dat net nu van groot belang is om een tegengeluid te geven aan al dat wat nu onze wereld stuk maakt. In de hoop dat we van dat geschenk ons gegeven is, toch nog iets moois kunnen maken.
Het is vijf voor twaalf, met z’n allen kunnen we er zeker nog iets moois van maken. Maar soms slaat me de paniek om de oren en hap ik naar lucht. Dan haal ik een paar keer diep adem en kijk om me heen en zie dat waar het echt om gaat het dichtste bij me is. Familie, gezin, vrienden, collega’s, buren en kennissen, zelfs Facebook-vrienden die ik enkel ken van social media, maar zeker ook af en toe in mijn leven zijn. Mensen dus om me heen. Dan zie ik dat dat het belangrijkste is van ons bestaan, de mensen om ons heen. Zonder zouden we het niet kunnen, alleen was er niets aan. We hebben het allemaal, klein of groot, dat contact met elkaar, dat maakt ons bestaan.
Een gezond, een mooi, een wijs, maar vooral een TE GEK nieuw jaar gewenst!
Dat het ons allemaal nog lang goed mag gaan.
