De Ring Rond Antwerpen, de Stille Kracht van Geluid: Een Verhaal van Perceptie en Betekenis

Afgelopen vrijdag studiedag “Geef Gehoor aan ACT!” mogen geven aan collegae uit het vakgebied; de audiologie. Dit in samenwerking met Laure Jacquemin en Nancy Van Looveren, universiteit Antwerpen en Hoorcentrum Hoorzorg Van Looveren.

Omwille van relaxt in de ochtend aanrijden had ik er voor gekozen om de nacht ervoor al te overnachten in Hotel van der Valk Antwerpen. Net buiten de stad en op 15 minuten rijden van waar de studiedag plaats zou vinden.

De donderdagavond en nacht werd door KNMI code oranje afgegeven vanwege storm Louis. En die Louis liet echt wel van zich horen! 😊

Op zeven hoog in het hotel gierde de wind om het gebouw heen. Heerlijk geluid om daarmee in slaap te vallen.

Samen met m’n vrouw een lang weekendje er van gemaakt dus van vrijdag op zaterdag weer zeven hoog maar nu zonder storm Louis.

In de ochtend ben ik, zoals altijd, vroeg wakker en mijn vrouw naast me nog in diepe slaap, ik lig in bed en hoor het geluid van het verkeer op de ring rond Antwerpen.

Ongelofelijk dat zelfs nu om 5 uur al zoveel verkeer gaande is. Maar dit geluid, een diep laag frequent geluid is bijna even sterk als die storm Louis gisterenavond, sterker nog, de frequentiekarakteristiek zal vrijwel hetzelfde zijn.

Een laag frequente brom. Een stad die nooit slaapt. Altijd dit geluid op de achtergrond. Duidelijk hoorbaar, maar de betekenis die we er aan geven bepaald hoe we op het geluid reageren.

Dit is een cruciaal mechanisme in ons brein, welk zelfs bijna onbewust plaatsheeft.

Daarmee kan informatie over een geluid eveneens bepalen hoe een reactie op dat geluid zal zijn.

Op m’n spreekkamer heb ik een tafel staan die piept en kraakt op moment ik er ook maar even op leun. Voor mij is dit een fantastisch bruikbaar voorbeeld in m’n verhaal ik aan de patiënten vertel, dus dit tafelgeluid heeft zelfs een groot voordeel dat het er is. Dat maakt dat dit specifieke geluid oké is om er gewoon te zijn. Het hoort er gewoon bij. Dus zit ik gedurende de dag te werken, dan valt mij dat geluid helemaal niet op. Net als de oude antieke klok in de woonkamer of het verkeer dus daar buiten op de buitenring Antwerpen.

Maar stel dat de tafel die achter mij staat in de spreekkamer gedurende het gesprek met de patiënt exact hetzelfde krakend en piepend geluid zou gaan geven. Dan zou mijn brein in milliseconden weten dat ik er te ver van af zit om op die tafel te kunnen drukken en dat krakend geluid nu daar achter mij vreemd is. Ik zou me meteen omdraaien om te achterhalen waar het geluid dan wel vandaan komt. En stel dat ik me omdraai en zie dat er die dag een collega meekijkt dat deze net op de tafel drukt en dat dat de reden is van het krakend geluid. Dan is alles weer normaal en het nieuwe geluid mag er gewoon weer zijn.

De label die we koppelen aan het geluid bepaald dus de reactie.

Wordt die label door media sterk negatief gebracht, dan heeft dat dus grote gevolgen. Bijvoorbeeld dat tinnitus duidt op gehoorschade. Of dat laag frequent geluid slecht voor je gezondheid is. Beide overigens overwegend niet waar, maar dat behoeft meer uitleg! Wellicht een volgende keer.

Maar dat dit negatieve label door media en zelfs af en toe nog door collega’s wordt gevoed, daarmee wordt het geluid vanzelfsprekend als een bedreiging gezien die weg moet.

Het is echter niet het geluid maar net die betekenis die dit alles vooral tot een probleem maakt.

Met nog heel veel andere factoren die meespelen in het wel of niet ook nog gevoelig zijn om die prikkels te analyseren en daarmee bewust waar te nemen. Beroepsmuzikanten, geluidstechnici, zullen allen nog meer met geluid bezig zijn en daarmee nog eerder alert zijn op alles wat met geluid te maken heeft.

Nog zo veel onderzoek, maar nog meer ontwikkeling naar hulp bij geluidsklachten is zeker nodig. Van belang is hierin wel om het holistisch te bekijken.

De metafoor van “Het glas” biedt op mijn spreekuur ook altijd wel een nieuw perspectief op de gehoorproblematiek of dat nu tinnitus, hyperacusis, overgevoeligheid voor geluid of Laag Frequent Geluid hinder is.

Meer hierover in het blog:

http://blog.dyonscheijen.nl/2021/03/13/het-glas/

ACT: De Sleutel tot Verandering in de Audiologische Zorg?

Wat een bewonderenswaardige studiedag was dat! “Geef Gehoor aan ACT!” was een hele dag vol inspiratie en inzichten.

Ik had er zelfs twee dagen van kunnen maken.

Het was geweldig om met enthousiaste collega’s te praten over dit boeiende vakgebied, audiologie, maar dan met de focus op ACT.

Ik hoop van harte dat ik genoeg collega’s heb kunnen inspireren om de kennis die ik heb gedeeld toe te passen in hun werk als audioloog, psycholoog of maatschappelijk werker. Ik heb zelfs het vermoeden dat ik binnenkort die kennis in een boek mag teruglezen. Dat is geen probleem, want hoe meer we deze informatie delen, hoe bekender de audiologie wordt bij een breder publiek.

Er is nog zoveel werk te verzetten om verandering in de maatschappij te brengen.

ACT biedt verschillende tools om stigma’s te doorbreken, drempels te verlagen en mensen die audiologische hulp nodig hebben te motiveren om hulp te zoeken.

Het is vaak een uitdagend pad, vooral als er gehoorklachten zijn waar geen operatie of technische oplossing nu mogelijk is biedt ACT mooie nieuwe mogelijkheden, moeilijk dat zeker, maar wel mogelijk.

Ik heb zelf ook veel geleerd, want professor Herman was vanochtend vroeg al bij mijn bed. Hij gaf me een hele lijst met punten waarop ik me de volgende keer kan verbeteren. Dank je wel, Herman, ik neem het allemaal ter harte. Een van jouw tips was om aan het einde van de bijeenkomst de deelnemers te vragen wat ze hebben geleerd en om suggesties te vragen voor verbetering voor de volgende keer.

En wat nog leuker is, ik heb zelf een ervaring gehad die wellicht nog meer duidelijkheid geeft over wat er in ons brein gebeurt met geluid. Het geven van betekenis speelt een cruciale rol bij het ervaren van geluid als hinderlijk.

Mijn verblijf in Hotel van der Valk Antwerpen en de storm Louis van afgelopen donderdagavond spelen daarbij een rol. Een nieuw blog is in de maak.