Dag 2 (Deel 1) van het World Congress of Audiology: Een Diepgaande Discussie over Gehoorverlies, Ouderdom en Dementie

De tweede dag van het World Congress of Audiology startte met een boeiende rondetafel, waar vooraanstaande wetenschappers zich verdiepten in het verband tussen gehoorverlies, ouder worden en dementie. Centraal in de discussie stond de recente publicatie in The Lancet, die veel discussie heeft losgemaakt door gehoorverlies als een belangrijke risicofactor voor dementie te benoemen.

De Lancet Publicatie en Risicofactoren

De publicatie in The Lancet toonde aan dat gehoorverlies een significante risicofactor is voor het ontwikkelen van dementie. Het dragen van hoortoestellen om gehoorverlies te compenseren kan een positieve invloed hebben op cognitieve gezondheid, maar de discussie ging verder dan alleen de rol van hoortoestellen. Ook werd besproken hoe patiënten met zowel gehoorverlies als dementie het best kunnen worden begeleid tijdens gehooronderzoeken, bijvoorbeeld door gebruik te maken van methodes zoals ASSR Cortical Automatic Threshold Estimation (CATE). Deze methodes helpen om gehoorverlies objectief vast te stellen bij patiënten die moeite hebben met het geven van reacties, zoals mensen met dementie.

Correlatie is Geen Causaliteit

Een van de meest intrigerende punten in de discussie was het onderscheid tussen correlatie en causaliteit. Hoewel er een verband is tussen gehoorverlies en cognitieve achteruitgang, betekent dit niet automatisch dat gehoorverlies dementie veroorzaakt. Dit werd helder geïllustreerd met een eenvoudig maar krachtig voorbeeld: de verkoop van zonnebrillen en ijsjes stijgt vaak gelijktijdig, maar dit betekent niet dat het kopen van een zonnebril leidt tot de verkoop van ijsjes. Dit voorbeeld onderstreepte dat de relatie tussen gehoorverlies en dementie complex is en dat correlatie niet gelijkstaat aan causaliteit.

Het Complexe Samenspel van Risicofactoren

De discussie benadrukte dat het verband tussen gehoorverlies en cognitieve problemen wordt beïnvloed door een breed scala aan factoren. Opleidingsniveau, sociale activiteiten en lichamelijke conditie spelen allemaal een belangrijke rol. Mensen die gehoorverlies ervaren, lopen vaak het risico op sociaal isolement, wat op zijn beurt cognitieve achteruitgang kan versnellen doordat de hersenen minder worden geprikkeld. Hoortoestellen kunnen helpen om dit sociale isolement te voorkomen, maar ze bieden geen directe oplossing voor cognitieve achteruitgang.

De ACHIEVE Studie en Cognitieve Gezondheid

Tijdens de rondetafel werd ook de ACHIEVE studie besproken (Aging and Cognitive Health Evaluation in Elders). Nicholas Reed, een van de belangrijkste onderzoekers, presenteerde bevindingen die duidelijk maken dat er verschillen bestaan tussen hoortoestelgebruikers en niet-gebruikers, waarbij factoren zoals opleiding, beroep, sociale interacties en lichamelijke gezondheid een grote rol spelen in cognitieve risico’s. De studie toont aan dat het gebruik van hoortoestellen positieve effecten kan hebben, maar het is belangrijk om te benadrukken dat hoortoestellen niet zijn aangetoond als preventiemiddel tegen dementie.

Activering van het Brein en Sociale Interacties

Een intrigerende vraag uit het publiek leidde tot een levendige discussie: kan het gebruik van een hoortoestel, dat het horen gemakkelijker maakt, het brein minder uitdagen en zo juist nadelig zijn voor de cognitieve gezondheid? In de discussie werd verduidelijkt dat gehoorverlies vaak leidt tot sociaal isolement, wat resulteert in minder cognitieve stimulatie. Hoortoestellen helpen dit risico te verkleinen door mensen in staat te stellen deel te blijven nemen aan sociale activiteiten, waardoor hun brein actief blijft. Dit versterkt de overtuiging dat gehoorverlies veel verder reikt dan alleen de oren en dat het een grote impact heeft op iemands algehele gezondheid en welzijn.

Samenwerking Tussen Disciplines is Cruciaal

De conclusie van de rondetafel was duidelijk: samenwerking tussen verschillende vakgebieden is essentieel om het complexe verband tussen gehoorverlies en cognitieve achteruitgang volledig te begrijpen. We moeten voorzichtig zijn met het maken van te directe claims over hoortoestellen en dementiepreventie, zoals de bevindingen van The Lancet ook benadrukken.

Horen is zoveel meer dan alleen het vermogen om geluiden waar te nemen. Het raakt alle facetten van ons leven, van sociaal functioneren tot cognitieve gezondheid, en vraagt daarom om een holistische benadering die verder onderzoek en multidisciplinaire samenwerking vereist.

Horen is zo veel meer dan enkel de oren!

Dag 1 (deel 2) – Een Kritische Kijk op een Tinnitusbehandeling tijdens het World Congress of Audiology

Vandaag op de eerste congresdag WCA24 had ik een boeiend gesprek met drie Belgische collega’s met wie ik nauw samenwerk op het gebied van Acceptance and Commitment Therapy (ACT) en gehoor.

Samen verzorgen we masterclasses in Antwerpen. Laure Jacquemin, Annick Gilles en Sarah Michiels – drie gepassioneerde audiologen die, net als ik, hun hart en ziel leggen in ons prachtige vakgebied: De audiologie.

“Met hart en ziel”, dan moet ik denken aan twee andere inspirerende Belgische collega’s zijn Tinne De Boodt en Evelien Bienstma, die ik nog niet persoonlijk heb mogen ontmoeten, maar zij maken zulke mooie podcasts over audiologie, te vinden onder de naam “Met Herz en Ziel”, die wil ik zeker bij deze even tussendoor aanraden. Hun gesprekken zijn absoluut de moeite waard om te beluisteren voor iedereen met interesse in gehoor en audiologie. Dat even terzijde. 😊

Tijdens de ontmoeting met Laure, Annick en Sarah bespraken we onder meer een boeiend onderwerp dat zowel in België als in Nederland steeds maar weer de kop op steekt; dé Lenire.

Een toestel dat de laatste tijd weer volop in het nieuws is geweest en steeds weer op een manier alsof het een volledig nieuwe doorbraak zou zijn in de behandeling van tinnitus. De berichtgeving suggereert elke keer weer dat het zelfs dé oplossing zou zijn voor deze aandoening, maar wij zien het anders.

Bij elke opleving van dit nieuws gaan onze haren overeind staan (is die uitdrukking ook bekend bij mijn Belgische collega’s?). Want, eerlijk gezegd, er zijn gewoon hele grote twijfels over de effecten hiervan.

Wat ons nog meer frustreert, is dat deze misinformatie steeds weer groot nieuws weet te worden, ondanks de vele wetenschappelijke vraagtekens die er bij gezet kunnen worden. Zelfs een journaliste van De Standaard leek hier sceptisch over te zijn. Toch is het niet alleen de academische toets die ons zorgen baart.

Als tinnitusspecialist in de kliniek merk ik dat dit soort nieuws valse hoop geeft aan patiënten die wanhopig op zoek zijn naar hulp. Zij kunnen dan weer geloven dat deze behandeling een snelle oplossing voor hun tinnitus zou zijn, zelfs als ze al deelnemen aan een tinnitusbehandeling, gaan ze het toch proberen om er vervolgens teleurgesteld achter te komen dat het niet werkt. Zelfs uitleg vanuit de kennis die we al hebben weerhoudt mensen niet, de gedachte “baadt het niet dan schaadt het niet”, maakt dat ze het toch willen proberen. Maar schaden doet dit wel, want we zijn dan helemaal terug bij af. Kunnen opnieuw beginnen met de tinnitusbehandeling die al was ingezet.

Onze gedeelde frustratie daar op die eerste dag van het congres leidde tot het aanhalen van een artikel dat René van der Wilk ooit over dit onderwerp schreef, waar Annick en collega’s destijds ook inhoudelijk aan hebben bijgedragen. Het artikel blijft relevant en ik voeg hierbij de link toe voor wie er meer over wil lezen. Het is een scherpe analyse die laat zien dat dit niet brengt wat het beloofd.

https://www.hoorzaken.nl/nieuws/bimodale-stimulatie-bij-tinnitus-lenire-michigan-tinnitus-device-neosensory-duo/

2020 was het zelfs ook al besproken:

https://www.hoorzaken.nl/nieuws/lenire-tinnitus-toestel-neuromod-tong-oren/

De gesprekken en ontmoetingen op congressen zoals deze benadrukken altijd weer hoe waardevol het is om met collega’s van gedachten te wisselen. Het versterkt ons niet alleen als vakgroep, maar zorgt er ook voor dat we samen blijven strijden voor eerlijke en wetenschappelijk onderbouwde zorg voor mensen met complexe gehoorproblemen.

Blijf vooral kritisch luisteren – ook naar nieuwe ontwikkelingen die de wereld van audiologie worden ingeslingerd. Met gespitste oren ga ik de komende dagen tegemoet.