Dag 2 (Deel 1) van het World Congress of Audiology: Een Diepgaande Discussie over Gehoorverlies, Ouderdom en Dementie

De tweede dag van het World Congress of Audiology startte met een boeiende rondetafel, waar vooraanstaande wetenschappers zich verdiepten in het verband tussen gehoorverlies, ouder worden en dementie. Centraal in de discussie stond de recente publicatie in The Lancet, die veel discussie heeft losgemaakt door gehoorverlies als een belangrijke risicofactor voor dementie te benoemen.

De Lancet Publicatie en Risicofactoren

De publicatie in The Lancet toonde aan dat gehoorverlies een significante risicofactor is voor het ontwikkelen van dementie. Het dragen van hoortoestellen om gehoorverlies te compenseren kan een positieve invloed hebben op cognitieve gezondheid, maar de discussie ging verder dan alleen de rol van hoortoestellen. Ook werd besproken hoe patiënten met zowel gehoorverlies als dementie het best kunnen worden begeleid tijdens gehooronderzoeken, bijvoorbeeld door gebruik te maken van methodes zoals ASSR Cortical Automatic Threshold Estimation (CATE). Deze methodes helpen om gehoorverlies objectief vast te stellen bij patiënten die moeite hebben met het geven van reacties, zoals mensen met dementie.

Correlatie is Geen Causaliteit

Een van de meest intrigerende punten in de discussie was het onderscheid tussen correlatie en causaliteit. Hoewel er een verband is tussen gehoorverlies en cognitieve achteruitgang, betekent dit niet automatisch dat gehoorverlies dementie veroorzaakt. Dit werd helder geïllustreerd met een eenvoudig maar krachtig voorbeeld: de verkoop van zonnebrillen en ijsjes stijgt vaak gelijktijdig, maar dit betekent niet dat het kopen van een zonnebril leidt tot de verkoop van ijsjes. Dit voorbeeld onderstreepte dat de relatie tussen gehoorverlies en dementie complex is en dat correlatie niet gelijkstaat aan causaliteit.

Het Complexe Samenspel van Risicofactoren

De discussie benadrukte dat het verband tussen gehoorverlies en cognitieve problemen wordt beïnvloed door een breed scala aan factoren. Opleidingsniveau, sociale activiteiten en lichamelijke conditie spelen allemaal een belangrijke rol. Mensen die gehoorverlies ervaren, lopen vaak het risico op sociaal isolement, wat op zijn beurt cognitieve achteruitgang kan versnellen doordat de hersenen minder worden geprikkeld. Hoortoestellen kunnen helpen om dit sociale isolement te voorkomen, maar ze bieden geen directe oplossing voor cognitieve achteruitgang.

De ACHIEVE Studie en Cognitieve Gezondheid

Tijdens de rondetafel werd ook de ACHIEVE studie besproken (Aging and Cognitive Health Evaluation in Elders). Nicholas Reed, een van de belangrijkste onderzoekers, presenteerde bevindingen die duidelijk maken dat er verschillen bestaan tussen hoortoestelgebruikers en niet-gebruikers, waarbij factoren zoals opleiding, beroep, sociale interacties en lichamelijke gezondheid een grote rol spelen in cognitieve risico’s. De studie toont aan dat het gebruik van hoortoestellen positieve effecten kan hebben, maar het is belangrijk om te benadrukken dat hoortoestellen niet zijn aangetoond als preventiemiddel tegen dementie.

Activering van het Brein en Sociale Interacties

Een intrigerende vraag uit het publiek leidde tot een levendige discussie: kan het gebruik van een hoortoestel, dat het horen gemakkelijker maakt, het brein minder uitdagen en zo juist nadelig zijn voor de cognitieve gezondheid? In de discussie werd verduidelijkt dat gehoorverlies vaak leidt tot sociaal isolement, wat resulteert in minder cognitieve stimulatie. Hoortoestellen helpen dit risico te verkleinen door mensen in staat te stellen deel te blijven nemen aan sociale activiteiten, waardoor hun brein actief blijft. Dit versterkt de overtuiging dat gehoorverlies veel verder reikt dan alleen de oren en dat het een grote impact heeft op iemands algehele gezondheid en welzijn.

Samenwerking Tussen Disciplines is Cruciaal

De conclusie van de rondetafel was duidelijk: samenwerking tussen verschillende vakgebieden is essentieel om het complexe verband tussen gehoorverlies en cognitieve achteruitgang volledig te begrijpen. We moeten voorzichtig zijn met het maken van te directe claims over hoortoestellen en dementiepreventie, zoals de bevindingen van The Lancet ook benadrukken.

Horen is zoveel meer dan alleen het vermogen om geluiden waar te nemen. Het raakt alle facetten van ons leven, van sociaal functioneren tot cognitieve gezondheid, en vraagt daarom om een holistische benadering die verder onderzoek en multidisciplinaire samenwerking vereist.

Horen is zo veel meer dan enkel de oren!

Dag 1 (deel 1) op het World Congress of Audiology: Wetenschap, Kliniek en de Kracht van Verhalen

De eerste dag van het World Congress of Audiology is aangebroken, en wat een evenement!

De locatie is indrukwekkend, maar met meer dan 2000 deelnemers uit 101 verschillende landen is het soms lastig om een plekje te vinden in de overvolle zalen.

Maar ik laat me niet ontmoedigen; het geeft me juist de kans om collega’s te spreken en interessante gesprekken te hebben. Zo kwam ik in gesprek met mijn zeer gewaardeerde collega Pim van Dijk. Één van de hoogleraren audiologie Nederland. Werkzaam aan wetenschappelijk onderzoek tinnitus UMC Groningen. Zijn enthousiasme en passie voor de audiologie deel ik uiteraard.

We doken meteen in een fascinerend gesprek over auditieve filters, de amygdala en het limbisch systeem.

De huidige onderzoeken naar implantaten op hersenstamniveau lijken veelbelovend en bieden nieuwe inzichten in de werking van het brein, met name bij eenzijdig dove patiënten. Of het nu gaat om aangeboren doofheid of verworven gehoorverlies, de gevolgen zijn vaak ingrijpend voor zowel het gehoor als de ervaring van tinnitus.

Pim en ik wisselden ideeën uit over hoe we de complexe netwerken in het brein beter kunnen begrijpen. Hij benadrukte dat er nog zoveel verbindingen te ontdekken zijn. Het begrijpen van hoe alles in elkaar grijpt is een enorme uitdaging. Maar juist deze complexiteit maakt het werk zo boeiend en belangrijk. We staan pas aan het begin van een lange weg.

Laagfrequent geluid: Een groeiend probleem

Tijdens ons gesprek kwam ik ook op een patiëntengroep die ik zie als een opkomend maatschappelijk probleem: mensen die last hebben van laagfrequent geluid (LFG). Deze vorm van hinder is bijzonder omdat het vaak niet van buitenaf komt, maar door het lichaam zelf wordt gegenereerd. Toch zijn patiënten vaak zo overtuigd van een externe bron dat het de behandeling bemoeilijkt.

Een casus die me recent bezighield, was een oudere dame van boven de 80. Ze was ervan overtuigd dat haar buurvrouw ’s nachts een bonkend geluid veroorzaakte dat ze alleen in haar rechteroor kon horen. Overdag had ze er minder last van, maar ’s nachts hield het haar uit haar slaap. Onderzoeken door de GGD en de omgevingsdienst Zuid-Limburg hadden echter geen externe geluidsbron aangetoond. Alles wees erop dat ze mogelijk leed aan laagfrequente tinnitus.

Om haar te helpen begrijpen dat het geluid waarschijnlijk van binnen kwam, nam ik haar en haar echtgenoot mee naar een van onze geluidsdichte audiocabines. Daar, in complete stilte, hoorde ze nog steeds het geluid aan haar rechterkant. Zelfs toen we 180 graden draaiden, bleef het geluid rechts. Hoewel dit een sterk bewijs was dat het geluid uit haar eigen systeem kwam, kon ze dat moeilijk accepteren. Haar man begreep het gelukkig wel en had vertrouwen in de behandeling, maar bij haar zelf bleef de overtuiging dat het extern was, hardnekkig bestaan.

Wetenschap en kliniek hand in hand

Terug in het gesprek met Pim vertelde ik hem hoe complex deze gevallen kunnen zijn, niet alleen vanwege de neurologische aspecten, maar ook door de psychologische componenten. Gedachten, overtuigingen en de steun van naasten spelen allemaal een rol in hoe iemand een auditief probleem ervaart. De echtgenoot van de oudere dame was bijvoorbeeld volledig overtuigd door mijn uitleg, maar ik zag ook zijn frustratie en uitputting. Het is zwaar om elke nacht te zien hoeveel zijn vrouw lijdt.

Pim luisterde aandachtig terwijl ik uitlegde hoe klinisch werk en wetenschappelijk onderzoek met elkaar verweven zijn. We kunnen niet zonder elkaar; alleen door samenwerking kunnen we nieuwe inzichten krijgen en effectievere behandelingen ontwikkelen.

Audiologie en Kunst een prachtige verbinding

Aan het einde van ons gesprek verraste Pim me met een interessante vraag: hoe zou ik het vinden om in een project waar hij was gevraagd een brug te slaan tussen audiologie en kunst? Of ik hier mijn steentje aan kon bijdragen?

Met een enorme smile op beider gezichten was het antwoord eigenlijk al te lezen. Die passie, die liefde in dit vak, maakt de verbinding in wat we als collega’s al hebben. Dit gesprek kon omdat we elkaar konden horen, zelfs met al dat geroezemoes op de achtergrond. Hierin kwam de audiologie, de basis van dit vak heel sterk terug.

En Kunst is bij uitstek een wereld waar het verhaal we elkaar te vertellen hebben de basis is waardoor er een waarde aan een object gegeven kan worden. Zo kan een klein vaasje van meer dan duizend jaar voor Christus een enorme waarde hebben en een Eifeltorentje als souveniertje uit Parijs net een Euro kosten. Maar stel dat datzelfde Eifeltorentje in handen was geweest van zeg, Celine Dion, bij de opening laatst van de Olympische Spelen, dan denk ik dat het meer waard zou zijn geweest. Het verhaal we er bij te vertellen hebben geeft de waarde aan het object.  

Ditzelfde principe geldt voor ons werk. Wat wij als audiologen doen, is niet alleen gebaseerd op wetenschap en technologie, maar ook op het verhaal dat we horen en begrijpen van onze patiënten. Het verhaal achter hun klachten is wat ons in staat stelt hen effectief te helpen. Dit gesprek over kunst en verhalen bracht ons terug naar de kern van audiologie: het vermogen om te luisteren en betekenis te geven aan wat we horen.

Met een glimlach op onze gezichten sloten we het gesprek af. We wisten allebei dat er nog zoveel te ontdekken valt, maar dit soort gesprekken en inzichten zijn wat dit vak zo waardevol maakt. Ik verheug me op meer van dit soort gesprekken de komende dagen op dit congres. Daar leer ik het meeste van.