Het Spel dat We Spelen: Wat Betekent Winnen Echt?

Olympische Spelen, wereldkampioenschappen voetbal, Champions League – het zijn grootse evenementen die de wereld in hun greep houden. Maar hoe vaak staan we stil bij de keerzijde van die medaille? Hoe vaak zien we het voor wat het is: een afstotelijk spel, vooral als je oog hebt voor de verliezers.

Het is wrang om te zien hoe atleten die de bronzen of zelfs zilveren plak winnen, ontevreden zijn. Niet alleen zij, maar het hele land teleurgesteld is.

Hoe zijn we op dit punt beland? Dit zijn spelen, bedacht door mensen, regels opgesteld door mensen. En toch slagen we er keer op keer in om complete naties en gezinnen erdoor in mineur te brengen. Ondanks een enorme overwinning.

Wat ooit begon als een spel, is verworden tot bittere ernst. Het is niet langer alleen maar sport; het is een strijd om de heerschappij, een gevecht waarin het lijkt alsof je leven ervan afhangt. De druk is enorm, de discipline ijzersterk en alles draait om dat ene moment van een mogelijke triomf.

En dan dat wij-zij-gevoel. Een medaillelijst die bepaalt hoeveel een land waard is? Hoeveel heeft elk land gewonnen? Maar is dat een eerlijk beeld? Met hoeveel spelers doet een land mee? Hoe makkelijk wordt die sport in dat land al beoefend? Los daarvan, wat zegt dat aantal medailles werkelijk?

Tegelijkertijd, ergens duizenden kilometers verderop, woedt er een heel andere strijd. Een strijd waarin letterlijk levens op het spel staan. Ook hier regels, ook hier verliezen. Maar de gevolgen zijn vele malen ernstiger. Ooit bedachten we regels met de belofte “nooit meer” en nu worden ze met grove schreden overtreden. Hier zijn de spelregels waarmee we zouden moeten spelen écht buitenspel gezet.

Dit is haantjesgedrag op het hoogste niveau: de machtigste willen zijn, winnen ten koste van alles, zelfs ten koste van mensenlevens.

En dan, straks wanneer het hele circus weer voorbij is, keert de stilte terug. Een doodse stilte. Wie heeft er dan gewonnen?!

Wat blijft er over? TEAM NL, met het mooiste huis, de meeste medailles? Nederland in de top 10? Wat heeft het ons echt gebracht? Het leven gaat gewoon weer door.

Kom op mensen, het is maar een spel. Laten we even stilstaan bij wat er echt toe doet in het leven.

Neem het 11-jarige jongetje, geboren in Nederland, dat voor de camera in perfect ABN pleit om hier te mogen blijven wonen samen met z’n moeder. Terwijl een minister “haar rug recht moet houden” om politiek sterk over te komen, om te laten zien dat zij die strijd wint.

Winnen of verliezen – doet dat er werkelijk toe? Waar winnen is, zijn ook altijd verliezers, vaak zelfs meer verliezers dan winnaars, zo blijkt.

Maar waar gelijk wordt gespeeld, zijn alleen maar winnaars. Want zij begrijpen wat de echte kracht van het menselijk bestaan is. Zij maken de regels waar enkel winnaars zijn.

Ja, sport kan inspireren, motiveren, kracht geven en verbinden. Maar laten we dat doen met respect, ook voor zij die elfde worden, voor zij die net niet die gouden medaille winnen. Laten we de laatste, de middelste, de minste en de kleinste vieren. Laten we zelfs de ‘loser’ de winnaar maken. Want zelfs elke loser heeft een verhaal dat hem, haar of hen een winnaar maakt.

Dat is wat sport zou moeten zijn. En dat is wat het leven zou moeten zijn. Winnen om nooit te verliezen.

Twee minuten stil

Twee minuten stil. Dat is wat de bedoeling is, maar het kabaal van de discussies vooraf is enorm.

En laat waar het in kern om gaat volledig verloren gaan, dat wat we net proberen vast te houden verliezen: “Opdat we nooit zullen vergeten!”.

Job Cohen zit naast een jonge Palestijnse dame aan een talkshowtafel meerdere keren enkel vanuit zijn eigen perspectief te bepleiten hoe en waarom hij vast wilt houden aan “zijn” invulling van die twee minuten.

De egoïstische blik die het hele probleem groter maakt in al deze discussies. Eigen gevoel eerst, eigen invulling boven alles. Want “Er moet maar respect naar elkaar toe zijn. Als daarin dan maar wel vooral dat gedaan wordt wat ik zou willen hoe ik vind dat het moet zijn.”

Een beetje zelfreflectie, of nog moediger het eigen belang laten varen opdat het respect voor de ander kracht wordt bijgezet, dat wordt gemist.

De jonge dame naast hem heeft afgelopen maanden meerdere directe familieleden verloren, van jong tot oud. Het verdriet van dat verlies is van haar gezicht af te lezen. De onzekerheid over de familieleden die er nu nog “gevangen” zitten in Gaza maakt het leven bijna ondragelijk.

Job Cohen wil vooral zijn grootouders herdenken, mensen die hij blijkbaar nooit heeft gezien, nooit heeft gekend, maar zijn vermoord in die tweede wereldoorlog, die oorlog van nu al heel lang geleden.

Dodenherdenking. Opdat we nooit zullen vergeten, dat verlies, die onmacht nooit meer! Nu zo dichtbij.

En dan op een andere tv-zender Femke Halsema, burgemeester Amsterdam aan tafel bij Nieuwsuur die eveneens op allerlei manieren vasthoudt aan haar eigenbelang. Twee minuten die volgens haar een “waardige invulling” gegeven moeten worden. Een waardige invulling, als het maar in lijn is met hoe zij dit bedacht hebben, als zij als burgemeester nu maar geen partij hoeft te kiezen en niet dat statement hoeft te gaan maken.

Terecht dat dan toch door interviewer, mevrouw Tweebeeke, scherp gevraagd wordt waarom twee jaar geleden wel aandacht in de speech voor de oorlog in Oekraïne, maar nu geen enkel woord dat aandacht geeft voor wat op dit moment een nog groter leed veroorzaakt en waar we elke dag getuigen van zijn; de oorlog tussen Israël en Palestina?

Palestina! Want het is niet Israël vs. Hamas. Het is het land Palestina, of althans dat wat er nog van over is, dat door Israël nu bijna volledig verwoest is, maar het allerergste, al die duizenden, zo niet miljoenen onschuldige burgers vermoord en verdreven worden uit hun land.

“Twee minuten stil opdat we nooit zouden vergeten, dat nooit meer!”. Nu zo dichtbij.

Wat hebben die twee minuten nog voor een waarde als er enkel aandacht is voor eigenbelang?

Wat hebben die twee minuten dan nog voor een betekenis als duizenden onschuldige kinderen hun toekomst en letterlijk hun leven ontnomen wordt en wij daar elke dag getuigen van zijn?!

Daarom…opdat we nooit vergeten dat daar waar wij een stem in kunnen hebben, wij op dat moment ook duidelijk onze stem moeten laten horen.

Massaal aangeven dat er grenzen zijn en dat bij weloverwogen politieke acties waarbij militaire inzet met bommen en raketten onschuldige burgers gedood worden, die acties gewoon niet kunnen. Nooit en te nimmer! Met geen enkel argument goed te praten.

Opdat we nooit zouden vergeten hoe groot mensenleed is op moment je onmacht voelt bij het bewust doden van onschuldige burgers.

Twee minuten zal ik uit respect ook dit jaar weer stil zijn, maar de rest van de tijd zal ik mijn stem laten horen. Want nooit meer…dat is nog steeds waar we voor willen gaan.

Twee minuten van stilte die een oorverdovend luide schreeuw zijn om aandacht te hebben voor mensenrechten. Twee minuten samen stil zijn om een punt te maken dat ELK mens er toe doet.

Twee minuten waar we samen staan voor maar één belangrijke waarde: DE RECHTEN VAN ELK MENS.

Vrede voor iedereen! 🕊️