Afgelopen week had ik het genoegen om Guido Goedhart en Andrea Berkelder van adviesbureau PlanPlan te ontvangen in de galerie Lindenlaan 2A. Guido maakte een mooie foto van Andrea en mij, een bijzonder moment.
In de galerie, waar ik kunst tentoonstel die akoestisch absorberend is, kon ik hen precies laten zien hoe kunst niet alleen esthetisch kan bijdragen, maar ook praktisch kan helpen bij akoestische problemen. Dat leidde al snel tot een boeiend gesprek over ons vakgebied: gehoorzorg en werk, iets waar Guido en Andrea al meer dan 25 jaar met zoveel passie mee bezig zijn.
Guido en Andrea hebben een schat aan ervaring in het adviseren van bedrijven en professionals over gehoorzorg, vooral op de werkplek. Vanuit hun expertise zien zij dagelijks hoe belangrijk het is om aandacht te hebben voor gehoorproblemen, vooral bij werknemers die vaak ongemerkt worstelen met slechthorendheid. Ons gesprek bracht aan het licht hoe groot de noodzaak is om oplossingen eerder aan te dragen voor een groep die vaak nog te weinig wordt gezien: de 55-plussers die werkzaam zijn in communicatie-intensieve beroepen.
Gehoorverlies in Communicatie-Intensieve Beroepen
Tijdens ons gesprek kwam naar voren hoe belangrijk akoestiek is in omgevingen zoals restaurants, vergaderzalen, sportzalen en klaslokalen. Dit zijn plekken waar mensen van 55 jaar en ouder, werkzaam in communicatieve beroepen, steeds vaker moeite hebben om goed te communiceren door gehoorverlies.
Dit soort uitdagingen kwam zelfs naar voren tijdens het NVKF-congres in Noordwijk waar ik onlangs was. In een ruimte met slechte akoestiek stonden pakweg honderd collega’s tijdens de koffiepauzes schreeuwend met elkaar te praten, daarbij was het bijna onmogelijk elkaar te verstaan. Voor iemand met (licht) gehoorverlies is dit een enorme uitdaging.
Het gehoorverlies dat veel professionals rond deze leeftijd ervaren, vaak in de vorm van hoogtonenverlies, wordt in eerste instantie als “normaal” voor de leeftijd beschouwd. In rustige omgevingen heeft men weinig last, maar in rumoerige of slecht akoestisch ontworpen ruimtes wordt communiceren ineens een hele opgave. Dit leidt tot extra inspanning, meer concentratie, en uiteindelijk vermoeidheid, zonder dat de betrokkene zich vaak bewust is van de impact van hun gehoorverlies.
Wetenschappelijke onderzoeken ondersteunen dit: zo concludeert een studie van Gopinath et al. (2023) dat gehoorverlies bij oudere werknemers een negatieve invloed heeft op hun werkproductiviteit, vooral in beroepen waar communicatie cruciaal is. Het gebruik van gehoorapparaten en gebruik van randapparatuur kan deze effecten echter aanzienlijk verminderen.
De Impact van Onbehandeld Gehoorverlies
Eén van de grootste problemen is dat mensen gemiddeld zeven jaar wachten voordat ze actie ondernemen om hun gehoorverlies aan te pakken. In die periode blijven ze compenseren, wat leidt tot vermoeidheid, stress en soms zelfs burn-out. Het onderzoek van Chung et al. (2022) toont aan dat onbehandeld gehoorverlies kan leiden tot verhoogde stress, angst en zelfs cognitieve achteruitgang. Dit maakt het nog urgenter om tijdig actie te ondernemen, want deze problemen kunnen vaak voorkomen worden met relatief eenvoudige oplossingen, zoals het aanpassen van de werkomgeving of het gebruik van gehoorondersteunende hulpmiddelen.
De akoestische oplossingen die ik kon laten zien in de galerie zijn een goed voorbeeld van hoe werkruimtes verbeterd kunnen worden. Het onderzoek van Arlinger & Moore (2022) wijst erop dat verbetering van de akoestiek een belangrijke eerste stap kan zijn in het verminderen van de belasting op werknemers met gehoorverlies.
Samenwerking: De Sleutel tot Succes
Guido en Andrea benadrukten ook hoe belangrijk samenwerking is tussen verschillende partijen om dit probleem aan te pakken. Huisartsen, audiciens, bedrijfsartsen en werkgevers moeten nauwer samenwerken om tijdig gehoorproblemen te signaleren en passende maatregelen te nemen. Werkgevers kunnen bijvoorbeeld investeren in betere akoestiek op de werkvloer en regelmatige gehooronderzoeken voor hun medewerkers stimuleren. In hun werk zien Guido en Andrea dagelijks hoe zulke samenwerkingen bijdragen aan een gezondere werkplek.
Daarnaast kan Stichting Hoormij, een patiëntenvereniging voor mensen met gehoorproblemen, een cruciale rol spelen. Zij bieden belangrijke adviezen voor zowel werknemers als werkgevers en helpen bij het verminderen van het stigma rondom gehoorverlies. Door openheid en bewustzijn te creëren over gehoorproblemen, kunnen we ervoor zorgen dat professionals zich gesteund voelen en de stappen durven te zetten om hun gehoorproblemen aan te pakken.
Passie en Verbinding: De Kracht van Samenwerken
Wat ons gesprek zo bijzonder maakte, was de gedeelde passie voor het welzijn van mensen. Guido en Andrea hebben een diepe liefde voor hun vak en de mensen met wie ze werken. Hun toewijding gaat verder dan enkel professionele zorg; het is de oprechte wil om levens te verbeteren. Het was dan ook inspirerend om te merken dat zelfs op een zaterdagmiddag het enthousiasme er vanaf spatte. We maakten plannen voor toekomstige samenwerkingen, vol nieuwe ideeën en mogelijkheden om het werkklimaat voor slechthorenden te verbeteren. Het is fijn om collega’s te ontmoeten die dezelfde passie delen, mensen die altijd zoeken naar manieren om bij te dragen aan een betere wereld. Dat gevoel van gedeelde toewijding en visie is van onschatbare waarde in de gehoorzorg en maakt elke stap in het proces zoveel betekenisvoller.
Conclusie
In een wereld waarin effectieve communicatie essentieel is voor veel beroepen, is het van cruciaal belang dat we gehoorverlies bij 55-plussers eerder herkennen en aanpakken. Door samen te werken met werkgevers, gezondheidsprofessionals en belangenorganisaties zoals Stichting Hoormij, kunnen we gehoorproblemen sneller signaleren en gepaste maatregelen nemen. Zo voorkomen we niet alleen uitval op de werkvloer, maar verbeteren we ook de levenskwaliteit van oudere werknemers. Guido en Andrea hebben in hun jarenlange ervaring laten zien dat met de juiste aanpak gehoorproblemen eerder aangepakt kunnen worden en werkplekken toegankelijker kunnen worden voor iedereen.
Wetenschappelijke Literatuur:
Gopinath, B., et al. (2023). “Hearing Loss and Work Productivity in Older Adults: A Systematic Review.” International Journal of Audiology, 62(1), 1-12
Chung, K., et al. (2022). “The Impact of Untreated Hearing Loss on Mental Health and Cognitive Function in Aging Adults.” Frontiers in Psychology, 13, 878693
Arlinger, S., & Moore, B. (2022). “Workplace Acoustics and Hearing Loss: A Challenge for Older Employees.” Journal of Occupational and Environmental Medicine, 64(8), 645-653
World Health Organization. (2023). World Report on Hearing: Addressing Hearing Loss Across the Life Course.
