Waar was jij 11 september 2001?

Als de dag van gisteren. Ik kan het me nog zo goed herinneren. Het was hier in Nederland aan het eind van de dag, daar in New York net het begin van wat een mooie zonnige dag had moeten gaan zijn.

Nu weet iedereen zich dat moment te herinneren waarop op straat bij toeval iemand een opname maakt van een brandweerman, je hoort een vliegtuig vrij laag overkomen, sowieso veel te laag voor New York, het geluid van dat laag overvliegend vliegtuig is niet normaal, je ziet dan ook iedereen naar boven kijken en dan gebeurt het. Het eerste toestel boort zich in de toren. Dat moment heeft zoveel impact, dat meteen alle nieuwszenders live verslag geven over wat er aan de hand is.

Ik ben op dat moment op de afdeling KNO MUMC+, Maastricht, volg er m’n opleiding tot klinisch fysicus – audioloog. Veel van mijn collega’s zijn er ooit geweest, voor hun werk, congresbezoek, uitwisselingsprogramma’s in klinieken, enkelen hebben zelfs bovenop die torens gestaan, herkennen in detail de skyline. Vandaar ook dat het meteen al inslaat als een bom op de afdeling. Iemand had het nieuws gehoord, meteen de TV in de vergaderkamer aangezet, het werd een soort van crisiscentrum, bijna de hele afdeling verzamelt er zich. Staan in een kring om de TV heen. Het is al later op de dag en meestal rond dit tijdstip is iedereen werkzaam aan administratief werk, dan kun je wel zaken even laten liggen. Sowieso is hetgeen wat je voor je ogen ziet gebeuren zo onwaarschijnlijk, maar zo reëel, dat de wereld even stilstaat. Ongeloof, bezorgd, getroffen, verstild kijken we naar de beelden. Niet wetende wat er nog komen gaat.

Het tweede toestel, hoe bizar, live kijkt de wereld naar een gebeurtenis die de wereld verandert, een gebeurtenis die het woord “vrijheid” pas echt een betekenis geeft. Voor 9-11 was er de vrijheid om te reizen zonder nog echt bang te zijn voor een aanslag van deze omvang. Voor 9-11 was er de vrijheid om vrij te denken, waar gewoon iedereen zichzelf kon zijn. Pas vanaf 9-11 worden we ons bewust dat vrijheid niet zo vanzelfsprekend meer is als dat het lijkt. Na 9-11 is het voor het eerst dat Amerikanen zich echt bedreigd voelen in eigen land.

11 september 2001 14:46 uur Nederlandse tijd, 8:46 uur in New York, de stad was net aan het ontwaken, letterlijk en figuurlijk, tot dan was het een stad waar alles kon. In één klap, die later blijkt uit meerdere aanslagen tegelijkertijd te bestaan, wordt die vrijheid van de aardbol geveegd. Vanaf dan is het vanzelfsprekend om een strengere controle op vliegvelden te moeten ondergaan, vanaf dan is geloof en islam bijna onafscheidelijk onterecht verbonden met dood en verderf.
Vanaf dan is er schijnbaar een vrijkaart om te vechten voor je eigen vaderland, geboorteland, met vooral de Amerikaanse vlag als mascotte.
Vanaf dan is de wereld waarin we leven, een wereld waarin bewust het vieren van vrijheid misschien net de beperking geeft om echt van vrijheid te genieten.
Een selfie op ground zero is not done, maar is het misschien net goed om zo’n plek met je vrienden te delen? Te laten zien hoe immens groot die plek is, hoe verdrietig het is om al die namen te zien, mensen die op die mooie zonnige septemberdag het leven moesten laten gaan. Sommige zelfs er bewust voor moesten kiezen er zelf een einde aan te maken of levend te verbranden. De honderden die in het diepen springen om zo minder pijn te ervaren in de laatste minuten van hun leven.

En nog steeds elke dag sterven mensen door geweld, door idiote acties van terroristen, criminelen, mannen en vrouwen die vanuit een compleet verkeerd geloof, opvoeding, ideologie “strijden” voor net die vrijheid die zijzelf volledig stuk maken. Een drang om alles te vernietigen waar ze net voor willen gaan.

Nu 15 jaar later is er nog elke dag wel een 9-11 die mensen ondergaan, maar dan op plekken op deze aardbol waar niet zo velen van ons zijn geweest, op plekken waar we niet de skyline van herkennen, op plekken die voor ons lijken aan de andere kant van de wereld te liggen, een compleet andere wereld te zijn. Maar toch is het hetzelfde, gaan er bijna elke dag levens onnodig verloren in een strijd die geen strijd is.

Daarom, zodat we nooit zullen vergeten…