Genieten van muziek

Reactie op de column “Bangmakerij – Column naar aanleiding van item over geluidsintensiteit bij concerten in Nieuwsuur”.

https://www.hoorzaken.nl/nieuws/bangmakerij-column-naar-aanleiding-van-item-in-nieuwsuur/

Bangmakerij? Zeker niet. Grote zorgen maak ik mij over het feit dat het normaal is om frequenter geconfronteerd te worden met steeds luidere muziek. Een schoolfeestje of studentenparty is geen feestje meer als er niet ook krachtige luidsprekers staan. Dat jongeren nu eerder en vaker worden blootgesteld aan risicovolle geluidsintensiteiten staat als een paal boven water. Dat er een waarschuwing nodig is om deze jongeren bewust te maken van het risico op gehoorklachten en daar naar moeten handelen, een must voor ons vakgebied.

Dus ik ben blij dat collega’s de gelegenheid nemen om hierover verslag te doen. Dat een redactie van Nieuwsuur het item vervolgens zo inkleedt dat er meer aandacht is voor de klacht en de praktijk, dan de deskundige aan het woord te laten om gedetailleerd uitleg te kunnen geven, is aan de journalistiek. Dat is zeker wel een punt van aandacht. Ik heb me na het zien van het item zelf ook voorgenomen om enkel nog publiekelijk op te treden als de media bereidt is om samen een uitzending goed voor te bereiden. En niet zo “even” tussendoor.

In de column, die de collega schrijft wordt er een vergelijk gemaakt met de tandheelkunde. Dat er geen tandarts het gebruik van suikers verbiedt. En advies enkel goed poetsen zou zijn. Tandartsen waarschuwen wel degelijk voor het gebruik van suikers en poetsen alleen is absoluut geen bescherming tegen gaatjes.

En dat het drinken van één glaasje alcohol geen probleem is, ook dat is allang achterhaald. Nieuwe inzichten adviseren om helemaal geen alcohol te nuttigen. Maar het zou eerst een hele cultuursverandering moeten geven om een alcoholvrije maatschappij te creëren. Alcoholgebruik is het nieuwe roken. De trend van alcoholvrij bier en wijn is al ingezet. Drink met mate, is nog steeds het algemene advies.

Maar terug naar ons eigen vakgebied, de impact van luid geluid. Lawaaibeschadiging door luide muziek? Onderzoeken die het niet laten zien? Wellicht niet in het aantal Decibellen op het audiogram, maar dat er een risico is op het ontwikkelen van een tinnitus na lawaai-expositie is mij zonder een wetenschappelijke onderbouwing wel duidelijk. Met de komende carnavalsdagen in het verschiet kan ik er gif op innemen dat de maanden na de carnaval in het spreekuur zich meer mensen melden met gehoorklachten ten gevolge van luide muziek. Niet dat er direct een lawaaidip in de gehoordrempel te zien zal zijn, maar wel de aanwezigheid van een tinnitus of een overgevoeligheid voor externe geluiden. Vaak gebaseerd op de angst dat er iets goed stuk is gegaan in het oor. De angst de voeding is van het probleem en geruststelling en uitleg van geluidshygiëne dan een hele goede oplossing is. Onder geluidshygiëne versta ik het optimale gebruik van gehoorbescherming, niet te overdreven, op net die momenten dat het ook echt nodig is. Daarbij tevens uitleg welke het beste zijn om te gebruiken en hoe deze te plaatsen in het oor. Daarbij vooral de verantwoordelijkheid bij de persoon zelf te leggen, want dat volume gaan we nooit en te nimmer kunnen verlagen tot “veilige” niveaus. Het gaat namelijk niet enkel om die luidheid van de muziek. Sowieso willen we muziek voelen, beleven. Vanuit ons oerinstinct ervaren wij trillingen als iets groots. Experimenten met trilelementen versterken het gevoel alsof het geluid heel erg luid is, daar is denk ik meer te halen. Trilplaten in de vloer, om daarmee het gevoel te geven dat het geluid luid staat. Maar los van luidsprekers en volume. Een gezellige avond met dertig vrienden thuis. Lichtjes muziek op de achtergrond, zal met het cocktailparty-effect en gezelligheid aan het eind van de avond gesprekken geven waarbij ieder in elkaars oor moet schreeuwen om elkaar te kunnen verstaan. Daar kan het volume aan dat ene oor ook al gauw boven de 100 dB liggen. Dan is het gebruik van goede gehoorbescherming zelfs een aangename oplossing, niet enkel om de oren te beschermen. Maar vooral om de spraak/ruis verhouding te verbeteren en de gesprekspartners beter te kunnen verstaan. Een positief advies dat geheel niet gericht is op bangmakerij, maar op het verbeteren van de spraakverstaanbaarheid. Voor jongeren is dat vaak een beter argument om hun zelf de keuze te laten maken gehoorbescherming te gaan gebruiken en daarmee minder belerend bedoeld, maar meer als een verbetering van het horen van het gesprek.

Het is goed dat er aandacht is voor het lawaaiprobleem. Fijn ook dat collega’s de moeite nemen om daar waar uitleg gewenst is, acte de présence te geven en de media te woord willen staan. Dat er vervolgens kritiek komt van net andere collega’s in het vakgebied die zelf ook regelmatig in de media verschijnen en daarmee zouden moeten weten dat media niet altijd het verhaal brengt hoe jezelf dat verhaal bedoeld had en er maar een fractie van overblijft van wat allemaal gezegd is, verbaasd mij die scherpe kritiek. Waar komt die kritiek vandaan? Waarom zijn die collega’s niet ook verheugd dat er überhaupt aandacht is voor dit probleem? Wat wil iemand bereiken met publiekelijk fel kritiek te geven op een gerespecteerd collega?

Dat mij dit zo raakt komt omdat ik heb gezien hoeveel effort en tijd er afgelopen weken door alle vrijwilligers en professionals is ingestoken om de week van het oorsuizen een succes te laten zijn. Dat het zelfs als item wordt meegenomen in Nieuwsuur is dan als een kers op de taart voor al dat werk waarbij vooral het grootste doel is; aandacht voor dit probleem.

Willen we jongeren overtuigen van het feit dat het verstandig is om oordoppen te gebruiken bij het uitgaan, dan zullen we elk bericht dat er ook maar enigszins op lijkt alsof het allemaal meevalt moeten weren. En is het betitelen van een nieuwsitem als bangmakerij naar mijn idee net aan het eind van de week van het oorsuizen een afbreuk van al dat werk er in de afgelopen week is ingestoken. Zou het zelfs voor net die jongere waar de boodschap voor bedoeld is, een reden kunnen zijn om te denken “Ach, het valt dus allemaal wel mee. Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder. Laat gaan met die luide muziek. Ik leef maar één keer.”

Terwijl het beste advies zou zijn: Geniet van muziek! Dat zeker. Maar doe dat wel met mate en met verstand.

Bij concerten en luide muziek neem af en toe even rust en gebruik oordoppen om de spraakverstaanbaarheid te verbeteren.

Laat je informeren door professionals, ga naar een audicien voor een goed advies. Daar kun je terecht voor goede gehoorbeschermers en mocht je twijfels hebben over je gehoor, ook dat kun je dan bespreekbaar maken en indien nodig zal ook hier de audicien passend advies kunnen geven. De audiologische ketenzorg in Nederland is uitstekend. Samenwerking wordt steeds beter en ik heb er alle vertrouwen in dat net die samenwerking een verbetering is voor ons vakgebied. KNO-artsen, audiologen, audiciens, huisartsen, noem ze allemaal maar op, ze weten elkaar steeds meer te vinden.

En net als in het orkest. Ieder instrument is nodig om de muziek te spelen. Zo ook in de audiologie.

https://www.tandarts.nl/nieuws/6091/suiker-slecht-voor-gebit

https://www.nationalezorggids.nl/ziekenhuizen/nieuws/44245-tandarts-waarschuwt-voor-tanderosie-door-mixdrankjes-en-cocktails.html

https://nos.nl/l/2324072

De regen klettert voort

Het regent buiten, we hebben het raam een beetje openstaan, de regen tikt op het raam en op de plastic die nu in de wintermaanden buiten op de tuintafel ligt. Het regent hard, want ik hoor ook dat het water op het terras blijft staan en in de plas water die nu daar ligt klinkt het gespetter van de regen nog luider.

Al deze geluiden geven nu rust. Windgeruis hoor ik en de lamellen bewegen zelfs een beetje en tikken tegen het raam. De wind in de boom buiten, de plastic van de tafel beweegt een beetje. De kerkklok die in de verte slaat, half twaalf.

Al deze geluiden kan ik plaatsen, kan ik in woorden beschrijven, zelfs jij die dit leest zal al deze geluiden herkennen, wellicht dat je ze zelfs hoort, ook al hoor je ze niet echt. Maar deze geluiden kun je je zeker sterk herinneren van ooit die ene keer. Misschien zelfs een mooi moment van regengekletter ergens op vakantie. In een caravan of tent.

Ik ga hier zo bij in slaap vallen, wordt er heerlijk moe van, maar een jaar geleden lukte me dat niet. Toen was de dakgoot nog niet in orde, een lekkage die nog niet gedicht was en zo kon het elk moment inregenen en meer schade geven. De onrust toen hield me uit mijn slaap. Bang dat het helemaal mis zou gaan daar buiten. Als het nog harder zou gaan regenen zou het wel eens een heel groot probleem kunnen gaan geven. Een compleet andere betekenis die aan hetzelfde geluid gegeven werd. Niet makkelijk om toen aan die vakantie te denken, het als een romantisch geluid weg te zetten. Maar ik moest het wel maar gewoon toelaten, kon er het ‘s nachts toch niks aan doen. Wat was het ergste dat zou kunnen gebeuren? Het lek zat enkel boven de garage, binnen in huis zou het toch niet komen. Alles is goed gekomen.

Nu lig ik wakker, omdat dit alles zo duidelijk weergeeft hoe complex ons horen is en ik dit alles hier nu even wil delen. Dit maakt dat complexe meteen zo duidelijk. Dat we onze oren gebruiken om vrijwel continu onze omgeving te checken. Zelfs met onze ogen dicht kunnen we horen wat er allemaal gebeurt. De kleinste bewegingen in de lucht kunnen we waarnemen. Die kerkklok die daar slaat op wel een kilometer afstand kan ik horen. Een trilling die zelfs door de beweging van die geluidstrilling van de regendruppels en windgeruis heen gaat. Zelfs tegelijkertijd een activiteit in de auditieve cortex geeft en mij kan laten horen wat het geluid van de klok is en wat van de vallende regendruppel daar op de plastic die op de tafel ligt. BeWONDERenswaardig toch? Voor zo veel mensen een vanzelfsprekendheid. Heel normaal. Maar wat als je slechthorend bent? De hoortoestellen die ’s nachts uit moeten?

De klok slaat weer, één keer nu, kwart voor twaalf. Ik ga slapen. Morgen weer vroeg op. Gedachten door mijn hoofd. De regen klettert voort…heerlijk.