Waar was jij 11 september 2001?

Als de dag van gisteren. Ik kan het me nog zo goed herinneren. Het was hier in Nederland aan het eind van de dag, daar in New York net het begin van wat een mooie zonnige dag had moeten gaan zijn.

Nu weet iedereen zich dat moment te herinneren waarop op straat bij toeval iemand een opname maakt van een brandweerman, je hoort een vliegtuig vrij laag overkomen, sowieso veel te laag voor New York, het geluid van dat laag overvliegend vliegtuig is niet normaal, je ziet dan ook iedereen naar boven kijken en dan gebeurt het. Het eerste toestel boort zich in de toren. Dat moment heeft zoveel impact, dat meteen alle nieuwszenders live verslag geven over wat er aan de hand is.

Ik ben op dat moment op de afdeling KNO MUMC+, Maastricht, volg er m’n opleiding tot klinisch fysicus – audioloog. Veel van mijn collega’s zijn er ooit geweest, voor hun werk, congresbezoek, uitwisselingsprogramma’s in klinieken, enkelen hebben zelfs bovenop die torens gestaan, herkennen in detail de skyline. Vandaar ook dat het meteen al inslaat als een bom op de afdeling. Iemand had het nieuws gehoord, meteen de TV in de vergaderkamer aangezet, het werd een soort van crisiscentrum, bijna de hele afdeling verzamelt er zich. Staan in een kring om de TV heen. Het is al later op de dag en meestal rond dit tijdstip is iedereen werkzaam aan administratief werk, dan kun je wel zaken even laten liggen. Sowieso is hetgeen wat je voor je ogen ziet gebeuren zo onwaarschijnlijk, maar zo reëel, dat de wereld even stilstaat. Ongeloof, bezorgd, getroffen, verstild kijken we naar de beelden. Niet wetende wat er nog komen gaat.

Het tweede toestel, hoe bizar, live kijkt de wereld naar een gebeurtenis die de wereld verandert, een gebeurtenis die het woord “vrijheid” pas echt een betekenis geeft. Voor 9-11 was er de vrijheid om te reizen zonder nog echt bang te zijn voor een aanslag van deze omvang. Voor 9-11 was er de vrijheid om vrij te denken, waar gewoon iedereen zichzelf kon zijn. Pas vanaf 9-11 worden we ons bewust dat vrijheid niet zo vanzelfsprekend meer is als dat het lijkt. Na 9-11 is het voor het eerst dat Amerikanen zich echt bedreigd voelen in eigen land.

11 september 2001 14:46 uur Nederlandse tijd, 8:46 uur in New York, de stad was net aan het ontwaken, letterlijk en figuurlijk, tot dan was het een stad waar alles kon. In één klap, die later blijkt uit meerdere aanslagen tegelijkertijd te bestaan, wordt die vrijheid van de aardbol geveegd. Vanaf dan is het vanzelfsprekend om een strengere controle op vliegvelden te moeten ondergaan, vanaf dan is geloof en islam bijna onafscheidelijk onterecht verbonden met dood en verderf.
Vanaf dan is er schijnbaar een vrijkaart om te vechten voor je eigen vaderland, geboorteland, met vooral de Amerikaanse vlag als mascotte.
Vanaf dan is de wereld waarin we leven, een wereld waarin bewust het vieren van vrijheid misschien net de beperking geeft om echt van vrijheid te genieten.
Een selfie op ground zero is not done, maar is het misschien net goed om zo’n plek met je vrienden te delen? Te laten zien hoe immens groot die plek is, hoe verdrietig het is om al die namen te zien, mensen die op die mooie zonnige septemberdag het leven moesten laten gaan. Sommige zelfs er bewust voor moesten kiezen er zelf een einde aan te maken of levend te verbranden. De honderden die in het diepen springen om zo minder pijn te ervaren in de laatste minuten van hun leven.

En nog steeds elke dag sterven mensen door geweld, door idiote acties van terroristen, criminelen, mannen en vrouwen die vanuit een compleet verkeerd geloof, opvoeding, ideologie “strijden” voor net die vrijheid die zijzelf volledig stuk maken. Een drang om alles te vernietigen waar ze net voor willen gaan.

Nu 15 jaar later is er nog elke dag wel een 9-11 die mensen ondergaan, maar dan op plekken op deze aardbol waar niet zo velen van ons zijn geweest, op plekken waar we niet de skyline van herkennen, op plekken die voor ons lijken aan de andere kant van de wereld te liggen, een compleet andere wereld te zijn. Maar toch is het hetzelfde, gaan er bijna elke dag levens onnodig verloren in een strijd die geen strijd is.

Daarom, zodat we nooit zullen vergeten…

Kunst als belegging? Of toch de Bitcoin?

De bitcoin en al die andere cryptomunten verliezen weer sterk in waarde. Een farce was het weer, erger nog dan de contemporary art bubble van de jaren 90. Beleggen in objecten, in iets om er even heel snel en makkelijk rijk mee te worden.

Nu de bitcoin dus, het virtuele goud. Het “vinden” van een nieuwe bitcoin noemen ze dan ook “minnen”, net als bij goud moet je dat vinden, maar dan virtueel.

Je zoekt iets dat in waarde (emotionele waarde) gevraagd is en schaars. Wat iedereen wil hebben, maar toch ook uniek is. Bijzonder. Niet zo maar even na te maken is. Een digitale munt? Maar weinigen die het kunnen, dat minnen, vandaar dat het schaars is.

In de media aandacht voor al die multimiljonairs die met hun bitcoins, naar het lijkt, zonder al te veel werken, de slag van hun leven slaan. Het succes is echter van korte duur, de koers heeft haar neerwaartse gang ingezet. Weg vertrouwen, weg uniek en bijzonder.

Wat is dan een alternatief om te beleggen Wat maakt uniek en bijzonder?

De natuur. Kijk in de natuur. Hoeveel verschil is daar niet te vinden? Elk individu als persoon alleen al is uniek, bijzonder, maar ook elke bijzondere plek op aarde, kan al adembenemend zijn, een bezoek aan die plek onbetaalbaar.

En dan is de brug naar kunst makkelijk gemaakt. Want kunst is ook uniek. Kan daardoor schaars zijn en daarmee waardevol.

Kunst als belegging? Dat alleen al is een kunst. Want de contemporary art bubble van de jaren negentig ligt nog vers in het geheugen.

Beleggen in kunst kan. Maar dan wel ook alleen beleggen in bruikbare kunst. Daarmee bedoel ik, kunst die jou raakt. Die je hoe ook prachtig vindt om thuis of op je werk op te hangen. Die jij waard vindt om in bezit te hebben.

Bruikbaar dus als kunst. Kunst die past in jouw omgeving en in jouw leven. Kunst waar jij blij van wordt. Want stel dat het dan niets wordt, heb je nog altijd een kunstwerk dat jij mooi vindt, dat jou persoonlijk iets brengt. Bij cryptomunten, heb je helemaal niets, mocht de koers in elkaar vallen.

Alleen bij kunst komt er een element bij, het verhaal achter de kunst, niet de intrinsieke waarde, maar de nominale waarde van het kunstobject? Wat draagt het kunstwerk uit? Kun je je daar in vinden?
Weet je zeker dat die kunstenaar wel goede bedoelingen had?
Kun jij je in zijn/haar gedachten vinden?

Zeer actueel zijn nu de kunstbeelden van strijders van vroeger, waarbij slavernij of andere zeer negatieve aspecten aan gekoppeld zijn, dan verliest een kunstwerk meteen in waarde. Moet zelfs in een hoek verdwijnen om eerst het verhaal er bij te vertellen.

Wil je gaan beleggen in kunst, dan moet kunst ook op de lange termijn haar waarde behouden of zelfs in waarde stijgen om zo voor profijt te zorgen, in een vorm van beleggen dus.

En dan komt iets dat heb ik me tot nog toe niet gerealiseerd, maar datgene wat in de beleggingswereld essentieel is; vertrouwen!

Vertrouwen dat het altijd goed komt en het er altijd zal zijn, ook al is het schaars en uniek.
Die combi, dat is een kunst om die te vinden, maar net dat, dat maakt Kunst!

“The most beautiful thing we can experience is the mysterious. It is the source of all true art and science.” -Albert Einstein

Als natuurkundige mijn grootse voorbeeld, relativiteitstheorie is een geniale vondst voor de mensheid, ook dat is kunst. Sowieso was Einstein een genie in alles wat ons mens mens maakt. Het kunnen beschrijven in formules van alles wat we zien en gebeurt om ons heen. De krachten in het heelal, tijd en massa. Maar Einstein had ook zicht op wat er met ons mensen gebeurt, samenleving, rassen en standen.

Beleggen. Voor mij persoonlijk is de definitie van beleggen; Nu iets doen of maken om er later beter van te worden. Beleggen voor mij is dus niet, meer geld genereren, maar een verrijking van jezelf. Je eigen spirit.

Spiritualiteit heeft te maken met een persoonlijke innerlijke ervaring. Onverklaarbare krachten. Iets wat wij niet kunnen verklaren met natuurkundige wetten en wiskundige formules. Spiritualiteit hoeft in deze niet zweverig te zijn, spiritueel kan ook al zijn het ontstaan van iets in de natuur, een boom die groeit, een prachtige vlinder die zich uit een rups ontpopt, wolkpartijen in de lucht, de golven en het spel met het zand aan zee, we kunnen het wel al beschrijven hoe het ontstaat, maar je kunt het niet zo maar even 1 2 3 namaken, daarvoor is het te complex. In deze tijd zijn we het allemaal zo vanzelfsprekend gaan vinden, al dat moois om ons heen. Spiritualiteit heeft een nare bijsmaak gekregen. Spiritualiteit en geloof, te vaak is er jammergenoeg slecht over gesproken. Enkel naar negatieve effecten gekeken. Terwijl spiritualiteit en geloof gewoon bij de mens horen. Zonder spiritualiteit of geloof zijn we dieren.

Spiritualiteit is om ons heen, elke dag. Het ontstaan van mooie dingen. Sneeuw die uit de hemel valt en alles wit maakt. Regen in de zomer alles groener maakt. Maar ook in ons eigen leven. Voor mij persoonlijk gebeurt dit spiritueel proces bij het maken van mijn eigen kunstwerken. Daarin ontstaat er ook altijd iets bijzonders, een proces waaraan ik wel deelneem, maar absoluut niet de leiding in heb. Ik laat het gewoon gebeuren, ik laat het ontstaan. Ik kijk toe. BiJ het maken al ben ik de toeschouwer. Net als in de natuur zelf ontstaat er iets moois. Dat is spiritueel als je het zo bekijkt.

Maar ik zie het kunstwerk dat hier dan door ontstaat voor mezelf vooral ook als een soort belegging; op doek iets vastleggen om er later terug naar te kijken en er een goed gevoel bij te krijgen. Meer in de vorm van waardering voor het ontstane. En bij alle doeken zie ik steeds weer iets nieuws, waardoor ze voor mij elke keer weer meer waarde krijgen, als in een emotie, qua gevoel, als ook in het werk op zich, de bijzondere structuren die door het proces ontstaan zijn. En ja, als ik die waarde dan uiteindelijk in iets moet uitdrukken om dat aan een ander door te geven, daarvoor hebben we ooit geld bedacht. Nu denk ik dat het woord beleggen in deze tijd naar enkel beleggen in geld gegroeid is. Zelfs met de bitcoin en al die ander munten tot enkel een getalletje opnieuw mobiel. Met dan de vraag; hoe haal ik er zoveel mogelijk rendement uit, in geld! Waarbij ik dus van mening ben dat als dat het doel is, enkel meer geld te verkrijgen, je met heel veel zaken net de plank helemaal mis slaat.

Kunst daarentegen kan een uitkomst zijn. De waarde die je aan een kunstwerk geeft is in eerste instantie vanuit je hart, een emotie, een gevoel, om dat dan uiteindelijk in iets uit te drukken hebben we geld bedacht, maar ja, sommige dingen blijven onbetaalbaar! Dan is die nominale waarde, het spirituele element, zo groot, dat is bijna niet in geld uit te drukken. En dat noemen we meestal; een wonder! Wonderbaarlijk. En dat is zeer uniek. Schaars en bijzonder.

Degene die goed kijkt, ziet pas echt hoe mooi het is!

Want die waarde, die is niet het geld, maar de emotionele spirituele waarde! En die, die maak je zelf. Zij die pas een kunstwerk gaan waarderen op het moment er een prijskaartje van twee miljoen bij hangt, zij kijken niet naar wat het nu echt voor hun waard is. Maar kijken enkel naar “het geld”.

Ben je zelf niet creatief en wil je beleggen in kunst, dan is het dus kunst een kunstenaar te vinden waar je vrijwel zeker van bent dat die succesvol gaat zijn, nog voor jou betaalbare kunst maakt, maar waarvan je vrijwel zeker weet dat die kunst in de loop van de tijd schaars gaat zijn.

Professionele galerijen kunnen daar advies in geven. Zij hebben een neus voor de waarde die kunst in de toekomst zal ontwikkelen.

Kunst als belegging is een kunst op zich.