Zorg om de zorg

Afgelopen maandagavond 4 uur op de Spoedeisende hulp Heerlen. Gevallen met speedbike. Ski-duim te pakken. Gips.

Ik lag achter zo’n gordijn op zo’n behandelbed te wachten op het gips…en dan hoor je gesprekken.

Een drukte van jewelste om me heen. En om dan te horen met welke passie, liefde en geduld zorg aan vooral ook de oudere mensen geboden wordt…hartverwarmend.

Naast me een oudere dame, gevallen van kerktrap. Allerzielen, naar de kerk, bladeren, donker, gevallen en heup gebroken.

Helemaal bezorgd om haar hondje en vanwege stress en pijn aan het overgeven.

Een van de verpleegkundigen, volgens mij de enige in die hele zaal, die dan met zo veel geduld en lieve woorden mevrouw op haar gemak stelt. Meer dan wat zelfs nodig is, puurheid bedoel ik dan. Dat je in zijn woorden en intonatie merkt dat de zorg vanuit de diepste vezels komen.

Ik dus geduldig wacht, luister en de druk op die werkvloer zie. Want tegelijk lopen er andere patiënten binnen, wordt die assistent voor alles en nog wat gevraagd.

Mitch is zijn naam, komt bij me. “Zo, meneer, we zijn u niet vergeten, maar het is heel druk, excuses.”

Ik geef aan dat ik het volkomen begrijp en excuses echt niet nodig zijn. “Respect heb ik voor de manier waarop je jouw werk met passie doet!”

Hij: “U moest eens weten hoeveel mensen er in de wachtkamer aan het klagen zijn.”

Ik: “Ik hoop dat als ik later zo oud mag worden als die mevrouw, dat er dan ook zo iemand met passie en geduld aan mijn bed zal staan mocht ik hulp nodig hebben!”

Na het ingipsen van mijn hand kon Mitch naar huis. Ver over zijn diensttijd maar dat deerde hem niet. Met een glimlach ruimt hij op en wenst me een fijne avond en veilig thuis.

Dan blijkt maar weer hoe belangrijk het menselijke aspect in de zorg is.

In de hoop dat de zorgsector meer respect, geld en mogelijkheden gaat krijgen. Maar dan wel daar waar het nodig is! Op de werkvloer! De handen aan dat bed!

Werelddovendag

Vanmorgen zat ik op m’n fiets naar m’n werk. De vogels hoor ik fluiten. Geluiden van de natuur die wakker wordt. Een collega die van op de parkeerplaats een goeie morgen roept.

Afgelopen weekend was het zaterdag werelddovendag. Samen met Jan (82, kunstenaar en doof geboren) een zeer unieke expositie mogen geven van ons beide kunstwerken.

Nog meer realiseerde ik me vanmorgen zijn verhaal. Het verhaal dat we vele bezoekers dit weekend via zijn kunstwerken hebben mogen vertellen.

Boekdelen worden er verteld via kleur, figuren en composities op het doek.

Nog meer werd ik me pas vanmorgen bewust hoe het zou zijn om nooit geen geluid gehoord te hebben.

Hoe groot is dan het compliment dat ik van Jan mocht ontvangen. Hij zag nu pas in mijn levensgrote kunstwerken hoe geluid zou moeten klinken.

Open. Harmonie. Rust. Van diep beneden naar boven. Torenhoog. Zo beschreef hij het.

We hebben ontzettend mooie gesprekken gehad deze twee dagen, samen met zijn tolk was Jan nu mens.

Op een notitieboekje schrijft hij normaal in korte pakkende woorden wat hij je wil vertellen.

Gisteren later op de avond schreef hij mij: “Ik ben afgelopen dagen vergeten dat ik doof was”.

Dat laatste woord “was“, spreekt voor zich.

https://rtvmaastricht.nl/nieuws/artikel/tentoonstelling-stem-van-de-kunstenaar-geopend

Antwoorden op grote vragen

Stephan Hawking.

Wat een held. Wat een vooruitziende blik. Wat een creatieve geest om verder te kijken dan wat wij mensen voor ogen hebben.

Antwoorden op grote vragen. Nee, Dé antwoorden op dé grote vragen, is de titel van een boek dat verplichte literatuur zou moeten zijn op scholen. Want de kern van alle grote vragen ligt in dit boek verborgen.

Meerdere inzichten die mijn eigen brein prikkelde om met een ander perspectief naar de huidige wereldproblematiek te kijken.

Één hiervan is deze:

“Het is een heerlijke tijd om in te leven en onderzoek te doen in de theoretische natuurkunde.

Ons beeld van het heelal is de afgelopen vijftig jaar enorm veranderd en ik ben blij als ik daar een kleine bijdrage aan heb geleverd.

Een van de grote onthullingen van het ruimtetijdperk is het perspectief dat de mensheid op zichzelf heeft gekregen.

Als we de aarde vanuit de ruimte zien, zien we onszelf als een geheel. We zien de eenheid, niet de verschillen.”

We zien de eenheid, niet de verschillen.

Laat dat nu ook in het conflict Palestina en Israël gelden. Wie kan daar nog een antwoord op vinden? Op een conflict dat al jaren duurt en waar geen touw meer aan vast te knopen is.

Maar dat geweld geen oplossing kan en mag gaan zijn, dat moge uit de geschiedenis wel duidelijk zijn.

Een antwoord op dit conflict is er niet, maar dat de mensheid, ons toekomstig bestaan vooral voor onze kinderen en straks kleinkinderen wordt bedreigd door vele risico’s die op ons afkomen, ook dat is ons allemaal al bekend.

Klimaatverandering. Het opraken van levensbelangrijke grondstoffen. Politieke en geologische vluchtelingen. Oorlogen. Al dit zijn grote risico’s voor het voortbestaan van dit kleine planeetje Aarde.

Nog nooit heeft de mens zo veel kennis van zaken gehad, nog nooit heeft de mens zo dicht bij een Armageddon geleefd als nu in deze tijd.

We kunnen onze ogen blijven sluiten voor dat wat voor ons van levensbelang is en enkel aandacht houden voor entertainment en “gekkigheid” (lees idiote YouTube video’s en influencers die jongeren “inspireren”), maar de tijd dringt.

Grote wetenschappers die naam en faam hebben verdiend met keihard werken en met passie onderzoek hebben verricht in de wetenschap roepen al jaren voor aandacht voor net dat wat er in ons leven toe doet.

Stuk voor stuk schrijven deze grootheden pleidooien voor een verandering in ons denken en doen.

In de hoop dat zij geen roepende mogen gaan zijn in de woestijn. Deel ik dit pleidooi van Stephan Hawking. Maar zou ook de laatste roep van Wubbo Ockels, een van de Nederlandse astronauten hier aan toegevoegd kunnen worden. Op zijn sterfbed geeft hij met letterlijk zijn laatste adem een adembenemend pleidooi.

Het komt er bij beide in het kort hier op neer: Wetenschap en met name onze mogelijkheid om kennis te toetsen, te delen en om van te leren, is van essentieel belang voor het voortbestaan van de mensheid.

En als ik nu lees dat een raket die Israël vanuit de Iron Dome afvuurt een waarde heeft van $50000,- dan gaat er nu weer heel veel geld verloren aan iets dat zeker geen bijdrage levert aan een verbetering van de kansen voor ons voortbestaan.

De Doomsday Clock staat al op 100 seconde voor middernacht. En de secondes tikken weg.

https://thebulletin.org/doomsday-clock/current-time/

Hawking windt er geen doekjes om, met Trumpiaanse politiek, de strijd om macht waarin ieder voor zich en God voor ons allen hoog in het vaandel staan, met die spirit gaan we de mensheid niet redden.

Stephan Hawking is er niet meer. Maar zijn kennis en kunde leven voort in boeken, geschreven woorden.

Kennis. Hét DNA, zoals hij zelf in dit boek beschrijft, dat we kunnen doorgeven aan onze kinderen. Waarbij kinderen in deze niet per se onze eigen biologische kinderen zijn, maar meer ieder die ons lief is.

Dit verder denkend, zou de liefde die we voelen voor dat wat mens heet, ook de liefde kunnen zijn voor alles wat bestaat.

Even een gedachteoefening: stel dat Doomsday straks werkelijkheid wordt, ik bedoel, met alle kennis van nu is die kans heel erg groot. Zoals het er nu naar uitziet gaan we drie generaties niet meer redden. Dus de kleinkinderen van de huidige kinderen gaan het meemaken. Het einde van het bestaan. Aarde “game over”. Weg. Niets meer van al dit. Het heelal zal nog bestaan, maar niemand meer die een lied schrijft over een zonsondergang. Niemand die een gedicht schrijft over de liefde die die voelt voor een ander. Niemand meer die een prachtige foto maakt van wolken in de lucht. Niemand meer die kan navertellen hoe mooi het leven is.

Niets van dit alles kan nog worden doorgegeven of gedeeld.

Ik weet zeker dat ieder mens iets moois heeft om door te (willen) geven. Dat zit in ons natuur. Daar is ons hele bestaan op gebouwd. Dat is ook wat we kost wat kost willen vasthouden en niet willen verliezen.

Een Palestijns gezin dat uit huis wordt gezet, waar ik zie dat de jonge dame vooral voelt de geschiedenis die zij daar op die plek heeft beleefd. Haar vader die eigenhandig die plek groot heeft gemaakt. Haar stukje dat zo belangrijk is, wil zij kosten wat kost behouden en doorgeven aan haar kinderen.

Stephan Hawkings levenswerk om antwoord te vinden op de vragen over vooral die zwarte gaten in het heelal, alle kennis van de natuurkunde, ook die kennis wil hij kosten wat kost doorgeven aan zijn kinderen.

Niet voor niets dat het slotwoord in dit boek geschreven is door zijn eigen dochter. Zij heeft het gezien, zij heeft het meegekregen, dat wat zo belangrijk is in dit leven.

Respect voor dat wat ons mens maakt. De kansen die ons gegeven zijn. De kracht en mogelijkheden wij hebben zijn zo groot, enkel is het van groot belang dit alles zo in te zetten dat wij er allemaal iets aan kunnen hebben.

En dan sluit zij af met een heel belangrijk klein detail. Het boek is een verzameling van een aantal artikelen die haar vader in de laatste jaren van zijn leven nog heeft geschreven. De zin die ik net er uit heb gehaald bevat een belangrijk detail wat haar vader bijzonder groot heeft gemaakt.

“Ons beeld van het heelal is de afgelopen vijftig jaar enorm veranderd en ik ben blij als ik daar een kleine bijdrage aan heb geleverd.”

Stephan Hawking: “Ik ben blij als ik daar een kleine bijdrage aan heb geleverd.”

Hoe bescheiden iemand kan zijn die zo groot is.

Zijn grootste wens was om anderen te inspireren en vooral de wetenschap boeiend te maken voor volgende generaties.

Ik hoop vurig dat er genoeg jongeren zijn die de wetenschap zien als het belangrijkste goed om door te mogen geven.

In de hoop dat we het tij kunnen keren.

De vlinder

Als reactie op een bericht op LinkedIn hier een metafoor om met angst en pijn om te gaan.

Met de kennis vanuit ACT, maar bij toeval ook een coachingstraject ik zelf nu volg bij Joyce Scheijen.

Want angsten weerhouden ons vaak ook om net dat te doen waar we door zouden kunnen groeien.

Vanuit ACT weet ik nu dat die angsten meestal gevoed worden door strenge regels. Regels van vroeger. Regels die wellicht anderen hebben opgelegd. Regels vanuit de maatschappij, geloof of gewoon opvoeding.

Sommige regels zijn nodig, maar er zijn er ook die af en toe gebroken mogen worden. Net daar is een professional die je kan helpen hoe daar een beste weg in te vinden is.

En die weg is best moeilijk. Zeker als er al jaren strenge regels zijn. Maar vanuit ACT heb je mooie handvatten om daar op een respectvolle en waardevolle manier mee om te gaan. Alleen dat kost tijd, dat gaat niet zo maar.

Onlangs een prachtige metafoor van Joyce mogen ontvangen:

Een jonge dame vindt een dikke rups op straat. De rups zou overreden worden als ze hem niet van straat had geplukt. Ze neemt de rups mee naar huis en zet hem in haar tuin. Na een tijd wordt de rups een cocon en al snel ziet ze dat vanuit de cocon een grote vlinder ontstaat. Ze ziet al kleine scheurtjes en daardoorheen de prachtig mooie kleuren op de vleugels.

Het duurt al dagen dat die vlinder uit die cocon probeert te komen. Het lijkt wel een gevecht waar de vlinder niet van kan winnen.

Ze vindt het zielig en gaat de vlinder een handje helpen. Met een klein mes maakt ze de scheurtjes wat groter en zo lukt het de vlinder om er nu heel makkelijk uit te komen. Verlost van het gevecht.

Maar dan, dan ziet ze dat de vlinder de kracht in de vleugels mist en niet kan vliegen. Ze kan wel de kleuren op haar vleugels zien, maar vliegen kan ze niet.

Later blijkt dat dat gevecht om uit die cocon te komen vanuit de natuur nodig was om de spieren in de vleugels te trainen. Dat gevecht is zelfs nodig om kracht te vinden en daarna te vliegen, de wijde wereld in.

Net zoals in die natuur is ook bij de mens vaak een strijd nodig om kracht te vinden. Kracht die enkel te verkrijgen is door eerst het gevecht aan te gaan, hoe moeilijk dat gevecht ook lijkt. De makkelijkste weg is het om die pijn of angst weg te nemen. Uit de weg te gaan. Te vermijden. Maar soms is die die angst of pijn nodig om, cliché, steker van te worden.

Maar het is dus ook nodig dat er een professional is, iemand die kennis van zaken heeft en weet welk gevecht nodig is om die kracht te vinden. Iemand die wellicht steun kan geven, richting geeft aan of bescherming biedt. Zodat het gevecht kan plaatsvinden in een veilige omgeving.

Bij de vlinder was die plek op straat niet veilig. Die tuin wel. De rups meenemen naar de tuin was wel de goede hulp. Het opensnijden van de cocon niet.

Deze vlinder hier besproken is enkel een metafoor. Dus geen mogelijkheid om hier een andere wending aan het verhaal te geven. Of toch? Heb jij een idee hoe deze vlinder toch uiteindelijk nog kan gaan vliegen? Laat het me weten in de comments, ik ben benieuwd.

Telefoneren met hoortoestellen

Vandaag mijn regulier audiologisch spreekuur. Dat wil zeggen jong en oud, plotseling gehoorverlies of al langer bestaand gehoorverlies maar steeds meer problemen met het horen. Een gevarieerd spreekuur met zoveel verschillende vragen en verhalen.

De kern is steeds het minder kunnen horen, niet meer kunnen deelnemen aan gesprekken en beperkingen in de sociale contacten. Net nu waar mondkapjes, plexiglas en afstand nemen het allemaal nog moeilijker maken.

Een aspect ik vandaag al enkele keren op het spreekuur heb gehoord is het probleem van het telefoneren bij gebruik van hoortoestellen. Een aantal patiënten die aangeven het hoortoestel uit het oor te nemen op moment ze gaan telefoneren. Als ik dan vraag hoe ze de hoorn van de telefoon tegen het oor plaatsen, blijkt dat de de hoorn, zoals gewend, tegen de gehoorgang wordt aangedrukt. Zelfs met als het hoortoestel in het oor zit.

Daarmee druk je dus eigenlijk de gehoorgang dicht en gaat het geluid vanuit de telefoon minder goed binnenkomen.

Beter is het om het hoortoestel gewoon te gebruiken, ook bij telefoneren, maar dan de hoorn van de telefoon iets hoger te houden, net boven de oorschelp. Want de microfoon van het hoortoestel zit namelijk net boven de oorschelp. Op het moment het geluid vanuit de speaker van de telefoon direct in de microfoon van het hoortoestel komt zal de versterking optimaal zijn en het geluid veel beter binnenkomen.

Ik geef steeds het advies om dit te oefenen en hiervoor een familielid of goede kennis te bellen en deze te vragen een willekeurige tekst te gaan voorlezen, zodat u dan kunt oefenen hoe de hoorn van de telefoon het beste te houden is.

Ik schrijf er deze keer maar een blog over in de hoop dat dit gedeeld wordt met zij die allemaal een hoortoestel gebruiken. Te vaak, vandaag dus op m’n spreekuur weer opnieuw, merk ik dat mensen dit niet weten, zich er niet bewust van zijn en het zo veel beperking geeft, terwijl het met een kleine aanpassing heel veel verschil kan maken. En dat gun je toch iedereen.

Net nu is communicatie op afstand o zo belangrijk.

Daarom delen mag!

Wat zegt u?!

Frappe latte of frappuccino? Denk ik dat ze vraagt. Haar lippen bewegen en ik probeer de woorden die ze spreekt te vormen in m’n hoofd. Zij verstaat mij niet. Ik geen woord van wat zij zegt. Grote platen plexiglas tussen ons verhinderen de geluidsgolven om door te komen.

Ook de klant die voor me stond, moest in gebaren en aanwijzingen als in Hints duidelijk maken wat zijn bestelling was.

Het lijkt wel een landelijk gehoorexperiment om het grote publiek te laten ervaren hoe het is om slechthorend te zijn. Hoeveel moeite het kost om je verstaanbaar te maken in barre akoestische omstandigheden. Hoeveel gebaren, woorden, aanwijzingen en gezichtsmimieken zijn er nodig om de overdracht van informatie duidelijk te maken?

Creatieve oplossingen bedenken in tijden van nood? Schrijven in plaats van spreken? Via mobiele telefoon je bestelling al doorgeven? Gebaren in plaats van spreken?

Het verstaan van het gesproken woord, communicatie face to face, lijkt in het dagelijkse leven steeds moeilijker te worden.

Wellicht dat tips die we normaal aan slechthorenden geven nu in het dagelijkse leven voor iedereen bruikbaar gaan zijn. Vandaar hier de meest gebruikelijke:

Kijk elkaar aan, maak eerst oogcontact. Zeg gewoon eerst “Hallo”. Die herkent iedereen😊.

Duidelijk articuleren. Veel informatie halen we uit het mondbeeld. De visuele input is zelfs sterker dan de auditieve. Het Mc.Gurk-effect laat dit duidelijk zien.

Niet luider spreken, maar wel langzamer. De toehoorder krijgt de tijd om na te denken wat er gezegd is.

Bij herhaling gebruik van andere woorden met eenzelfde betekenis. Misschien zijn net bepaalde letters niet goed gehoord, door andere woorden te gebruiken kan de combi net het resultaat geven.

Heb geduld en blijf vriendelijk.

Jij weet niet wat de ander niet hoort. Aan de ander kun je niet zien wat die wel of niet gehoord heeft.

Op mijn spreekuur zie ik regelmatig koppels die thuis problemen hebben in de communicatie. Niet vanwege de relatie, maar vanwege de oren. Als ik met het voorbeeld kom dat als de een in de woonkamer zit met de TV aan en de ander in de keuken staat met de wasemkap aan, het in die luistersituatie zelfs met een perfect gehoor onmogelijk is elkaar goed te verstaan, zegt de lach en herkenning in de ogen naar elkaar toe vaak al meer dan genoeg.

Bewust worden van de beperkingen in het horen is de eerste stap, rekening houden met elkaar de tweede.

Heb oog én oor voor elkaar!😊

De eerste vliegles

“Papa Tango Charlie, ready for depature, clear for take off”. De gashandel vol open. Daar gaan we dan. In een tweezitter racen we van nul in een paar seconde naar topsnelheid om los te komen van de grond. Mijn hart bonst in m’n keel. Als een vuurpijl schieten we omhoog. En meteen voel je de turbulentie die vandaag extra voelbaar gaat zijn, want met 30 graden plus is er veel thermiek. De warme lucht boven het asfalt duwt beide vleugels meteen krachtig omhoog. Al gauw zie ik de Maas liggen in dat prachtig Limburgse landschap, de Maas waar we koers op zetten. Deze duidelijke lijn in het landschap gaan we volgen richting Born, “off to BRAVO”.

Daar boven het vlieggebied rondom Roermond hebben we het luchtruim zowat voor ons helemaal alleen. Vanaf het begin mag ik zelf “in controle” zijn, de stuurknuppel, de gashendel en met beide voeten bijsturen. Vanaf BRAVO gaan we helemaal los. Stijgen en dalen. Scherpe bocht links, scherpe bocht rechts, met prachtig uitzicht op de stad Roermond. Én op de metertjes letten. Snelheid. Toerental van de motor. Hoogte en stijgingssnelheid. Daar we op zicht vliegen is het van belang de afstand tussen horizon en bovenkant dashboard gelijk te houden. Het lijkt er op dat ik zowat zes parameters heb die ik onder controle moet krijgen om het toestel stabiel en in lijn te houden. Grappig is dat hierin precies een ACT-element in zit. Hoe meer ik probeer met kracht bij te sturen, hoe onstabieler het toestel wordt. Op het moment ik het wat losser laat en minder weerstand bied, bij wijze van spreken het toestel min of meer het zelf laat doen, maar toch lichtjes bijstuur, het veel beter gaat. Hoe mooi de parallel met het leven. Waarin we vaak op allerlei manieren bijna krampachtig controle proberen te krijgen op en over alles wat er in ons leven gebeurt.

Het vliegtuig is als het leven. Groots en log, maar wij kunnen er altijd nog zelf richting aan geven. Niet altijd precies zoals we willen. Als het niet gaat zoals het zou moeten gaan (volgens ons), moet het maar gaan zoals het gaat. Bij grote impacts niet meteen sterk reageren, maar rustig blijven en lichtjes bijsturen. Daar waar het wel kan geef je meer gas bij en met de neus omhoog, het doel in zicht, stijg je naar grotere hoogtes. Vliegen is net als (het) leven. 😊

Wat een bijzonder mooie ervaring was deze eerste proefles. Van het eerste moment tot de landing was het zo’n wow-moment. Dat is zo’n moment/ervaring waarin al je zintuigen gericht zijn op de ervaring die je op dat moment doet. Iedereen heeft wel zo’n moment in herinnering. Op zo’n wow-moment wil je niets verliezen, net daarom neem je als vanzelf alles heel sterk waar. Al je zintuigen vol open. Alles neem je intenser waar, kleur, geur, geluiden, gevoel. Zo’n wow-moment voor altijd in je geheugen gegrift.

Helemaal in het hier en nu zijn. Mindfulness is hierop gericht. Voor velen klinkt Mindfulness zweverig in de oren. (Leuke zin voor een audioloog die vliegles neemt😊.) Echter de essentie van mindfulness is bewuster te ervaren van datgene wat je beleeft. Het is een vaardigheid die je kunt trainen, net als fietsen, net als vliegen. Leren bewust je zintuigen open te stellen, waardoor je meer van het moment zelf kunt genieten en intenser je leven kunt ervaren. Die vaardigheid mindfulness, is een belangrijke pijler binnen het ACT-model. Daarover beslist in komende blogs nog meer.

De landing is ingezet. Vanuit het Noorden vliegen we naar de landingsbaan, net als we boven het warme asfalt komen, duwt de warme lucht ons plots nog even een aantal meters omhoog. Zo sterk had de instructeur de thermiek vandaag nog niet bedacht. Heel beheerst en rustig met kleine correcties “stuurt” hij bij. “Verkeer van rechts” noemt mijn collega maatschappelijk werker het steeds, onverwachte events die op ons (levens)pad komen. Hoe we daar vervolgens op reageren en op bijsturen is van groot belang in hoe we uiteindelijk de touchdown kunnen maken.

En zo staan we weer veilig aan de grond met een van mijn droom-activiteiten afgevinkt op de Bucket-list. Daarmee het verlangen om zelfstandig te kunnen vliegen nog sterker dan ooit te voren.

Mindful(ness) koffie drinken

In het kader van mijn opleiding tot ACT therapeut wil ik graag met jullie mijn eigen persoonlijke ervaringen delen die ik vanuit de training meekrijg en van die prachtige eye-openers zijn.

Eigen ervaringen die mij hebben laten inzien wat de essentie is van ACT en de zes peilers waar ACT op gebouwd is. Eerder gaf ik al mijn gedachten weer met betrekking tot de peilers Acceptatie en Defusie. Vandaag wil ik de pijler Mindfulness met jullie delen.

Mindful is een vaardigheid die je kunt trainen. Het is een manier van bewust ervaren. Het leven in het hier en nu. Voor degene die dit voor het eerst hoort klinkt dat erg zweverig, maar ik hoop dat ik je kan laten ervaren hoe mooi en handig deze vaardigheid kan zijn in het dagelijkse leven. Ooit in het verleden heb ik al eens een volledige Mindfulness cursus doorlopen. Daar had ik al de ervaring met het rozijntje. Maar zoals de titel van dit blog al aangeeft gaat het vandaag niet het rozijntje zijn, maar “gewoon” het kopje koffie.

Dit ga ik doen aan de hand van een zogenaamde geleide-oefening. Ik ga je meenemen in de stappen die je kunt doorlopen om mindful het kopje koffie te drinken.

Het beste is dat je iemand de tekst laat voorlezen en jij de instructies gaat opvolgen.

Of wat ook leuk is, met huidige middelen heel makkelijk, je neemt eerst de tekst al lezend op en speelt je eigen stem dan op hoofdtelefoon af. Doe dit vooral met respect voor jezelf. Jezelf terughoren is vreemd, dat is voor iedereen in het begin even wennen. Maar op het moment je dit enkel met jezelf deelt en naar je eigen stem kunt luisteren is dat zelfs een van de andere pijlers Defusie. Waarover al in mijn vorig bericht geschreven.

Belangrijk voor deze oefening is dat je er de tijd voor gaat nemen, een plek zoekt waar je gedurende deze ervaring niet onderbroken zal worden door een ander in jouw omgeving. Zoek een plek waar jij je fijn voelt. Waar je even een tijd kunt gaan zitten.

Met voor je een vers gemaakt kopje koffie of nog beter een cappuccino, je zult straks erachter komen waarom.

De voorbereidingen zijn essentieel om het succes te ervaren. Dus vooral de rust en plek vinden om hier echt tijd voor te gaan nemen.

Als je al die voorbereidingen hebt getroffen, komt nu de oefening.

Zit je?😊 Met voor je dat kopje koffie, cappuccino of thee. Mag ook een glas water zijn of frisdrank. Laat het gewoon even daar staan op de tafel voor je.

Ik zal de oefening hieronder vanuit een kopje cappuccino schrijven, maar je mag ook elk ander drankje nemen.

(Tekst vanaf hier laten voorlezen of afspelen)

Ok. Ga eerst nu even letten op hoe je zit. Zit je lekker? Ga goed recht zitten met beide benen naast elkaar, voeten naast elkaar op de grond. Armen even rustend op je schoot.

Je mag nu je ogen sluiten of een punt voor je zoeken waar je je aandacht op kunt richten. Met de rug misschien tegen de rugleuning van stoel of bank. Misschien zit je gewoon rechtop los van de rugleuning, ook dat is prima.

Twee voeten op de grond. Voel even hoe je voeten de aarde raken. Als je schoenen aan hebt, hoe je voet in elke schoen zit. Met blote voeten hoe je je voetzool op de vloer voelt. Misschien koud of warm. Het materiaal waar je voeten op rusten in je schoen of op de vloer.

Je benen naast elkaar. Let nu even op hoe je op je billen zit, hoe jouw lichaam op de stoel of bank rust.

Haal even diep adem halen. Volg de stroming van de lucht in je lichaam. Adem even diep in en weer uit. Voel de stroming van de lucht in je lichaam gaan. Beweeg even met je rug en neem een rechte positie die voor jou fijn voelt.

Neem even de tijd om je bewust te worden van de plek waar je bent. Luister naar de geluiden om je heen, ook al is er een geluid waarvan je denkt dat dat jou stoort, laat ook dat geluid voor nu even toe. Neem het waar en richt daarna je aandacht weer op je ademhaling. Hoe je buik en borst bewegen bij het in- en uitademen.

Pak nu het kopje, de beker of het glas. Als je je ogen dicht hebt, laat degene die de tekst leest jou het kopje geven of ga met je handen voorzichtig op zoek en neem het voorzichtig in je handen.

Pak het kopje met beide handen voorzichtig vast. Let op de warmte. Als het nog te heet is, zet het terug en wacht dan even totdat je het kunt oppakken. Of neem het zo in je handen dat het veilig voelt.

Als het dus mogelijk is houd dit even in je handen vast, voel het gewicht. Neem misschien ook de temperatuur waar van het drankje. Voel de vorm van het kopje of het glas je in je handen hebt. Zonder te kijken, beste is dit met gesloten ogen te doen. Voel vooral nu met je vingers. Beweeg ook met je vingers zodat je de hele vorm tot je kan nemen. Voel de oppervlakte, de randen, misschien zelfs een opdruk of een reliëf in de zijkant. De onderkant, de rand, misschien een oortje wat er aan zit. Neem al dat waar.

Breng nu voorzichtig het kopje naar je neus. Op een veilige afstand (indien nog heet) ruik je aan de koffie. Probeer vooral enkel je neus te gebruiken. Laat de lucht door je neus stromen met de reuk van de koffie. Misschien voel je zelfs de temperatuur van de vloeistof. Bij koffie kan het warm aanvoelen, de warme damp die nog van de hete koffie komt. Of bij frisdrank kan in de zomer het zelfs beetje koud voelen. Of dat je bij een koolzuurhoudend drankje de prikkels tegen je neus voelt van de belletjes die ploppen aan het oppervlak. Ook dat alles neem je waar.

Laat de lucht door je neus stromen en ervaar in die stroming de reuk van de koffie.

Zeker bij cappuccino of een koolzuurhoudend drankje kun je zelfs het drankje bij je oor houden. Luister naar de luchtbelletjes die ploppen. Ja! Cappuccino en frisdrank maken geluid. 😊

Luister naar de “muziek” die een kopje cappuccino kan maken. Het ritme van het drankje.

Pak nu het kopje goed vast en breng het voorzichtig naar je lippen. Nog niet drinken. Ook al is het qua temperatuur al goed drinkbaar. Laat het kopje even rusten op je onderlip. Is het nog te warm houd het dan op een veilige afstand. Voel dan vooral de temperatuur. Misschien ruik je ook nog steeds die lekkere koffie.

Als de temperatuur aangenaam genoeg is, maak je contact met de rand van het kopje. Laat het daar even rusten.

Nu ruik je nog sterker dan voorheen en voelt de warmte, misschien springen er nog kleine belletjes aan het oppervlak tegen je lippen of rondom je mond.

Neem dit alles bewust waar.

Je voelt nu de temperatuur en weet dat het veilig is om zo een slokje te gaan nemen. Maar nog even niet.

Laat het kopje even zo daar hangen op je lippen.

Adem nog een diep door je neus in en weer uit.

Je hebt er nog niet van gedronken. Je hebt alleen nog voor nu ervaren. Open nu je ogen. Kijk vooral nu eens even. Kijk naar de kleur. De vorm van het kopje. Maar vooral ook naar de vloeistof in dat kopje. Hoe het aan de rand het kopje raakt. De structuur die je ziet. Misschien zie je nu ook de belletjes aan het oppervlak springen. Als je een glas hebt kun je er ook in kijken, wat gebeurt daar allemaal? Kijk misschien zelfs eens even door de vloeistof heen.

En opnieuw even weer de aandacht naar je ademhaling. Je houdt het kopje weer zo dicht voor je, zodat je misschien zelfs de koffie weer sterk ruikt.

Neem nu een slokje, maar laat het heel even in je mond. Voel het op je tong liggen, de temperatuur is goed, proef de verschillende smaken die jouw tong nu activeren. Houd dat even vast. Speel er even mee. Nog eens in- en uitademen en pas dan slik je.

Neem nog een slok op deze manier. Neem de tijd. En geniet zoals je nog nooit van een kopje koffie genoten hebt. Intens het proeven van de smaak.

Wat heeft dit nu met jou gedaan? Hoe heb jij dit eerste mindful kopje koffie ervaren?

Maar los van dat je bewuster hebt kunnen genieten, was je gedurende dit alles in het hier en nu. Dat is net de essentie ook van deze oefening. Om in het huidige moment te zijn.

Dat werd me gedurende de training nog duidelijker met de vraag of ieder een moment in het leven kon beschrijven waarop je zo’n AHA-Erlebnis hebt ervaren. Alle cursisten hadden wel zo’n moment. Beschreven dit ook. En wat bleek dat al die moment één belangrijke gezamenlijke eigenschap hadden.

Dat je op dat moment volledig in het hier en nu bent. En dat net dan alle zintuigen vol open staan om dat moment intens te beleven. De meeste van die momenten zijn gebeurtenissen of ervaringen die je zeker niet elke dag kunt beleven. Maar je zou wel vaker bewuster in het hier en nu kunnen leven. Intenser van momenten kunnen genieten. De kern van een mindful leven leiden. Een van de pijlers van ACT.

Wordt vervolgd.

Time to ACT!

Bezorgd zijn we nu denk ik wel al allemaal. De komende tijd gaat hoe ook spannend zijn.

Zelf ben ik heel bezorgd, om bijna iedereen om me heen, m’n gezin, m’n ouders, broers, vrienden en collega’s. Zelfs om heel Nederland en de wereld. Erg hè?! 😊

Waar gaan we met z’n alle heen? Hoe ziet de toekomst er uit?

Die bezorgdheid kan mij verlammen, kan mij bijna enkel zicht geven op al die beren op de weg.

Bij toeval ben ik net aan een cursus ACT voor professionals begonnen. Aline Kruit is mijn trainer. Eerste bijeenkomst hebben we nog net, met in achtneming van de strenge regels, afgelopen vrijdag (13 maart) gehad, volgende sessies gaat voor de hele groep online zijn.

ACT staat voor Acceptance and Commitment Therapy. Een strategie of een manier die je kunt inzetten om anders en hopelijk beter met problemen om te gaan.

ACT gaat niet proberen de inhoud van je probleem te veranderen, zoals bij CGT cognitieve gedragstherapie het geval is, maar ACT gaat er min of meer van uit dat waar je problemen mee hebt dat je dat niet kunt veranderen, maar wel de manier waarop je dan met dat probleem omgaat. Angst, bezorgdheid, speelt hierbij een grote rol.

Nu denk ik dat we de komende tijd genoeg thuis gaan zijn, genoeg tijd dus om in detail hier mee bezig te gaan zijn. Nieuwe inzichten leren kennen.

Vanuit die eerste bijeenkomst en literatuur die ik al gelezen had is me één ding duidelijk geworden. ACT kan ik heel goed gebruiken in de periode die nu komen gaat. Waarom zou ik de informatie vanuit de cursus, die mij een compleet nieuwe visie en kracht geeft het Coronavirus mentaal beter aan te kunnen, niet met jullie delen?

Daarom ga ik het gewoon hier met jullie delen, zij die het leuk en interssant vinden gaan het lezen. Heb je zoiets van waar heeft die Scheijen het over? Heb ik helemaal niks aan. Hoop ik dat je niet toch blijft lezen en je enkel irriteert aan de wijze waarop ik dit ga schrijven. Namelijk open en eerlijk. Hoe ik het zelf beleef. Stappen die ik in gedachte ga maken, zelf leren om anders er mee om te gaan.

Dat is namelijk de basis van deze cursus, titel “ACT voor professionals”, ook al is die dus bedoeld voor trainers, therapeuten en coachers, je zult ook als professional zelf eerst ACT helemaal moeten doorlopen en ervaren. Met de billen bloot gaan dus! Laat ik dat proces samen met jullie gaan delen, in de hoop dat je er ook iets aan hebt. En ben jij al ACT getraind en heb je op of aanmerkingen, hoop ik dat ook jij die hier durft te delen, zodat we er allemaal van kunnen leren.

En wie weet, is het mogelijk om hiermee de moeilijke tijd die komen gaat samen te doorlopen.

ACT is een open source training, dat wil zeggen dat heel veel info vrij toegankelijk is. Het wordt zelfs aangespoord om die info te delen. Om meer en meer mensen deze nieuwe technieken eigen te laten maken. Het is een andere wijze om met problemen om te gaan.

De allereerste oefening die werd gegeven was dan ook bedoeld om dit inzichtelijk te maken. Aline riep uit de groep drie personen naar voren en deze werden in één lijn achter elkaar gezet. De ene persoon was ons, de mens, wij. De middelste persoon stond symbool voor alle problemen die we zo tegenkomen in ons leven, zaken waar we ons zorgen over maken. En de laatste persoon in de lijn stond als zijnde alle waarden die wij belangrijk vinden in ons leven. Waar staan we voor, wat vinden wij belangrijk? Welke doelen stellen we onszelf?

En als deze drie mensen zo in een lijn staan dan kun je als mens bijna die waarden niet zien, je bent bijna altijd gefocust op de problemen die voor je staan. Die probeer je dan weg te duwen, of van weg te lopen. Je probeert over die problemen controle te krijgen. Weg te nemen het liefst. Maar al dat lukt steeds niet, dus moet je gaan kijken of het anders kan.

En daar was voor mij die eerste eye opener. Die problemen kun je meestal niet wegnemen, die bezorgdheid en angst is er, kan ook heel normaal zijn. Ik bedoel, CORONA, er komt ook echt iets op ons af. Dus dat we bezorgd zijn is nu heel normaal.

De truc is om te zien dat je ook naast die problemen, naast die angst, kunt gaan staan, waardoor je vol zicht krijgt op jouw eigen waarden. De problemen en angsten zijn er nog steeds, die kun je zien, maar ze belemmeren niet het zicht op jouw waarden en doelen in je leven. Hoe mooi is dat? Die mogelijkheid is er dus. Alleen, dat is niet zo even gedaan. Daar is dus die training voor.

Maar zoals hier nu. Coronavirus, is er, de veranderingen die dit geeft ook, kunnen we niet gaan wegnemen, hebben we mee te dealen. Hoe we daar mee omgaan is aan onszelf. Ik ga er naast proberen te staan en oog te hebben voor mijn eigen waarden, wie ik ben. Doelen die ik mezelf stel probeer ik ondanks alles wat er nu speelt nog steeds voor ogen te houden. Grappig dat in dit gezegde, “het voor ogen houden” dit eigenlijk ook al zegt.

Ik ga dit proces met jullie delen. Tussendoor ga ik zeker ook weer schilderen en dat alles gewoon hier met jullie delen. In de hoop jou als lezer te inspireren en jouw eigen talenten net nu in te zetten. Jouw eigen waarden en doelen te gaan zien en naar toe te werken. Wie weet kunnen we dan na Coronatijd samen zeggen, het was een moeilijke tijd, maar ik had hem eigenlijk niet willen missen, want ik heb er enorm veel van geleerd en aan gehad.

Time to ACT! 😊

Corona!

Het Corona virus houdt ons allen nu wel al een tijdje bezig. Hoe snel is dat niet gegaan?

Hulde aan zowel ons huidige regering, als ook de zorginstellingen, die het nu zo moeilijk hebben.

Politiek die met de sociale druk en gestuurd vanuit informatie waarvan we echt nog niet weten wat het beste is, belangrijke besluiten moet nemen. De zorginstellingen die zich voorbereiden op een bulk aan zieken die hoe ook de komende weken nog komen gaan. Cijfers hebben laten zien dat we de lijn van Italië nog volgen. Maar er is een strategie, een plan!

De gouden tussenweg. De scherpe lijn waarop een Max Verstappen een bocht neemt in de Formule 1. Hoe mooi om dit te zien. De kennis die we als mensheid hebben om keuzes te maken en daarmee winnen. Topsport op alle gebieden. Ik heb vertrouwen dat we in Nederland nu de beste mensen aan het roer hebben staan.

Geniaal is het plan dat er nu gesmeed is, we hebben geleerd van wat gebeurd is. Vanuit een menselijke groepsimmuniteit langzaam een cordon op te bouwen voor zij die een verhoogd risico hebben om te overlijden. Strenge regels zijn daarom nu voorgeschreven om dit proces gecontroleerd te laten gebeuren. Het is nu ook aan ons! Wij zijn zelf onderdeel van dit geheel.

Handen wassen, hoesten en niezen in je elleboog, voel je je ziek, zwak of misselijk, BLIJF THUIS! En allen die in de risicogroep zitten en bij het oplopen van het virus te weinig weerstand hebben, krijgen nu het advies zo min mogelijk, beter zelfs geen contact te hebben. Zestig plus. Ook dan, blijf thuis! Gelukkig hebben we nu social media en andere technieken om zonder lijfelijk aanwezig te zijn elkaar te spreken en te zien. Evenementen en plekken waar meer dan honderd mensen samen zijn mogen nu niet plaatsvinden. Dit alleen al heeft drastische gevolgen in onze maatschappij. Dit is de meest ingrijpende keuze die er nu gemaakt is. Met al deze strenge regels hopen ze de komende weken de verspreiding van het virus in te dammen. Aantal zieken zal verder gaan groeien, dat hebben de cijfers laten zien, dat is ook goed en nodig in de strategie die gekozen is, daarom is het noodzaak om vanaf nu de strenge regels te gaan volgen!

Ons hoofd koel houden, in de hoop dat we die drie weken doorstaan en met de aangegeven regels de storm overleven. We gaan goed ziek zijn, dat is zelfs nodig, de meesten zullen dat thuis moeten uitzieken en enkel zij die levensbedreigend ziek zijn, zullen in ziekenhuizen worden opgenomen. Een verdeling van zorg is al gemaakt. Ziekenhuizen maken zich hier al voor klaar.

Maar de schoorsteen zal moeten blijven roken. De economie kan niet stilvallen. Dus ook daarin keuzes maken op het scherpst van de sneden. Want straks, op de lange termijn hebben we het geld hard nodig om zij die nu verlies lijden te kunnen helpen. En zonder geld geen zorg. Zonder geld geen brood op de plank. De complexiteit van ons hele stelsel, de maatschappij.

Daarom probeer ik er nuchter, van een afstand, als dat nog kan, naar te kijken. Zo snel het virus zich als een micromechanisme kan verspreiden, zo snel gaat nu ook de informatie en nog sterker de emoties hierover op social media. Waarbij we ons nog niet bewust zijn van de kracht die ook dit platform kan hebben. Met daarbij nog een belangrijk ander element dat eveneens al een lange tijd in onze maatschappij heerst, de politieke krachten die er spelen om ultra rechts steeds meer power te geven.

Een cocktail van elementen die ik nog zorgelijker vind dan enkel het Coronavirus zelf.

Project X ligt me nog scherp op het vizier. Een grap op social media die snel bijval kreeg van de normale informatiebronnen, krant en tv. Ik zag het gebeuren bij De Wereld Draaid Door die er als eerste meer aandacht aan gaf, social media pakte dat weer op en zo was dit item al snel op het nationale nieuws te zien. In nog geen maand tijd was het uitgegroeid tot een landelijk event waar we de gevolgen allemaal van hebben gezien. Zelfs wereldnieuws werd het. Hierbij ging het nog enkel om een grap en een klein dorpje ergens in Nederland. Bij Corona gaat het in ons hoofd over leven en dood, is het dichter bij huis.

Laten we van onze geschiedenis leren. De Spaanse (mag die naam nog wel?) griep, SARS en nog vers in mijn eigen geheugen de ontwikkelingen en ontdekking van het HIV-virus, Aids. In het begin was daar toen ook de onwetendheid, de paniek, zeker toen bekend werd dat de overdracht vooral bij seksueel contact plaats heeft, met alle gevolgen en misverstanden van dien.

En toen was er nog niet eens social media en een politiek ultra rechts georiënteerde beweging.

Want ook zij hebben alweer gretig van zich horen, onze blonde rakker en zijn narcistisch vriendje, die bij dit soort gelegenheden precies weer de gemoederen weten aan te spreken, als een onemanshow treden beide heren op met een voortreffelijke performance met exact gekozen woorden. Deze optredens vervolgens breed op social media worden gedeeld om daarmee weer zieltjes te winnen voor de komende verkiezingen. Een hele opsomming van al het sentiment dat er nu toch al in onze samenleving leeft de revue in beider pleidooien passeert. Ook dat hebben we al eerder gehoord. “Minder-minder” is een begrip dat voor altijd aan één persoon gekoppeld zal blijven.

Een cocktail van elementen die de gemoederen raken en waarmee leiders, managers, ministers en directeuren, beslissingen moeten gaan nemen wat nu het beste is, om deze samenleving bij elkaar en gezond te houden.

Gisteren ben ik zelf begonnen aan een ACT-training voor professionals. Ja, voor alsnog (vrijdag 13 maart) draait de wereld nog gewoon even door. De komende weken gaat dat zeker nog anders zijn. In die training van ACT zit één belangrijke peiler, dat is defusie. De kracht van taal, de kracht van woorden zelfs. De oefening die mijn ogen heeft doen openen hoe sterk dit is, is de volgende: neem het woord Corona. Waar dachten we daar een jaar geleden aan? Welke woorden kwamen er toen in je naar boven gekoppeld aan Corona?

Toen was Corona nog enkel dat biertje, dat specifieke flesje zie je zelfs voor je. Corona. Schijnt ook een liedje van te zijn. Of de Corona bij de verdediging van een proefschrift. De hoogleraren in die halve cirkel om de promovendi heen zitten en lastige vragen moeten stellen. Corona het Latijnse woord voor kroon. Dat waren de woorden en gedachten die we toen hadden bij het woord Corona.

En nu?! Wat wordt er nu aan gekoppeld? Ziekte, dood, ellende, besmetting, uitval, handen wassen, hoesten en niezen. Corona, het woord alleen al is nu heel sterk. Het gevoel ook. Die koppeling gaat net als “minder minder” niet meer uit ons geheugen weg.

De kracht van taal. Die ons ook heel veel geeft. Dat jij hier deze tekens in woorden hebt kunnen omzetten, je mijn gedachte in deze hebt kunnen volgen, maakt dat we kennis kunnen delen, wetenschappelijk onderzoek kunnen uitvoeren om op hoog niveau topsport te bedrijven. Om met al die kennis de perfecte bocht te nemen in een Grand Prix. Met woorden kunnen we nadenken over wat voor nu in deze crisis het beste besluit is. Op korte en op lange termijn. Onwetend in wat precies de feiten zijn. Dat maakt het ook zo moeilijk.

Ik zie het als bij de complexiteit van tinnituszorg, een interdisciplinaire aanpak is noodzakelijk om een succesvolle oplossing te bieden. Op al die gebieden is specialisme nodig die alle kennis van zaken heeft om het beste besluit te nemen. Geschiedenis, politiek, biologie, virologie, communicatie, psychologie, rechten, zorg en onderwijs, noem maar op, een cocktail van vakgebieden die elkaar in deze tijd hard nodig gaan hebben.

Een serieuze zaak waarbij de aangegeven regels we allemaal ter harte moeten nemen om het virus én de maatschappelijke gevolgen zo veel als mogelijk in te dammen en te beperken. Met daarbij de hoop dat we voor een volgende periode een vaccin hebben ontwikkeld. Want Corona zal vanaf nu voor altijd in ons systeem zijn.

Opdat we straks weer het beste jongetje van de klas mogen zijn en elkaar weer gauw mogen zien en elkaar de hand kunnen schudden.

We weer een normaal leven mogen gaan leiden en ons kunnen drukmaken dat een gezegde “het beste jongetje van de klas zijn” ter discussie gaat staan, want anno 2020 is die niet meer genderproof.

Blijf gezond!

De regen klettert voort

Het regent buiten, we hebben het raam een beetje openstaan, de regen tikt op het raam en op de plastic die nu in de wintermaanden buiten op de tuintafel ligt. Het regent hard, want ik hoor ook dat het water op het terras blijft staan en in de plas water die nu daar ligt klinkt het gespetter van de regen nog luider.

Al deze geluiden geven nu rust. Windgeruis hoor ik en de lamellen bewegen zelfs een beetje en tikken tegen het raam. De wind in de boom buiten, de plastic van de tafel beweegt een beetje. De kerkklok die in de verte slaat, half twaalf.

Al deze geluiden kan ik plaatsen, kan ik in woorden beschrijven, zelfs jij die dit leest zal al deze geluiden herkennen, wellicht dat je ze zelfs hoort, ook al hoor je ze niet echt. Maar deze geluiden kun je je zeker sterk herinneren van ooit die ene keer. Misschien zelfs een mooi moment van regengekletter ergens op vakantie. In een caravan of tent.

Ik ga hier zo bij in slaap vallen, wordt er heerlijk moe van, maar een jaar geleden lukte me dat niet. Toen was de dakgoot nog niet in orde, een lekkage die nog niet gedicht was en zo kon het elk moment inregenen en meer schade geven. De onrust toen hield me uit mijn slaap. Bang dat het helemaal mis zou gaan daar buiten. Als het nog harder zou gaan regenen zou het wel eens een heel groot probleem kunnen gaan geven. Een compleet andere betekenis die aan hetzelfde geluid gegeven werd. Niet makkelijk om toen aan die vakantie te denken, het als een romantisch geluid weg te zetten. Maar ik moest het wel maar gewoon toelaten, kon er het ‘s nachts toch niks aan doen. Wat was het ergste dat zou kunnen gebeuren? Het lek zat enkel boven de garage, binnen in huis zou het toch niet komen. Alles is goed gekomen.

Nu lig ik wakker, omdat dit alles zo duidelijk weergeeft hoe complex ons horen is en ik dit alles hier nu even wil delen. Dit maakt dat complexe meteen zo duidelijk. Dat we onze oren gebruiken om vrijwel continu onze omgeving te checken. Zelfs met onze ogen dicht kunnen we horen wat er allemaal gebeurt. De kleinste bewegingen in de lucht kunnen we waarnemen. Die kerkklok die daar slaat op wel een kilometer afstand kan ik horen. Een trilling die zelfs door de beweging van die geluidstrilling van de regendruppels en windgeruis heen gaat. Zelfs tegelijkertijd een activiteit in de auditieve cortex geeft en mij kan laten horen wat het geluid van de klok is en wat van de vallende regendruppel daar op de plastic die op de tafel ligt. BeWONDERenswaardig toch? Voor zo veel mensen een vanzelfsprekendheid. Heel normaal. Maar wat als je slechthorend bent? De hoortoestellen die ’s nachts uit moeten?

De klok slaat weer, één keer nu, kwart voor twaalf. Ik ga slapen. Morgen weer vroeg op. Gedachten door mijn hoofd. De regen klettert voort…heerlijk.

De banaan met ducttape

“Banaan met ducttape aan de muur is geen kunst. Het kunnen verkopen als kunst en er internationaal het nieuws mee halen, dat is (een) KUNST!”

Nadat ik deze tweet had geplaatst nam een journaliste van radio1 NPO met mij contact op, met de vraag om over dit onderwerp in het radio1-programma “Dit is de Dag” mee te willen praten.

Of ik dan “even” naar de studio kan komen in Hilversum. Meteen aangegeven dat ik in Valkenburg woon en de reistijd mij dan voor dit korte gesprek te veel moeite kost. Een alternatief is dat ik omwille van de geluidskwaliteit naar de studio van L1 kan gaan in Maastricht. Dat is voor mij uiteraard geen probleem.

Maar later die dag komt het bericht dat een ander item belangrijker was die dag. Belangrijker dus dan die banaan en ducttape. 🙂

Die uitnodiging om erover te komen spreken heeft mij wel aan het denken gezet. En het is uiteraard zeker van de gekke dat een banaan die met ducttape aan de muur bevestigd is wereldnieuws wordt.

Is dat dan nu Kunst?!

Kunst, een boeiend onderwerp en ik kan me de ophef heel goed voorstellen.

Het feit dat het deze kunstenaar gelukt is om überhaupt op deze internationale kunstbeurs een kunstwerk te mogen plaatsen heeft met de verdiensten te maken die deze kunstenaar al op zijn conto heeft. Het curriculum vitae dat Cattelan heeft opgebouwd is enorm. Daarmee heeft hij de mogelijkheid gecreëerd om als erkend kunstenaar daar op deze prestigieuze kunstbeurs op die muur min of meer de spot te drijven met kunstverzamelaars. Want enkel het certificaat dat het bewijs is dat specifiek deze kunstenaar dit “werk” heeft gemaakt, enkel dat papiertje maakt dat dit werk van hem in die zin nu als kunst wordt gezien.

Dat er dan kopers zijn die dit voor exorbitante bedragen kopen, is aan deze mensen en zij zijn degene die dit dan eigenlijk als kunst neerzetten. Dat wij het vervolgens dan ook nog uitgebreid gaan bespreken, maakt dit Kunst met een kapitale K.

Wat nu steekt is, dat heel veel kunstenaars die uit passie kunst maken, jaren knokken om gezien te worden, kunst die veel meer effort en tijd kost dan even een banaan met ducttape aan een muur te plakken. Kunstenaars die vanuit het empatisch vermogen of vanuit een hogere sensitiviteit ook geraakt worden door wat er in de maatschappij gebeurt. Net zij zouden dolgraag hun kunst voor dat soort extravagante bedragen willen verkopen om daarmee de wereld een beetje beter te maken.

Genoeg collega’s in de kunstwereld die er alles aan moeten doen om het hoofd überhaupt boven water te houden. Maar ook kunstenaars die pas geroemd worden na hun dood. Hoeveel kennen we er daar al niet van. Het verhaal van Vincent Van Gogh raakt mij hierin het meest.

Van Gogh zelf heeft maar een klein aantal kunstwerken gedurende zijn leven verkocht. Zijn kunst werd toen niet erkend als kunst. Van Gogh was zijn tijd ver vooruit, hij was net iets te vroeg met zijn nieuwe technieken en stijl.

En nu…ga een dag naar het Van Gogh museum in Amsterdam en zie al die duizenden mensen die met zo veel plezier naar zijn werk kijken. Maar zie ook de 3D-prints die nu voor heel veel geld worden verkocht.

Van Gogh had een grote droom, het gele huis in Frankrijk. Waar hij andere kunstenaars zou ontvangen, een plek om met elkaar te genieten en te leren van kunst.

Het is er nooit van gekomen, het geld was er niet.

Dus ja, het steekt om te zien dat sommige in de kunst met een banaan en tape zeer succesvol kunnen zijn en anderen die wellicht met nog een geheel andere passie kunst bedrijven, moeten knokken om überhaupt het materiaal te kopen waar ze de kunst mee kunnen maken.

De kunstenaar Cattelan is in deze geniaal, hij steekt de draak met dit idiote plaatje van een ordinaire banaan en een stukje ducttape, het is de koper die hier de plank volledig mist…of toch niet…want een echte definitie van kunst is er niet.

Immanuel Kant definieert in zijn Kritik der Urteilskraft (1790) een kunstwerk als “Een soort voorstelling die zichzelf tot doel heeft, maar niettemin de mentale beoefening van sociale communicatie bevordert.’

Dat doet dit kunstwerk wel, de mentale beoefening van sociale communicatie bevorderen, we hebben het er allemaal over, maar zo ook de kunstenaar die de drollen van zijn familie bewaard in glazen kistjes. Omdat hij de vorm zo mooi vindt en het als een kunstobject ziet. Ooit lang geleden bij De Wereld Draait Door dit interview gezien, staat forever op mijn netvlies, met een vieze bijsmaak. Giel Beelen was toen de tafelheer en draaide zich demonstratief met de rug naar dit gesprek. Ook hij vond dat hierin de kunst ver te zoeken was.

Het wordt tijd voor een revolutie in kunst. Dat de kopers slash bewonderaars van kunst zich gaan schamen op moment ze dit überhaupt serieus als kunst zien en er dit soort extravagante bedragen voor op tafel wordt gelegd en de essentie van kunst hiermee volledig missen.

De meeste echte kunstenaars hebben een groot hart voor alles wat er in de wereld gebeurt. Met de creativiteit die in hun zit proberen ze dat gevoel in iets vast te leggen, met een medium waar zij talent in hebben, om het in kleur of vorm uit te drukken. Op moment mensen die kunst gaan waarderen en dit “belonen” met een bedrag of een positieve referentie, dan groeit die kunstenaar in zijn zijn.

Triest om de overlevensdrang, de strijd te zien van heel veel pure kunstenaars, nu en in het verleden. De enorme lange weg die kunstenaars gaan om uiteindelijk vaak pas na hun dood de erkenning te vinden die zij verdienen.

Vincent Van Gogh, hij was nog maar 37 toen hij overleed. Maar enkele kunstwerken in zijn leven verkocht, voor de prijs van omgerekend maar een paar duizend euro’s. Miljoenen zijn nu één doek van hem waard.

De dromen die Van Gogh had, wat was hem gelukt als hij toen de waarde had gehad die zijn werk nu heeft?!

Dan was het gele huis daar in Frankrijk de plek geworden om jonge kunstenaars de kans te geven te groeien in hun persoonlijke ontwikkeling. Genoeg andere goede doelen zou hij hebben ondersteund om deze wereld een beetje beter te maken.

Heel veel kunstenaars gaat het aan het hart wat er allemaal vandaag de dag gebeurt. Hun vermogen om alles sterker waar te nemen brengt ook de pijn met zich mee van dat wat nu deze banaan en ducttape oproept. Het contrast van geld en echte kunst is zo groot dat het zelfs wereldnieuws wordt en daarmee de kunstenaar Cattelan die enkel vooral provocerend werk maakt nog meer het podium geeft en zijn werken hiermee meteen in waarde verdubbeld zijn. Met welk gevoel kopen mensen dan deze kunst?

Enkel omdat er dat verhaal achter zit. Het verhaal van de banaan en ducttape die meer dan honderd duizend euro’s kost. Dat verhaal achter dit kunstwerk maakt dit kunst.

Enkel wij mensen hebben deze mogelijkheid om iets dat eigenlijk geen echte waarde heeft, door het verhaal erachter meteen in waarde te laten stijgen.

Het mooiste voorbeeld is Anton Heiboer, zijn interview bij Ivo Niehe. Wat een reputatie had die man. Ooit in therapie geweest en de behandelend psycholoog die voor toen een werk van hem voor tienduizend guldens kocht, dat was de doorbraak voor Heiboer als kunstenaar. Dat hij daarna bij Ivo Niehe demonstratief een groot blad papier pakt, met twintig potloden tegelijk in zijn hand er wat strepen op zet. Daarna tegen Ivo zegt, tien gulden, dan pakt hij één zwarte stift, zet er “Anton Heiboer” onder en zegt tienduizend gulden. En dat is exact wat hier gebeurt met de banaan en de ducttape.

Het verhaal achter de kunst en kunstenaar, dat maakt de kunst.

Hearing well and being well

A huge compliment to the organizers of this conference! And all the speakers had such an Inspiring lecture! Thank you for that!

As I am now laying at my bed, almost midnight. Just had a glimpse out of the window. From the 37th floor an amazing view over Frankfurt. Seeing all these lights, this skyline, the world, all those people. Living together.

Communication is the most important element that makes all this work!

Hearing each other, listening to stories that have to be told, and the moment one really takes some time to sit down and have a real conversation.

Make it even possible to change this world. Even to make the impossible possible. Cause what I see, is that the knowledge is all there.

Miracles can be possible, if only…

At my ears now playing; KC LIGHTS, featuring Nicole Dash Jones, titel: Change the world.

Amazing listening to this music, all the instruments I can hear, I love to listen to this combinations of strings and voices, drums, hearing all this together and that one can choose in the brain to focus on one instrument, that already is such a miracle, but what to think of this device, here in my hand, my phone, these headphones with Bluetooth connection, Spotify, that gives me access to all the music I want to listen to, I can just with one click on the phone start music on my headphones…

Just imagine! All the people who have made this work! From the artist who composed this music to the dream once Steve Jobs had and made in possible…

How many meetings, discussions, chats with colleagues have there been before all this was real?

And still there is so much we still have to reveal.

Hearing well, being well.

Horen is meer dan enkel de oren!

Ter gelegenheid van de jaarlijkse Seniorendag Valkenburg werd ik door Guy Caelen, voorzitter Seniorenraad Valkenburg, uitgenodigd om een korte lezing te houden op die bijzondere plek daar boven op de Cauberg, Holland casino Valkenburg, met dat prachtige uitzicht over ons Geulstadje, Valkenburg.

Thema’s van de Seniorendagen zijn er steeds op gericht om de eenzaamheid onder ouderen aandacht te geven en daar waar mogelijk aan te pakken. Vierhonderd senioren die ik mocht toespreken.

Eenzaamheid. In het kader hiervan kan zeker het gehoor worden meegenomen. Te vaak dat ik, als klinisch fysicus – audioloog op mijn spreekuur verneem dat mensen met een licht gehoorverlies langzaamaan minder zijn gaan deelnemen aan sociale contacten. Familiebezoeken en feestjes worden niet meer bezocht, want tja ze krijgen toch niets meer mee, zitten maar in de hoek en niemand die gezellig even komt praten, dit alles omdat het spraakverstaan in rumoerige omgevingen steeds moeilijker geworden is. Langzaam geraken mensen in een sociaal isolement en zijn zich er niet van bewust dat het gehoor hierin een hele grote rol speelt. Waarbij vaak dan uit gedegen gehooronderzoek blijkt dat er nog heel veel mogelijk is.

Dat wij elkaar kunnen verstaan komt omdat we elkaar kunnen horen. Ons oorsysteem is geniaal. Op het moment u nu hier deze woorden leest hoort u waarschijnlijk uw eigen ademhaling, als u slikt gaat aan beide kanten de buis van Eustachius even open en weer dicht en maakt dus geluid. Schone lucht komt in uw middenoor terecht en drukverschil tussen buiten en binnen wordt weer opgeheven, handig als u nu in het vliegtuig zou zitten. Maar genoeg andere geluiden nu ook om u heen te horen. Geluiden die 5 minuten geleden nog niet opvielen, neemt u nu bewust waar. Die minuscuul kleine trillingen van geluidsgolven bereiken uw trommelvlies, deze brengt weer de kleinste botjes van het menselijk lichaam in beweging, hamer, aambeeld en stijgbeugel om vervolgens de vloeistof in het  slakkenhuis, de cochlea in in een golfbeweging te brengen. Staande golven ontstaan en haarcellen die overeenkomen met de eigenfrequentie van net die toon in het geluid gaan het sterkst bewegen en op die plek op het membraan van Reisner wordt de beweging omgezet in een elektrisch signaal dat de weg vervolgt langs allerlei knooppunten op het neurale pad richting de auditieve cortex in de hersenenen. In detail kunnen we dit vandaag de dag dus haarfijn beschrijven. Als natuurkundige kan ik het begrijpen, maar de verbazing  blijft, de enorme bewondering hoe al dit zo kan groeien en dat wij als mens het horen zo als vanzelfsprekend nemen, terwijl het net zo ingenieus en wonderbaarlijk is. Sterker nog, horen maakt dat we mens zijn. “Nicht sehen trennt die Mensen von Dingen. Nicht hören trennt die Menschen von Menschen.” Emanuel Kant zei dit heel lang geleden al. Wie wil er niet gehoord worden? Een luisterend oor kan zo veel steun geven in een moeilijke tijd. 

Maar om elkaar in een goed gesprek te verstaan is een goed gehoor nodig. Wat voor velen een zo vanzelfsprekendheid is, blijkt voor anderen niet zo vanzelfsprekend te zijn. Vanzelfsprekend het woord alleen al, geeft aan dat iets dat normaal is, van-zelf-sprekend is. Een licht gehoorverlies is al voldoende om een enorme beperking te ervaren in het spraakverstaan. En op het moment gesprekken moeilijker te volgen zijn, is het vermijden van sociale contacten een logisch gevolg. Feestjes, vergaderingen, recepties, familiebezoekjes zijn echt niet meer fijn om naar toe te gaan. Een sociaal isolement is het uiteindelijke gevolg.

Horen is meer dan enkel de oren. Een luisterend oor is niet enkel luisteren, het is actief luisteren. Rekening houden met elkaars beperkingen, strategische oplossingen, door een rustigere omgeving te zoeken om elkaar beter te kunnen verstaan. Duidelijker articuleren, langzamer praten. Het is niet nodig om tegen iemand die slechter hoort luider te gaan praten, langzamer is een vele betere aanpassing. Vragenstellen en doorvragen. Kleine aanpassingen en oplossingen kunnen zo veel betekenen in net hét gesprek om je als mens te voelen dat je erbij hoort. Grappig, ook hierin weer het werkwoord horen, zonder dat het met gehoor te maken heeft.

Horen is meer dan enkel de oren!

Klimaatverandering

Net terug van vakantie in Italië. Vandaag zwarte zaterdag. De dag dat de meeste vakantiegangers zich verplaatsen op de Autoroute du soleil, Noord-Zuid.

Nog drukker gaat het dus zijn. Het krioelt er afgelopen weken al van mensen. Onderweg op de snelweg, maar ook op weg in de trein naar Cinque Terre. Liggend aan het strand dacht ik, als de mens zichzelf zou zien als een van de diersoorten, dan zouden wij de meest vervuilende en aanwezige diersoort zijn die de omgeving, het milieu, goed aan het verpesten is. Overal laten wij onze sporen achter. Bijna geen enkele plek te vinden waar niet ook de invloed van de mens te zien is. Natuurparken waar wegen zijn aangelegd voor de toerist.

Het was de afgelopen weken in Nederland warmer dan in Italië. Klimaatverandering? Zeker.

Los van de vraag of de mens nu wel of niet schuldig is aan die klimaatverandering, mogen we er überhaupt niet van uitgaan dat de kringloop van de natuur elk jaar weer hetzelfde gaat zijn. Lente, zomer, herfst en winter zou straks wellicht niet meer eens hoeven te bestaan.

Onlangs nog scheerde een groot gesteente tussen aarde en maan door, als deze steen rampkoers aarde had gezet, hadden we die ten eerste veels te laat ontdekt, laat staan dat we dit geweld op tijd hadden vernietigd. De impact van deze joekel had zo die hele natuurlijke cyclus met één klap kunnen veranderen.

Onze planeet is onze ruimtecapsule. Er is geen andere! Alleen is deze ruimtecapsule zo groot dat we de meeste dagen van het jaar er maar “gewoon” van uitgaan dat die er is en we zuurstof en fris water elke dag “gewoon” tot onze beschikking hebben. Maar net als het internationaal ruimtestation ISS is het in stand houden van die harmonie in die hele cyclus, van levensbelang! CO2 in evenwicht met O2. De grootste uitdaging bij Apollo 13 tijdens de terugkeer naar aarde was het herstellen van die balans. Een ingenieuze oplossing werd hun redding.

Maar nu wij. Houston, we have a problem!

Afgelopen maand hebben we schijnbaar alle grondstoffen al verbruikt waarvoor de aarde 1 jaar nodig zou hebben om die grondstoffen weer op te bouwen. Sinds 1970 is dit proces al gaande, langzaam gaat dus alles allemaal op als we zo door blijven gaan. Als een kaarsje langzaam uit.

En dan maar een Trump, Poetin, Wilders en Baudet blijven steunen, mannen die klimaatverandering in z’n geheel ontkennen, van die mannen die wetenschap sowieso niet serieus nemen en meer geld willen geven aan idiote muren bouwen of nucleaire raketten, toys for boys, om elkaar hier op aarde te bestoken. Te laten zien wie de grootste heeft.

Politiek die vast wil houden aan oude tradities en enkel voor “eigen vaderland” wil strijden.

Ze hebben geen enkel idee dat al dat geld hard nodig is om überhaupt deze wereld nog te redden.

Hoe blind is een mens als je nu nog niet ziet dat dit zo niet nog langer kan doorgaan?

Een stijging van de wereldbevolking laat zien hoe zich dit komende jaren nog exponentieel gaat ontwikkelen. In vakjes denken als mijn land en jouw land kan echt niet meer. Straks is het onze wereld, waar we met z’n allen voor moeten vechten. Niet tegen elkaar, maar met elkaar. Wel of niet met gezichtsbedekkende elementen. Dus ook mororrijders zullen gewoon mee moeten kunnen doen en op straat met helm op moeten kunnen lopen. 🙂

8 miljard mensen?! Met alle kennis die we hebben, zou het zeker mogelijk moeten zijn om al die mensen een eigen ruimte te geven, waarin ieder zijn eigen waardig leven kan leiden. Als we ski-oorden kunnen bouwen in de woestijn, de hoogste toppen op aarde als toerist kunnen bereiken, dan is alles mogelijk, toch?

Maar gaan we dat tij nog kunnen keren?

Wereldbevolking ten opzichte van 1970 meer dan verdubbeld, van ca. 3,5 miljard mensen, naar 7,5 miljard.

CO2-uitstoot van de auto is 246 g/km. Naar Italië ongeveer 3000 km gereden, is ca 738 kg CO2. Bijna 1 ton aan CO2 uitstoot.

Eén ton CO2 klinkt als veel. Maar waar kun je dat mee vergelijken? Een goed beeld geeft de hoeveelheid CO2 die een groeiende boom jaarlijks opneemt. Dat is 20 kg. Voor alleen het vervoer naar de vakantie in Italië zijn dus ca 37 bomen nodig. Dus ook ik maak me zeker nu nog schuldig aan de afbraak van deze planeet, ons enige ruimteschip. Langzaam zijn we aan het uitsterven en hebben het niet in de gaten.

Steun maar zo’n Boris Johnson met zijn Brexit om daarmee landelijke op wereldniveau beslissingen te nemen, een Donald Trump met zijn idiote muur en handelsoorlog, Trump is nu ook nog vriendjes met Saoedi Arabië, een poltiek stelsel die enkel meer aan gebruik dan aan duurzaamheid denkt en daarmee klimaatverandering op geen enkele manier aandacht krijgt.

Een skibaan midden in de woestijn, het grootste formule 1 parcours midden in de woenstijn, zo groot dat deze duidelijk zichtbaar is vanuit orbit op satellietbeelden. We kunnen al auto’s laten rijden op accu of waterstof, “milieuvriendelijk”. Productie hiervan is zeker nog niet energieneutraal. En straks die accu’s die het niet meer doen en vervangen moeten worden? Milieubewust?

We zien het gebeuren, kijken er naar en kunnen weinig doen. Dat gevoel heb je als individu. Het gaat niet lukken, alleen, nee, maar wel samen. Eerst een gekke gedachte, een idioot idee, maar later blijkt een geniale vinding. Misschien zijn we als mens nog te redden, maar moeten we het wel zelf gaan oppakken. Voorbeeld geven aan anderen en anderen bewust maken waar we nu staan. Bewust maken van welke invloed zij hierin wel kunnen hebben.

Alles is nog aanwezig! Nu kunnen we er nog iets van maken. Gaat het zo door dan gaan we echt die science fiction movies tegemoet. Blade Runner waarin Rutger Hauer nog een van zijn laatste internationale werken speelde. Dat soort films waarin het oorlog is omwille van grondstoffen. Water en lucht zo schaars zijn er een moord voor te doen. Een episode van Mad Max, realiteit lijkt te gaan zijn.

Een aarde waarin moeder natuur niet meer te vinden gaat zijn, zij is niet meer, enkel nog maar de mens zelf, met al zijn materialistische dingen.

Al eens een pitje vanuit een appel in de grond geduwd en die laten uitgroeien tot een appelboom? We hebben sinds drie jaar nu vier in onze tuin. Kleintjes nog, maar wel al met bladeren. Ze hebben het moeilijk gehad de afgelopen hete dagen. Hafida, mijn vrouw, had ze zo maar in de grond gestopt. Drie jaar geleden nu. Zonder EXTRA aandacht en WATER zouden die kleine boompjes afgelopen periode zijn uitgedroogd en dood zijn geweest. Weg, niet meer mogelijk om tot leven te brengen.

Al eens gekeken naar de genialiteit waarmee een blad aan een boom zit en een mier die er op kruipt de overtollige bladluizen verwijdert? Die mier, hoe geniaal dat kleine schepseltje op de kop zich aan zo’n blad kan verplaatsen? Ongelofelijk. Bouw dat maar eens na!

The circle of life. De harmonie die nodig is om alles draaiende te houden. In de film The Lion King verwoordt Mufasa het grote belang van het instandhouden van de balans tussen eten en laten leven, aan zijn zoon Simba. Zelfs in een soort van kinderfilm weten we het allemaal zo goed te verbeelden, maar de grote massa doet er (nog) niks mee.

Ik heb er voor gekozen om daar waar het kan te laten leven. Milieubewuster te zijn, maar bovenal te kijken naar een manier om de grote massa mee te krijgen. Zodat straks een politiek als een Trump en een Johnson, een Poetin of een Baudet (hij wordt toch nog president), geen kans van bestaan hebben, omdat de grote massa de richting aan geeft waarin wetenschap, het milieu, het geld moet gaan en niet de politiek.

Maar als de grote massa zal gaan zijn van wat we nu op TV zien, verstand op nul en gaan met die banaan, dan zijn we ten dode opgeschreven, dan is het wachten totdat alles op is en verdwenen is. Geen appel meer aan die boom kan groeien, omdat er geen boom meer bestaat. Geen groen blaadje meer te vinden is. Dan is het de survival of the fittest. Waarbij het dan wel de sterkste zal zijn en niet meer de slimste of degene die zich het makkelijkste aanpast. Dat stadium zijn we dan al lang voorbij.

Het is twee minuten voor twaalf, willen we dat tij nog kunnen keren?

Sex én gehoorverlies

Langzaamaan was ze volledig doof geworden. Een cochleair implantaat was uiteindelijk de oplossing voor het verbeteren van het spraakverstaan overdag. Maar in bed moest het hoorhulpmiddel uit. Lastig slapen als je met dat oor op het kussen ligt. In bed was ze dus weer volledig doof. Dat was het moeilijkste. Het niet meer kunnen horen van net die zachte geluidjes van haar man, die vroeger zo fijn waren, maar net bij het meest intieme moment in de relatie, nu die geluiden het meest gemist werden. Er over kunnen praten was moeilijk, sowieso het onderwerp alleen al.

Het is een enorm taboe, sex én gehoorverlies. Nog weinig over geschreven. Terwijl sex een basisbehoefte kan zijn in een relatie.

Beide zijn onderwerpen waarover moeilijk gesproken wordt, omdat het zeer gevoelige onderwerpen zijn. Persoonlijk en heel intiem.

Een gehoorverlies is moeilijk, omdat het er langzaam insluipt en het jaren duurt voordat het echt een groot probleem wordt. En als het een probleem is, is niet duidelijk dat er een gehoorverlies is. Je kunt aan niemand zien hoe slecht die hoort. Daarbij is er in de loop van de tijd binnen een relatie een manier ontwikkeld om met elkaar te communiceren, die heel “normaal” is. De één staat in de keuken met de wasemkap aan, de ander zit in de woonkamer met de TV aan. Vroeger met beide een perfect normaal gehoor een luistersituatie die kan, maar met een licht hoogtonenverlies zo na je vijftigste, waarbij een hoortoestel nog net niet nodig is, is elkaar goed verstaan vanaf die afstand zeker niet meer mogelijk. Vrijwel iedereen verwacht dat dat nog steeds kan. Hoe vaak ik dit voorbeeld in mijn spreekkamer geef, een koppel voor me zit en er zo’n herkenning is van deze situatie, zelfs al bij de lichte gehoorverliezen die we bijna allemaal hebben op middelbare leeftijd, laat staan dat daar een verworven gehoorverlies nog eens bij komt.

Onbegrip in het elkaar letterlijk niet kunnen horen sluipt er langzaam in. Dat het tussen de lakens, op de slaapkamer in het donker steeds moeilijker communiceren wordt, omdat je eenvoudig elkaars lippen niet meer ziet, is dan eigenlijk een vanzelfsprekend gevolg. Het mondbeeld kunnen zien is een must om bij een licht gehoorverlies überhaupt nog iets te kunnen verstaan. In het donker gaat spraakafzien zeker niet meer lukken. Lieve, zacht gesproken woordjes die steeds minder te horen zijn, en daarmee blijft een reactie hierop uit. De ander denkt dat deze reactie of beter gezegd geen reactie een reactie is, maar de lieve woordjes zijn gewoon niet gehoord, een gehoorverlies is de kern van dit probleem, welke echter niet bewust is bij geen van beide partijen.

Hét probleem is namelijk dat de persoon die steeds minder gaat horen, zelf niet hoort wat die niet meer hoort. En de gesprekspartner die spreekt niet kan zien wat de ander niet hoort. Het valt enkel die mensen op die zich hier bij toeval bewust van zijn. Geluiden die bijvoorbeeld voorheen nog duidelijk hoorbaar waren bewust weggevallen zijn. Te denken aan vogels die fluiten, het tikken van een klok, krekelgeluiden op vakantie in Frankrijk, windgeruis van bladeren in bomen, op het moment dat iemand bij toeval aangesproken wordt dat die geluiden er zijn en net dat moment een bewustwording is bepaalde geluiden niet meer te horen, gaan we langzaam checken of het gehoor nog in orde is. Het zijn meestal zachte onbenullige geluiden die eerst wegvallen en daarom niet opvallen.

En net bij sex kunnen deze zachte geluiden, o zo belangrijk zijn. De ademhaling van je partner, waarin je kunt horen dat deze sneller gaat, het een teken kan zijn dat je partner het fijn vindt en zo een versterkende prikkel kan zijn bij sex. Maar meestal begint het ook met zachte geluidjes, een kusje in de nek. Lieve woordjes in het oor. Of tijdens het vrijen zachtjes met woorden aangeven wat lekker is.

Tranen in haar ogen, omdat het moeilijk is het er überhaupt over te hebben. De goede woorden te vinden om dit alles te verwoorden. Aan te durven geven hoe belangrijk net die hele zachte geluiden voor haar zijn.

Dit gesprek ging mij aan het hart. Ik zag hoe moeilijk dit onderwerp voor haar was, met name ook als daar gehoorproblemen nog eens bij komen die moeilijk te peilen zijn. Dit is zo herkenbaar voor velen, daarom is sex én gehoorverlies net iets wat meer aandacht mag krijgen. Niet enkel voor de slechthorende zelf, ook voor de partner. Ik zie allemaal factoren die een grote rol spelen, net bij die combi, sex én gehoorverlies. Het er over hebben is een eerste stap om samen oplossingen te vinden. Het begint bij het bewust zijn hoe belangrijk die in eerste oogopslag onbelangrijke geluiden in de relatie voor elkaar kunnen zijn. Maar deze geluiden zijn zo vanzelfsprekend dat het niet duidelijk is hoe belangrijk ze zijn. Net als de ademhaling die je van jezelf hoort, het slikgeluid van de buis van Eustachius in je keel. Meer dan honderd keer per dag slik je, je hoort het wel, het geluid bereikt je auditieve cortex, maar het valt niet meer op. Slik nu maar eens bewust en hoor wat er allemaal in je keel en oren gebeurt. Geluiden die je normaal helemaal niet bewust hoort, maar er wel degelijk zijn. Zo ook die zachte geluidjes tijdens sex.

Sex is zo dicht bij jezelf, zo intiem dat het ontzettend belangrijk is er met respect en veel geduld hét er gewoon over te kunnen hebben.

Op het spreekuur vraag ik er niet naar, denk zelfs dat geen van mijn collega’s er standaard naar vraagt. Mochten er collega’s zijn die dit wel doen, dan hoor ik dat graag. Het zou wellicht een standaard vraag moeten gaan zijn op ons spreekuur: “Zegt uw partner wel eens lieve woordjes tegen u?”. Zeker waar de partner bij het gesprek aanwezig is, kan dit een moment zijn om het er even over te gaan hebben. Deze op het eerste oog onnozele vraag kan een ijsbreker zijn voor een belangrijk gesprek. Met meteen ook de mogelijkheid om uitleg te geven hoe belangrijk het voor de partner kan zijn die minder hoort. Met respect voor elkaar, een taboe gewoon bespreekbaar maken.

Intiemer kan een relatie niet gaan zijn, het moment het mogelijk is in woorden deze basisbehoefte te kunnen bespreken. Het er samen over te hebben. Bewust er van te worden en samen naar andere creatieve oplossingen te gaan zoeken. En die zoektocht kan zelfs héél leuk en spannend gaan zijn.

In plaats van zachte geluidjes, vooral tast gebruiken. In plaats van woorden, die lichte intieme aanraking van elkaar. En op het moment beide weten dat dit een alternatief gaat zijn, krijgt die subtiele aanraking ook een nog veel sterkere betekenis en kan net dit een trigger gaan zijn voor het begin van de opwinding.

Verlichting, elkaar kunnen zien, de slaapkamer niet geheel donker laten zijn, maar een klein romantisch lichtje laten branden, zo’n klein lampje in het stopcontact kan misschien al voldoende zijn om elkaars gezicht te kunnen zien. Een lampje dat gewoon als het donker is altijd brand, want moet je iets gaan doen om het lichtje aan te maken, kan daardoor die spontaniteit verloren gaan. Net die blik in de ogen, zegt vaak meer dan duizend woorden.

Het allerbelangrijkste is, het er samen over te durven hebben. Samen te bespreken wat de ander mist of net lekker vindt. Misschien nog van het grootste belang om vooral vanuit eigen gevoel aan te geven wat fijn is. Het positief te benaderen.

Geen verwijt naar elkaar, maar net kijken of er alternatieven zijn die beide prettig vinden.

Dit artikel hieronder zette mij aan het denken om dit blog vandaag te schrijven:

https://www.vice.com/nl/article/7xgdnq/hoe-het-is-om-seks-te-hebben-als-je-gehoorschade-hebt

Dokters van morgen

Gisteren de hele filmcrew van “Dokters van morgen” op bezoek gehad. Samen met mijn collega psycholoog en onderzoeker dr. Rilana Cima mag ik vertellen over onze gespecialiseerde tinnitusbehandeling.

Wat een leuke ervaring was dat. En mooie verhalen.

Antoinette Hertsenberg die met haar filmploeg in het restaurant van Adelante haar lunch gaat eten en door een jonge dame herkend wordt. Deze jonge dame revalideert in het centrum en is zo blij om Antoinette live te zien, ze had Antoinette sowieso een brief willen schrijven om haar te bedanken. Door een van de uitzendingen van Dokters van morgen over hersenletsels heeft zij nu beter zicht gehad om haar eigen revalidatietraject te vinden. Tranen in haar ogen, verrast om Antoinette daar in het restaurant te zien en haar persoonlijk te kunnen bedanken. Dit verhaal vertelde Antoinette mij weer even tussen de opnames door, met een enorme smile op haar gezicht van geluk. Dat is precies wat dit zo mooi maakt, aandacht in en voor de zorg. Dokters van morgen.

Wat een bijzonder fijn team, onze tinnituspatiente die gevolgd wordt in deze opname werd helemaal gerustgesteld. Gesprekken verlopen daardoor ook vrij snel als “gewoon normaal”. De camera is er figuurlijk niet meer bij, ook al staat de cameraman met die lens boven op mijn neus. Oprechte interesse en ontzettend leuke terugkoppelingen van de hele crew maken het een gewoon interessant gesprek.

Ik geef uitleg over tinnitus, leg aan de hand van “Das Glas der Lebensakzeptanz” uit hoe een en ander gekoppeld is. Dat de tinnitusproblematiek heel complex is, maar we wel mogelijkheden hebben mensen te helpen.

Antoinette die het helemaal begrepen heeft en op de punt van haar stoel zit, komt zelfs met een metafoor die zo passend en grappig is dat ik hem met jullie wil delen:

“Is het dan als bij pijn?” Vraagt ze. “Ik kook nogal graag, maar kan er eigenlijk helemaal niks van, snij me dus ook regelmatig in mijn vingers”. Ze laat een snede zien die vrij vers is. “Pas als ik kijk en het bloed zie, voel ik de pijn”. Zegt ze. “Dus de gedachte dat het pijn moet doen. Laat me dit ook voelen?”.

Hoe mooi is het als iemand zelf met zo’n voorbeeld komt. Dan heb je de essentie al helemaal begrepen.

“Mag ik vanaf nu deze anekdote van jou gebruiken en jouw naam er bij noemen?”, vraag ik. Antoinette lachend: “Graag! En vertel er maar bij hoe onhandig ik met koken ben!”.

https://www.npostart.nl/dokters-van-morgen/AT_2084608

#doktersvanmorgen #gehoor #audiologie #tinnitus

De mens is een kunstwerk

Mooie ontwikkeling bij de collega’s in Maastricht.

https://www.mumc.nl/actueel/nieuws/onderzoek-dagelijks-gebruik-kunstmatig-evenwichtsorgaan

Los van de technische mogelijkheden. Enkel al kijkend naar dit plaatje van het binnenoor, gehoor- én evenwichtsorgaan in één, laat zien hoe ingenieus ons menselijk lichaam is. Dit plaatje alleen al is een kunstwerk op zichzelf. Laat staan dat we straks met minuscule technieken dit kunnen “besturen”, maar zo ver zijn we nog lang niet. Tot die tijd is het van groot belang om mensen die hulp zoeken effectieve hulp te kunnen geven.

Gelukkig hebben we een fantastisch samenwerkingsverband met KNO Evenwicht Maastricht om mensen te helpen met gehoor- én evenwichtsklachten.

Wat ik zelf altijd bijzonder vind is dat dit alles zo kan groeien en precies op de goeie plek terecht komt. Alleen al die gehoorbeentjes, hamer, aambeeld en stijgbeugel, de kleinste botjes van het menselijke lichaam. Én dat wij daarmee kunnen horen en tegelijkertijd met het evenwichtsorgaan voelen hoe we ons in de ruimte bewegen.

Ik lig lekker buiten in de schaduw onder een boom. Hoor het geritsel van bladeren in die treurwillig boven me, vogels die fluiten, een van de buren het gras maaien, een vliegtuig in de verre verte, auto’s heel ver weg, kinderen schreeuwen in de achtbaan bij de Valkenier, je weet wel die met die lieveheersbeestjes, dit geluid is voor mij een echt zomergeluid, nu hoor ik de buurman iets in de GFT-bak gooien, het herkenbaar geluid van die deksel. Tegelijkertijd een motor die in centrum Valkenburg voorbij rijdt, ook een typisch zomergeluid.

En dit alles zijn inimini geluidstrillingen in de lucht. Die van al deze geluidsbronnen hierboven beschreven mijn trommelvliezen tegelijk op verschillende frequenties lichtjes laten bewegen, die kleinste botjes van ons lichaam laten trillen en verdergeleiden in dit slakkenhuis zoals op de foto. Haarcellen heen en weer gaan, ionenstromen genereren, via zenuwbanen en knooppunten mijn auditieve cortex bereiken ik nu hier op dit moment al deze geluiden bewust kan waarnemen, hier in dit bericht in woorden dit alles beschrijf en jij deze tekens al lezende precies kunt voorstellen hoe die geluiden klinken, omdat je ze zelf al eens een keer ervaren hebt.

Laat dit nu eens even binnenkomen, hoe ver we al zijn. Wat we allemaal al weten. In welk detail we kunnen kijken. Maar nog een lange weg te gaan voordat we op microniveau kunnen “repareren”. Hoe meer mensen dit leuk gaan vinden, hoe eerder we oplossingen voor alle problemen gaan vinden. Want wie gaat er voor zorgen dat als er problemen zijn er naar oplossingen gezocht wordt?

Daarom is kennis delen, goed onderwijs, geld voor onderzoek, maar ook jongeren motiveren en inspireren om technische vakken leuk te gaan vinden en teamwork, o zo belangrijk…😊

Én elkaar successen gunnen. Daarom een dikke proficiat aan het adres van mijn collega’s in Maastricht met het behalen van deze subsidie voor verder onderzoek op evenwichtsklachten.

Homo deus

Ben nu een boek aan het lezen: Homo Deus, Yuval Noah Harari. Een kleine geschiedenis van de toekomst. Hoe toepasselijk in deze tijd. Het boek zet me aan het denken. Een aspect bijvoorbeeld wat echt even iets duidelijk maakt en in perspectief zet:

In 2010 zijn er drie miljoen mensen overleden aan obesitas en verwante ziekten, terroristische aanslagen wereldwijd 7697 mensen.

Terroristen spelen in op angst en zetten aan tot haat. Het is een show die aanzet tot angst en paniek om zo hele bevolkingsgroepen op te zetten tegen elkaar.

Een prachtig voorbeeld wordt gegeven, net als een mug in een porseleinenwinkel. Die mug kan geen theekopje omgooien, maar kan wel een stier in die ruimte helemaal gek maken als die mug in het oor gaat zoemen en die stier alles omvergooit.

Een eenmansactie die een hele stad op slot gooit, de meest speciale politie-eenheid de straat op gaat en alles uit de kast wordt gehaald om “veiligheid” te creëren. Terwijl net het tegenovergestelde gebeurt.

Zie de gebeurtenissen Utrecht, maar ook al vele andere aanslagen elders, waarbij het in de meeste gevallen het zelfs geen terrorist was, maar een waanzinnige die een eenmansactie uitvoerde.

Het kwaad is dan de actie en reactie van de mensheid zelf. Van een mug een olifant maken en het kwaad is geschied. Een politiek veld wordt er gecreëerd om nog meer verdeeldheid te genereren. Bevolking nog meer uit elkaar te drijven en de schijn te wekken door grenzen te sluiten het kwaad buiten te houden. Schijnveiligheid. In een tijd waarin wapens steeds makkelijker te krijgen zijn en er waanzinnigen zijn die tot een wanhoopsdaad gedreven worden en onschuldige mensen gaan vermoorden.

Maar het ergste van dit alles is, de focus op enkel dat wat zo negatief is. Verbanden met godsdiensten leggen waarbij eenmansacties zelfs geen enkele relatie hebben met religie of afkomst.

Wat er dan sowieso gebeurt is enkel dat zien en horen wat een verkeerde onderbouwing is van die eigen negatieve gedachten.

Twee elementen die hierin een rol spelen. Het eerste is enkel de focus op het negatieve. Als je een dikke zwart stip op een A4 tekent en vraagt aan een groep mensen om te beschrijven wat ze zien, zal een groot deel enkel de zwarte stip noemen en het helemaal niet hebben over al dat wit er om heen of het papier, het materiaal waarop de stip geschreven is.

Tweede is de mindset op dat wat je graag wilt zien en horen. Vergelijkbaar met als een koppel in blijde verwachting is, zij dan veel meer zwangere vrouwen zien. Of als iemand een bepaald merk auto gaat kopen ook dat specifieke merk meer op straat gaat zien. Dus zij die social media bekijken of het nieuws even scrollen, dan vooral dat zien om hun eigen kleur nog meer te onderbouwen.

En dit alles maakt dat mensen vanuit een bepaald perspectief naar de wereld kijken, zorgen hebben en uiteraard daar naar gaan handelen.

Wat ik hoop dat toch veel mensen het mooie blijven zien van de mens. Vanuit de gesprekken die ik met zo veel patiënten heb, gesprekken die waarschijnlijk nooit voor een groot publiek te horen zullen zijn, gesprekken die vaak genoeg gaan over dat wat iemand heel erg raakt en men zeker niet zo maar naar buiten brengt, maar wel stuk voor stuk kleur geven aan de mensheid. Ik hoop dat er genoeg mensen positief blijven kijken naar andere culturen, van elkaar leren en nieuwe dingen ontdekken, open minded zijn en daarmee elkaars wereld beter begrijpen.

Het boek Homo Deus laat ook zien dat enkel nog maar twee generaties geleden, ziekten, oorlogen en natuurrampen miljoenen slachtoffers heeft gemaakt, dat we nu in een tijd leven waarin er al twee generaties zijn die geen oorlog kennen. Epidemieën bijna altijd te behandelen zijn. HIV, aids, SARS, ebola, noem maar op, het gaat “even” aan ons voorbij. De zwarte dood en de Mexicaanse ziekte hebben nog niet zo lang geleden hele bevolkingsgroepen van de aarde gevaagd. In een tijd dat bovennatuurlijke krachten en God als enige oplossing werden gezien.

We leven nu in een tijd waarin er niemand meer omkomt van de honger. Er wel genoeg arme mensen zijn die in diverse landen honger lijden, maar er niet meer aan overlijden. Het zou nog zo veel beter kunnen, alleen als we elkaar meer zouden vinden. Grenzen niet zouden bestaan en er meer geld verdeeld werd. Om ook die mensen te helpen die het echt nodig hebben.

Zij die dit kunnen lezen, hier nu, ik weet zeker, jij hebt een dak boven je hoofd, elke dag te eten, een bed om in te slapen, een ziektekostenverzekering, je kunt gaan en staan waar je wilt, hebt mensen om je heen waarmee je kunt praten en last but not least, vrijheid. Vrijheid om dit hier te lezen, een mening te hebben en het is aan jou wat je doet. Welke steentje zou jij kunnen bijdragen om deze wereld een beetje beter te maken voor zij die het geluk niet hebben gehad in het goede land geboren te zijn?

Laat het me weten in de comments.

Un Abrazo Para Los Amigos

Afgelopen vrijdag was ik op bezoek bij Math en Tonny Roijen. Bijzonder mooie mensen die ik mocht ontmoeten. Vrienden van mijn ouders en via Facebook al jaren vrienden met mij. Maar nog nooit live ontmoet. Wetende dat wij ons hart voor mensen op dezelfde plaats hebben zitten, goed willen doen voor de mens op deze wereld. Daar waar mogelijk echt iets betekenen om iemands leven beter te maken. Zij die het nodig hebben kwaliteit van leven te geven. Math en Tonny hebben hier hun levenswerk van gemaakt en daar wilden we het sowieso over hebben.

Een levenswerk waar uiteindelijk de stichting Un Abrazo Para Los Amigos uit voort is gekomen. Letterlijk vertaald “Een knuffel voor vrienden”. Maar het is meer dan dat, het is één grote passie en empathie voor de wereld van heel veel armoedige kinderen in Argentinië. Math heeft daar lang geleden gewerkt en zag de armoede, de armoede die zijn hart brak, maar hem wel de belofte liet maken dat mocht de tijd komen dat hij en zijn vrouw de mogelijkheid hadden om iets voor deze kinderen te betekenen dan zouden ze teruggaan naar Argentinië. En zo geschiede.

De officiële doelstelling van deze stichting “Un Abrazo Para Los Amigos” is om met projecten het onmogelijke mogelijk te maken. Om mensen te laten zien dat ondanks alle ellende en armoede, onderwijs en het creëren van werk waar je geld mee kunt verdienen altijd mogelijk is. Kinderen vakken te leren waar ze later zelfstandig mee verder kunnen. De Engelse taal eigen maken, zodat deze kinderen straks een streepje voor hebben en daarmee betere kansen op de arbeidsmarkt hebben. Voor onderdak en eten zorgen en zij die hulpbehoevend zijn door een handicap, hulp bieden. Straatkinderen die zonder Un Abrazo Para Los Amigos een vreselijk leven zouden hebben, laat staan überhaupt een goede toekomst zouden kennen.

Hoe mooi om te zien hoe de familie Roijen zo veel kan betekenen en dat al jaren lang, daar in Argentinië. Een druppel op een gloeiende plaat? Stel dat dat het argument zou zijn om het niet te doen, dan was de strijd al lang verloren. Dit is meer dan die ene druppel, het is een inspiratiebron voor velen om door te gaan, een voorbeeld te zijn voor anderen om goed te doen. Dat wie goed doet, goed ontmoet. En elk kind hierdoor geholpen is, toch weer één kind is met een prachtige toekomst, wie weet hét kind dat straks ooit nog politiek actief gaat zijn en een rolmodel kan zijn voor vele anderen, misschien zelfs president van het land mag gaan zijn.

Bruggen bouwen, huizen om in te wonen, scholen om goed onderwijs te geven. Géén muren om grenzen dicht te timmeren en daarmee proberen mensen buiten te sluiten. Níet eerst aan jezelf denken en dan pas aan anderen, dat mag en moet het voorbeeld niet hoeven te zijn.

Problemen in de maatschappij moet je daar aanpakken waar de bron zit. Goed onderwijs en een leerzame opvoeding geven, dat is wat er in deze wereld nodig is.

Elke knuffel die dat mogelijk maakt is er één. Alle kleine beetjes helpen. Samen het onmogelijke mogelijk maken. Wonderen bestaan, we maken er zelf deel van uit.

Een like op de FB-pagina van deze stichting kan echt al iets uitmaken. Dus mocht je deze stichting willen steunen, is alleen al jouw like zeker de moeite waard!

Dank!

Laten we samen deze wereld daar waar mogelijk een beetje beter maken. Het zijn wij die nu leven die het toch moeten doen. Niemand anders.

Cliché, maar de wereld verbeteren begint echt bij jezelf.

Link naar FB-pagina Un Abrazo Para Los Amigos