Horen is meer dan enkel de oren!

De laatste patiënte op mijn spreekuur die ik bij toeval zag op de Dag van het Gehoor 2022 breekt mijn audiologenhart.

Een jonge dame (anders dan op de foto uiteraard) die midden in het leven zou moeten staan zit met tranen in haar ogen het verhaal te vertellen dat haar afgelopen jaren overkomen is.

Haar audiogram is voor mij al genoeg om te weten hoe groot de impact moet zijn op haar leven.

Een burghoektumor die verwijderd moest worden heeft haar gehoor en haar evenwicht links geheel uitgeschakeld. Eenorigheid noemen wij dat en dan weet elke professional in de audiologische zorg wat dit enorme verlies voor een mens betekent.

Niet meer richting kunnen horen. Geluiden vanuit een alledaags tafereel wordt een soepbrei aan geluid die niet te filteren is. Vermoeiheid, concentratieproblemen, zorgen over de toekomst, onbegrip van omgeving zijn al een aantal aspecten die vrij normaal zijn bij dit gebeuren. Laat staan het sociaal isolement waarin een mens terecht komt.

Wat mij nu zo steekt is dat haar proces al sinds 2016 lopende is. Bij puur toeval de zorg die nodig is net niet goed is ingezet en zij belangrijke audiologische revalidatie gemist heeft waardoor klachten en beperkingen die dit alles gegeven heeft enkel erger geworden zijn.

Een aantal van die aspecten waar het mis is gelopen wil ik graag met jullie delen:

1. De drempel is enorm hoog voor twintigers tot vijftigers om überhaupt voor een goeie gehoortest te gaan. Een gehoorsceening op een braderie of gezondheidsbeurs wordt dan al snel als een officieel gehooronderzoek gezien. En als na een aantal minuten kort wordt aangegeven dat er een licht gehoorverlies zit en ze toch beter even langs KNO-arts of audioloog kunnen gaan, wordt er gedacht “het valt allemaal mee“ ik hoef er nu nog niks aan te laten doen. Daarmee is zo‘n gehoortest op een braderie of gezondheidsbeurs meestal ook nog in een rumoerige omgeving, verloopt de test wat moeilijk en is ook al snel de indruk dat die test niet goed was en het gehoor wel beter zal zijn. Daarmee blijft de drempel bestaan om een uitgebreid gehooronderzoek te doorlopen. Zo ook bij deze mevrouw. Het heeft meer dan 5 jaar geduurd voordat ze per toeval bij de KNO-arts kwam en er een groot verschil in het gehoorverlies tussen links en rechts werd ontdekt. Asymmetrie, brughoekproces, operatie, doof aan 1 oor.

2. Een plots gehoorverlies, ook aan 1 oor, is een enorme impact op iemands leven. Daarmee bepleit ik als audioloog om net als bij een volledige plostdoofheid aan beide oren ook bij een eenorigheid met spoed binnen twee weken een intake te plannen bij een maatschappelijk werker op een audiologisch centrum. Van groot belang om handvatten aan te reiken om met dit grote (gehoor)verlies beter te kunnen omgaan. Maar ook hoe met de omgeving te communiceren is, niet enkel qua gehoor, maar ook in assertiviteit en nieuwe omgangsvormen.

3. De complexiteit die het verlies van het gehoorverlies heeft op sociale contacten, werk, maar ook enkel al in de thuissituatie is enorm, een interdisciplinaire behandeling vanuit een team dat samen werkt is essentieel om weer op een fijne manier in het dagelijkse leven te kunnen functioneren. Huisarts, KNO-arts, bedrijfsarts, verzekeringsarts, audioloog, psycholoog, audicien, audiologie-assistent, zelfs de collega van het secretariaat moet weten hoe te handelen.

De herkenning en het zien van de enorme impact op iemands leven en dat hulp hard nodig is, is een goed begin.

Horen is meer dan enkel de oren!

Gehoord worden en het gevoel straks weer te hebben er bij te kunnen horen zijn de kernwaarden voor een mens.

Zo veel stappen die we met haar nog kunnen gaan maken, komt helemaal goed.

Wat zegt u?!

Frappe latte of frappuccino? Denk ik dat ze vraagt. Haar lippen bewegen en ik probeer de woorden die ze spreekt te vormen in m’n hoofd. Zij verstaat mij niet. Ik geen woord van wat zij zegt. Grote platen plexiglas tussen ons verhinderen de geluidsgolven om door te komen.

Ook de klant die voor me stond, moest in gebaren en aanwijzingen als in Hints duidelijk maken wat zijn bestelling was.

Het lijkt wel een landelijk gehoorexperiment om het grote publiek te laten ervaren hoe het is om slechthorend te zijn. Hoeveel moeite het kost om je verstaanbaar te maken in barre akoestische omstandigheden. Hoeveel gebaren, woorden, aanwijzingen en gezichtsmimieken zijn er nodig om de overdracht van informatie duidelijk te maken?

Creatieve oplossingen bedenken in tijden van nood? Schrijven in plaats van spreken? Via mobiele telefoon je bestelling al doorgeven? Gebaren in plaats van spreken?

Het verstaan van het gesproken woord, communicatie face to face, lijkt in het dagelijkse leven steeds moeilijker te worden.

Wellicht dat tips die we normaal aan slechthorenden geven nu in het dagelijkse leven voor iedereen bruikbaar gaan zijn. Vandaar hier de meest gebruikelijke:

Kijk elkaar aan, maak eerst oogcontact. Zeg gewoon eerst “Hallo”. Die herkent iedereen😊.

Duidelijk articuleren. Veel informatie halen we uit het mondbeeld. De visuele input is zelfs sterker dan de auditieve. Het Mc.Gurk-effect laat dit duidelijk zien.

Niet luider spreken, maar wel langzamer. De toehoorder krijgt de tijd om na te denken wat er gezegd is.

Bij herhaling gebruik van andere woorden met eenzelfde betekenis. Misschien zijn net bepaalde letters niet goed gehoord, door andere woorden te gebruiken kan de combi net het resultaat geven.

Heb geduld en blijf vriendelijk.

Jij weet niet wat de ander niet hoort. Aan de ander kun je niet zien wat die wel of niet gehoord heeft.

Op mijn spreekuur zie ik regelmatig koppels die thuis problemen hebben in de communicatie. Niet vanwege de relatie, maar vanwege de oren. Als ik met het voorbeeld kom dat als de een in de woonkamer zit met de TV aan en de ander in de keuken staat met de wasemkap aan, het in die luistersituatie zelfs met een perfect gehoor onmogelijk is elkaar goed te verstaan, zegt de lach en herkenning in de ogen naar elkaar toe vaak al meer dan genoeg.

Bewust worden van de beperkingen in het horen is de eerste stap, rekening houden met elkaar de tweede.

Heb oog én oor voor elkaar!😊

Tinnitus Research Initiative conference 2018

Today I had a chat with Jacqui Sheldrake and her son Nick Lee, directors of the Tinnitus and Hyperacusis Center, London. I know them already for many years, did my Tinnitus course in the early ninety’s at the center of London. From there on we are good friends forever.

And we all like art, we love to visit museums, walk and watch artists from the very past and the future. But in our work in audiology we see a lot of tinnitus patients and therefore having our long discussions about tinnitus and audiology too. During our walks through museums and cathedrals we also have chats about our work in audiology.

Today we had one issue which brought us a lot of new insights. Technology in hearing devices is changing fast.

Within several years we can use our smartphone to connect to an amplifier in our ears. So when we are in a crowded environment we then can use it as if we had a device to improve speech perception in general.

So from out of this there will be a change in how people will act on hearing devices. Even then mild hearing losses will have a benevit out of this. Using hearing instruments will be as using glasses for reading. It will be a gadget people want to use, cause it will give a better speech perception than normal hearing people can have better speech clarity in the same acoustic circumstances.

And from out of all this, even for some tinnitus patients this could bring in a better speech perception, lesser acoustic difficulties to focus on what is said, and from there on more focus on what is heard, lesser influence of tinnitus in hearing, and so the tinnitus is not the problem in hearing anymore. But from all this it is neccesary not to have the focus on tinnitus, in using hearing aid or hearing devices improve the hearing in the first place.