Rijkdom

Vanmorgen een gesprek uit duizenden. Het is nog heel vroeg in de ochtend. De dauw hangt nog in de lucht. Net een rondje Chateau Sint Gerlach gelopen. Genoten van de uitgestrekte natuur die al eveneens langzaam wakker wordt. Kom ik bij mijn terugtocht een patiënte van mij tegen. Drieëntachtig jaar is ze. Met haar rollator loopt ze haar dagelijkse rondje zo verteld ze me later nadat ik haar heb aangesproken. Ik liep eerst langs haar en herkende haar. Hoe ook anders, want samen met haar een heel traject ooit doorlopen vanuit het evenwichtsprogramma dat in het verleden nog werd aangeboden bij Adelante. Zij had daar zo veel aan gehad dat ze haar dankbaarheid met iedereen wilde delen.

Ik liep voorbij, maar ook weer terug naar haar. Want zo vroeg deze mevrouw daar helemaal alleen?

“Goede morgen mevrouw, ik ben Dyon Scheijen van het audiologisch centrum, hoe gaat het met u?”.

Ze herkent me en meteen een brede glimlach op haar gezicht. “Het ging vanmorgen niet zo goed en dacht: Jas aan en naar buiten!”. Paar weken geleden een TIA gehad verteld ze me. Maar het gaat naar omstandigheden goed. “Sterk zijn en vooral ook zien wat we wel nog hebben”, dat waren inzichten die haar moeder haar lang geleden meegegeven had.

Maar ook omdat zij zelf in de zorg gewerkt had, maakte dat ze nu weet hoe belangrijk het is om te bewegen. Ondanks de pijn of het minder mobiel zijn. 

Ik vroeg wat ze dan vroeger had gedaan in de zorg. Ze was verpleegster/verzorger geweest bij gezinnen. De hele wereld over gereisd, heel veel geleerd en mooie momenten ervaren. Waar ze nu met plezier nog altijd op terugkijkt. Hard werken dat wel, maar met zo veel voldoening.

En nu de kleinkinderen die via dat ding op tafel (ik denk de tablet) met haar vrijwel elke dag contact hebben. Ze hier intens van kan genieten.

Dat ze nu terugkijkt naar waarmee haar ouders met zo weinig toch altijd voor de kinderen hebben kunnen zorgen. Dat ondanks dat er niet veel was, zij nooit en te nimmer te kort was gekomen. Daar had ze nu heel veel respect voor.

“Geniet daar maar lekker van!” gaf ik haar terug. Precies dat was het goeie woord, genieten zei zij. “Ik voel me zo rijk”, zie ze.

Beide met een enorme glimlach en zo’n mooi begin van de dag wenste we elkaar het allerbeste toe en liepen elk weer ons pad.

Hoe mooi om hierin na een dagje verdiepingscursus ACT gisteren bij Tim Batink himself nu in dit gesprek mooie ACT-elementen terug te zien. 

Waarden die we beide van groot belang vinden, de liefde voor de medemensen. Respect naar onze ouders. De tijd nemen voor een gesprek.

Mindfulness, het leven in het hier en nu. Vooral ook weten wat je hebt. Genieten van het moment.

Accepteren. De pijn er laten zijn, maar niet het lijden. Ondanks dat er pijn is, toch vooral die acties uit te voeren die voor jezelf belangrijk zijn. Om daarmee vervolgens een waardevoller en vitaler leven te leiden. En dan vooral een leiden met korte ei, en geen lange ij.

De lange ij, die wel in Rijkdom te vinden is.

Passie

Voor de netwerkgroep “Get Angersj” Valkenburg is in de Corona-periode de idee ontstaan om alle leden van deze club hun passie via video met de andere leden te delen ter kennismaking.

Van advocaat tot hardloper, van kunstenaar tot filmmaker. Van auteur tot galeriehouder. Allerlei passies komen voorbij.

Volgende week mag ik mijn verhaal gaan geven. Deze rubriek heet “De passie van…”

Nu ging ik ter voorbereiding de definitie van “passie” opzoeken. Hoe toepasselijk voor net vandaag.

Passie

1) Hartstochtelijke liefde 2) Hartstochtelijkheid 3) IJver 4) Kleine schoonheid met een roeping 5) Liefde 6) Hartstocht 7) Gemoedsaandoening 8) Gepassioneerdheid 9) Gloed 10) De lijdensweg van Christus 11) Lijden van christus

De liefde voor iets waar je je leven voor wilt geven. Het gaat als vanzelf. Althans het kan ook wel enorm veel energie kosten, maar vanuit je hart heb je het er dolgraag voor over.

Jort Kelder interviewt afgelopen week Mark Rutte over zijn presidentschap en merkt op dat hij nu in de Corona-tijd vrijwel dag en nacht vanuit die functie werkzaam is. Hoe hij dat kan volhouden? Het is niet aan hem te zien. Geen enkele fysieke uitputting zichtbaar. Waarop Rutte aangeeft dat hij dit vak zo graag uitoefent, dat hem dat als vanzelf afgaat. Politiek is wat dat betreft hem op het lijf geschreven.

Als ik naar mijn eigen persoonlijke passies kijk heb ik er meerdere. Maar al die passies komen op één passie terug:

De liefde voor dé mens.

Ons bestaan als mens. Ons zijn.

Hoe mooi dat dit in al die betekenissen die in het woord passie zitten terug te vinden is.

Van het Bijbelse verhaal; de lijdensweg van Jezus Christus tot aan de hartstochtelijke liefde voor iemand, die liefde die je kenbaar maakt op een dag als Valentijnsdag.

De lijdensweg van Christus: The Passion. Maar eigenlijk is dat de meest aangrijpende metafoor waarmee passie kan worden weergegeven. Dat die lijdensweg die hij gegaan is enkel te dragen was door de passie die werd gevoeld voor waar hij voor stond. Een goeie theoloog die dat in detail zal kunnen uitleggen, de diepere betekenis achter dat verhaal.

Mijn eigen passie, die liefde voor de mens, maar dan zonder lijdensweg, heb ik zeker gevonden in mijn vak als klinisch fysicus – audioloog.

Na mijn studie natuurkunde ben ik in opleiding gegaan tot klinisch fysicus. En dan met name de specialisatie in de audiologie. Een vakgebied over het gehoor. Van de werking van ons oor, naar het waarnemen van die geluidstrilling en het meten van het gehoorverlies. Tot aan de verwerking van die geluiden in ons brein. Ongelofelijk om dat in detail te bestuderen en te zien hoe geniaal dat allemaal werkt. Daarbij is mijn passie voor dit vak de afgelopen 25 jaar gegroeid naar vooral wat wij in ons brein vervolgens aan informatie kunnen combineren met al die informatie aan geluidsperceptie.

Wat gebeurt er daarboven in dat brein bij het waarnemen van geluid? Het neurofysiologisch mechanisme van het gehoorsysteem.

Met die kennis vervolgens Tinnitus en dan vooral met name mensen kunnen helpen die last hebben van tinnitus is buitengewoon als job te mogen uitvoeren.

Daarbij komen zeer menselijke aspecten aan bod. Hoe gaan we met dat geluid om, maar ook hoe staat iemand in het leven? De balans die je moet vinden in het leven. Alles wat energie kost, de aandacht die je hebt voor je gehoor.

Het mechanisme tinnitus kan ik wel uren over spreken om dat mechanisme uit te leggen, maar daar gaat het nu even niet om.

De liefde voor de mens. Het mens zijn.

Dat wij kunnen praten met elkaar, elkaar kunnen horen in het gesprek. Dat ik cognitieve gedragstherapie kan toepassen, door uitleg te geven in een gesprek, handvatten aanreiken hoe met die tinnitus om te gaan, zo kun je mensen die aan het eind van hun latijn zijn weer een vitaal en waardig leven laten leiden. Hier zou je zelfs kunnen schrijven lijden met lange IJ.

En daar komt ACT om de hoek kijken. Mijn volgende passie. Hoe kun je met pijn toch een waardevol en vitaal leven leiden? Wat maakt waarvoor of waarom jij als mens leeft? Welke waarden zijn voor jou belangrijk om te leven?

En hoe doe je dat?

ACT biedt daarbij zo veel handvatten om daarachter te komen. Om vervolgens die balans te vinden. De kernwaarden die we dan vinden zijn de basiselementen voor de passie in ons leven, van ons bestaan. Dat maakt ons mens.

En kunst kan daarbij helpen.

Kunst is een middel om die kracht te vinden. Anders te kijken. Nieuwe werelden te ontdekken. Dat verhaal wat ieder te vertellen heeft. Vanuit zijn eigen persoonlijke perspectief.

Als ik al die video’s nog eens terugkijk “De passie van…” en de twinkeling zie in ieders ogen op het moment iemand die passie, die liefde in zijn leven gevonden heeft en deelt met anderen. Je die talenten ontdekt hebt en deze in jouw leven hebt kunnen laten zijn. Dat is de sublieme kunst van het leven.

En dan kom ik op nog een andere passie van mij en dat is hét kunstenaarschap. Zeker ook één van mijn levensdoelen. Jaren heb ik de kunst gebruikt als een passie waar ik energie uit kreeg, nog steeds overigens, maar nu tevens meer als ondernemer. Kunstenaar zijn is nu ook een ondernemerschap.

Maar in die kunst zit tevens het leven en dat is in elk schildersdoek ontzettend mooi te zien, hier maak ik namelijk gebruik van bij het ontstaan van eigen verhalen in elk doek.

Net als in de wolken, door spontaan te kijken naar wat er voorbij komt en je er de grappigste en leuke figuren in kunt zien. Zonder iets af te dwingen, te ervaren en het leven gewoon nemen zoals het op je pad komt.

En kijk…dan ontdek je de mooiste dingen. Als je echt kijkt, de moeite neemt om er echt even bij stil te staan, dan ga je in de kleinste details de mooiste verhalen zien.

Het blijkt nu zelfs in bepaalde medische opleidingen een vak te zijn. Kijken naar kunst. Onderzoeken die hebben laten zien dat het goed kunnen kijken naar kunst je een betere arts maakt. En dan zijn we de cirkel rond.

De medisch specialist die ook kunstenaar is en met passie zijn vak uitoefent. Een inspiratiebron mag zijn voor anderen en de liefde voor dé mens zijn grootste passie is.

De mens is als een kunstwerk.

De mens is als een kunstwerk, uniek en bijzonder.

Begin deze maand had ik een workshop beeldhouwen op Chateau St. Gerlach. Frans Kemps, een goede vriend van me, had deze kunstdag georganiseerd.

Frans is een levensgenieter puur sang. Van lekker eten koken, een goed gesprek hebben tot aan van kunst genieten en zelf kunst maken. En Frans wil dit alles heel graag delen met anderen, samen genieten, een prachtig mens dus.

Frans is coach, loopbaanbegeleider, maar hij is niet zo maar een coach, Frans is een mens-coach. Dat wil zeggen dat als je bij hem in therapie bent, het meer een gesprek is als vrienden onder elkaar dan dat het een therapie of coachgesprek is. Een luisterend oor, met daarbij de kunst om op de geschikte momenten precies die informatie te geven die nodig is om de goede vervolgstappen te kunnen nemen.

Frans heeft mij ook kennis laten maken met ACT. En zo ben ik langzaam in ACT gegroeid en zelfs door ACT min of meer gegrepen. In maart dit jaar, op het hoogtepunt van de Corona, via ACTinActie, een training voor professionals gevolgd. Alle stappen van het ACT-model in detail geleerd. En vanwege Corona was onze training na één sessie enkel nog online mogelijk. Gisteren hadden we vanuit de organisatie van ACTinActie als tegemoetkoming een gratis terugkomdag COVID-proof in Van der Valk Maastricht. Als levensgenieter een ideale plek om een dag te mogen vertoeven. Design, aandacht voor vorm en stijl, lekkere koffie en heerlijke lunch, genieten met de grote zachte G.

Tim Batink himself gaf deze terugkomdag inhoud. Tim ademt ACT, hoe mooi om in demonstraties en workshops te zien hoe hij de tools tot in perfectie beheerst om op de verschillende thema’s binnen ACT in te zetten in de therapie.

En al kijkend naar dat proces, zag ik het. Net als de kunstenaar die met verschillende tools, langzaam en bedeesd stukjes hakt uit een grote steen. Voorzichtig en met veel respect voor materiaal en gereedschap, met veel geduld voor het proces, zo werkt ook een goede therapeut aan de mens die voor hem zit.

Een kunstwerk dat langzaam ontstaat. Steeds mooier wordt.

En zo is ook de mens, net als een kunstwerk. De tools, de metaforen en geleide-oefeningen die ACT geeft, zijn de instrumenten die je kunt inzetten om aan de mens die voor je zit te werken.

Voorzichtig en met veel respect, met aandacht en gevoel. Kijken en goed luisteren om vervolgens een stapje verder te komen. Vanuit het hart aanvoelen waar het nodig is om even een tikje te geven in de goeie richting.

De mens is als een kunstwerk, uniek en bijzonder mooi als je de tijd neemt om er naar te kijken.

Wat zegt u?!

Frappe latte of frappuccino? Denk ik dat ze vraagt. Haar lippen bewegen en ik probeer de woorden die ze spreekt te vormen in m’n hoofd. Zij verstaat mij niet. Ik geen woord van wat zij zegt. Grote platen plexiglas tussen ons verhinderen de geluidsgolven om door te komen.

Ook de klant die voor me stond, moest in gebaren en aanwijzingen als in Hints duidelijk maken wat zijn bestelling was.

Het lijkt wel een landelijk gehoorexperiment om het grote publiek te laten ervaren hoe het is om slechthorend te zijn. Hoeveel moeite het kost om je verstaanbaar te maken in barre akoestische omstandigheden. Hoeveel gebaren, woorden, aanwijzingen en gezichtsmimieken zijn er nodig om de overdracht van informatie duidelijk te maken?

Creatieve oplossingen bedenken in tijden van nood? Schrijven in plaats van spreken? Via mobiele telefoon je bestelling al doorgeven? Gebaren in plaats van spreken?

Het verstaan van het gesproken woord, communicatie face to face, lijkt in het dagelijkse leven steeds moeilijker te worden.

Wellicht dat tips die we normaal aan slechthorenden geven nu in het dagelijkse leven voor iedereen bruikbaar gaan zijn. Vandaar hier de meest gebruikelijke:

Kijk elkaar aan, maak eerst oogcontact. Zeg gewoon eerst “Hallo”. Die herkent iedereen😊.

Duidelijk articuleren. Veel informatie halen we uit het mondbeeld. De visuele input is zelfs sterker dan de auditieve. Het Mc.Gurk-effect laat dit duidelijk zien.

Niet luider spreken, maar wel langzamer. De toehoorder krijgt de tijd om na te denken wat er gezegd is.

Bij herhaling gebruik van andere woorden met eenzelfde betekenis. Misschien zijn net bepaalde letters niet goed gehoord, door andere woorden te gebruiken kan de combi net het resultaat geven.

Heb geduld en blijf vriendelijk.

Jij weet niet wat de ander niet hoort. Aan de ander kun je niet zien wat die wel of niet gehoord heeft.

Op mijn spreekuur zie ik regelmatig koppels die thuis problemen hebben in de communicatie. Niet vanwege de relatie, maar vanwege de oren. Als ik met het voorbeeld kom dat als de een in de woonkamer zit met de TV aan en de ander in de keuken staat met de wasemkap aan, het in die luistersituatie zelfs met een perfect gehoor onmogelijk is elkaar goed te verstaan, zegt de lach en herkenning in de ogen naar elkaar toe vaak al meer dan genoeg.

Bewust worden van de beperkingen in het horen is de eerste stap, rekening houden met elkaar de tweede.

Heb oog én oor voor elkaar!😊

Het ultieme vakantiegevoel

Het zachte zwoele briesje van de wind is te horen in de bomen. Krekels die tsjirpen in de warme zon. Het lichte geroezemoes van de auto’s en motoren hartje Valkenburg. Vogels die tjilpen en druk in “gesprek” zijn. Een deur die dichtvalt ergens bij de buren. Schreeuwende kinderen in de achtbaan Valkenier. Onverstaanbaar gemurmel van een gezellig gesprek in de verte.

Heerlijke zomergeluiden. De vakantie is begonnen.

De grote antieke klok.

Op Hoorzaken een mooi overzichtelijk artikel over “Hoe luid is mijn tinnitus?”.

Hoe luid is mijn tinnitus?

“Het lijkt erop dat slechthorenden met tinnitus extra in het nadeel zijn bij het verstaan ten opzichte van slechthorenden zonder tinnitus. Onduidelijk is precies waardoor dit komt.”

Vanuit m’n klinische ervaringen denk ik dat dit met luisterinspanning te maken heeft. Op het moment dat we gehinderd worden in spraakverstaan zullen we eerder last hebben van geluid dan dat we niet gericht spraak moeten verstaan.

Volgende metafoor die wellicht daar antwoord op geeft.

Stel je hebt in de woonkamer zo’n een mooie grote antieke klok staan. Misschien een familiestuk van opa of oma. Prachtige klok.

En deze klok slaat elk half uur om te laten horen hoe laat het is.

Je zit in de middag te lunchen of een boek te lezen, slaat die klok twaalf uur. Vijf minuten later vraagt iemand “Heb jij die klok horen slaan?”. Waarop je bewust gaat nadenken en probeert te herinneren of je die twaalf slagen gehoord hebt. “Nee, heb ik niet gehoord”.

Om acht uur zit je het journaal te kijken, want er is die dag iets verschrikkelijks gebeurt en je wilt gaan horen wat er allemaal over verteld gaat worden. Die oude antieke klok loopt net een paar minuten achter en begint dus drie over acht, net op het moment suprême, het moment waarop het belangrijkste nieuws verteld wordt dat je graag wil horen, acht keer te slaan. Elke slag hoor je bewust en hindert in het verstaan van die nieuwslezer.

Dat irriteert zelfs zo erg dat je denkt: “Dat kan ook gewoon niet meer, die klok moet weg”.

Dit zelfde mechanisme zou ook wel eens de verklaring kunnen zijn dat bij tinnitus geroezemoes op de achtergrond de ene keer rust geeft en afleiding en de andere keer net die omgevingsgeluiden heel hinderlijk zijn en tinnitus nog meer van zich laat horen.

Daarbij een licht gehoorverlies geeft sowieso al in een rumoerige omgeving een vermindering van het spraakverstaan. En op het moment dat de luisterinspanning toeneemt, omgevingsgeluiden al hinderlijk zijn, maar nog meer ook de tinnitus er nog eens bij komt, dit een toename in de bewuste perceptie van de tinnitus geeft. Want de tinnitus hindert in het verstaan van het gesproken woord.

Dit zou wellicht ook een verklaring kunnen zijn dat als een hoortoestel een verbetering geeft in het spraakverstaan, daarmee de luisterinspanning verminderd wordt, zo kan een hoortoestelaanpassing een verlichting geven in de tinnituslast. Echter als dat primair de verwachting gaat zijn is de aandacht gericht op wat het hoortoestelaanpassing doet met de tinnitus en is er meer aandacht voor de impact op de tinnitus en geeft daarmee nog meer hinder specifiek in moeilijkere luistersituaties.

Op het moment dat dan ook nog iemand heel veel stress heeft in net een moeilijke periode in het leven, komt dat energieverlies er ook nog eens bij, dan is het horen van een tinnitus al helemaal een belemmering in het spraakverstaan. Stress, overigens hoeft in deze niet enkel negatieve stress te zijn, die herkennen we allemaal, maar ook promotie op het werk, een groot feest binnen het gezin, het winnen van een miljoen, ook dat kan stress zijn, noem het positieve stress. Zaken waar je in je hoofd dan heel erg mee bezig bent. Nadenkt over vanalles. Energie kost. Zodat er minder te compenseren is op moment de luisterinspanning net meer nodig heeft.

Zo zien we dat horen, meer is dan enkel die oren.

Run for KiKa |Marathon New York 2020

Vanaf nu kan er ingeschreven worden voor het sponsordiner van Team Katie op de Hoge Hotelschool Maastricht.

https://www.runforkikamarathon.nl/jesper-thijssen-team-katie

Jesper Thijssen, een van de marathonlopers, kwam met de vraag naar mij toe of ik voor de veiling een kunstwerk wilde schenken. Een paar zinnen waren voor mij al genoeg om volmondig JA! te zeggen. JA! Ik help mee! En JAZEKER sponsor ik geheel kosteloos een kunstwerk!

De kunstwereld is zo’n bijzondere wereld, kunst kan namelijk alleen bestaan doordat de mens bestaat. Een banaan vastgeplakt met ductape aan een muur kost als kunst meer dan honderdduizend euro, omdat het verhaal erachter schijnbaar zoveel waard is.

https://www.google.nl/amp/s/www.nu.nl/cultuur-overig/6015890/banaan-die-met-ducttape-aan-muur-was-bevestigd-brengt-108000-euro-op.amp

Alleen, wat heeft de mensheid hieraan? Een banaan vastgeplakt aan de muur.

Dat kan anders! Where art meets science.

Vandaar dat ik hoop met het verhaal achter dit kunstwerk een mooi bedrag op te halen voor dit goede doel. Een doel waar wellicht een mensenleven mee te redden is.

Wij mensen kunnen wonderen verrichten, als we maar willen. Kennis en kunde is er al allemaal voorhanden om enge ziektes te bestrijden. Er moet echter wel geld voor zijn om materiaal en wetenschappelijk onderzoek te betalen en steeds weer meer te ontdekken om dat wonderbaarlijke mogelijk te maken.

Alle kleine beetjes helpen, maar hoe mooi zou het zijn om met een passend kunstwerk aan dit goede doel meteen een grote bijdrage te leveren.

Het kunstwerk.

Een vierkant doek van 100 bij 100 cm. Kleur; rood, oranje, vuur. De kleur van kracht, passie, liefde, warmte en licht. De kleur van bloed, bloed dat door onze aderen stroomt, door ons hart. Het leven. En net als in het leven zijn er littekens, de dikke strepen op het doek. Vanuit mijn gevoel zijn die strepen ooit langzaam mijn signatuur geworden, eerst zonder enige bedoeling. Maar later was er een collega psycholoog die mij goed kent en al kijkend naar een van mijn kunstwerken gaf zij terug dat die strepen voor haar een teken zijn van pijn, pijn die geheeld is, net als de korst op een wond, die bescherming biedt. Pijn, emotie, maar ook hierin de mogelijkheid van herstel, de healing. Deze strepen zijn in mijn kunstwerken altijd met goud bedekt. Een gouden laagje, dat staat voor de steun van geliefden om je heen. Familie, kennissen en collega’s die er voor je zijn in tijden dat het moeilijk gaat. Goud, de kleur van rijkdom. Rijkdom, in deze dus niet in geld, maar in al dat wat veel belangrijker is dan geld, een goede gezondheid, familie, vrienden, kennissen die er voor je zijn.

Abstract expressionisme, nietszeggend en toch heel veel. Als de kijker er langer naar kijkt, is er heel veel te zien. In de mysterieuze achtergrond zijn allerlei figuren te zien. En het gouden beeldje sterk op de voorgrond, is als een sculpture in een schilderij. Zo kan iedere bewonderaar er zijn eigen verhaal in vinden.

Ik hoop vurig dat er tijdens deze veiling een kunstliefhebber is die het hart op de goede plaats heeft zitten en een mooi bedrag voor dit kunstwerk over heeft. Een bedrag dat volledig ten goede komt aan dit goede doel. Run for KiKa.

Een kunstwerk dat meer is dan enkel het doek en de verf. Een kunstwerk dat een teken is van kracht, het bieden van hoop, een hart onder de riem steekt bij de initiatiefnemers van dit prachtige project. Een mogelijkheid om er te (kunnen) zijn als mens voor een mens.

Deel het gevoel van kracht en hoop! Laat zien waartoe we als mens in staat zijn om goed te doen. Voor elkaar. Hoe mooi dat kunst hierin de verbinding mag zijn.

“De mooiste ervaring die een mens kan meemaken is het mysterieuze; het is de fundamentele emotie die ware kunst en ware wetenschap creëert.”
Albert Einstein.

Where Art meets Science.

DS20003
100 cm x 100 cm
Acrylics on canvas
© 2020 Dyon Scheijen Art

Vanaf nu kan er ingeschreven worden voor het sponsordiner van Team Katie op de Hoge Hotelschool Maastricht

Datum: 4 april 2020.

Voor reserveringen: mail naar teamkatievoorkika@gmail.com

Genieten van muziek

Reactie op de column “Bangmakerij – Column naar aanleiding van item over geluidsintensiteit bij concerten in Nieuwsuur”.

https://www.hoorzaken.nl/nieuws/bangmakerij-column-naar-aanleiding-van-item-in-nieuwsuur/

Bangmakerij? Zeker niet. Grote zorgen maak ik mij over het feit dat het normaal is om frequenter geconfronteerd te worden met steeds luidere muziek. Een schoolfeestje of studentenparty is geen feestje meer als er niet ook krachtige luidsprekers staan. Dat jongeren nu eerder en vaker worden blootgesteld aan risicovolle geluidsintensiteiten staat als een paal boven water. Dat er een waarschuwing nodig is om deze jongeren bewust te maken van het risico op gehoorklachten en daar naar moeten handelen, een must voor ons vakgebied.

Dus ik ben blij dat collega’s de gelegenheid nemen om hierover verslag te doen. Dat een redactie van Nieuwsuur het item vervolgens zo inkleedt dat er meer aandacht is voor de klacht en de praktijk, dan de deskundige aan het woord te laten om gedetailleerd uitleg te kunnen geven, is aan de journalistiek. Dat is zeker wel een punt van aandacht. Ik heb me na het zien van het item zelf ook voorgenomen om enkel nog publiekelijk op te treden als de media bereidt is om samen een uitzending goed voor te bereiden. En niet zo “even” tussendoor.

In de column, die de collega schrijft wordt er een vergelijk gemaakt met de tandheelkunde. Dat er geen tandarts het gebruik van suikers verbiedt. En advies enkel goed poetsen zou zijn. Tandartsen waarschuwen wel degelijk voor het gebruik van suikers en poetsen alleen is absoluut geen bescherming tegen gaatjes.

En dat het drinken van één glaasje alcohol geen probleem is, ook dat is allang achterhaald. Nieuwe inzichten adviseren om helemaal geen alcohol te nuttigen. Maar het zou eerst een hele cultuursverandering moeten geven om een alcoholvrije maatschappij te creëren. Alcoholgebruik is het nieuwe roken. De trend van alcoholvrij bier en wijn is al ingezet. Drink met mate, is nog steeds het algemene advies.

Maar terug naar ons eigen vakgebied, de impact van luid geluid. Lawaaibeschadiging door luide muziek? Onderzoeken die het niet laten zien? Wellicht niet in het aantal Decibellen op het audiogram, maar dat er een risico is op het ontwikkelen van een tinnitus na lawaai-expositie is mij zonder een wetenschappelijke onderbouwing wel duidelijk. Met de komende carnavalsdagen in het verschiet kan ik er gif op innemen dat de maanden na de carnaval in het spreekuur zich meer mensen melden met gehoorklachten ten gevolge van luide muziek. Niet dat er direct een lawaaidip in de gehoordrempel te zien zal zijn, maar wel de aanwezigheid van een tinnitus of een overgevoeligheid voor externe geluiden. Vaak gebaseerd op de angst dat er iets goed stuk is gegaan in het oor. De angst de voeding is van het probleem en geruststelling en uitleg van geluidshygiëne dan een hele goede oplossing is. Onder geluidshygiëne versta ik het optimale gebruik van gehoorbescherming, niet te overdreven, op net die momenten dat het ook echt nodig is. Daarbij tevens uitleg welke het beste zijn om te gebruiken en hoe deze te plaatsen in het oor. Daarbij vooral de verantwoordelijkheid bij de persoon zelf te leggen, want dat volume gaan we nooit en te nimmer kunnen verlagen tot “veilige” niveaus. Het gaat namelijk niet enkel om die luidheid van de muziek. Sowieso willen we muziek voelen, beleven. Vanuit ons oerinstinct ervaren wij trillingen als iets groots. Experimenten met trilelementen versterken het gevoel alsof het geluid heel erg luid is, daar is denk ik meer te halen. Trilplaten in de vloer, om daarmee het gevoel te geven dat het geluid luid staat. Maar los van luidsprekers en volume. Een gezellige avond met dertig vrienden thuis. Lichtjes muziek op de achtergrond, zal met het cocktailparty-effect en gezelligheid aan het eind van de avond gesprekken geven waarbij ieder in elkaars oor moet schreeuwen om elkaar te kunnen verstaan. Daar kan het volume aan dat ene oor ook al gauw boven de 100 dB liggen. Dan is het gebruik van goede gehoorbescherming zelfs een aangename oplossing, niet enkel om de oren te beschermen. Maar vooral om de spraak/ruis verhouding te verbeteren en de gesprekspartners beter te kunnen verstaan. Een positief advies dat geheel niet gericht is op bangmakerij, maar op het verbeteren van de spraakverstaanbaarheid. Voor jongeren is dat vaak een beter argument om hun zelf de keuze te laten maken gehoorbescherming te gaan gebruiken en daarmee minder belerend bedoeld, maar meer als een verbetering van het horen van het gesprek.

Het is goed dat er aandacht is voor het lawaaiprobleem. Fijn ook dat collega’s de moeite nemen om daar waar uitleg gewenst is, acte de présence te geven en de media te woord willen staan. Dat er vervolgens kritiek komt van net andere collega’s in het vakgebied die zelf ook regelmatig in de media verschijnen en daarmee zouden moeten weten dat media niet altijd het verhaal brengt hoe jezelf dat verhaal bedoeld had en er maar een fractie van overblijft van wat allemaal gezegd is, verbaasd mij die scherpe kritiek. Waar komt die kritiek vandaan? Waarom zijn die collega’s niet ook verheugd dat er überhaupt aandacht is voor dit probleem? Wat wil iemand bereiken met publiekelijk fel kritiek te geven op een gerespecteerd collega?

Dat mij dit zo raakt komt omdat ik heb gezien hoeveel effort en tijd er afgelopen weken door alle vrijwilligers en professionals is ingestoken om de week van het oorsuizen een succes te laten zijn. Dat het zelfs als item wordt meegenomen in Nieuwsuur is dan als een kers op de taart voor al dat werk waarbij vooral het grootste doel is; aandacht voor dit probleem.

Willen we jongeren overtuigen van het feit dat het verstandig is om oordoppen te gebruiken bij het uitgaan, dan zullen we elk bericht dat er ook maar enigszins op lijkt alsof het allemaal meevalt moeten weren. En is het betitelen van een nieuwsitem als bangmakerij naar mijn idee net aan het eind van de week van het oorsuizen een afbreuk van al dat werk er in de afgelopen week is ingestoken. Zou het zelfs voor net die jongere waar de boodschap voor bedoeld is, een reden kunnen zijn om te denken “Ach, het valt dus allemaal wel mee. Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder. Laat gaan met die luide muziek. Ik leef maar één keer.”

Terwijl het beste advies zou zijn: Geniet van muziek! Dat zeker. Maar doe dat wel met mate en met verstand.

Bij concerten en luide muziek neem af en toe even rust en gebruik oordoppen om de spraakverstaanbaarheid te verbeteren.

Laat je informeren door professionals, ga naar een audicien voor een goed advies. Daar kun je terecht voor goede gehoorbeschermers en mocht je twijfels hebben over je gehoor, ook dat kun je dan bespreekbaar maken en indien nodig zal ook hier de audicien passend advies kunnen geven. De audiologische ketenzorg in Nederland is uitstekend. Samenwerking wordt steeds beter en ik heb er alle vertrouwen in dat net die samenwerking een verbetering is voor ons vakgebied. KNO-artsen, audiologen, audiciens, huisartsen, noem ze allemaal maar op, ze weten elkaar steeds meer te vinden.

En net als in het orkest. Ieder instrument is nodig om de muziek te spelen. Zo ook in de audiologie.

https://www.tandarts.nl/nieuws/6091/suiker-slecht-voor-gebit

https://www.nationalezorggids.nl/ziekenhuizen/nieuws/44245-tandarts-waarschuwt-voor-tanderosie-door-mixdrankjes-en-cocktails.html

https://nos.nl/l/2324072

Klimaatverandering

Net terug van vakantie in Italië. Vandaag zwarte zaterdag. De dag dat de meeste vakantiegangers zich verplaatsen op de Autoroute du soleil, Noord-Zuid.

Nog drukker gaat het dus zijn. Het krioelt er afgelopen weken al van mensen. Onderweg op de snelweg, maar ook op weg in de trein naar Cinque Terre. Liggend aan het strand dacht ik, als de mens zichzelf zou zien als een van de diersoorten, dan zouden wij de meest vervuilende en aanwezige diersoort zijn die de omgeving, het milieu, goed aan het verpesten is. Overal laten wij onze sporen achter. Bijna geen enkele plek te vinden waar niet ook de invloed van de mens te zien is. Natuurparken waar wegen zijn aangelegd voor de toerist.

Het was de afgelopen weken in Nederland warmer dan in Italië. Klimaatverandering? Zeker.

Los van de vraag of de mens nu wel of niet schuldig is aan die klimaatverandering, mogen we er überhaupt niet van uitgaan dat de kringloop van de natuur elk jaar weer hetzelfde gaat zijn. Lente, zomer, herfst en winter zou straks wellicht niet meer eens hoeven te bestaan.

Onlangs nog scheerde een groot gesteente tussen aarde en maan door, als deze steen rampkoers aarde had gezet, hadden we die ten eerste veels te laat ontdekt, laat staan dat we dit geweld op tijd hadden vernietigd. De impact van deze joekel had zo die hele natuurlijke cyclus met één klap kunnen veranderen.

Onze planeet is onze ruimtecapsule. Er is geen andere! Alleen is deze ruimtecapsule zo groot dat we de meeste dagen van het jaar er maar “gewoon” van uitgaan dat die er is en we zuurstof en fris water elke dag “gewoon” tot onze beschikking hebben. Maar net als het internationaal ruimtestation ISS is het in stand houden van die harmonie in die hele cyclus, van levensbelang! CO2 in evenwicht met O2. De grootste uitdaging bij Apollo 13 tijdens de terugkeer naar aarde was het herstellen van die balans. Een ingenieuze oplossing werd hun redding.

Maar nu wij. Houston, we have a problem!

Afgelopen maand hebben we schijnbaar alle grondstoffen al verbruikt waarvoor de aarde 1 jaar nodig zou hebben om die grondstoffen weer op te bouwen. Sinds 1970 is dit proces al gaande, langzaam gaat dus alles allemaal op als we zo door blijven gaan. Als een kaarsje langzaam uit.

En dan maar een Trump, Poetin, Wilders en Baudet blijven steunen, mannen die klimaatverandering in z’n geheel ontkennen, van die mannen die wetenschap sowieso niet serieus nemen en meer geld willen geven aan idiote muren bouwen of nucleaire raketten, toys for boys, om elkaar hier op aarde te bestoken. Te laten zien wie de grootste heeft.

Politiek die vast wil houden aan oude tradities en enkel voor “eigen vaderland” wil strijden.

Ze hebben geen enkel idee dat al dat geld hard nodig is om überhaupt deze wereld nog te redden.

Hoe blind is een mens als je nu nog niet ziet dat dit zo niet nog langer kan doorgaan?

Een stijging van de wereldbevolking laat zien hoe zich dit komende jaren nog exponentieel gaat ontwikkelen. In vakjes denken als mijn land en jouw land kan echt niet meer. Straks is het onze wereld, waar we met z’n allen voor moeten vechten. Niet tegen elkaar, maar met elkaar. Wel of niet met gezichtsbedekkende elementen. Dus ook mororrijders zullen gewoon mee moeten kunnen doen en op straat met helm op moeten kunnen lopen. 🙂

8 miljard mensen?! Met alle kennis die we hebben, zou het zeker mogelijk moeten zijn om al die mensen een eigen ruimte te geven, waarin ieder zijn eigen waardig leven kan leiden. Als we ski-oorden kunnen bouwen in de woestijn, de hoogste toppen op aarde als toerist kunnen bereiken, dan is alles mogelijk, toch?

Maar gaan we dat tij nog kunnen keren?

Wereldbevolking ten opzichte van 1970 meer dan verdubbeld, van ca. 3,5 miljard mensen, naar 7,5 miljard.

CO2-uitstoot van de auto is 246 g/km. Naar Italië ongeveer 3000 km gereden, is ca 738 kg CO2. Bijna 1 ton aan CO2 uitstoot.

Eén ton CO2 klinkt als veel. Maar waar kun je dat mee vergelijken? Een goed beeld geeft de hoeveelheid CO2 die een groeiende boom jaarlijks opneemt. Dat is 20 kg. Voor alleen het vervoer naar de vakantie in Italië zijn dus ca 37 bomen nodig. Dus ook ik maak me zeker nu nog schuldig aan de afbraak van deze planeet, ons enige ruimteschip. Langzaam zijn we aan het uitsterven en hebben het niet in de gaten.

Steun maar zo’n Boris Johnson met zijn Brexit om daarmee landelijke op wereldniveau beslissingen te nemen, een Donald Trump met zijn idiote muur en handelsoorlog, Trump is nu ook nog vriendjes met Saoedi Arabië, een poltiek stelsel die enkel meer aan gebruik dan aan duurzaamheid denkt en daarmee klimaatverandering op geen enkele manier aandacht krijgt.

Een skibaan midden in de woestijn, het grootste formule 1 parcours midden in de woenstijn, zo groot dat deze duidelijk zichtbaar is vanuit orbit op satellietbeelden. We kunnen al auto’s laten rijden op accu of waterstof, “milieuvriendelijk”. Productie hiervan is zeker nog niet energieneutraal. En straks die accu’s die het niet meer doen en vervangen moeten worden? Milieubewust?

We zien het gebeuren, kijken er naar en kunnen weinig doen. Dat gevoel heb je als individu. Het gaat niet lukken, alleen, nee, maar wel samen. Eerst een gekke gedachte, een idioot idee, maar later blijkt een geniale vinding. Misschien zijn we als mens nog te redden, maar moeten we het wel zelf gaan oppakken. Voorbeeld geven aan anderen en anderen bewust maken waar we nu staan. Bewust maken van welke invloed zij hierin wel kunnen hebben.

Alles is nog aanwezig! Nu kunnen we er nog iets van maken. Gaat het zo door dan gaan we echt die science fiction movies tegemoet. Blade Runner waarin Rutger Hauer nog een van zijn laatste internationale werken speelde. Dat soort films waarin het oorlog is omwille van grondstoffen. Water en lucht zo schaars zijn er een moord voor te doen. Een episode van Mad Max, realiteit lijkt te gaan zijn.

Een aarde waarin moeder natuur niet meer te vinden gaat zijn, zij is niet meer, enkel nog maar de mens zelf, met al zijn materialistische dingen.

Al eens een pitje vanuit een appel in de grond geduwd en die laten uitgroeien tot een appelboom? We hebben sinds drie jaar nu vier in onze tuin. Kleintjes nog, maar wel al met bladeren. Ze hebben het moeilijk gehad de afgelopen hete dagen. Hafida, mijn vrouw, had ze zo maar in de grond gestopt. Drie jaar geleden nu. Zonder EXTRA aandacht en WATER zouden die kleine boompjes afgelopen periode zijn uitgedroogd en dood zijn geweest. Weg, niet meer mogelijk om tot leven te brengen.

Al eens gekeken naar de genialiteit waarmee een blad aan een boom zit en een mier die er op kruipt de overtollige bladluizen verwijdert? Die mier, hoe geniaal dat kleine schepseltje op de kop zich aan zo’n blad kan verplaatsen? Ongelofelijk. Bouw dat maar eens na!

The circle of life. De harmonie die nodig is om alles draaiende te houden. In de film The Lion King verwoordt Mufasa het grote belang van het instandhouden van de balans tussen eten en laten leven, aan zijn zoon Simba. Zelfs in een soort van kinderfilm weten we het allemaal zo goed te verbeelden, maar de grote massa doet er (nog) niks mee.

Ik heb er voor gekozen om daar waar het kan te laten leven. Milieubewuster te zijn, maar bovenal te kijken naar een manier om de grote massa mee te krijgen. Zodat straks een politiek als een Trump en een Johnson, een Poetin of een Baudet (hij wordt toch nog president), geen kans van bestaan hebben, omdat de grote massa de richting aan geeft waarin wetenschap, het milieu, het geld moet gaan en niet de politiek.

Maar als de grote massa zal gaan zijn van wat we nu op TV zien, verstand op nul en gaan met die banaan, dan zijn we ten dode opgeschreven, dan is het wachten totdat alles op is en verdwenen is. Geen appel meer aan die boom kan groeien, omdat er geen boom meer bestaat. Geen groen blaadje meer te vinden is. Dan is het de survival of the fittest. Waarbij het dan wel de sterkste zal zijn en niet meer de slimste of degene die zich het makkelijkste aanpast. Dat stadium zijn we dan al lang voorbij.

Het is twee minuten voor twaalf, willen we dat tij nog kunnen keren?

Kunst ontmoet wetenschap

Zaterdag 9 februari lezing “Kunst ontmoet wetenschap: Tinnitus, besproken vanuit een brug tussen kunst en wetenschap”

Lustrumsymposium Stichting Hoormij, in de Week van het Oorsuizen.

Hieronder alle delen van deze lezing:

http://blog.dyonscheijen.nl/2018/06/03/jheronimus-bosch-tuinen-der-lusten/

http://blog.dyonscheijen.nl/2018/06/03/fransico-de-goya-de-slaap-van-de-rede-brengt-monsters-voort/

http://blog.dyonscheijen.nl/2018/06/09/vincent-van-gogh-zelfportret-met-verbonden-oor/

http://blog.dyonscheijen.nl/2018/06/15/ludwig-von-beethoven-symp-no5-c-minor-op-67-movt-iii-mm-213-331/

#kunst&tinnitus

Escape room Moeder Aarde

Ik word vanmorgen wakker met een zonnestraal op mijn gezicht. Net daar aan die horizon zie ik de zon opkomen. De ster die wij als zon hebben. Acht minuten doet het licht erover om van de zon in mijn oog te komen. En dan vraag ik me af, wie weet dat allemaal? Ik heb het ooit in de natuurkunde lessen geleerd. Slimme koppen hebben dat vroeger ontdekt. Nu, ik hier dit schrijf, weet ik niet meer wie het ooit ontdekt heeft, dus wat doe ik, toets op mijn phone “lichtsnelheid” in en krijg: https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Lichtsnelheid.

Mensen, dit is waanzin, dat wij nu in een tijd leven waarin wetenschap en kennis, zo makkelijk voor handen liggen. Ik maak me alleen zorgen, zorgen om het feit dat wat wellicht ons doel is in dit leven, helemaal aan ons voorbij gaat.

Waarom, waarom hebben wij mensen die vaardigheid gekregen om de wetten van de natuur te mogen ontdekken? Want het is steeds weer een ontdekking als we achter iets komen en het kunnen beschrijven. Hoe zou je ooit erachter kunnen komen dat licht een snelheid heeft en dus niet oneindig is? Als ik het niet ooit geleerd had, zou ik er nu helemaal niet bij stil staan. Zou ik het gewoon waar nemen zonder erover na te denken.

Door goed te kijken naar de omgeving, te observeren en creatief te zijn om datgene wat je ziet om te zetten in iets grijpbaars kom je er langzaam achter. Niet voor niets dat kunst en wetenschap zo dicht bij elkaar liggen. Filosofen, kunstenaars en wetenschappers wisten elkaar vroeger ook meer te vinden dan nu. Creativiteit is nodig om te ontdekken en oplossingen te vinden. Een open mind. Thinking out of the box.

Natuurkunde, wiskunde en scheikunde, vakken die de meesten vandaag de dag niet meer leuk vinden, omdat het te abstract geworden is. Zelf heb ik natuurkunde gestudeerd aan de universiteit in Aken, ik was zo blij dat ik het uiteindelijk dat Diplom had en een andere richting kon uitgaan. Einsteins relativiteitstheorie, Heisenbergse Unschärferelation, een punthoofd kreeg ik er van. Waarom? Omdat het niet meer te begrijpen was. Enkel maar theorie, waar ik niets meer mee kon. Ik zie nu jonge studenten worstelen met de exacte vakken, omdat de meeste docenten het niet goed en zonder passie proberen uit te leggen. Er ook geen tijd meer voor is om samen met studenten een stap terug te doen en te kijken naar het waarom. Een enkele gepassioneerde docent of hoogleraar die het lukt om het vak leuk en vooral interessant te houden.

Kennis delen is niet enkel vertellen hoe je het moet doen, maar ook het waarom zou je dat zo en zo doet? Motiveren om het geleerde toe te kunnen passen.

En die ontdekking begin ik zelf nu pas te maken.

Waarom mogen wij als mens al die kennis überhaupt ontdekken?

Ik sprak er deze week in de lunch met een van de aanwezige geleerden over op het “Design for senses congres”. Ook hij had die vraag zich al die jaren geleden gesteld. Waarom hebben wij mensen toch al die kennis voor handen? Wat is het groter doel? Zeventig jaar was deze man en ook nog altijd op zoek naar het antwoord op die vraag. Ik gaf hem mijn gedachte hierover. Toen hij die hoorde waren er sprankelingen in zijn ogen te zien en was hij blij, want dit kon wel eens het antwoord zijn hij altijd gezocht had. Hij ging er zeker nog verder over nadenken. Ik zal die gedachte ook hier met jullie delen.

Alles staat er al, alle kennis is dus nu voorhanden. Google helpt je daarbij. Ook mijn gedachte over het waarom is gewoon al meer dan duizenden jaren bekend. Niets nieuws. Geschriften uit de oudheid die het ons stuk voor stuk in verhalen vertellen. Eeuwen zoekt de mens al naar antwoorden op die levensvragen. Ontdekkingen die dan worden gedaan worden gedeeld en aan elkaar doorgegeven. Wetenschap, kunst, maar ook godsdienst, beschrijven ons het bestaan. Het leven. Maar geven ook antwoorden op het waarom. Het is eigenlijk zo eenvoudig, als we weten waarom en dat we het hier samen moeten doen.

Die zon daar aan de horizon, op acht minuten lichtsnelheid van ons vandaan. Die ster zal ooit sterven. Net als alles wat ons aan leven gegeven is. En hoe een ster sterft weten we ook al. En hoppa Google geeft: https://www.esa.int/esaKIDSnl/SEMUDEWJD1E_OurUniverse_0.html

Ooit gaat ook onze zon er aan en zal in haar sterven alles om haar heen meenemen wat dan op haar pad komt. Ook onze moeder aarde. Ooit zal al dit wat we hier samen hebben opgebouwd gewoon verbranden. Laat die eens even binnenkomen. Er komt dus ooit een moment waarop de zon opgebrand is, maar voordat die helemaal als een kaars uit zal gaan, gaat er eerst nog een enorme explosie zijn, zo groot dat ons hele zonnestelsel daarin verdwijnt. Weg. Er zullen ooit kinderen en volwassenen zijn, de laatste generatie die hier mee te maken gaat hebben. Wij weten nu dat dat later ooit zo gaat zijn. Voor deze mensen moeten we nu al een oplossing bedenken, niet wij nu hier, maar stap voor stap daar naartoe werken. “One small stap for man, one giant leap for mankind.”

Dus ooit wij hier op aarde, kunst, grote gebouwen, alle kennis, geschiedenis, weg? Niets meer?

Is dit misschien niet één soort van grote escape room? Moeder aarde die onze ruimte is waarin we complexe problemen moeten oplossen om ooit deze grootste uitdaging de baas te zijn. Opdrachten waarvan we de antwoorden collectief wel weten, maar het samen moeten doen om het oplossen daadwerkelijk mogelijk te maken. We hebben ook een tijdslimiet en omdat die puzzels die we moeten oplossen zo complex zijn, hebben we wel heel veel tijd gekregen. Nog een aantal duizenden van jaren. Alleen er is geen escape op het moment de tijd om is en de oplossing niet gevonden is.

Ruimtevaart is niet voor niets zo belangrijk. Nu weer een ruimteschip op weg naar de zon en een Marslander naar Mars. Wetenschappers die hopelijk meer informatie gaan ontdekken van wat er in die zon gebeurt en wie weet dat we daar zelfs ooit invloed op kunnen gaan uitoefenen.

Een escape room. Meerdere teams. Kunnen we weer van leren. Zij die daar goed in zijn bewaren de rust, laten iedereen in z’n waarde, zorgen ervoor dat naar elkaar geluisterd wordt. Zij die een leider hebben die voor harmonie zorgt, rust en overzicht houdt, hebben een groot voordeel. Dat zijn de snelste. De winnaars.

Ruzie, geschreeuw, paniek en geen orde en geen samenwerking, maakt het bijzonder moeilijk en zijn meestal degene die verliezen.

Grappig dat dit ook zo voor onze wereld geldt. Onze opdracht is, met alle kennis die we hebben, een uitweg te vinden. Een escape. Al dit heeft een doel, om samen oplossingen te vinden. En niet iedereen hoeft nu wetenschapper te worden, maar zij die in die escape room naar die wetenschappers luisteren en al dat weer combineren zijn vaak degene die aan de knoppen draaien en de rust hebben om kennis in daden om te zetten. Ouders die hun kinderen op orde houden. De creatieveling die iets nieuws bedenkt. De humorist die een lach op ieders gezicht tovert en het leuk houdt. De denker die het weer serieus maakt. En het mooiste moment is dan toch het gevoel van overwinning waar het als team zo goed gelukt is. Elkaar te waarderen, te feliciteren. Een blik van: “Dat hebben WE toch SAMEN even gedaan.”

Ciudad de las Artes y las Ciencias

Ciudad de las Artes y las Ciencias

“The city of art and science”

My heart is jumping around!

Architecture is even beyond the impossible. Laws of physics at the highest level. With the greatest respect for lines and nature.

We can make miracles happen! If only we would focus together on what really matters in life. Men can make dreams come true, if only we could work together.

Make art and science! Not war!

Trump and Poetin going on nuclear weapons again, as if we are going back in time. Lots of tax money flowding away to arms and nuclear bombs. Tax money which also could be used to make this world a better place.

Their idiotic politics in which words are getting worse and worse, transformed into military actions, which in time will end up again in a wake-up-call to see that the power of nuclear bombs will give in the end no winner at all. Only LOSERS!

Go for Trump! Support Erdogan, just vote Wilders, great men who have only in mind that they have to fight THE EVIL, whatever that may be.

I am convinced that even their own way of acting in politics is the source of many problems they have to fight. Johnson in the Brexit did it, Trump in his threats to China. And Poetin the way he act to Trump and that makes the whole political circus complete. Management of world leaders today, an example to all the children. Worriors who will be remembered as the saviours of the world.

Go on and make war! Go and make a whole collection of nuclear bombs, so many that one can destroy four times the whole world. Money is of no issue, we have to pay to keep us safe. And as a member of the NATO the Netherlands of course has to join in. We will be lucky that at the time it is at the highest risc, Wilders of course will be president of the Netherlands and be best friends with Trump.

So yeah, the architecture makes me very happy, but sad at the same time, to see that we could make miracles happen, in architecture, but even more in health care and to poverty in the world. But at the time world politics makes it impossible to spend money on the good things.

I hope we can share the good vibes…in that inspiration will still make the impossible possible.

Where art meets science!;)

First Man

“First Man”. Wat een film!

Neil Armstrong, als mens. De offers die hij bracht om zijn missie te voltooien. De twijfels, de angsten, het waarom.

Maar het gaat niet enkel om de persoon Neil Armstrong, het is meer dan dat. De film laat ook de kwetsbaarheid en klunzigheid van ons als mens zien, van de andere kant ook de kracht en de kennis, de ongelofelijke slimheid waarmee met de kennis van natuurkunde, wiskunde en scheikunde überhaupt ruimtevaart mogelijk is.

Waarom?

Neil zei het, onze twee Nederlandse astronauten zeiden het, letterlijk komt het ook hier weer opnieuw in deze film naar voren; wetenschap geeft ons een ander perspectief.

Als je vanuit de ruimte naar moeder Aarde kijkt, pas dan zie je de kwetsbaarheid van dit leven. Dat dunne schilletje atmosfeer rondom ons dat deze wereld beschermt tegen al die gevaren vanuit de ruimte, de chemie en fysica die dit mooie leven bedreigen. Zonder zuurstof alleen al is leven niet mogelijk. Maar is er te veel en komt er ook maar één vlammetje bij is het je dood. Test-missie Gemini waar 3 astronauten levend in de cabine verbranden, ook die gebeurtenis komt in de film voor.

“Wij zijn allemaal astronauten” zei André Kuipers op het college hij gaf in het Openlucht theater hier in Valkenburg. Moeder Aarde is onze ruimtecapsule. En we zullen het hier met z’n alle moeten doen.

Neil, André, Wubbo Ockels, spraken erover, kijken vanuit het andere perspectief dat ons aan het denken zet. Wubbo Ockels die het zelfs probeert op zijn sterfbed om met woorden het ons zo duidelijk te maken en daarmee mensen hoopt te inspireren goed te doen.

Ik schreef er na dat college van André Kuipers in 2016 al een blog over.

Benieuwd naar wat die boodschap is?

Wil je weten waarom we wellicht vakken als wis-, natuur- en scheikunde hebben? Waarom ruimtevaart zo belangrijk is?

Wat is überhaupt het doel van al dit?

Lees hier een samenvatting van het college astronaut Kuipers:

http://blog.dyonscheijen.nl/2016/09/04/er-zijn-zo-veel-meer-sterren-en-planeten-in-het-universum-dan-alle-zandkorrels-op-al-de-stranden-op-aarde/

https://youtu.be/PSoRx87OO6k

Banksy did it again!

Banksy did it again! He, she or of even they, nobody knows who Banksy is, so one can ask why everyone thinks Banksy is a man?

But nevertheless Bansky made again a huge statement with this self-destroying artwork.

https://youtu.be/OTJjL6a2Oec

What is it Banksy wants to say? Knowing the artwork of Banksy, I think he is making fun of the way expensive art nowadays has changed into a kind of extraordinary investment, where only a few people in this world can afford it?

Mark Rothko he too made a same kind of statement. He once got a commission to make huge paintings for a very exclusive restaurant in New York, the Four Season in the Seagram building. The paintings were finished, but then he wondered what was the environment the paintings would be exposed to. So he went over to that expensive restaurant, sat down, eat and drinked for a while looking at all the people in the restaurant. Then he thought that this was an environment he definitly not had the feeling to expose his artwork to. These people would never appreciate the art as he had meant art to be. So he called of this whole commission and send over the “Seagram Murals” as a gift to the Tate Modern in London. Everytime I visit London I go there and sit down in this “Seagram Mural – Mark Rothko” room. One can walk in there for free!

And what makes it such an incredible statement. The day these painting arrived at the Tate Modern, Mark Rothko was found dead in his art studio in the states. He had killed himself, 25th Februar 1970, three weeks later I was born! 18th March 1970.

Bansky, Gehard Richter, Damien Hirst, Jeff Koons, they all are living artist who are now living in a time where they get the respect and therefor also the credits of their artwork during life. And that is so great. Knowing the stories about former artist living in very poor circumstances. For example Vincent van Gogh. I did a study on his live, his ear accident. And from his more than 800 letters to his brother Theo, we now know in detail how he lived. Vincent was so poor he was financial dependent of the charity of his brother. Vincent only sold one art piece during his live. About €1000,- he recieved for it. And he had so many dreams, one of which we know about is the Yellow House in Arles. He wanted to set up a place where artist could meet eachother and learn from eachother. Vincent had hoped that his friend Paul Gauguin who was more succesfull at that time, could have helped him, but in the end the got in a fight. The ear accident was maybe a result out of that. A whole story is written in 2016 about all this in a book of Bernadette Murphy; The ear of Van Gogh; the true story.

What we can see is that most artist have amazing, mostly during their time they live, crazy ideas. Some of them are lucky to make them come true, others die poor and after that people learn from their thoughts and take over the dreams, even then make them bigger then the artist could even imagine.

Mark Rothko is now in the Tate Modern, everyone can walk in for free and watch the Seagram Murals. One can sit their for hours enjoying these masterpieces.

Vincent van Gogh museum in Amsterdam, an amazing place, thousands of visitors every day! People standing in a row waiting on their timeslot to go in. And then all these beautiful paintings, his selfies from that time. Van Gogh made more than fourty selfportrets, he was so poor he himself was the model he could paint by looking in the mirror. That is the reason we see Van Gogh in his portrets the way he looked at himself through the mirror.

A crazy world. Van Gogh’s paintings are now in the catagory of the most expensive paintings ever sold. Mark Rothko’s Seagram Murals they now get the attention they never could have had in that restaurant.

And Banksy’s destroyed painting has doubled his vallue directly after it was destroyed.

Art is a strange way to reflect how we people live. It is time that art gets its vallue during the time the artist can enjoy the creativity and the success of all this. So maybe from out of that new worlds are to be discovered.

Art meets Science!

Laat Beethoven ons horen wat hij niet meer hoort?

En dan de laatste in de rij Beethoven.

Ludwig van Beethoven – Symp no5 C minor op 67 movt III mm 213-331.

De strijd die hij heeft geleverd en hoe mooi Beethoven zelf oplossingen heeft bedacht voor zijn gehoorverlies is het schrijven van een boek eigenlijk wel waard.

December 1770 geboren in Bonn, overleden op 26 maart 1827, Wenen. Jaartallen worden nu even van belang om op te letten.

Op 6 oktober 1802 schreef Beethoven zijn ‘Heiligenstädter Testament’.

Een testament gericht aan zijn twee broers, Kaspar Karl en Johann, waarin hij zijn wanhoop over zijn toenemende doofheid toen al in detail beschreef. Pas maanden na zijn overlijden wordt dit testament gevonden.

Over de impact die zijn gehoorverlies heeft op het dagelijkse functioneren. Het sociaal isolement waarin hij is terechtgekomen. Mensen niet meer kan verstaan. Hij als dove musicus eigenlijk niet meer wil leven, maar zich verplicht voelt toch in leven te blijven, om zo de wereld van zijn muziekstukken te laten genieten.

Rond 1819 is Beethoven volledig doof.

In de periode naar de doofheid toe gebruikt hij ijzeren draden die Beethoven verbindt met de pianosnaren om zo de muziek te kunnen horen. Beethoven had toen namelijk al een enorm succes en begaf zich als “kunstenaar” in goed gezelschap met “wetenschappers” en dokteren. In die tijd heel normaal dat kunst en wetenschap elkaar steeds vonden. Letterlijk en figuurlijk.

Het gebruik van die stalen draden was op advies van een oorspecialist die toen al ook zijn tijd ver vooruit was en gebruik maakte van de beengeleiding. Vandaag de dag zelfs toegepast in de botverankerde hoortoestellen: BCD. Bone Conducted Device.

Vanuit alle documenten die ik lees heb ik het sterke vermoeden dat het gehoor van Beethoven langzaam achteruit is gegaan door beiderzijds een otosclerose. Verkalking van de gehoorbeentjes, een verstarring van de stapes aan het ovale venster in de cochlea, die uiteindelijk, als er geen operatie plaatsvindt, een binnneoordoofheid tot gevolg heeft.

Het proces van zijn progressief gehoorverlies, het langzaam achteruitgaan van zijn gehoor heeft een enorme invloed op zowel zijn privé, als ook zijn professionele leven.

Met woorden wordt dat duidelijk in zijn Heiligenstadt Testament, echter is dit document van vier pagina’s pas maanden na zijn dood gevonden. Al die jaren heeft Beethoven deze brieven bewaard. Was het voor hem niet mogelijk deze woorden openbaar te delen. Tussen de regels door is dit zeker ook te lezen in zijn testament. “Wilde ik soms nog mij opeens over dit alles heenzetten, o hoe hard werd ik dan nog door de verdubbelde treurige ondervinding van mijn gebrekkig gehoor teruggestoten; en toch was het mij niet mogelijk, tot de mensen te zeggen: ‘Spreekt luider, schreeuw; want ik ben doof.’ Ach! hoe was het mij ook mogelijk, de zwakheid van een zintuig kenbaar te maken, dat bij mij volkomener dan bij anderen behoorde te zijn; een zintuig, dat ik eens in de hoogste volkomenheid bezat, – in een volkomenheid, zo als maar weinigen in mijn vak hetzelve bezitten of bezeten hebben? o! Dat kan ik niet.”

In stilte verwerkte Beethoven de impact van het enorme gehoorverlies, maar nog meer heeft hij dat naar mijn mening getracht om daarom de muziek te gebruiken zijn verhaal te vertellen. De muziek was zijn taal, zijn stem, verhalen kon hij vertellen met de muziek die hij schreef.

Ik wist dat er een muziekstuk was waarin hij een tinnitus laat horen. Bij toeval kom ik uit op:

Symp no5 C minor op 67 movt III mm 213-331. Geschreven ergens tussen 1804 en 1808. De periode waarin het verlies van zijn gehoor steeds ernstiger wordt.

In dit stuk (op ongeveer 19 minuten) hoor ik dat Beethoven het grote publiek wil laten horen wat hij hoort, beter gezegd wat hij niet meer is gaan horen. Als een moderne DJ draait hij aan de knoppen en langzaam schrijft hij bepaalde frequenties weg.

Langzaam sterft het geluid van de muziek helemaal uit, om dan als laatste enkel nog een tinnitus te kunnen waarnemen in de stilte die er eigenlijk is. In de verte nog net zachtjes tonen te horen zijn, heel zacht om dan vervolgens op majestueuze wijze het volume weer terug te brengen. Alle registers trekt Beethoven open, waarin je hem bij wijze van hoort schreeuwen “Dit is wat jullie horen, geniet hiervan, luister naar de details, naar alle tonen die voorbij komen, het complexe van het oorsysteem om al die instrumenten tegelijk en in verschillende toonhoogtes te kunnen waarnemen”.

Zelf heb ik ooit, lang geleden, in een fanfare gespeeld, French Horn. Prachtig instrument. En het mooiste is als je als muzikant dan zo luid mogelijk mag spelen. Zeker op zo’n hoorn. Zo luid dat het geluid even lijkt over te slaan. Precies dat schrijft Beethoven in de partituur. Je hoort het enthousiasme in de muziek. Die hoornpartij gaat met een dubbele forte helemaal uit haar dak.

Kippenvel. Tegelijkertijd raakt het me diep, zeker nu ik de woorden heb gelezen in zijn testament. In ongeveer dezelfde periode heeft Beethoven deze symfonie gecomponeerd. Met eenzelfde emotie, met eenzelfde boodschap, met eenzelfde noodkreet. Muziek was zijn taal, zijn leven.

“Fate is knocking at the door”, zei Beethoven bij de vier tonen die zo typerend zijn voor de vijfde symfonie. Later zijn deze vier tonen, kort-kort-kort-lang, de internationale code geworden voor SOS, safe our souls. “Help me!”. Hoeveel toeval?! Beethoven die schreeuwt om hulp en niet gehoord wordt.

“Many assert that every minor piece must end in the minor. Nego! …Joy follows sorrow, sunshine—rain”, ook dit is een quote van Beethoven gekoppeld aan de vijfde symfonie.

Het opentrekken van dat hele register, nadat hij eerst zijn gehoorverlies met de muziek heeft laten horen, het langzaam sterven van de instrumenten, stuk voor stuk doven ze uit. Om dan vervolgens op een geniale manier in de compositie een gevoel van triomf te laten beleven, overwinning. Zou het dat hij toen al wist dat hoe ook er een dag zou komen, dat ooit iemand zijn emotie, zijn gevoel hierin zou herkennen en wil delen met de wereld?

Net als de andere kunstenaars besproken in hun schilderijen met kleur en compositie de emotie en de impact van het grote gehoorverlies en tinnitus konden laten zien, zo laat Beethoven dat hier horen in zijn muziek.

Psychologie en audiologie waren wetenschappen die tegen het einde van de 18de eeuw überhaupt nog niet bestonden. Vandaar dat er in de kunstwerken en muzikale stukken eigen interpretaties van de makers zijn terug te vinden die vanuit de kennis die we nu hebben een ander licht geven op de tinnitus en gerelateerde gehoorklachten.

Klachten waarbij onwetendheid, onzekerheid, sociaal isolement, onbegrip vanuit de omgeving, angst voor het onbekende, al dit zelfs een inspiratiebron bleek te zijn voor het creëren van meesterwerken.

Edvard Munch noteert in een van zijn dagboeken: “Zonder angst en ziekte zou mijn leven als een boot zijn zonder roer”.

Grootheden die nu nog middels hun meesterwerken tot ons spreken, voor degene die er oog en oor voor heeft.

Horen is meer dan enkel horen.

Ga het stuk van Beethoven luisteren, laat het een keer tot je komen met bovenstaande informatie en hoor wat hij ons te vertellen heeft.

De impact van gehoor op een mens, maar nog meer de liefde voor muziek die met onze oren te horen is.

Literatuur en bronnen:

Arnold WN, The illness of Vincent van Gogh, Journal of the History of the Neurosciences 2004, Vol. 13, No.1, pp22-43

Arenberg IK, Countryman LF, Bernstein LH, Shambaugh GE, Van Gogh had Ménière’s disease and not epilepsy. JAMA. 1990, Vol. 264, pp491–3

Shearer PD, The deafness of Beethoven: an audiologic and medical overview, Am J Otol. 1990 Sep, Vol. 11(5), pp370-4

Stevens MH, Jacobsen T, Crofts AK, Lead and the deafness of Ludwig van Beethoven, Laryngoscope, 2013 Nov, Vol. 123(11), pp2854-8

Van Gogh museum Amsterdam, tentoonstelling Munch : Van Gogh, 25 september 2015 – 17 januari 2016

1889 – Het eerste internationale psychologiecongres vindt plaats in Parijs.

1889 – Het eerste Franse onderzoekscentrum voor psychologie wordt geopend aan de Sorbonne.

Jheronimus Bosch

Francisco de Goya

Vincent van Gogh

Ludwig van Beethoven

Vaststelling van een otosclerose werd aanvankelijk beschreven door Valsalva in 1704 tijdens een autopsie van een dove patiënt. Joseph Toynbee koppelde otosclerose aan gehoorverlies in 1857. In 1890 was Katz eerst in het vinden van otosclerose bewijs microscopische dat fixatie van de stijgbeugel veroorzaakt. In 1893 beschreef Politzer de otosclerose als klinisch organisatie en beschreef zijn pathologische kenmerken in het lijk. De oudste meldingen van verbetering van het gehoor bij patiënten met otosclerose waren anekdotische gevallen van patiënten met hoofdletsel had, met de daaropvolgende verbetering van het gehoor. Kessel beschreven geval in 1878 bij het beschrijven van de temporale bot van een patiënt die na het vallen van de wagen zijn gehoor verbeterd vinden dat het een breuk in de storm. Holmgren in 1923 behandelde patiënten met otosclerose creëren van één Fenestra in de horizontale kanaal en bedekken met mucoperiosteum. Chirurgie van Fenestra van het horizontale kanaal werd gepopulariseerd door Lempert in 1940 en later verfijnd door anderen, waaronder John House.

Ondanks de aanvaarding van de techniek van Fenestra, zelden was ze succesvol om de kloof van bot-lucht gehoor helemaal dicht, en had een 2% hoger risico op het veroorzaken van ernstig perceptief gehoorverlies. In 1950 voorgesteld Samuel Rosen de mobilisatie van de stijgbeugel, die het voordeel van het genereren van onmiddellijke verbetering in het gehoor had en volledig sluiten van de kloof in de meeste patiënten, vervolgens detecteren dat de vaststelling van de steun wordt weer opgewekt in alle gevallen. In 1956 maakte John Shea de eerste stapedectomie, die de ovale venster met een ader graft en het gebruik van een nylon kunstmatige stijgbeugel om het ovale venster aambeeld.

Siebenmann in 1912 bedacht de term die verwijst naar de labyrintische otosclerose otosclerose foei dat de otic capsule van het slakkenhuis en het labyrint gehuld. Hij stelde dat de labyrintische otoeslcerosis kan resulteren in perceptief gehoorverlies.

http://sieplex.com/author/bauke-dievoet

Fransico de Goya – De slaap van de rede brengt monsters voort

De volgende kunstenaar in het kader van de lezing “Art meets Science: tinnitus besproken vanuit een brug tussen kunst en wetenschap”, Francisco José de Goya (1746 – 1828), ook hij had aan het eind van zijn leven te maken met een ernstige slechthorendheid. Geen audiologisch centrum die hem toen kon helpen. Hij geraakte dan ook langzaam in een sociaal isolement en kon op het einde met niemand meer praten. Met daarbij een ernstige tinnituslast die vooral ‘s nachts parten speelde.

Zijn hele stijl van schilderen veranderde nadat hij door een ernstige ziekte in 1792 volledig doof was geworden. Zijn doofheid had grote invloed op zijn manier van schilderen. Hij was meer afgesloten van zijn omgeving en zijn fantasie ging een grotere rol spelen in maken van zijn kunst. Daarnaast bestudeerde hij mensen door zijn doofheid op een afstand, wat tot kritische en satirische observaties leidde. Zijn nieuwe stijl was zeer opvallend voor die tijd en lag dicht tegen wat we nu kennen als de karikatuur. Toen in die tijd een doodzonde. Maar Goya trok zich daar niets van aan. In zijn portretten schilderde hij zijn modellen zoals hij ze zag. Zijn religieuze fresco’s werden van een zeer aards realisme, ongekend in die tijd.

Voorheen was zijn stijl romantiek en maakte hij vele portretten voor adel en kerken. Dat gaf hem ook veel roem en aanzien.

Maar na zijn ziekte werd zijn stijl donkerder, kritisch en satirisch, dit was tegen het zere been van adel en regering.

Zijn meest bekende werk Los Caprichos zijn hiervan een mooi voorbeeld. Print nummer 43, die eerst de omslag zou zijn van deze verzameling prenten, werd door Goya aangepast, omdat hij bang was dat er dan meteen kritiek zou zijn en mensen nog niet eens zouden gaan kijken naar de andere platen in het boekwerk. Uiteindelijk is zijn bekendste zelfportret de omslag geworden en is print 43 in de verzameling opgenomen.

 

Print 43.

De slaap van de rede brengt monsters voort, El sueño de la razón produce monstruos. Een zelfportret waar hij probeerde om slaap te vinden en dat niet lukt. Waarschijnlijk dat Goya in zijn slaap werd getergd door zijn tinnitus.

Goya geraakt door zijn doofheid in een sociaal isolement. Kan geen les meer geven op de universiteit en gaat aan het eind van zijn leven op 72 jarige leeftijd in het huis wonen dat al de naam had “Quinta del Sordo”, “Het huis van de dove”. Voorheen had er al een man gewoond die doof was.

kunst-thema-028.jpg

Hier maakte Goya een aantal wandschilderijen, murals, die later bekend zouden worden als Goya’s zwarte schilderijen. Meer informatie hierover.

Dat Goya doof was en gebruik moest maken van ondersteunende gebaren, blijkt uit een tekening die de meester maakte in 1812, “Handfiguren”. Gebarentaal was toen nog geen algemeen goed.

Schermafbeelding 2018-06-03 om 09.41.54.png

De volgende kunstenaar Vincent van Gogh.

Wordt vervolgd.

referentie:

https://spaanseverhalen.com/spaanse-kunst/prado-museum/goya-francisco-de/#leven

Jheronimus Bosch – Tuinen der lusten

Mijn lezing “Art meets Science: tinnitus besproken vanuit een brug tussen kunst en wetenschap” begint bij “ De Tuin der Lusten” van Jerhonimus Bosch, die in de 15de eeuw leefde in ‘s-Hertogenbosch, geboren circa 1450, circa want van het begin van zijn leven is maar weinig bekend, zelfs zijn overlijden is niet exact bekend, wel dat Bosch begraven is op 9 augustus 1516.

“De Tuin der Lusten” een prachtig drieluik over het leven, de lusten in het leven en tevens de vergankelijkheid van het leven.

In het linker paneel het begin, Adam en Eva, het paradijs, midden paneel, het leven, de aarde, het feest, rechter paneel, de hel, alle ellende, vergankelijkheid, dood en verderf.

In dit rechter paneel is een oor te zien, twee oren doorboort met een zwaard en een pijl, pijn. Ook Bosch had op het laatst van zijn leven ernstige gehoorproblemen, dat is bekend. Misschien dat daarom niet voor niets de man die dicht bij het tafereel van het oor te vinden is, een zelfportret is? Bosch leefde in de 15de eeuw, zo weinig bekend van zijn eigen leven, vandaar dat we het nooit zullen weten.

Nu was ik bij toeval ook nog bezig met een voorbereiding voor een andere lezing voor AuDidact, een jaarlijks congres voor alle audiciens in Nederland. De titel van de lezing die ik daar ga geven; Psychoakoestiek, hoe gaat iemand om met geluid? De complexiteit van ons brein. Om dit duidelijk te maken maak ik gebruik van optische illusies en zo maak ik een bruggetje naar akoestische illusies, hier een samenvatting van die lezing.

Maar nu kwam ik vandaag bij puur toeval het volgende tegen. M.C. Escher, de kunstenaar die wiskundige figuren en natuurkundige aspecten gebruikte als inspiratie voor zijn kunstwerken. Een kunstenaar met een zeer eigen stijl en die nog nooit een andere kunstenaar had gereproduceerd in zijn werk, behalve één! Jeroen Bosch. En dan precies ook dat deel uit “De Tuinen der Lusten” wat ik er uit hebt gepakt om het oor te laten zien. Maar door dit kunstwerk van Escher zie ik ook echt nu pas de “Boommens” in het kunstwerk van Bosch. Met daarbij het hoofd van de kunstenaar zelf als zelfportret, meerdere kunsthistorici die hierover geschreven hebben. Sterker nog, nu past nog meer mijn hypothese dat het oor met het zwaard en de pijlen een verwijzing zijn naar tinnitus, wel of niet bij Bosch zelf aanwezig.

Hier een link naar het werk van Escher.

Een verklaring die Escher zelf min of meer geeft is dat in deze periode van zijn leven, wonende in Zwitserland, hij en zijn vrouw nogal depressief werden door de witte sneeuw en koude in dat land. Zij waren met het hele gezin verhuisd van Italië naar Zwitserland. Zijn inspiratiebron was weggevallen. De repeterende figuren in Italiaanse potten. Bloempotten en pannen uit de méditerranée waren er niet meer. Nu was het enkel veel wit van de sneeuw.

En jaren daarvoor had Escher een expositie van Bosch gezien, met vooral De Tuinen der Lusten nog in herinnering. Maar waarom dan specifiek dat deel van het doek? Waarom aandacht voor ook dat oor? Bijzonder. Zou Escher ook tinnitus hebben gehad?

Ga ik een andere keer onderzoeken, nu eerst de volgende kunstenaar die ik op mijn lijstje had staan, Fransico de Goya.

Wordt vervolgd.

Psychoakoestiek. Hoe horen wij?

Twee dagen mag ik spreken in het Spant! Bussum. Bijna 1000 collega’s waar ik mijn passie in het vak audiologie mee mag gaan delen. Vele audiciens uit heel Nederland bezoeken het jaarlijkse audicienscongres Audidakt.

Mijn lezing in de middag gaat over psychoakoestiek. In de ochtend mag ik een gesproken column geven. Deze is hier te vinden.

Hoofdlezing middag Psychoakoestiek.

Ik kon het niet laten om te beginnen met Laurel en Yanny. Vorige week nog een hit op internet. Velen in mijn eigen omgeving hoorde Yanny, ik enkel Laurel. Nu de gelegenheid om live een hele grote groep te toetsen en ja hoor, weer opnieuw de helft die Laurel hoort en de andere helft Yanny. Ongelofelijk toch?

Schermafbeelding-2018-05-25-om-08.09.18.png

Hoe dit kan is zo fascinerend. Ik ga het proberen uit te leggen met dit visuele plaatje. Rood en groen. Iemand die kleurenblind is, meestal op de kleur rood en groen, ziet dit niet. Kan de woorden niet lezen. De frequenties voor rood en groen zijn voor zijn receptoren in het oog exact hetzelfde. Dus frequentiegevoeligheid is hier de reden van het wel of niet zien van de namen. Zo ook bij het horen van Laurel en Yanny. De Yanny is meer hoogfrequentspecifiek en Laurel. Dus mensen boven een bepaalde leeftijd 🙂 horen Laurel en de nog wat jongeren onder ons Yanny.

Niet alleen dit is de reden van het verschil, ook nog je achtergrond, taalgevoeligheid en meer. Dus ook een jong iemand kan enkel Laurel horen. Zelfs iemand die eerst nog Yanny hoorde en later de Laurel kan dan niet meer de Yanny horen.

Dit beschrijven en verklaren, dat is psychoakoestiek.

Psychoakoestiek, de wetenschap die zich bezighoudt met hoe mensen geluid waarnemen. Het gaat hierbij vooral om te kijken naar de subjectieve beleving van objectieve natuurkundige aspecten, met name geluid.

Vanaf mijn opleiding tot klinisch fysicus – audioloog werd ik al geraakt door de kunst van het horen.

Ons auditief systeem is meer dan enkel de oren. Het perifere oor systeem zet een geluidstrilling om in een neurofysiologische stimulus, die het brein in de auditieve cortex kan waarnemen als een geluid. Je trommelvlies, de hamer, aambeeld, stijgbeugel, het orgaan van Corti, de binnenste en buitenste haarcellen, de gehoorzenuw, de kleine hersenstam, al die knooppunten in je brein, de auditieve cortex, al dit maakt dat je geluiden uit je omgeving kunt horen. Maar wat gebeurt er in dat brein? Wat doen we met geluid? Welke interpretaties geven we hieraan?

Om de complexiteit van ons brein te begrijpen, ben ik op zoek gegaan naar voorbeelden die ons laten zien hoe ons brein en vooral onze zintuigen functioneren. Daarbij heb ik optische en akoestische illusies ontdekt waarmee de genialiteit van ons brein kan worden gedemonstreerd.

Het Hermann rooster (The Hermann grid).

Het Herman-rooster laat zien dat receptoren in ons oog vooral gevoelig zijn voor contrasten. De overgang zwart en wit, kan enkel in ons brein sterk worden waargenomen, als tijdelijk de tussenliggende receptoren worden uitgeschakeld. Als je de ogen stil houdt zie je heel duidelijk de contrasten, maar beweeg je je focus over het rooster, dan zie je zwarte vlekken ontstaan op de plekken waar het wit behoort te zijn. Dit maakt zichtbaar dat onze ogen tijd nodig hebben om aan het nieuwe beeld te moeten wennen, echter die tijd is te kort om het beeld weer actueel te maken, vandaar de vlekken die in beweging ontstaan.

De Pacman illusie by Jeromy Hinton, laat dit ook duidelijk zien. De beweging van de rood/roze stippen geeft bij focus op het kruisje in het midden al heel snel de delay van je receptoren in je ogen weer. Als je de focus heel stil houdt, krijgen de receptoren op precies de plek in jouw ogen niet de tijd om te herstellen en verdwijnt de rood/roze stip. De complementaire kleur, de tegenkleur van rood komt dan wel tevoorschijn en dat geeft een groene stip. Het lijkt nu alsof de groene stip de rood/roze opeet.

Deze vertraging in de reactie van de receptoren in het oog geeft ook deze volgende illusie. Bij bewegen van de focus over deze figuur, lijkt het alsof de figuren ronddraaien. Dit komt door de wit/zwarte vlekken die dan veranderen en daarmee de illusie geven van een beweging. Het moment dat je echt focust, zie je dat het beeld star is.

Optische illusies, Maurits Cornelis Escher, was er van nature een kei in. Hij speelde met de ruimte. Hij maakte tekeningen die voor het brein niet te begrijpen waren. Optische illusies die vanuit de wiskunde en natuurkunde onmogelijk leken te zijn. Hoofdbrekers dan ook voor vele wis- en natuurkundigen. Daarom ook dat M.C. Escher werd uitgenodigd op het International Congress of Mathematicians in Amsterdam, 1954. Daar mocht Escher veel van zijn etsen en tekeningen exposeren aan een groter publiek. Het congres werd bezocht door internationale geleerden op het gebied van de wis- en natuurkunde.

Zo ook vader en zoon Penrose. Zij zagen de tekeningen van Escher en waren meteen verkocht. Zij konden als wiskundigen de figuren niet begrijpen en dat maakte hun nieuwsgierig naar de wiskundigheid hierachter. Wat maakte deze figuren nu onmogelijk?

Zij gingen naar huis en samen met een opdracht, welke onmogelijke figuren zijn er nog? En zo ontdekte zij de oneindige trap en de onmogelijke driehoek. Nu bekend als de Penrose trap en Penrose driehoek. Hier hebben vader en zoon een publikatie over geschreven. Penrose, L.S., Penrose, R., British Journal of Psychology. Impossible objects: A special type of visual illusion”, 1958.

Schermafbeelding-2018-05-25-om-08.10.09.png

Escher werd in dit artikel zoals dat gebruikelijk is op het laatst ook in het dankwoord genoemd als inspirator voor deze onmogelijke figuren. Escher op zijn beurt werd weer geïnspireerd door deze nieuwe figuren en hij maakte twee van zijn meest beroemde kunstwerken; Klimmen en dalen uit maart 1960 en Waterval uit oktober 1961.

Klimmen en Dalen

Wat heeft dit nu met auditieve illusies te maken?

Roger Shepard werd jaren later weer geïnspireerd door Escher, omdat zijn gedachte was, dat als het zintuig oog voor de gek kan worden gehouden, kan dat ook met het oor? En zo ging hij experimenteren en ontdekte hij de Shepardtoon. Een toon die steeds omhoog lijkt te gaan en er geen einde aan komt. De andere kant oneindig naar beneden gaat, zo lijkt. Klik hieronder op het plaatje.

Schermafbeelding 2018-05-25 om 08.10.21

Dit fenomeen wordt nu al jaren in films en game-industrie toegepast. Super Mario 64, als hij de trap oploopt, lijkt de trap oneindig te zijn. Hans Zimmer, de wereldberoemde componist van heel veel filmmuziek, gebruikt het Shepardfenomeen bijna in elke film, ook in de laatste, Dunkirk. Zimmer weet hiermee de spanning continu hoog te houden en je op het puntje van de stoel te krijgen.

Een ander heel interessante auditieve illusie is het McGurk-effect. Hierbij wordt de auditieve waarneming beïnvloed door de visuele ondersteuning, waarbij de visuele prikkel het sterkst is. Als iemand Bar, Bar, Bar zegt en Far, Far, Far de visuele prikkel is, dan hoor je Far, terwijl de auditieve input Bar is. Zelfs als alle twee de visuele prikkels naast elkaar worden getoont, kan de focus van de een naar de ander, meteen die perceptie veranderen. Daarom is visuele ondersteuning bij een slechthorend iemand ook van groot belang, het aflezen van het mondbeeld kan heel veel informatie geven.

Diana Deutsch, een Engelse hoogleraar psychologie, aan de universiteit Californië, San Diego, heeft naar al die auditieve illusies heel veel onderzoeken gedaan. Zij deelt al deze illusies op haar website, met in detail uitleg en audiofiles er bij. Een waanzinnig interessante verzameling van jarenlang onderzoek.

Maar ik wil verder naar wat er nu echt toe doet in de praktijk, in de kliniek. De psychoakoestiek op het audiologisch spreekuur.

Want we leven in een tijd waarin steeds meer gevraagd wordt van ons auditief systeem, informatieoverdracht wordt steeds sneller, steeds complexer. Vergelijk maar eens een Polygoon-journaal van jaren geleden met een uitzending van De Wereld Draait Door. Mathijs van Nieuwkerk, de snelst sprekende presentator, een normaalhorende heeft al af en toe moeite om hem te verstaan, laat staan een slechthorend iemand. Daarbij komt dat het risico op gehoorproblemen door luide geluiden ook een steeds groter probleem lijkt te worden. Genoeg beroepen, zoals geluidstechnici, piloten, brandweer, politie of artsen, waarbij gehoor essentieel is om goed te functioneren, waarin steeds meer mensen problemen hebben in het uitvoeren van dit beroep ten gevolge van gehoorklachten.

Niet enkel door een gehoorverlies, maar ook door klachten als tinnitus, hyperacusis, overgevoeligheid voor geluid, mispfonie en andere gehoorgerelateerde klachten. Klachten die niet in het perifere deel van ons auditief systeem ontstaan, maar in het brein.

In de jaren negentig heeft Jastreboff een theoretisch model opgezet, hoe hij als neuroloog dacht een beschrijving te geven over tinnitus en later ook hyperacusis. Deze beschrijving gebruik ik nu nog steeds om aan patienten met dergelijke klachten uitleg te geven over het complexe wat er in ons brein gebeurt. De psycho-akoestiek.

Het neurofysiologisch model van Jastreboff is uiteindelijk teruggevoerd naar een blokkenschema. Waarmee dit complexe van ons horen, heel eenvoudig te beschrijven is.

Schermafbeelding-2018-05-28-om-13.23.05.png

Maar laat ik eerste een aantal voorbeelden geven waarmee die complexiteit al duidelijk wordt. Gewoon een aantal voorbeelden uit het dagelijkse leven.

Stel je bent op een feest, gezellig met mensen in gesprek, overal om je heen nog meer gesprekken gaande, maar jij kunt je focussen op het gesprek waar jij bij betrokken bent. Echter het moment waarop in een van de gesprekken naast jou, jouw naam wordt genoemd, gaat de aandacht als vanzelf even naar dat gesprek toe. Om te luisteren wat daar over jou verteld wordt. Dan heb je het moment om daarop te reageren of je focus weer te verleggen naar het gesprek waar je mee bezig was. Auditieve filters die hierin gestuurd worden.

Een ander voorbeeld is de krakende houten vloer. Mooi aan dit voorbeeld is dat zelfs een zacht geluid een enorme reactie kan geven. Stel je bent alleen thuis. Op de bovenste verdieping ben je rommel aan het opruimen. Het is tot dan stil in huis. Maar plotseling hoor je beneden iemand over de houten vloer lopen. Je weet het huis is afgesloten, niemand zou binnen kunnen komen. Jouw gedachte kan dan zijn; “Er is een inbreker beneden”. Vanaf dat moment ga je zelf in de luisterhouding, alle geluiden die dan van beneden komen neem je heel sterk waar, analyseer je. Waar loopt die persoon naar toe? Wat doet die? Kun jij nog vluchten? Waar is je telefoon? Vanalles gaat er door jouw hoofd.

Totdat die persoon een sleutelbos op tafel gooit, jij aan het gerinkel van die sleutels precies kunt horen dat het jouw partner is die binnen is gekomen. Een zucht van ontspanning en los laat je het geluid van de krakende houten vloer. Dan is het weer het geluid dat er gewoon thuishoort. Bijzonder die uitdrukking, dat hoort daar thuis. Zelfs tegen een kastje kun je zeggen, dat hoort daar thuis. Horen en thuis die in deze uitdrukking naar voren komen.

Al deze reacties worden door twee belangrijke zenuwsystemen aangestuurd, het Limbische systeem waarin emotie speelt, of we iets mooi vinden, een goed gevoel bij hebben, angstig zijn, geïrriteerd of geraakt door worden. Het Autonome zenuwsysteem zorgt voor de aansturing van automatische lichamelijke functies, hartritme, pupilgrootte, bloeddruk, spijsvertering, kleine spiertjes bij de haren op je arm.

Deze twee staan heel nauw in verbinding met de auditieve filters waar we het net over hadden. En ik kan een voorbeeld geven waardoor dit meteen ook duidelijk wordt.

Pak een oud schoolkrijtbord, zo’n groot groen en daar kras ik met mijn nagels van boven naar beneden op het bord. Misschien voel je nu zelfs als je dit leest die koude rilling over je gaan, die spiertjes op je arm samentrekken. Zelfs het geluid hoef je niet te horen, deze woorden hier maken dat ik jouw Limbisch systeem en het autonoom systeem geprikkeld heb enkel door in jouw eigen gedachte dat geluid op te halen. Grappig is dat ik laatst een lezing gaf op een school en de jongeren wisten niet waar ik het over had. Wie heeft er nog een oud schoolkrijtbord in het onderwijs?

Al deze kennis over wat het brein allemaal doet met geluid, kunnen we ons ook bewuster zijn van andere facetten dan enkel de techniek. Horen is meer dan enkel oren.

Daarom ook is samenwerking vanuit het netwerk in de regio van groot belang bij de complexere casussen, te denken aan tinnitus, hyperacusis, overgevoeligheid, misophonia, maar ook ARBO-gerelateerde slechthorendheidsklachten. Hier is vaker meer tijd voor nodig die een audicien niet heeft. Hierbij kan net die samenwerking met een audiologisch centrum een uitkomst bieden. Vorige week nog had ik een patiënte in een van onze tinnitusgroepen, waarbij patiënte zelf heel duidelijk aangaf voorheen last te hebben gehad van een hyperacusis. Bij nader onderzoek bleek er een hoogtonenverlies aanwezig te zijn van net geen 35 dB. Een hoortoestelproef was nog niet geprobeerd, mede ook doordat patiënte er van overtuigd was dat een hoortoestel geen oplossing zou bieden voor haar klacht. Een hoortoestel zou namelijk enkel alles versterken en daarmee luide geluiden, nog luider maken. Echter vanuit de kennis die we nu hebben weten we dat patiënte meer last heeft van een beperking in haar spraakverstaanbaarheid ten gevolge van haar gehoorverlies, dan van een echte hyperacusis. Haar ook dit inzicht te geven, verwachtingen bij te stellen, het vertrouwen te winnen om toch onder begeleiding een proefaanpassing te overwegen, geeft de mogelijkheid om toch een proef te starten. Met succes. Patiënte deelt in de groep hoe zij dit nu ervaren heeft en het hoortoestel heeft haar een duidelijke verbetering gegeven in de spraakdiscriminatie.

Bij het voorbereiden van deze lezing en een parallelle lezing die ik over twee weken geef bij studiedag tinnitus voor psychologen, waar ik kunst en tinnitus ga combineren voor brug naar een tinnitusbehandeling en een beter tinnitusinzicht, zo zag ik deze ets van Escher voorbij komen. Een kunstenaar met een zeer eigen stijl en Escher had nog nooit een andere kunstenaar gereproduceerd in zijn werk, behalve één! Jheronimus Bosch. En dan precies ook dat deel uit “De Tuinen der Lusten” wat ik er uit hebt gepakt om het oren het schilderij te laten zien. Maar door dit kunstwerk van Escher zie ik nu pas de “Boommens” in het kunstwerk van Bosch. Met daarbij het hoofd van de kunstenaar zelf als een soort van zelfportret. Sterker nog, misschien had Bosch zelf last van tinnitus. We zullen het nooit weten.

Een verklaring die Escher zelf min of meer geeft voor het maken van deze litho is dat in deze periode van zijn leven, wonende in Zwitserland, hij en zijn vrouw nogal depressief werden door de witte sneeuw en koude in dat land. Zij waren met het hele gezin verhuisd van Italië naar Zwitserland. Zijn inspiratiebron was weggevallen. De repeterende figuren in Italiaanse potten. Bloempotten en pannen uit de méditerranée waren er niet meer. Nu was het enkel veel wit van de sneeuw.

En ooit had Escher een expositie van Bosch gezien, met vooral De Tuinen der Lusten nog in herinnering. Maar waarom dan specifiek dan dat deel van het doek? Waarom aandacht voor ook dat oor? Bijzonder. Horen is meer dan enkel oren.

Bij deze wil ik ook de organisatie danken voor de mogelijkheid om mijn passie met de collega’s te mogen delen. Met name dank aan Dorothé van der Aker. De voorbereidingsgesprekken waren zeer inspirerend! Dank daarvoor.

Ik hoop dat jullie de passie gaan delen, genoeg van mijn vrienden, familie en kennissen die het vak audiologie niet kende voor mijn tijd, nu weten zij wat we te bieden hebben. Genoeg mensen die ook nog niet van ons hebben gehoord. Dus laat van ons horen!

Tevens wil ik mevrouw Margarerth Verbakel, manager copyrights van The M.C. Escher Company BV, Baarn bedanken voor het akkoord voor gebruik van de boven getoonde tekeningen M.C. Escher. (www.mcescher.com)

Tinnitus Research Initiative conference 2018

Today I had a chat with Jacqui Sheldrake and her son Nick Lee, directors of the Tinnitus and Hyperacusis Center, London. I know them already for many years, did my Tinnitus course in the early ninety’s at the center of London. From there on we are good friends forever.

And we all like art, we love to visit museums, walk and watch artists from the very past and the future. But in our work in audiology we see a lot of tinnitus patients and therefore having our long discussions about tinnitus and audiology too. During our walks through museums and cathedrals we also have chats about our work in audiology.

Today we had one issue which brought us a lot of new insights. Technology in hearing devices is changing fast.

Within several years we can use our smartphone to connect to an amplifier in our ears. So when we are in a crowded environment we then can use it as if we had a device to improve speech perception in general.

So from out of this there will be a change in how people will act on hearing devices. Even then mild hearing losses will have a benevit out of this. Using hearing instruments will be as using glasses for reading. It will be a gadget people want to use, cause it will give a better speech perception than normal hearing people can have better speech clarity in the same acoustic circumstances.

And from out of all this, even for some tinnitus patients this could bring in a better speech perception, lesser acoustic difficulties to focus on what is said, and from there on more focus on what is heard, lesser influence of tinnitus in hearing, and so the tinnitus is not the problem in hearing anymore. But from all this it is neccesary not to have the focus on tinnitus, in using hearing aid or hearing devices improve the hearing in the first place.

Gelukkig nieuw jaar

Het is vijf voor twaalf. Bijna 2018. Het oude jaar is achter de rug, het nieuwe staat voor de deur.

Een terugblik op afgelopen jaar laat mij zien hoe sterk gedachten zijn op ons handelen. Social media en nieuws voedt onze collectieve gedachten en wij mensen reageren daarop.

En ik zag dat professionele journalistiek steeds meer een gevolg is en een reactie is op wat er vooral dan weer op social media gebeurt.

Wij zelf maken dus eigenlijk het nieuws.

En dat geeft mij toch wel nog goede moed voor de toekomst.

Geïnspireerd door de virtuele klok die mij meerdere vrienden los van elkaar vandaag hebben toegestuurd, schrijf ik dit bericht. Die klok laat zien dat 2017 vooral in het teken stond van negatieve dingen; stress, angst, teleurstelling, ziekten, corruptie, haat, tegenslagen, fouten, spijt, chaos, duisternis. Dit soort zaken tikken weg in die digitale klok.

Daarvoor in de plaats komt 2018 met; sprankel, gezondheid, succes, voorspoed, vrede, enthousiasme, liefde, kalmte, positiviteit, schoonheid, behulpzaamheid, ik denk dat met het laatste wordt bedoeld er voor anderen kunnen zijn. Is al dit niet datgene waar het echt om gaat, waar we allemaal, stuk voor stuk beter van worden?

Zou het voor een nieuw jaar mogelijk zijn om vooral oog te gaan hebben voor die zaken die ons iets brengen?

Focussen op berichten, acties, gebeurtenissen die ons verder brengen?

Mijn voornemen voor 2018 is daarom vooral te gaan kijken naar wat wel kan, waar wel mogelijkheden liggen, wat er wel goed gaat. Focussen op het goede in de mens, berichten die me verder brengen en successen die op mijn pad komen te gaan delen met anderen, daar waar mogelijk behulpzaam te zijn, anderen te helpen beter te worden.

Ik weet zeker dat als we al die positiviteit vaker met elkaar zouden delen, uiteindelijk de nieuwsberichten ook anders gaan zijn.

Niet de kop in het zand steken voor datgene wat fout gaat of niet goed is, dat zeker niet, het gaat om een goede balans te vinden. Van fouten te leren, verbeterpunten op te pakken in plaats van het als een gemiste kans te zien. Afgelopen jaren is de balans wel erg doorgeslagen naar al dat negatieve, waardoor we het positieve te vaak gewoon niet meer konden zien. Daarom inderdaad goed om een tegenlicht te geven. Die klok geeft denk ik die boodschap.

Sprankel, gezondheid, succes, voorspoed, vrede, enthousiasme, liefde, kalmte, positiviteit, schoonheid en kracht, dat wens ik jullie allen toe voor een nieuw, inspirerend, bijzonder goed en gelukkig nieuw jaar.